Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
ОВСЯНЙЦА, Festuca; асьцюг, асьц/ок.
ОГУРЕЦ, Cucumis sativus; гурок, агурок.
ОДУВАНЧЙК ЛЕКАРСТ., Taraxacum officinale; багдтка.
ОКОПЙК ЛЕКАРСТ., Symphytum officinale; жывакост.
ОЛЬХА ЧОРНАЯ, Alnus glutinosa; альха, альшына, вольха. Дрэва, якое любіць у грунце алес (торф), згэтуль і назоў яго.
ОСЙНА, Populus tremula; ас/на.
ОСМЙННЙК ДВУЛЬТНІЙ, Oenothera biennis; дзіваннік дзікі.
ОСОКА, Carex, асака.
ОСОКСР, дрэва, Populus alba; белая таполя, ясакар.
ОЧАНКА ЛЕКАРСТВЕННАЯ, Euphrasia officinalis; п«іьнік.
ОЧЙТОК 'ЬДКІЙ, Sedum acre; адцытнік. Парашок; яго ужываюйь з гарэлкай ад болі жывата.
ПОСЛЕН СЛ' ДКО ГОРЬКІЙ, Solanum Dulcamara; гл/сьнік. залогьнік.
ПАХУЧКА ОБЫКНОВЕН, Clinopodium vulgare; крэселйы.
ПЕРВОЦВ'ВТ ЛЕКАРСТ., Primula officinalis;, ключыкі.
ПЕРЕСТУПЁНЬ Б'ЬЛЫЙ, Bryonia alba; пераступ, пераступнік.
ПЕТРУШКА ОГОРОДНАЯ, Petroselinum sativum, пятрушка.
ПЙЖМА ОБЫКНОВ. Tanacetum vulgare; п/жма.
ПЛЕВЕЛ ОПЬЯНЯЮІЦІЙ, Lolium temutentum; галаўня, галав/ца.
ПЛАКУН, Lythrum Salicaria; сьлёзнік, плакун’ Народ верьшь, што ад яго плачуць ведзьмы і чэрпі; карані яго капаюпь на Купальле і пераховуюць для лекарскага 1 забабонпага ужытку.
ПЛАУН, Licopodium; паўзучая лесавая расьціна, якой убіракшь сталы на Вялікдзень> дзераза.
ПЛАУН АПТЕЧН,, Lycopodium davafum. Вадзяная, пл вучая расьціна; поплывень, дзяраба.
ПЛЮШ. ОБЫКНОВ., Hedera Helix; блюшч.
ПОВЙЛЙЧНЫЕ КОЛОКОЛЬЧЙКЙ, Convolvulus arvensisj павіцень, бярозка.
ПОДМАРЕННЙК МЯГКІЙ, Galium Mollugo; урочнік.
ПОДОРОЖНЙК, Plantago media; трыпутнік падарожнік.
ПОДОРОЖННК БОЛЬШОЙ, Plantago major; трыпутнік гладкі.
ПОДОРОЖННК ЛАНЦЕТОЛНСТНЫЙ, Plantago lanceolata; міжыперсьніца.
ПОЛЫНЬ ГОРЬКАЯ, Artemisia absinthum; палын. A. vulgaris, чанобыльнік, A. abrotanum, божадрэўка. A. dracunculus, эстрагон.
ПОТОЧННК, Veronica Beccabunga; бабоўнік, казарост.
ПОЧЕЧУЙНАЯ ТРАВА, Polygonum Persicaria драс^н чырвонь.
ПРШЦЙНЕЦ, Ranunculus Flammula; прышчынец, прышчаўн/к.
ПРОЛ'БСКА, Scilla bifolia; пралеска, падсьнежгіІК
ПРОСВНРНЯК КРУГЛОЛНСТНЫЙ, Malva rotudifolia; мальва, шалезкі.
ПРОСВйРННК КУРЧАВЫЙ, Malva crispa; жардавіца.
ПРОСВНРНЯК, ПРОСКУРНЯК, Althea officinalis сьляз гародны.
ПРОСВЙРНЯК РАЗД-ЬДЬНОЛйСТНЫЙ, Malva Alcea; сьляз.
ПРОСТРЬЛ ЛУГОВОЙТ Pulsalilla pratensis; дрымотнік.
ПТНЦЕМЛЕЧННК, Onithogalum; вярбельнік.
ПУСТЫРННК СЕРДЕЧНЫЙ, Leonurus Cardiaca; хая крапіва.
