Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
КОЛ'ЬНО ад кланіць; сустаў на назе, сустаўабо згіб наагул; калела, кал^нны, каленаваты, каленісты: v расьць. гузель, гузлавлты; кляга.
КОЛІзНОНРЕКЛОННО, поклеччі, поклечкам прыклякйць.
КОЛЕНЧАТЫЙ, вузлаваіы, гузлавяты. Гузлалаты гічэль, салома.
КОЛЧЕДАН м. самародак руды, ком мэталічнай руды; дрысак, дрысга
КОМАНДОВАТЬ чым. нямец. камяндаваць. камандзір, камаядзфскі, камянда, камандант.
Счова гэта ў нашу мову не пасуг. яго трэбало-б заступіць якім сваім словам.
КОМБЙНАЦІЯ ж. лац. амярклція
КОМЕДІЯ ж. камздзія, камадзіянт Камэдыя. хто ня ведае, а хто ведае чысты сьмех. Перасьмгўка.
КОМЙЗМ м. сьмгшнасьць, сьмешны, сьмешнік.
КОМЕЛЕК м. грубка.
КОМЕНТАРІЙ к. лац. аб ясьнененьне. тлума чэньне.
КОМЕРЦІЯ ж. фр. торг, таргоўля, тарговыя. авароты; камзрція, камэрцшны.
КОМЕТА ж. нанебнае цела; камэта,
КОМЙСАР м. лац. хто выпаўняе якую камісію, даручзньне; камісар, камісарскі, камісарства.
КОМЙТЕТ м. фр. сабрдньне камітэт КОМЙЧЕСКІЙ, сьмяшл/вы
КОМНАТА м, сьвятл/ua істоба, істобка; пакой, пакойчык; кглятка, бакоўка. камора, качзрка
Панясла'да сьвятліцы.
Паставіла на скамліцы. (Рогач
КОМОД м. фр.; камода, шувлярня
КОМОЛЫй U. лабаты, лабоцік. лабатка
КОМПАКТНЫЙ франц. сьц/слы
КОМПАНІЯ ж. лац; камплнія
КОМПАС ч ня v. магпэсовая стрэлка на восі; компас.
КОМПЕНСАТОР м. лйц. роўнавяжнік КОМПЕНТЕН ГНЫЙ м. лац. ііравамоцны
КОМПЙЛЕВАТЬ. КОМПЙЛЙРОВАТЬ зьбіряць. штукавігць, складяць
КОМПЛЕКТ м. фр. паўнак, поўны. папаўняць
КОМПЛЙМЕНТ ,ч. фр. камплімзнг, залесьць, залёсткі, зал?сьнік-ніца. Мнйстар на залесткі.
Компл—Конвой
272
Тры корйбы залестак нагаварыў. Ветласьцюды залесьцю душу выймае.
КОМПЛЕКСІЯ ж. фр. склад чалавека.
КОМПОННРОВАТЬ фр. змышляць, складггць.
КОМПОЗНЦІЯ ж. фр. уклдд, вымысл, вытвор.
КОМПОЗІ1ТОР м. складчык.
КОМПОТ м. фр. варапыя яблакі, грушы, сьлівы: саламлтка,
КОМПРЕС м. лек. лац, прыпарка.
КОМПРЕСОР м. фр. нрылада ў машынах да сьцісканьня; прытуг.
КОМПРОМНТНРОВАТЬ каго. фр. сароміць.
КОМПРОМРІС м. фр. угода, угодлівы, згодлівы, згадз/цца’.
КОМУННКАЦІЯ ж. фр. дарогі, спосабы зносін; дарожніцтва, дарожны.
КОМУНЙЗМ м. фір. палітычнае вучэньне аб ўсеагульнай роўнасыіі; грамадзейста, гмамадз<’й, грамадзгйнік.
КОМФОРТ м. англ. выгода, утульнасьць, багяцьце; ро каш, раскошна, раскошнік.
КОМ ж агульн. слав. ком, камы, камяк, камяга, камолка (гамолка), камячок, кам/ць, камсшь, кумясіць, кумплыць, кам/ць, комкаць, кумякнуць, кумяк, кумешыць; кул/бка, ком, бохан хлеба.
