Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
Урэпіце. прыходзіць час жанідзьбы; пераход, будзь што будзь ,3 рабяцкага стану ды ў мужскую славу“. Тут ужо і сам Бог судзіў Ігнас/о, Місю, Аркасю, Кастуск», ператварыцца у ігнатй, Міхайлу, Аркада, Кастуша і г. д. Гэта час, як кажа прыказка „мужаваньня і баяваньня“. Але час ідзе. Падрасьлі дзеці, Міхайлаі Ігнат і Пятро ажаніў сына.
Нявестка прышоўшы ў новую сямью, стараецца быць да ўсіх ветлай, уважлівай, а ў першы чарод да банькоў мужа. I, вось, Аўггй становіцца, Аўгія-
шом, Астап—Асташом, Баўтрамей—Бутрымам, Грыгор—ГрынАм і ня толькі ў сваей сямьі, але і ў сўседзяў.
I гэтак, у крыўскім (беларускім) іменніку ёсьць формы імён: для дзіаяці (Анцік, Петрык), падростка (Янук, Баўтрук), дзяцюка (Кастусь, Юрась), мужа (Аўхім, Бутрым), старца (Міхайла, Югайла; Асташ, Грынь).
Дзякуючы заміраньню роднай старасьвеччыны ў народных массах і аларванасьці інтэлігенціі ад народу, многія формы ў нашых імёнах, асабліва першае і чацьвертае ступені, вымагаюць шмат працы дзеля іх адшуканьня. Як відаць з прыложанага іменніка, жаночьія імёны больіп пацярпелі утрат, чым мучынскія. Гэтак, мала захавалася фор.м жаночых імён 4-й ступені, што гаворыць у некарысьць павагі жанкі ў крыўска-беларускай сямьі, навейшых часаў. Да вельмі цікавых збольшаных (4-й ступені) жаночых і.мён належаць такія, як:Марыніца, Анісіца.
Пасколькі мне ведама, над крыўскім (беларускім) іменнікам дагэтуль ніхто не працаваў ні ў польскай ні ў расійскай літэратуры, тымчасам праца гэта можа даць начвычайна цэнныя данныя дзеля зразуменьня многіх гістарычных імён і прозьвішч, якія у нас пераважна тварыліся з бацькаўскіх імён, прыкл.: Яраславіч, Глебовіч, Сангушка (Сонгушко, Сендюшко, Сенькушко, праўдападобна ад Санко, Сенко і Семко—Сімон), Олельковіч (Олелько—Аляксандар), Олізар (Елеазар), Грыневіч (Грынь—Грыгоры), Алехновіч (Олехно—Аляксей, ці Аляксандар), Мялешка (Малетій), Тышкевіч (Тышко, Цішко—Тнмофей), Хадкевіч (Ходка—Федар), Касьцюшка (Косьць, Касьцюш—Кастантын), Міцкевіч (Міць. Міцько—Мікалай), Дашкевічы (ад Адаш—Адам), Юхневічы (ад Юхно -Акім), Арцімовічы (адАрцім— Артемій) і г. д. і г. д.
Авгій, Аўгік, Аўгук, Аўгусь, Аўгён (ей^ Аўгіяш.
Августа, Аўгуня, Аўгуся, Аўгута.
Август, Аўгісь, Аўгустук, Аўгусь, Аўгустын, Аў(Г)густым.
Авдій, Аўдзік, Аўдзук, Аўдзіясь, Аўдзей, Аўдзіяш.
Авдотья, (Аў)Дзюня,< Аў)Дзютка,(Аў)Дося, Аўдоля.
Авксентій, Аксік, Аксюк, Аксісь, Аксём, Аксайла. Авраам, Абрасьцік, Абрук, Абрась, Абрам, Абраш. Аврелія, Аўруня, (Аў)Рэлька, Аўруся, Раліся, Аўрэля, Раліна, Раіна.
Аврелій, Аўрык, Аўрук, Аўрусь, Аўрэль, Аўрыяш.
Агафон, (А)Гасьйік, (А)Гапук, (А)Гапусь, (А)Г<іпон, Гапіян(ш).
Агафія, (А)Гаська, (А)Гапка, (А)Гася, Агата.
Аггій, (А)Гіясь, (А)Гіян, (А)Гіяш.
Аглаіда, (А)Глоська, (А)Глося.