П'БТУШІЙ ГРЕБЕНЬ, Amaranthus retroflexus глушчзрыца.
РАКОВЫЯ ШЕЙКН, Polygonum Bistorta; вобарацень, кастацгц.
РЕДНСКА, Raphanus sativus; рэдзькаўка.
РОЖЬ ОБЫКНОВ., Secale cereale; жыта.
РОЖЬ ЯРЙЦА, Secale cer. var. multicaule; ярыца.
РОМАШКА ДНКАЯ, Matricaria chamomilla; румянка, рам_унка.
РОСЯНКА КРУГОЛНСТНАЯ, Dvoserarot udifolia; загартушка.
РУТА, Ruta graveolens; рута.
РЫЖЫК грыб, Agaricus deliciosus; рыжык, рыжок.
РЬПА ОГОРОДНАЯ, Brassica Rapa; рэпа.
РЯБННА ОБЫКНОВ., Sorbus Aucuparia, рабгна, гараб/на.
САФЛОР КРАСНЛЬНЫЙ Carthamus tinctorius» крокас, ламотнік.
СВЕКЛА ОГОРОДНАЯ, Beta Сісіа; бурлк.
СВНДННА, Cornus sangvinea; сьвіднгца.
СЕЛЕЗЕНОЧННК ОЧЕРЕДНОЛНСТНЫЙ,
Chrysosplenium alternifolium; мянюшкі.
СНРЕНЬ, Syringa; бэз.
СКАБІОЗА, Scabiosa; перапелячнік.
СМОЛЕВКА ХЛОПУШКА, Silene inflate; лусьнгц, лускаўка, калетнік.
СНЫТЬ ОБЫКНОВ., Aegopodium podagraria; сьнітка.
СОСНА ОБЫКНОВ., Pljius Silvestris; сосна.
СОН—ТРАВА, Pulsatilla patensi друмсль.
СПАРЖА, Asparagus officinalis; шпарагі.
СПНРЕЯ, Spirea; спырнік.
СПОРЫНЬНЯ, Secaia curnutum; галаўня.
СУМОЧННК ПАСТУШІЙ, Capsella Bursa Pastoris;
чарвец, чарвгчнік.
ТАБАК МАХОРКА, Nlcotiana rustics; тутун.
ТАТАРННК, Cirsium arvense; асот.
ТЕРН, Prunus spinosa; жасьцер, цгрнь.
ТНМОФЕЕВКА, Phleum pratense; цімошка, лісі хвост.
ТНПЧАК, Festuca ovina, асьцюг.
ТМШі, Carum Carvi; цьмін.
27. Зак. 923
ТОПОЛЬ СЕРЕБРНСТЫЙ, Populus alba; ясакар.
ТРАВЯНКА, Dianthus deltoides; сардэчнік.
ТРЯСУНКА СРЕДНЯЯ, Briza media; балотная мятл/ца.
ТЫКВА ОБЫКНОВ., Cucurbita Pepo; г»рб_уз.
ТЮЛЬПАН, Tulipa sylvestrys; гардук.
УЖОВННК, Ophioglossum; вужава зельля УЗНК, Potentilla Tormentilia; дзеравянка.
ФАСОЛЬ ОБЫКНОВ., Phaseolum vulgaris; шальбабон.
ХВОШ ЗНМУЮШДЙ, Equisetum hyemale, вехатнік.
ХВОШ, Л'ЬСНОЙ, Equisetum silvaticum» зялезнік.
ХВОІЦ ПОЛЕВОЙ, Equisetum arvense; скрып.
хвош, слнзнстый, Equisetum limasum; ял/нец, £льнік.
ФІАЛКА ДНКАЯ, Viola; сінюлька, сінец. хм-вль ВЬЮІЦІЙСЯ, I lumolus lupulus; хмель. ХР-ЬН С’ЬДОБНЫЙ, Cochlecria Armoracia; хрэн. ЦАРСКІЯ КУДРН, Lillium Martag; лілея палявая. ЧАБЕР САДОВЫЙ, Srtureia hortensis; чалібор. ЧАСТУХА ОБЫКН., Alisma plantago; шаленец, шыльнік вадзяны.
ЧЕРЕМУХА ОБЫКН., Prunus padus; чаромуха, чаромха, калак>ша.
ЧЕРЕШНЯ, Prunus avium; чарэшня.
ЧЕРНОБЫЛЬННК, Artemisia vulgaris; чарнобыль, чарнобыльнік, быльнік.