КОНАРХ .я. грэцк. юіі хто чытае ў цэркве каін>ны; канлрх.
КОНВЕНЦІЯ •>«'. ірр. іірыватнае умова аб чь;м колечы паміж двумя дчяржавамі; угода.
КОНВЕРТ st. фр, агортка ііісьма; агортка, кувэрт.
конвом м. фр. вайсковы аддзел для ахову ў час падарожы; ганавод, ганаводнік. Ганаводлмі і ганаводнікамі ў падзьвіньні называюць прыказчыкаў якія праводзяць абозы з таварамі; канвсй, канвойны, канвойшчык
КОНВУЛЬСІЯ ж. лац. лек. сугарга, сутаржка.
КОНГЕСТІЯ ж. лац лек. прыліў крыві да якой часьці целя; захлавь.
КОНГЛОМЕРАТ л/. лац. мяшаніна.
КОНГРЕС м. лац. зьезд.
КОНДЕНСАТОР м. лац. прыладада згушчаньня; згустатар, згустыр.
КОНДМТЕР м. лац. цукернік, цукерніцтва, цукерніца.
КОНДНЦІЯ ж. фр. умова, забавязаньне; гаворыцца аб лекніях вучыцеля у прыватных дамох: У яго ёсьць кодыціі, выехаў на кондыціі.
КОНДРАШКА м. крывавы або нэрвовы параліж; паляруш. Каб це паляруш скруціў.
КОН Т,НТНЬІЙ сьпісак фр. запісі аб паступаньні і здопьнасыіях; паводчая ведамка.
КОНДУКТОР м. лац. праваднгк, павадыр.
KOHEU, м. агульн. слав. канец, кончык, канчяр. канчлк, канча, кангчны. канцавы, канчатны. канчавіна, канчлтка, канчатковы, канччць, кончыць, канчяльны, канчяніп, канчанскі, канцаваты.
КОНЕЧНО прысл. конча, ачколечы, ведама.
КОННЧЕСКІЙ, куч.маваты.
КОНКРЕТНОЕ лац. паняцьце уяўнае, рэчавістае.
КОНКУРС м. лац. спабор, спабсрніцкі.
КОНКУРЕЦІЯ ж. лац. спаборчывасьць.
КОНКУРЭНТ м. лац. спаборнік, спаборніцкі.
КОНОБЬ ж. конаўка, коўш.
КОНОВАЛМТЬ, канавялаваць, канавал; лягчай, лягчыць. ,Але,ось, быў у нас лягчай, звалі яго Нсныпарам... бывала падыдзе к жарабцу, пагладзіць яго па азадку,—тоіі і стаіць як укопаны." (Сержпут. 47). Валсх, вал<ішыц,ь.
10. Зак. 923
Коноп—Контрафак
274
КОНОПАТНТЬ што, чым; забіваць шчэлкі, пазы пакульлям; паклявяць.
КОНОПЛЯ ж. расыііна Cannabis sativa; канаплі, калапні, канопы, канопны, канопнік. капопка. канопісты.
КОНСЕРВАТОР м. захоўнік, хто бароніць стары палітычны ляді спраціўлясцца навізьне — кастырнік, пазяднік.
КОНСНЛІУМ м. лац. рода, нарада асабліва дактароў.
КОНСНСТОРІЯ ж лац. эпархіяльная духоўная канцэлярыя; кансысторыя.
КОНСКР11ПЦІЯ м. фр. набор салдатаў пры помачы лёсаванья; попісь.
КОНСОЛЬ м. фр. архіт. арнамант. на сьцяне палічкай; пастадок.
КОНСПЕКТ м, лац. скарочаны зьмест; скарот.
КОНСТ14ТУЦ1Я ж. лпц. дзяржаўны статут.
КОНСТРУКЦІЯ ж. лац. пабудова. Пабудова мовы, выкладу.
КОНСУЛ м. лац. упаўнамочаны ад ураду ў тарговых справах у другой дзяржаве; консул, консульскі, консульства.