Агнеся, (А)Гнеся, Агнешка, Агнета.
Аграфена, (А)Груська, (А)Груся, (А)Грыпіна.
Адам, Адзік, Адук, Адась, Адам, Адаш.
Аделайда, Адзька, Адэлька, Адэльця, Адэля.
Адольф, Адзік, Адолюк, Адолюсь, Адольф(п).
Адріан, Адрык, Адрук, Адрыясь, Адрыян, Адрыяш.
Акім, Юктук, Якім, Юхім. Юхша.
Акуліна, (А)Кульця, (А)Куліся, (А)Куліна, (А)Куліта.
Александр, (В)Ольцік, Валюк, (В)Олек, (В)Алесь, (В)Алех, Алехна *) (Г)Вольша, Алелька.
Алексій, Ольцік, Алёшка, Алесь, Алёкса.
Алонзій, Альзік, Альзюк (дзюк), Альдзісь, Алёйза
Анастасій, Асьцік, Асгук, Астась, Астас, Асташ.
Анастасій, Насьцік, Настук, Настась, Настас, Насташ.
Анастасія, Наська, Настка, Настуся, Наста.
Андрей, Андрык, Андрук, Андрусь, Андрэй, Андрыяш, Андрых.
Аннснм, Анісік, Аніська, Аніс, Анісім.
■) Александр або Олелько Валадзіміравіч кн. Ка-. пыльскі-|-1455. Старыйкоўскі 1885 ч. II. стр. 74. Жар гоннай вымовы гэтага імя, як Ляксандра, ня падаю ў рубрыцы.
Аннсія, Аніска(сця), Аніста.
Анна, |Г)Анця, (I Анка, (І)Ануся, (Г)Анна(нуля). Анна, (Г)Анця, (I )Анка, (Г)Ануся, (Г)Анэта.
Антоніна, Анця, Антолька, Антося(ля) Антаніна. Антон, Анцік, Антук, Антось(ль), Антон, Антух. Аполнна, Польня, Полька, (А)ІІалюся, Паліся(юта). Аполнн, Польцік, Палюк, (А)Палюсь, (А)Палім, (А)Палінар.
Аркадій, Арцік, Артук, Аркась, Аркад.
Асеній, Арсік, Арсук, Арсім, Арсайла.
Артемій, Арцік, Артук, Арцісь, Арцім, Арціш.
Афанасій, Ланцік; Панук, (А)Панась, (А)Панас.
Бернадій, Борцік, Барнук, Барнась, Барнат. BapHaw. " г
Богуслав (міл), Богцік, Бапк, Багусь, Богуш Богша. ' J
ьогуслава (міла), Богця, Багуся, Багута.
Борнс, Борцік, Барук, Борка, ■ Барыс.
Балтасарій, (Б)Вольцік, (Б)Вальцюк,(Б)Вальцісь Бальцар.
Варвара, Варця, Варка, Варуся, Варвара.
Варвара, Барця, Барці-ея, Барбара.
Варлаам, Барлюк, Барлюсь, Баркулаб.
Варфоломей, Баўтрук, Баутрусь, Баутрамгй, Бутрым.
Варфоломей, Бахрук,Бахрусь, Бахрамей, Бахрым.
Варфоломей, Будрысь, Будрыс.
Варфоломей, Варлук, Варлась, Варлам, Варламей.
Васілій, Вася, Васька 2) Васілька, Васіль.
2) Цікава мяркаваньне Нарбута (Dzieje Nar. Lit. Г. III. стр. 479), што імя Вячко .толькі папсаванае, зьменшанае імя Васіль. У нашых крыніцах знаходзім кн. Вячко, пад імем Wasskonius і Wasskon г. зн. Васька, зьменшанае зд Васіль, „Васнлій" Зраўняй Войшэль, або Волштмннк Lat. Lit. і Kron. Rus. 148.
Васнлій, Базылька, Базыль.
Вассіан, Басьцік, Бастук, Басьцісь, Басьцей.
Венеднкт, Бзн(ад)ук, Бана(ды)сь. Банаі(ын), Банаш.
Венцеслав, Вацік, Вацюк, Вацька, Вацлаў.
Внкентій, Вінцік, Вінцук, Вінцусь, Вінцэ(н)т.
Внкторія, Вікця, Віктуся, ВІкта.
Вмктор, Вікцік, Віктук, Віктусь, Віктар.