ЧЕРНОГОЛОВКА, Prunella vulgaris; чарлянка.
ЧЕРНОКЛЕН, Acer tataricum; чарнакл^н.
ЧЕРТОПОЛОХ КОЛЮЧІЙ, Carduus acanthoides; чартапалох.
ЧЕРТОПОЛОХ КУРЧАВЫЙ, Carduus crispus; асот
ЧЕРТОПОЛОХ БОЛОТНЫЙ, Carduus palustris; дзядоўнік.
ЧЕЧЕВНЦА, Ervum lens» сачьўка.
ШАЛФЕЙ, Salvia officinalis» шалвгй, дужэц.
ШАФРАН НАСТОЯІЦІЙ, Crocus sativusj шафран.
ШМПОВННК, Rosa; шыпшыннік.
ШТОКРОЗА, Althaea vosea; млльва.
ІЦАВЕЛЬ КНСЛЫЙ, Rtimex Acetosa; шчаўё, шчавель.
ІЦАВЕЛЬ КОНСКІЙ, Rumex Hydrolapatum; конскі шчдвель.
ІЦАВЕЛЬ ТУПОЛНСТНЫЙ, Rumex obtusifoliue;
шчавель карнаты
ІЦАВЕЛЬ МАЛЫЙ, Rumex Acetosella; шчаўлюк.
ЭСПАРЦЕТ, Onobrychis; зайчынец.
ЯВОР, Acer pseudo-platauus; явар.
ЯЗВЕНННК ОБЫКНОВ., Anthyllis vulneraria; пералетнік жоўты.
ЯСТРЕБННКА, Hieracium Pilosella; ястрэц.
ЯСЕНЬ ОБЫКНОВ , Fraxinus exselsior; ясень.
ЯТРЫШНЙК ШНРОКОЛНСТНЫЙ, Orchis lalifolia; язвежнік.
ЯЧМЕНЬ ОБЫКНОВ., Hordeum vulgaris; ячмень.
ВАЙСКОВАЯ КАМАНДА.
АДЗІНОЧНАЕ ВУЧЭНЬНЕ.
I. постаць бяз стрэльбы.
Крыло (фланг).
Прыгато^чая каманда.
Выканаўчая каманда.
1. Ста-вай!
2. Зва-жай!
3. Раў-няй, (ў права, ў лева).
4. Ля-гай!
5 Ўста-вай!
6. Спа-Еоль!
7. Спачні!
II. павароты.
8. Напра-ва!
9. Нале-ва!
10. Паўзварот напра-ва!
11. Паўзварот нале-ва!
12. Кру-гом!
III. р у х I.
13. Крокам марш!
14. Напря-ва!
15. Паўзварот нале-ва!
16. Нале-ва!
17. Паўзаварот напра-ва! кругом—марш!
18. Крокам мйрш!
19. Бягом!
20. На мейсцы бягом марш!
21. На мейсцы.
?2. Наўпрості
23. СтойІ
24. Хутчэй! Вальней!
25. Бодьшы крок! Маялы крокі
26. Нагу аьмянЛ
II. АСНАЎНАЯ ПОСТАЦЬ СА СТРЭЛЬБАЙ.
Страляніна.
27. а) Ўправа, ўлева, ў цэль!
б) 3 калгнь, лягай стайком!
в) Стральба ўрад.
г) (Вышыня цэльніка).
д) Рады плі!
Салютацыйная страляніна.
28. а) Стральба ўрад!
б) Узвыш!
в) Рад плі!
29 Рэдка, густа (па 00 нябояў) пачы—найі
30. Баспечнік (набой вынь)І
31. Набів-ой!
П. НАВЫТАР СА СТРЭЛЬБАН
32. . Да бсю рых-туй!
33. На ру-ку!
34. Да на-п.
35. На пля-чо!
36. Стр.--.бу на чэсьць!
37. Стэльбы пя рамо!
38. Стрвльбы зьняць!
III. ШЫХТАВОЕ ВУЧЭНЬНЕ.
Шыхтаваньне і разьлічаньне радоў.
39. Радам стаць!
40. Направа раў-няй!
41. Ўзаплеч стань!
1. Першыя I другія нумары.
42. На першы, другі разьлі-чы!
43. Па парадку разьлі-чы!
2. Разлучаньне, злучаньне, шыхтаваньне ў двохрадны шыхт.
44. Рад налева, направа, адсярэдаіны (на гэтулькі крокаў), разьлі-чы!
