Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
УМЯГЧАТЬ што, умякчаць, зьмякчаць.
УМЯТЬ, угнясыц, угнеткі, угнетчывы.
УНАЗМЙТЬ поле, ўнавозіць.
УНАСЛ’ЬДЯТЬ што, атрымаць спадак.
УННВЕРСНТЕТ м. лацін. унівэрсытэт.
УННВЕРСАЛЬНЫЙ лац. ўсеагульны.
УННВЕРСАЛ м. лац. грамата.
УНЙЗЙТЕЛЬНО, паніжаюча, паніждць.
УНЙСОН музык. ў адзін голас; аднагучнасьць.
УНЙЧЕЖЕНІЕ, пакора
УНЙЧТОЖАТЬ, нг'шчыць—чаньне; нівэчыць.
УНІЯ м. лац. еднасьць. аб’яднаньне.
УНОЖЬЕ, падножак. Аж палажу непрыяцелей тваіх падчожкам ног msaix.
УНОРАВЛЙВАТЬ, патрапляць, патрдплівы.
УНТЕР м. нямецк. першы салдацкі чын у расійскім. і няменкім воііску.
УНЫВАГЬ, панікаць; нуднуйь, нудзець: сумнгць.
УНЫНІЕ ср. сум, смутак, нуда.
УНЫВНЫЙ, нудны, сумны.
УНЯТЬ, удаймоваць. 5 тайм'іваць кроў.
УПАКОВЫВАТЬ што, нямецк., Спакладдй.ь— даньне, спаклядчык—чыца.
УПЕЛЕНАТЬ, спавшь. спавівлць.
УПЕШ.РЯТЬ. пстрыклціць.
УПЙТАТЬ каго, адкармі'ць, адкорм, УПОВАТЬ на каго, снадзявацца, спадз«і. УПОДОБЛЯТЬ што да чаго; упадабляць.
УІЮДОБЙТЬСЯ. сутокміцца. Сутокміцца жыцьцё людзкоя гадзінам у месяцы.
УПОЕНІЕ. упалньне.
УПОКОЕНІЕ, спачын, спачываньне.
УПОЛНОЛІОЧйТЬ каго, упаўнамочыць.
УПОЛОВНЙК .ч. апалонік, палонік.
УПОМЙНАТЬ аб чым, спамінаць.
УПОТРЕБЛЯТЬ шпю. ужываць, ужытак, ужывдньне.
УПОТЧЙВАТЬ каго, угасьц/ць, участавдць.
УПРАВЛЕНІЕ, кіравгцтва, кіравгцкі, кіравяць, кіраўнічы, кіраўнж— ніца.
УПРАЖНЯТЬ каго, чым, даваць работу, навык да работы; навытараць.
УПРАЖНЕНІЕ ср. навытар. навытарка. навытараны, навытарнік—ніца.
УПРЕЖДАТЬ, папераджаць.
УПРЕКАТЬ, дакараць.
УПРЕК м. дакор; закід, закідань, здкіды.
УПРОЧНТЬ што, устдліць—ліцца, умацаваць—вацца.
УПРОСТНТЬ, спросьцінь.
УПРУГІЙ, пругкі, пружыць. пружыцца, пругкасьць; каляны, калянець. калянасыіь; гарткі, гарткасьць.
УПРЫГНУТЬ, ускочыць.
УПРЫСНУТЬ, ўпырснуць
УПРЯЖЬ ж. запражка, запрагаць—гяньне.
УПРЛМЫЙ, упорысты, упорлівы; кандрычлівы; галоблівы.
УПРЯМНТЬСЯ, упорыцца; кандрычыцца, галобіцца.
УПРЯМОСТЬ, упар, кандрычлівасьць. галоблівасьць.
УПРЯТЫВАТЬ што. упароміць, уііароміцца, упорацца. ухаторыцца.
УПУТЫВАТЬ, ублутываць—тацца.
УПУІЦЕНІЕ, попуст, недагляд.
УПЫР м. навен, наўскі
УПЯТНТЬ што, ўкантопіць.
УРА, крык радасьці, вітаньня, пахвалы; слдва.
УРАВННВАТЬ, раўнаваць—вацца, раўненьне.
УРАГАН .4. віхравая бура; склока.
УРАЗУМ'БТЬ, зразумець, выразумець.
УР'ЗУМНТЕЛЬНЫЙ, выразумчывы.
УРЕЗОННТЬ каго, франц. угаман/ць.
УРМАН м. татар. лес.