Владнмнр, Валодзік, Валодзька, Валодусь, Валадар, (імір)Взлодша.
Владнмнр, Ладзік, (У)Ладук, (У)Ладысь, (У)Ладар(імір)Ладша.
Владнслав, Ладзік, (У)Ладук, (У)Ладзісь, (У)Ладыслаў,
Власій, Ўлась, Ўласук, Ўлацісь, Улас (Блажэй).
Власій, Аўлась, Аўлас.
В^ра, Верця, Верка, Варуся, Вера.
Гаврінл, Гаўрык, Гаўрук, Гаўрусь, Гаўрыла, Гаўра. Гаврінл, Габрык, Габрук, Габрысь, Габрэль, Габра Геновефа, Гэська., Гунэся, Гунэта.
Георгій, (Я)Юрык, (Я)Юрук, (Я)Юрысь, Юры(ла), Юрага, Юрка, Ярыла.
Гераснм, Гарась, Гарасім.
Гервазій, Граўцік, Гравук, Гравась, Граўша.
Грнгорій, Грысь, (Г)Рыгук, (Г)Рыгась, (Г)Рыгор, Грынь, Грыдзь.
Давнд, Додзік, Давыдка, Давыд.
Даміан, Дзамук, Дзямісь, Дзямід, Дзямаш.
Данінл, Доныіік, Данель, Даніла, Дануль.
Данінл, Данук, Двнусь, Данут, Дануйла.
Дарія. (А)Дарка, Даруся, Дарота, Адарья.
Дмнтрій, Зьмітр(о)ук, Зьмітра, Зьмітрым.
Діоннсій, Дзянук, Дзянісь, Дзяніс.
Дорофей, Дарук, Дарцісь, Дарацей.
Ева, (Э)Еўця, Еўка, Яўціся, Еўга.
Евгеній, Аўгук, Аўгусь, Аўгей, Аўгіяш.
Евгеній, Геньцік, Гянюк, Гянісь, Гянят, Генюш.
Евгенія, Геньця, Гянюся, Аўгуся, Аўгіня.’
Евдокям, Аўдзік, Аўдук, Аўдось(доль)Аўдот, Аўдыяш.
Евдокнм, Аўдзік, Данук, Данісь, Данут.
Евдокія, Аўдзіся, Аўдотка, Аўдольця, Аўдося(ля).
Евдокія, Донька, Дануся(та), Дануля.
Емельян, Амелька, Амельян.
Евпраксія, Прося, Проська, Праксэся, Праксэда.
Евстафій, Асгась, Астап.
Евтнхій, Аўтук, Аўтусь, Аўтух.
Евфямій, Хімцік, Хімук, (Аў)Хімтусь, Аўхім, Хімко.
Евфнмія, Хімця, Хімка, Аўхіся, Аўхіня.
Ефросннія, (П) (Ф) Хрузька, (П)(Ф) Хрузіся, (П) (Ф)Хрузына.
Ёкатернна, Кася, Каця, Кайярына.
Елена, Альця, Аліся, Алена.
Елена, Гальця, Галь(ш)ка, Галя, Гэля, Галена.
Елнсавета, Альжуся, Альжбета.
ЕлнсФй, Гілюк, Гальясь, Гальяш.
Еремій, Ярка, Ярмук, Ярэма.
Ермолай, Ярмук, Ярмол, Яр.мойла.
Ефнм, Яхімка, (Аў)Яхім.
Ефрем, Ахрук, Ахрусь, Ахрэм, Ахрамей.
Жозефнна, Юзя, Юзька, Юзэфа.
Жанетта, Анця, Ануся, Анэта.
Захарій, Захарка, Захар, Захарьяш.
Знновій, Зецік, Занук, Заннісь, Занон.
Знновія, Зійя, Зенька, Занціся, Зіта.
Зосіма, Зосыіік, Застук, Засьцісь, Засыфм.
І4ван, Івась, Івашка, Іван, Івон 4) Іваш.
РІсндор, Сідзік, Сідук, Сідзісь, Сідар.
Нларіон, Лаўрык, Лаўрук, Лаўрысь, Лаўрын, Лаўрыш.
Нлларіон, Гілік, Гілюк, Гілясь, Гіляр, Гіляруш.
Нпполкт, Гіполісь, Гіпалюк, Гіполюсь, Гіпаліт.
