Незвычайнае падарожжа ў Краіну Ведзьмаў
Алесь Бадак
Выдавец: Звязда
Памер: 200с.
Мінск 2014
Праз паўгадзіны падарожнікі падышлі да шырокай рэчкі.
— У гэтым месцы, — сказаў Лін, стоячы каля самай вады, — на той бок магу перайсці нават я, а вам будзе яшчэ прасцей.
Карына і Граня развіталіся з ім як з самым блізкім сябрам.
Вада ў рацэ была цёплая і, праўда, на ўсю шырыню ракі не падымалася вышэй калена, так што, зняўшы абутак, падарожнікі без праблем перайшлі на другі бераг.
— Памятаеш, што сказала знахарка? — нагадала Карына. — Кветка папараці павінна засохнуць тады, калі мы апынёмся ў Краіне Ведзьмаў.
Дзяўчынка дастала з кішэні сваю кветку, якая, быццам попел, тут жа рассыпалася на далоні. Раптам наляцеў вецер і ў адно імгненне развеяў і тое, што засталося ад кветкі.
— А дзе твая? — спытала Карына ў Грані, са шкадаваннем пазіраючы на сваю пустую далонь.
— Згубіў, — прамармытаў Граня. — Адно ж не вельмі яна і патрэбная была. Мы і без яе трапілі ў Краіну Ведзьмаў.
Падарожнікі абуліся і рушылі да лесу, які падступаўся амаль да самай рэчкі. У лесе было ціха і змрочна. Густыя лапы высокіх дрэў спляталіся, хаваючы ад вачэй неба. Жорсткі папаратнік хвастаў па нагах, дастаючы да самых каленяў.
— Трэба шукаць сцежку, — сказала Карына. — У кожным лесе павінны быць сцежкі.
— А можа, мы першыя, каго занясло сюды, — зморшчыўся Граня.
— Затое будзе што расказаць дома, — не губляла аптымізму Карына.
— Ага, калі нам яшчэ павераць, — ухмыльнуўся Граня. — I калі мы не заблудзімся тут.
— Тады давай разыдземся ў розныя бакі, — прапанавала Карына. — Так мы хутчэй знойдзем калі не сцежку, то хаця б паляну, на якой можна адпачыць.
I падарожнікі рушылі ў глыб лесу, час ад часу перагукваючыся, быццам грыбнікі. Але колькі яны ні блукалі між дрэў, сцежкі нідзе не было — нібыта па гэтым лесе, і праўда, ніхто да іх не хадзіў.
Раптам нібы з-пад зямлі перад Карынаю з'явілася бабулька ў падраных, ношаных-пераношаных лахманах. Бабульчын твар быў сухі і выцягнуты, а на падбародку тырчэлі два доўгія сівыя валаскі.
— Што, прыгажуня, шукаеш у гэтым лесе? — спытала яна, хітра прыжмурыўшы маленькія вочы.
— Мы шукаем валадарку Краіны Ведзьмаў, — прастадушна адказала Карына, узрадаваная тым, што нарэшце ў лесе трапілася жывая душа.
Бабулька зіркнула па баках, заўважыла Граню і нядобра ўсміхнулася.
— Ну, што ж, я дапамагу вам, — прамармытала яна, і, дзіва, там, дзе толькі што быў густы папаратнік, раптам з'явілася добра вытаптаная сцежка.
— Ідзіце за мной, — сказала бабулька і, шоргаючы чаравікамі з завостранымі наскамі, пасунулася па сцежцы.
Карына пачакала Граню, і яны няспешна пайшлі следам за дзіўнай бабулькай.
Спачатку сцежка вяла прама, а пасля рэзка павярнула ўправа і ўперлася ў замшэлую, пахіленую хатку. Дах яе прагніў, а на коміне вароны звілі гняздо. Крывыя дзверы былі падпёртыя кіем.
— Вы, мусіць, стаміліся, — сказала падарожнікам бабулька. — To заходзьце ў хату, крыху адпачняце, а я, кхі-кхі, — закашлялася старая, — пачастую вас смачным абедам.
Яна адчыніла дзверы, паставіла кій каля сцяны і першая пераступіла парог. Але як толькі бабулька знікла за парогам, Граня схапіў кій і падпёр ім дзверы.
— Ты што?! — спалохана ўсклікнула Карына. — Што ты робіш?
— Уцякайма хутчэй! — крыкнуў хлопчык. — Я пазнаў яе!
— Каго ты пазнаў? — не магла зразумець Карына.
У гэты момант бабулька з усяе моцы загрукала ў дзверы.
