КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
— Усё ты ведаеш! — я пачаў закіпаць, але праз хвіліну супакоіўся. Добра, я насамрэч вырашыў, што рэалістычны фінал мне не патрэбны, а трэба толькі падвысіць градус абсурду і скончыць чымсьці зусім нечаканым, як, напрыклад, для мяне нечакана было, што я на «Гаўду» прайшоў. — He адзін ты здзівіўся. Але бліжэй да тэмы. — Вырашыў я пакінуць сцёбную манеру, але ўсё адно ўсіх забіць, а калі не забіць, дык скалечыць — прынамсі, маральна. Вось з Пшэмакам, дарэчы, усё крыштальна ясна, ён сам мяне папрасіў: хоча памерці ад марыхуаны. Каб на яго з самалёта звалілася дзве тоны анашы і яго размазала ў блін, а мінакі збіралі б гэтую анашу і курылі ў памяць аб ім. — Так сабе. — Прасіў чалавек. — А я цябе прашу што-небудзь нармальнае прыдумаць. Як ты збіраешся атрымаць Гедройца, калі нават гісторыю захапляльную прыдумаць не здольны? — Нібыта хтосьці іншы прыдумае! Адным словам, усе памруць. — А Капейкін знойдзе Хоміча? — Выявіцца, што Капейкін ніякі не агент КДБ, а проста дробны махляр і збіраецца ўсіх тупа кінуць на грошы, Хоміча ён для адводу вачэй шукае. А Хоміч, наадварот, акажацца агентам КДБ. — Ясна, — сказаў Задура і надоўга ўтаропіўся ў цёмны кут пакоя. — Бачу я, што ты баран упарты. Што з іншымі героямі плануеш? — Спачатку ўсё будзе добра. Пасля Зоя, адзіны светлы персанаж, трагічна загіне. Арт-аб’екты прадавацца не будуць. Куціла так нічога і не зробіць геніяльнага, як хацеў, і разам з Зайцавым-Катом будзе здымаць вяселлі. I гэтак далей, і такое ўсё трагічнае. Задура цяжка ўздыхнуў. — Паслала маці божая стыпендыята... ён памаўчаў. — Слухай, Андрэйку, можа, ты хоць хэпі-энд зробіш? Я пахітаў галавою. He, хэпі-энд толькі праз мой труп. — Ты тады тэлевізар паглядзі там, радзіва паслухай, хоць упляці якіх праблем польскай сучаснасці, тваю маць! Пра суд канстытуцыйны, што ў нас міністр культуры кіраўнікоў тэатраў звальняе ні за што! Апішы, можа, праблемы эмігрантаў, а не як у цябе наркаманаў увесь час штырыць! — Ганна Карэніна таксама на морфіі сядзела! — Яна не праз гэта вядомая! А што я напішу? Як прыйшоў у краму віна ўзяць, а прадаўшчыца не разумее польскую мову? Богдан толькі цяжка ўздыхнуў і закрыў твар рукамі. Дваццаць трэцяга вам будуць даваць дыпломы! — сказаў ён пасля паўзы. Сам міністр культуры, між іншым. To да дваццаць трэцяга каб трыста старонак было гатова і фінал мог нармальны расказаць, a то, я клянуся, я пра цябе верш напішу, ты пашкадуеш, што са мной звязаўся! — I дарэчы, сказаў Задура, калі я ўжо выходзіў з пакоя. — У Любкі верш пра польскіх падаткаплатнікаў значна смяшнейшы, чым твая ода. Мяне зноў перасмыкнула. Пшэмак Мятліцкі, Адамовіч і Віталь Рыжкоў сядзелі пры стале з негабляванай дошкі. Капейкін на гэтым стале стаяў, бо толькі так можна было глядзець у акенца, праз якое быў бачны ўваход у цырульню Сяргея Календы. — Выйшаў нейкі мужык, — сказаў Капейкін. — Першы раз яго бачу. — Дык ён не заходзіў ці як? — запытаў Мятліцкі. — He ведаю я, можа, і не заходзіў, яны ж з новымі фрызурамі ўсе, а ў мяне слабая зрокавая памяць. Дык фатаграфуй іх! — раззлаваўся Рыжкоў. — Я пачынаю сумнявацца, што ты агент КДБ, памяць у яго слабая, фотаапарата няма. Капейкін неяк дзіўна паглядзеў на Рыжкова. He сварыцеся, сябры! — сказаў Адамовіч. — Нам трэба проста дачакацца Хоміча і схапіць яго. Запамінаць іншых нам абсалютна не патрэбна. — Капейкін! — закрычала Ліза Лянкевіч. Каб заўтра прыйшоў з лесвіцай, нам гэты стол патрэбны, мы яго будзем на арт-аб’ект