КОНТННЕНТ м. лац. цьвсрдзь.
КОНТМНГЕНТ м. лац. бонда, часьць.
КОНТОРА ж. фр. мейсца кіраўніцтва гаспадарчымі і рахунковымі справамі; кантора, канцэлярія.
КОНТРА ж. фр. супроць.
КОНТРАБАІ^А ж. фр. качмпрка, качмарства, карчмаршчык) кантрабонда, кантраблндзісты.
КОНТРАБАС м. фр. басэтля, басоля, басэтлгста. He да хлеба, не да солі, калі граюць на басолі,
КОНТРАМАРКА ж. цэдлік.
КОНТРАСНГНОВКА ж. фр. зарука.
КОНТРАФАКЦІЯ ж. фр. падробка.
КОНТРРЕВОЛЮЦІЯ ж. фр. супроць революція.
КОНТРАКТ м. фр. пісаная _умова. умова паводле праўнага парадку; умова, кантракт.
КОНТРАСТ м. фр. супроцьлегласьць, спрац/ўства.
КОНТРНБУЦІЯ ж, фр. вайсковы падаіак, пабор з заваяваных; дан/на.
КОНТРОЛЬ м, лац.* спрлўдка, спраўджаць, спряўджаны, спраўдца*,
КОНТУЗІЯ ж. лац. улар куляй ашчэпкам без раны; садно, ссадніць.
КОНТУР м. фр, зьнешні абрыс рэчы; абрыс.
КОНУС м. грэцк. цела ў форме галавы цукру; кучмак, кучмень, кучм/сты, кучмавісты.
КОНФЕДЕРАЦІЯ ж. лац. цесная сувязь дзяржа ваў; конфэдэрація, сувязь.
КОНФЕРЕНЦІЯ ж. лац. нарлда.
КОНФЕТЫ м. мн. фр. цукгркі.
КОНФНГУРАЦІЯ ж. лац. абрыс, выгляд.
КО^ФМДЕНЦІЯ ж. фр. спаверчасьць.
КОНФНРМОВАТЬ што, ням. зацьвярджаць
КОНФНСКОВАТЬ што, фр. атабраць у скарб; аіабраць, вызьняць.
КОНФОРМАЦІЯ ж. фр. склад, форма рэчы.
КОНФУЗНТЬ каго, фр. сароміць, сарамяжлівы, ўстыдаць, бантзжыць.
КОНЦЕНТРНЧЕСКІЙ, лац. аб крузе аОо клубе> у чаго адзін і той-жа агульны цэнтр (асяродак) з другім кругам, клубам; сусяродлівы, канцэнтрычны.
КОНЦЕПЦІЯ ж. лац. спосаб разуменьня і вывады; канцзпція.
КОНЦЕРТ м. музыка на некалькі галасоў ці музычных інструмантаў; канцэрт.
КОНЦЕСІЯ ж. фр. пераўступка.
КОНЧКНА ж, скон, сканлньне, кананьне. Сьведкі якія былі пры яго скананьні. Лёгкае, цяжкое кананьне.
конькн мн. м. сталёвыя палазкі да коўзаньня; каўзгачь/, коўзьлі; лызгачы, лызглі.
конюшня ж. стяйня.
А ў стаенцы Божая радасьць, Божая радасьць праявілася;
Сорак кабылак жарабілася, А яшчэ столькі нйгначылася.
Рогач. п. (Ром. 8—9 стр. 176).
КОПА ж. капа, кап/ца, купа. Kana сена саломы', капа, сходка, грамада рас „мір";капа, лічебн. 60 штук. Капа снапоў яек, а даўней—капа грошы. Капав/к, рас. „полтнняк", 50 кап.
КОПАТЬ што, капаць, капацца, капаньне, копкі; какапач, капага, капанка; капан/ца, накопная дарога.
КОПОТЛНВОСТЬ, капырсьлівасьць. каішрсацца, капырскі, капь.рсьнік,
КОПЕ("Ь)ЙКА манэгпа, капейка.
КОПНТЬ што, спароміць, спаромленьне; зашчаджаць. Грошч спаромяць, а сена ў копы копяць.