— Адчыніце, падшыванцы! — грозна загадала яна. — Адчыніце, а то я ператвару вас у нікчэмных мышэй!
— Як бы не так! — выгукнуў Граня, але, на ўсялякі выпадак, усё ж адступіў ад парога. — Будзеш сядзець там датуль, пакуль не здымеш чары з маёй рукі!
— Ты хочаш сказаць, што гэта тая самая ведзьма? — здзіўлена спытала Карына.
— Ага, — кіўнуў Граня. — Я пазнаў яе.
— Вось я табе зараз здыму чары! — прыгразіла ведзьма. — Пачакай, толькі выберуся.
За дзвярыма стала ціха, і раптам з шумам расчынілася маленькае акенца, у якім паказалася ведзьміна галава.
— Ага-а! — закрычала галава. — Ну, пачакайце ж, галубчыкі!
Сказаўшы гэта, ведзьма высунулася з акна па пояс і, узняўшы руку, пагрозліва прамовіла заклінанне:
— Шыма-дыма-шах!
Карына і Граня адчулі, як зямля пад імі здрыганулася, а залатыя ніткі, завязаныя Урсулай, апяклі запясце.
— Што такое? — усклікнула ведзьма, калі ўбачыла, што яе чары не падзейнічалі. — Што такое? ЕЗы павінны былі ператварыцца ў мышэй!
I яна пачала вылазіць праз акно, пакрэктваючы і папыхваючы.
— Уцякайма! — крыкнуў Граня.
Падарожнікі рынуліся назад па сцежцы, якая прывяла іх да ведзьмінай хаткі. Але не паспелі яны адбегчыся і некалькі метраў, як сцежка раптам знікла — пад нагамі і вакол быў усё той жа калючы і высокі папаратнік. Ды Карына і Граня ўжо не зважалі на гэта і беглі, пакуль зусім не выбіліся з сіл.
Залаты Павук
— Так мы можам апынуцца яшчэ ў якой-небудзь краіне, — цяжка дыхаючы, сказаў Граня. — I што гэта за лес, у якім то з'яўляюцца, то прападаюць сцежкі!
— А вось і яшчэ адна, — разгублена сказала Карына.
I праўда, y некалькіх кроках ад іх ляжала віхлястая сцяжынка, хоць, здавалася, яшчэ хвіліну таму яе тут не было.
— Адкуль яна ўзялася? — недаўменна спытала дзяўчынка.
— Відаць, мы яе проста адразу не заўважылі, — не вельмі ўпэўнена прамовіў Граня. — Цікава толькі, куды яна вядзе?
— Куды б яна ні вяла, — уздыхнула Карына, — па ёй усё ж лягчэй ісці, чым па гэтым папаратніку, тым больш, мы ўсё роўна не ведаем, у якім баку жыве валадарка Краіны Ведзьмаў.
Падарожнікі выбраліся на сцяжынку.
— Хоць бы знакі якія паставілі, — прабубніў Граня.
— Ага, — насмешліва падхапіла Карына, — «Налева пойдзеш — валадарку Краіны Ведзьмаў знойдзеш, направа пойдзеш...» Глянь! — раптам усклікнула яна і паказала рукой на каменны дом, які стаяў на палянцы метрах у ста ад іх — сцяжынка вяла проста да яго.
Падарожнікі моўчкі наблізіліся да дома і пераглянуліся ў нерашучасці. Затым Карына працягнула руку да цяжкіх дубовых дзвярэй, каб пастукацца. Але не паспела яна дакрануцца да іх, як дзверы нехаця, з працяглым і пагрозлівым скрыпам расчыніліся.
Карына і Граня асцярожна ступілі за парог і апынуліся ў вялікім змрочным пакоі, пасярод якога ляжаў доўгавалосы хлопец, звязаны па руках і нагах вяроўкамі. Вакол хлопца на падлозе былі раскіданы залатыя камяні.
— Дапамажыце! — прыўзняўшы галаву, дрыготкім голасам папрасіў Доўгавалосы.
Карына і Граня патапталіся на месцы і нясмела падышлі бліжэй да небаракі.
— Дапамажыце, — паўтарыў той, але ўжо больш настойліва. — Хутчэй, чаго вы стаіце! He марудзьце!
Падарожнікі пераглянуліся і, апусціўшыся на калені, пачалі паспешліва развязваць Доўгавалосага. Спачатку ў іх нічога не атрымлівалася — вузлы былі заціснуты вельмі моцна, а Граня да таго ж мог працаваць толькі адной рукой.
— Што гэта за вяроўкі такія? — не вытрымаў ён. — Нейкія слізкія, фу...
— Гэта павуціна, — уздыхнуў Доўгавалосы.