УРОВЕНЬ, роўня. Роўня вады ў. рлце.
УРОД х. пачвара, вырадак.
in
Уровн—Усмогр
УРОВНЯТЬ каго, зраўняць, зраўнаваць.
УРОЖАЙ, уряджай, урода.
УРОДОВАТЬ, каз^чыць.
УРОЖЕНЕЦ м. ураджэней.
УРОК м. лекція.
УРОНЙТЬ што, выстрымнуць. На абусе збожжа малоціць, зярна ня высп.рымне. Выстрымнулася шклянка з рук.
УРОН м. ушчэрб, упад, страта.
УРУБАТЬ, усякаць—кацца, усечаны.
УРЧАЦЬ, вурчэць.
УРЫВЧАТЫЙ, урывісты.
УСАДЬБА ж. двор, сял/ба.
УСАСЫВАТЬ, усысаць—cau.ua, усос. усосчывы, усоска.
УСАТЫЙ, вусаты.
УСВАЙВАТЬ што. усвамліваць, усвоміць, усвомчывы.
УСЕРДІЕ ср. шчырасьць, шчыры.
УСЕРДСТВОВАТЬ каму ў чым\ стзрацца.
УСЕРЯЗЬ, завушн/ца.
УСНЛНВАТЬ што, пасіляць, пасілак, пасіляцца—леньне.
УСНЛІЕ, высілак, высільньі; натуга.
УСКАЛЬЗЫВАТЬ, высьлізаць—зацца.
УСКОРЯТЬ што, прысьпяшацьшаньне, прысьпешаны.
УСЛАЖДАТЬ што, асаладжаць, асалода.
УСЛЫШАТЬ, пачуць, учуць.
УСЛОВІЕ, варунак, умова, умзўляцца, умоўны.
УСЛЬДЙТЬ за чым, дасачыць.
УСМА стар. скура.
УСМАТРйВАТЬ што, дабачаць.
УСМОТР’БНІЕ, дабачнасьць, сугляд. Мы здаемся на панскую дабачнасьць (Лруя). Наўсугляд панскі здаемся.
УСМНРЯТЬ каго, супакаіваць, супакоіць—цца, супакоеньне, супакойнік—ніца, сцакойлівец.
УСНАШ.ЯВАТБ, вадаплаў, аснадзіць, аснадзіцца, аснодка, аснач, хто пргмышляе вадаплаўствам.
УСОБНЫЙ, міжсобны, міжсобіца.
УСОВЕРШЕНСТВОВАТЬ, удасканачынь, удасканачаны, дасканатны—насьць; удасканоліць, дасканальны.
УСОВЕРШНТЕЛЬ, дасканатнік—ніцца
УСОВ'ЬТОВАТЬ каму, ураіць. Ураілі грамадай.
УСОВ'ЫЦЙВАі Ь каго чым; усчуняць.
УСОСАТЬ tamo, уцмактлць.
УСПЕНІЕ,сьвята, спакоеньне. Спакоеньне Багародзіцы, або другая Прачыстая (Архіў Турава—Пінскай епіскопіі).
УСПОКАЙВАТЬ каго, супакоіваць—вацца, супакоеньне, супакой, супакойчывы.
УСПОСОБЛЯТЬ што да чаго, прыладжываць— вацца, прыллда.
УСП'ЬВАТЬ, дасьцігаць жаданага, мець удачу! дасьцяваць; трапляць куды на тэрмів; сусьпя" ваць. He сусьпеў я кончыць работу. Ледзь сусьпеў даараць ніву. Калі сусьпею, то прыду.
УСП'ЬХ, спор у рабоце ў справах; удача, дасьціжэньне жаданага; досьціў. Ва ўсім ня досьцівы чалавек, дзе ня спгупіў—няўдача. Ен досьціўна таргуе. Mae дзеўка досціў. хутка замуж выйдзе (Загацьце, Лепэль. п.) Можа гэта будзе „досьцігі’?
УСРЕДОТОЧНТЬ што, усярэдзіць.
УСТА ср. мн. вусны, вусенцы, в.уські. Каля Барысова мяйсцамі вымаўляюць; б_усьні, б_уські, бусьня, бусьнгца, бусенцы( прычым пачатковае „б“, чуваць як бытцам ,бв“.
УСТНО, жывой мовай; наўзмоўна, вусменна.
УСТАЛОСТЬ, змука, знямога, спамора.
УСТАВ м. статут-, пастаяова.
УСТОЙЧЯВЫ, астоісты.