КОПІЯ ж. водпіс, копія. Зрабіў даслоўны водпіс з кантракту.
КОПОТЬ, сопар, сапорлівы; дым, дымець, задымл^ны, дым/ць, дымлян/на, дымдрня.
КОПОШМТЬ што або чым, кгшкаць, кгшкацца; капорсаць, капорсацца, каіібрскі; пыркацца, пырк_ун, пыркл/вы.
КОПТМТЬ, выпускань дым, сажу, чарніць дымам». дым/ць, дымнгк, дычлсны. дымггрня, дыморка Рыбу і мяса дымяць у дым гн' х. . (м ..аг.іярнях; ад першага выводздць вазгчц ды.й.іялй; ад другога вагліна, вагляніна. не „вандліна", бо апошняе тое-ж, а толькі павод^е іюіьскай вы.мовы.
КОПТ’БТЬ, сядзёць над чым сохііучы як мяса ў дымарні; карпгц, заскорпнуць; скарпеў, скар>пка.
КОПОТУХА’аб жанках, якая капаецца, капорсаецца, стараючыся прыспаромінь што ў хату; тупатуха, т паць, тапан/на.
КОПЧНК м. наплечная, азадная костка ў пгахаў; аканечнік хрыбетніцы ў чалг.века загнуты ў сярэдзіну; купрык.
КОПЫТО ср. рагавля твалока на нагах нек. жывёлаў; капыт, капыто, капыты, капыткг, капыцісты, капыціцца апошше гаворыцца ў значэньні звалінна, зьбіцца з ног, пасьці: скапысыііцца.
КОПЬЕ або КОПІЕ ср. абасечна вострае жалезца на дрэўку; коп;я, кашйнік.
КОРА ж. сп.іверхная павалока на дрэве; кара, карыца, карысты, ліповая кара называецца лубам.
КОРЯВ'ЬТЬ, скару'знуць, заскарузлы; скорбнуць, заскорбнуць; карзць, карэльіі каржавець, каржысты, пакрыты тоўстай крэпкай кярой.
КОРАБЛЬ м. карабель, карабельны, карабельнік; вадаплаў.
КОРАЛ м. караль, каралевы, каралі,
КОРДОН м. фр. шнур на якім ганяюць каня кругом сгаўба; ваярская варга ланцугом.
КОРЕКТОР м. лац. хто займаецца папраўкай памылак у друку; карэготар, карэгаваць.
КОРЕЛЬСКАЯ БЕРЕЗА ж. рак/тавая бяроза.
КОРЕНЬ карэнь, карангшча, карані, каранень, карашк/, каранасты; каран/к, вулей с дзюплаватага прыкарэнка пня; каран/ць, каранець.
КОРЕСПОНДЕНЦІЯ ж. фр. ліставдньне.
КОРЕННОЙ м. які знаходзіцца каля карэньня; вакорны, вакорына; вакорак, бочка расьпілаваная на двое.
КОРЗННА ж. карз/на, карз/нка, карзгначка; кашала, кашолка, кашолачка. Карзінай і кашалой называюць плецены кораб з лучыны, плецены з пруткоў—коій, кошак\ з лубу—лубянка.
КОРНДОР м. фр. праход, калідор.
КОРННКА ж. дробныя чорныя разывкп карынткі.
КОРйФЕЙ м. грэцк. хто грымае голас у хоры, кіруе опэрным хорам; верхавод у якой колечы справе.
КОРЙЦА ж. цынамон.
КОРНЧНЕВЫЙ, бурнлты, сапорысты.
КОРКА хлеба, скарынка; на пладах і ягадах— скурка, скажурка; на кашы—скарупка, скарупіцца, заскарупнуць.
КОРМА ж. задняя часьць вадаіілава; карно. Карно процілегла носу ў чоўне. Карма ў невадзе, яго сярэдряя часьць, мяшок, але: карнік, корнік, кіраўнічы вадаплавам, капітан вадаплаву.
КОРМЙЛО ср. хвост вадаплава, які кіруе яго паваротамі; стырно, стыравоць.
КНІГІ ОНЛАЙН