45. Рад (налева, направа, да сярэдзіны), злу-чы!
46. Рады здвой!
47. У рады стань!
3. Пераходы радоў.
48. Раўняй направа, налева, ў пасярод, на (гэткую) рэч, уздоўж (гэткай) рэчы, на мяне, за мной.
4. Зьмена кірунку.
49. 1. Шыхтаваньне радоў.
а) Рады шыхтуй, ўправа (ўлева).
б) Крокам, бягом марш (у часе ходу-марш, або —бягом марш!).
2. Павароты фронту, раду на паказаную рэч.
50. а) Рад (на гэткую рэч) ўправа, (ўлева), б) Раў-няй’-
3. Зварот раду плячом.
51. а) Рад левае, (праваД плячо—ўпярод! б) Крокам марш! (У часе ходу—марш!).
IV. ДРУЖЫННАЕ (ВЗВОДНОЕ) ВУЧЭНЬНЕ.
/. Р^зьлічаньне і шыхтаваньне дружыны. Зворны ійыхт.
Разкідны шыхт.
Роўныя і няроўныя аддзяленьні.
II. Раўнаньне і звароты дружыны. Дваеньне і будоўка радоў.
52. Рады двой!
53. У Рады стань!
///. Разлучаны шыхт.
Разлучаньне і злучаньне дружыны.
Шыхтаваньне двураднага шыхту ў аднарадовы і наадварот.
IV. Спастаў стрэльбаў.
54. Стрэльбы спас-таў!
55. Да стрэльб!
V, Рух і зьмена кірунку разьверненай дружыны
VI. Калонна, яе шыхтоўка, перашыхтюўка і розверць.
Шыхтоўка калонны ў кірунку фронту з рухам ўперад, або ў часе ходу.
56. Дружына з-права (з-лева) ў аддзялені.
57. Крокам марш (у часе ходу—марш!).
Шыхтоўка калонны са зьменай кірунку на 1/4 круга на мелсцы і ў часе ходу.
58. а) Аддзяленьнямі правае (левае) плячо ўпярэд.
б) Крокам марш (у часе ходу— марші).
в) Дружына стой! (Або дружына на-ў прост!).
Шыхтоўка дружыны павернутай радамі напраеа (налева) ў калонну ў аддзяленьні.
59. а) Рады шыхтуй! (калі былі падвоены).
б) Адзэяленьні строй ўлева (ўправа).
в) Крокам марш (у часе ходу—марш!).
г) Дружына стой, або: дружына—наўпрост!
Дружына сшыхтавана ў калонну, пасунуць ўперад padaML
60. а) Дружына направа (налева)!
б) Аддзяленьнямі левае, (правае) плячо ў пярод!
в) Крокам марш (у часе ходу—марш!).
г) Наў—прост’
д) Рады двой, (калі трэба).
Разварот калонны па галаўнаму аддзяленьню.
61. а) Дружына шыхтуй ўлева (ў-права). б) Крокам ў ход! (у часе ходу—марші). Разварот дружыны са спынам.
62. Па галоўнаму аддзяленьню, дружына шыхтуй ўлева (ўправа) марш!
Разіарот дружыны, пазернутай радамі.
63. а) Рады строй!
б) Дружына стройся ў-лева (ў-права)!
в) Крокам (бягом) марш! (у часее ходу— марш! або: бягомі).
VI I. Ход 1 перамена кірунку калонны.
64. Раўнаньне напра-ва (нале-ва)!
65. а) Дружына правае (левае) плячо ўпярод марш! б) Крокам марш! (у часе ходу—марш!).
VIII. С а л ь в а.
IX. Разсыпны шыхт.
Прыстасаваньне да мяйсцовасьці.
Адлегласьць.
Прадзел.
Чарод.
Дзялянка.
Гужок.
Зьвязак.
Старшы зьвяна.
Загад.
Загадываньне.
Імоўны знак.
Кіраваньне гужком.
Перабежкі.
Разсыпаньне дружыны.
Разсыпаньне дружыны на мейсцы па лініі фронту, або са спынам на паказанай пазыцыі.
66. а) Дружына па лініі (або: на гэткую) пазыцыю ад сарэдзіны ўправа (ўл'ева) марш!
б) Ў гужок (дабаўляючы, калі трэба—бягом!).3 рухам ўперад.
67. Дружына ад сярэдзіны (ўправа, ўлева) гужком, марш!
КНІГІ ОНЛАЙН