УСТОЙ, стоўб, клетка пад ўезды, або пяроцяблы масга; шуляі астоя.
УСТОЯТЬ, астоішіа, вытрываць. Перад гневам яго нішто не астоіцца
УСТАЛЫЙ, зму/чаны, змораны, зьняможаны.
УСТЕРЕЧЬ, усьцерагчы, усьцяраглць.
УСТОРОЖНТЬ што, упільнавлвь, усыіерагчы.
УСТРЭЙСТВО, уладжаньне.
УСТРЯНЯТЬ каго ад чаго: аддаляць, адхіляць; адстыраць. Адстырылі яго ад даходаў.
УСТРАШАТЬ каго чым; пужаць—цца. пужаньне.
УСТРАІЦАТЬ каго, запужаць, запужываць.
УСТРЕМЛЯГЬ йіто куды: настаромліваць, настароміць—цна. Настароміў на яго вочы. Настароміўса ражном на мяне.
УСТРНЦА, ядомы марскі склізень Ostrea edulis; у нас вядомы толькі рачныя; чар_упаўкі.
УСТРЯТЬ або УСТРЯНУТЬ дзе, увязнуць.
УСТУПЧНВОСТЬ, падатлівасьць, уступлівасьць.
.УСТЬЕ ракі, рыгво, рыга; сут<жа, сутво. Рака у гарэ мае вытоку ў нізе сутоку або сутао.
УСУГУБЛЯТЬ што, удваівдць, удваяць.
УСУМННТЬСЯ, зняпэўніцца, зыіявірыцца.
УСУШКА, спосых. На спосых надсып мерку.
УС м. вус, вусы. вусдты, вусацгць, вусач.
УСЫПМТЕЛЬНЫЙ, усыпляючы.
УСОПШІЙ, памгршы, нябошчык.
УСЫПАЛЬННЦА, агульны склеп для нябошчыкаў, фамільны склеп; грабнгца.
УСЬКАТЬ, цкаваць.
УСЬЯТЬ, пакрыць розсыпам, разкідаць па ўсяму абшару; пас£яць, разсыпаць, абсыпаць. Лугі абсыпаны кветкамі. Горам жыцьцёмаё пасеяна.
УСЬКНОКНОВЕНІЕ, сьцяцьце.
УТАІЦЙТЬ што, сьцягнуць.
УТВАРЬ црк. рухомасьпь у доме, а асабліва аздобы, начыньня; начыньня.
УТВЕРЖДАТЬ, што, цьвярдз/йь, цьв?рджаньне, пацьвярджаць,
УТВЕРЖДЕНІЕ, цьверджаньне.
УТВЕРДЙТЕЛЬНО, пацьвярджаюча.
УТВЕРДйТЬ што, на чым, угрунтаваць, умацаваць.
УТЕЧКА, убытак ад сьцяканьня; уток, уточка.
УТЕРЯТЬ, утрдціць, утрота, стрлціць, страта.
УТЕСАТЬ што, учасаць.
УТЕС м. скала. каменны абрыўі самародная каменная cbUHHas абвал.
УТЙЛЙТАРНОСТЬ лац. імкненьне шукаць ва усім безпасярэдную і матэрыа'іьную карысьць. утылітарнасьць.
УТЙРАЛЬНЙК м. ручнік.
УТКА, качка.
УТОЛЙТЬ, укоіць, укоеньне, спакоіць; спатоліць—леньне.
УТОЛШ.ЕНІЕ ср. стоўсць, стоўсьціць.
УТОМЙТЬ каго чым, змарыць, умарыць.
УТОПАТЬ, топнуць, топленік—ніца.
УТОПІЯ грэцк. баечны, шчасьлівы край; усё выдуманае, вымрэянае, нязбытнае, крозы аб шчасьці( манодумка.
УТРО ср. ряніца, ранак, рянічны, рянны, ранічнік.
УТРОБА ж. вантроба; нутроба.
УТРУЖДАТЬ, трудзгць; турбаваць.
УТУШАТЬ, гасіць, пагашаць.
УТІіСНЯТЬ, угнятаць, прыгнятлць: уціскаць.
УТЮГ л. знадабьбе да раўняньня бялізны і вопраткі; пегель. пеглік, пегліць; прас, прасаваць.
Пеглям называюць такі прас, які ўвесь укідаецца ў агонь, або ўкідаюць да награваньня ў агонь толькі „душы", трохкантовыя кавалкі зялеза, якія ўкладаюць ў сярэдзіну самой прылады.
УТЯГНВАТЬ каго, куды; уцягяць.