Нродіон, Радзік, Радук, Радзюк, Радзісь, Радзім, Радзівон.
Іаков, Якцік, Яктук, Якусь.Якута, Якаў(уб), Якта, Якша, Яд.
Іакннф, Кантук, Канцісь, Якант.
Іакннф, Юхнук, Юхцісь, Юхінт, Юхно.
Іоакнм, (Ю)Як(х)імка, [Ю]Як[х]аісь, (Ю) Як(х)ім, Якшя.
Іоанна, (Ю)Ягася, (Ю)Ягата, (Ю)Яга.
Іоанн, (Ю)Ягцік, (Ю)Ягук, (Ю)Ягась, (Ю)Ягайла, (Ю)Ягаш.
Іоанн, Ясь, Ясюк, Яська, Ясюль.
Іоанн, Янцік, Янук, Янка, Януль, Януш.
Іоснф, Юзік, Юзюк, Еська, Язэпусь, Юзуль, Язэп.
Іуліан.Юлік, Юлюк, Юлісь(цісь), Юльян, Юльяш.
Іуліанна, Юльця, Юлька, Юльціся, Юля, Юляся.
Казімір, Казік, Казюк, Казімір.
Карл, Карук, Карусь, Каро(у)х, Корша.
Каролнна, Каруся, Карута.
Кнрнлл, Кірык, Кірук, К(у)нрнлла, Кнрьяш.
Кнріак, Кірук, Карэй, Кірша.
Кнпріан, Купрык, Куп(Цып)рук, Куп(Цып)рысь, Купрэй, Цыпрыян.
Клавдій, Клаўдзік, Клаўдук, Клаўдусь, Клаўдыян, -Клаўдзіяш.
Клементій, Клімцік, Клімук, Клімась, Клім, Клімакі.
4] „Я Неон схнмннк*.. Внт. Стар. Т. V. R. 1. стр 13.
Кондратій, Кандрук, Каядрась, Кандрат, Канлраш.
Константнн, Косьцік, Касьцюк(стук), Кастусь, Косьць, Касіуль, Касташ.
Константнн, Канстась, Кянстант, Канстайла.
Константія, Косьця, Кастуся, Кастуля.
Косьма, Кузік, Кузюк, Кузьмісь, Кузьма, Кузьмеіі.
Крнстнн, Крысь, Крыстук, Крыстусь, Крыстын.
К|Х]рнстнна, Крыся, Крыстуся, Крыста.
Ксенія, Аксюта, Акціся, Аксёна, Аксініца.
Канон, Канук, Канцісь(нась), Канаш.
Лаврентій, Лаўрык, Лаўрук, Лаўрусь, Лаўрып, Лаўрыш.
Лаврентій, Гільцік, Гільтук, Гілярусь, Гіляр.
Лев, Леўцік, Лявук, Лявось, Лявон.
Леонія, Леўка, Лявося.
Лолій, Лёлік, Лёлька, Лёлюсь, Лелюш.
Лонгнн, Лу(ы)нгук, Лу(ы)нгась, Лу(ы)нгвён .
Лука, Луцук, Луцэсь, Луц, Лукаш.
Лукіан, Лкшік, Лютук, Лютысь, Лют, Люціян. Лукерія, Люцька, Лютка, Люцыся, Луцэся.
Людовнк. Людзік, Людзька, Людвісі., Людвіг.
Маврнкій, Маўрык, Маўрук, Маўрусь, Маўра , Маўрыяш.
Магдалена, Магдзя, Магдзіся^уся}, Магда.
Макарій. Макрук, Макар, Макрэй.
Макснм, Максюта, Максімка, Максім.
Маланія, Маланка, Малася, Маляньня.
Мамій, Мамук, Мамцісь, Момат.
Маргарята, Маргуся, Магарэся, Магарэта.
Марія, Марка, Маруся, Марья (яна), Мара. Марія, Марця, Марыся(ля), Марыня, Марінійа. Мартнн, Мартук, Марцісь, Марцін, Марцей.
Мартіана, Марця, Мартуся, Марц(э)іся, Марцэля.
Марфа, Марця, Мартуся, Марта.
Матв'Ьй, Матук, Мацісь, Матыс, Матыяш.
Матрена, Матруся, Матруна, Мотра.
Мелетій, Мялешка.
Мшза, Мінцік, Мінук, Мінась, Мінайла.
КНІГІ ОНЛАЙН