— Такая тоўстая? — аж здрыганулася Карына. — Які ж тады сам павук?
Але хлопец нібы не пачуў пытання, адно падганяў:
— Хутчэй, хутчэй!
Раптам Карына звярнула ўвагу на левую руку Доўгавалосага — на безыменным пальцы быў пярсцёнак з крышталікам, у якім пагойдвалася рыбіна вока. Дзяўчынка адразу ж успомніла словы знахаркі, што ведзьма можа ператварацца ў каго заўгодна, але яе заўсёды можна пазнаць па такім пярсцёнку. Карына разгубілася: няўжо гэты хлопец на самай справе ведзьма? Але хто і навошта яго звязаў?
Яна зірнула на Граню: чаму ён не звяртае ўвагі на пярсцёнак? Забыўся пра знахарчына папярэджанне?
Як толькі яны развязалі Доўгавалосага, той адразу падхапіўся на ногі і сказаў:
— Добра, што вы зайшлі ў гэты дом. Я ляжаў тут двое сутак і ўжо не спадзяваўся, што нехта дапаможа мне выбрацца адсюль. Вось залатыя камяні, вазьміце колькі хочаце.
— А хто вас... — пачаў Граня, але Карына перабіла яго.
— Дзякуй, нам не трэба золата, — паспешна адмовілася яна.
— Што значыць «не трэба»? — занепакоіўся хлопец. — Яшчэ ніхто ніколі ад яго не адмаўляўся! Золата — гэта... гэта такое багацце, якое вам і не снілася!
— Нічога нам не трэба, — упарта паўтарыла Карына і ўзяла Граню за руку.
— Калі не трэба вам, то спатрэбіцца вашым бацькам. Яны-то вам дзякуй не скажуць, калі дазнаюцца, што вы адмовіліся ад такога багацця.
Але Карына ўжо цягнула Граню да парога. I толькі каля самых дзвярэй спынілася і, азірнуўшыся, насцярожана спытала ў Доўгавалосага:
— Скажыце, а хто вас так звязаў?
— 0, лепш вам не сустракацца з ім! — папярэдзіў Доўгавалосы. — Залаты Павук не любіць чужынцаў.
— Залаты Павук? — у адзін голас усклікнулі Карына і Граня.
— Так, ён гаспадар гэтага лесу, — кіўнуў хлопец. — I калі даведаецца, што вы трапілі ў яго ўладанні, не пакіне вас жывымі. Спачатку ён апляце вас сваёй павуцінай — слізкай і тоўстай. Затым пачне высмоктваць з вас кроў, але не ўсю адразу, а... Ціха! — Доўгавалосы прыклаў палец да вуснаў. — Здаецца, ён вяртаецца! Ён вяртаецца!
I хлопец з перакошаным ад страху тварам выскачыў з каменнага дому. Падарожнікі кінуліся за ім, але ён як скрозь зямлю праваліўся.
— Што будзем рабіць? — дрыготкім голасам спытаў Граня. — У які бок уцякаць?
— Пачакай, — ціха сказала Карына, — здаецца, гэта быў ніякі не хлопец.
— А хто?
— Гэта была ведзьма. Я бачыла ў яе на пальцы пярсцёнак з крышталікам, у якім плавала рыбіна вока. Так што, можа, ніякага Залатога Павука тут і няма, ведзьма ўсё выдумала.
Але толькі Карына прамовіла гэтыя словы, як у гушчары пачулася нечае цяжкае сапенне. У наступнае імгненне з-за кустоў вылезла страшная пачвара — велізарны павук, спіна якога зіхацела золатам.
— Залаты Павук! — жахнуўся Граня.
Яны не сталі марудзіць і кінуліся наўцёк. Залаты павук аказаўся не такі хуткі і праз некалькі хвілін застаўся далёка ззаду.
Дзіўны замак
— А ты казала, што ніякага Залатога Павука ў гэтым лесе няма, — нагадаў Граня, калі яны, зняможаныя ўцёкамі, схаваліся пад кашлатай елкай.
— Мне здаецца, усё гэта хітрыкі ведзьмы, — сказала Карына.
— I Залаты Павук? — засумняваўся Граня.
— I Залаты Павук, — кіўнула Карына. — Нездарма ён з'явіўся пасля таго, як знік той... хлопец. Відаць, ведзьма не вельмі хоча, каб мы дайшлі да валадаркі гэтай краіны. Разумееш?
— Я толькі разумею, што хто б там ні быў, павук ці ведзьма, але калі ён нас дагоніць, ні табе, ні мне мала не падасца, — ухмыльнуўся Граня.