УФ! ух! Ух, як прыстаўі Ух, які зух\
УХА, мясны і наагул усякі навар; юшнгк, юшка. тое, што расійцы называюць ,суп“.
УХАБ м. выбоіна па зімовай дарозе або па летняй у бездарожыцу; выбой, выбоіна; пашыбень. Выбоістая дарога.
УХАЖНВАТЬ за дзяўчынай, заляцацца, заляцаньне, залёты. залётны. Чорт цябе бяры да з залётамі. (Рам. 8—9 стр. 106).
Дайце лясачку папіраціся Пайду к дзевачкам заляцаціся.
УХАЖНВАТЬ за хворым, даглядаць даньне, дагляд.
УХАРЬ, ліхар, ліхлрскі, ліхавяць. ліхлрства. Слова гэтае належыць да тэй катэгорыі слоў, у якіх цемная прымета пераходзіць ў пахвалу. Ліхія коні —знача быстрыя. Ліхацкая язда, быстрая язда. Ліхацкія песьні, бойкія, звонкія.
УХАНІЕ ср. tiax. вохнасьць, вохнуць.
УХВАТ м. прылада да выйманьня гаршкоў з печы, ВІЛЫ.
УХВАТКА ж. спохватка, спахватлівы—чывы.
УХНЧАТЬ хату, ахоўтываць, ахоўтаць.
УХШЦРЯТЬ кагоу чым, умудраць.
УХНШ.РЕНІЯ, подступы, хітрыкі.
УХЛЕСНУТЬ што у што, ухлыснуць.
УХЛОПАТЬ, упехтаць, упехціць.
УХЛЯБАТЬСЯ. ухлюпацца, ухландацца.
УХО ср. вухо, ву/шы, вушкі, вушны, вушаты, вухаты, вушак, вушнг'к.
УХОДНТЬ адкуль, адыходз/ць, выходзіць.
УХОРОННТЬ што, ухавлць, уховы.
УХОРАШНВАТЬ што, паляпшаць.
УХОЧНСТКА ж. скарза, скорзік.
УХУДШАТЬ, горшыць, горшыцца, пагоршаньне.
УЦАРАПАТЬ, удзгрці, удзёрснуць.
УЦ'ЬЛ'ЬТЬ, ацалець, ацалены, ацал?ньне.
УЧАСТВОВАТЬ > чым, учлсьнічаць, учасьнік ніца.
УЧАСТІЕ, учлсьця, учасьніцтва.
УЧАСТЬ, удзел. Благі, добры удзел.
УЧАСТОК, дзялянка.
УЧЕБНЫЙ. вўчомны, вучомнік.
УЧЕСТНТЬ каго, участавдць; ушанавдц.ь.
УЧЕСТЬ што каму, ўлічыць.
УЧЕТ ж. зал/чка.
УЧНТЬ каго вучынь, вучзньне, вучоны, вучомы, вучомны, вучань; вучомнік, кніга да навукі; вукдр—клрка, кажуць у Магілеўшчыне аб вучыцелю.
УЧКУР м. матуз.
УЧРЕЖДАТЬ што, устанаўляць.
УЧРЕЖДЕНІЕ ср. установа, устаноўца.
УЧУГ м. та'п. яз, язы, перагародка папярок ракі.
УШВЫРНУТЬ, ушпурнуць.
УШНБАТЬ, саднуць, садаць.
УШНБ м. садно. Сіняе садно ад удару.
УШ.ЕЛБЕ, рашчэпіна ў горах; разпадзіна.
УБЗЖАТЬ, выязджаць, выезд.
y"b3fl м. павет, паветовы.
УЮТ м. утул, утульна—насьць.
УЯЗВНТЬ каго, ряніць; ўжыгнуць.
УЯСНЯТЬ іато, выясьняць.
ф.
ФАУНА м. лац. усе наагул стварэньні даннай мясцовасьці; фаўна.
ФАВОРйТ м. франц. ласкяўнік.
ФАВОРН, ласкі. Панская ласка на рабым каню езьдзіць.
ФАЗАН, птах Phasianus; баждн.
ФАЗНС м. палажэньне і паварот справы; адмгна, ФАЗ м. паз, пазаваць.
ФАКЕЛ м. ням. лучнгк, лучнша; сьветач.
ФАКСНМЙЛЬЕ лацін. зьнімак з чыйго пісьма.
ФАКТОР м. лац. выпаўніцель чыіх загадаў.
КНІГІ ОНЛАЙН