ператвараць. — Ліза, — звярнуўся да дзяўчыны Рыжкоў. — Можна нам яго пакінуць хоць на пару дзён? Калі па апероль мне зганяеш, сказала Ліза. — Мне танней будзе стол купіць, сказаў Віталь, але ўстаў і сапраўды пайшоў па кактэйль — балазе, бараў у цэнтры было больш, чым крытычных заўваг Задуры да паэмы Адамовіча. Праз паўгадзіны Пшэмак устаў на месца Капейкіна, а той пайшоў па чарговы апероль для Лянкевіч. Вярнуўся агент толькі праз гадзіну, але апроч кактэйлю прынёс яшчэ і палявы бінокль. Хлопцы пагадзіліся, што так можна будзе, прынамсі, разглядаць грудзі дзевак, якія шпацыруюць па вуліцы. — Слухай, Ліза! — запытаўся Пшэмак, калі мастачка праходзіла міма. — Што вы там робіце за аб’ект? — Ды хто яго ведае, я пакуль не вырашыла, — незадаволена адказала тая. — Каська твая нам дала толькі стол, на якім ты стаіш. Мы яго абмажам глінай, як яна хацела, то будзе такі, як ёсць, толыкі белы, хіба пад Адамовічам праломіцца, тады будзе з дзіркай. Добра, што дзяўчаты з сабой лён вязаны прывезлі. Мы яго пакуль фарбуем у чырвоны і чорны колеры, як скончым, напляцём з ільну прасторы сэнсаў і інтэрпрэртацый такімі кубамі, крыху крывымі, як быццам бы бухія майстры рабілі. — Вы ж сапраўды ўсе пад газам, — сказаў Пшэмак. — Я і кажу пра майстэрства інтэрпрэтацыі, — Ліза пайшла расказваць часальшчыцам, што фарбаваць трэба раўней, хутчэй і дружна. Часальшчыцам іх новая праца вельмі падабалася. Па-першае, яны былі п’яныя, але Ліза ім патлумачыла, што саромецца няма чаго, бо мастак можа працаваць хоць п’яны, хоць накураны. Па-другое, маёр Галандскі дазволіў ім жыць проста ў падвале і ім не трэба было наймаць пакой. Па-трэцяе, быць мастаком у Варшаве нашмат прэстыжней, чым часальшчыцай на льнозаводзе. Вы самі падыдзіце да любога чалавека на вуліцы і прапануйце выбраць адну з гэтых опцый. У Адамовіча зазваніў тэлефон, праз соты прадраўся хрыплы голас мастацкага кіраўніка: — Прыходзь на вячэру, няздара! — 3 якой халеры? — стыпэндыят яшчэ не адышоў ад учарашняй размовы. — Прыйдзе Бялоў, ён таксама на стыпэндыі два разы быў і ўсе мае кніжкі пераклаў, цяпер дактарат піша. — Штосьці я прыхварэў, — сказаў Адамовіч, скінуў выклік і дадаў у паветра. — А то я маскалёў ніколі не бачыў. Пакуль паэт расказваў сябрам, дзе канкрэтна ён бачыў свайго мастацкага кіраўніка, ягоныя кніжкі вершаў, напоўненыя злых кпінаў з дурнога польскага ўрада і мудрага беларускага народа, а таксама як яму дарагі Ігар Бялоў, што тады акурат наймаў кватэру ва ўнучкі Яраслава Івашкевіча, Ліза Лянкевіч, пачаўшы чацвёрты апероль, вырашыла расказаць часальшчыцам гісторыю свайго жыцця ў мастацтве. ЖЫЦЦЁ ЛІЗЫ ЛЯНКЕВІЧ У МАСТАЦТВЕ ПА ПАНЯТКАХ, РАСКАЗАНАЕ ЁЙ САМОЙ — Вы, дзяўчаты, нарадзіліся ў Пінску, а я нарадзілася з пэндзлем у руцэ, вокамерам уваччу, адзін і сем праміле бялілаў у крывы і такім жаданнем маляваць, што спыніць мяне магла б толькі снежная віхура. На шчасце, у Менску снежныя віхуры бываюць рэдка, то я паступіла ў дваццаць шосты мастацкі каледж... Гэта каторы каля хлебзавода? запытала Зінка. — Ну, — пацвердзіла Ліза і неяк адразу запаважала Зінку, вырашыўшы зрабіць яе цім-лідарам. — Адвучылася я там год, як выклікаюць мяне да Святланы Мікалаеўны, галоўнай нашай па каледжы. — Гэта тваёй сяброўкі Машкі мама? — зноў запытала Зіна. — Ты скуль ведаеш? — здзівілася Ліза. Дык ты нам гэтую гісторыю ўчора ўжо расказвала, калі мы лён у зялёны фарбавалі. — А як Святлана Мікалаеўна ў мяне рэпетытарам была, расказвала? — запытала Ліза, перадумаўшы рабіць Зінку цім-лідарам. Дзяўчаты кіўнулі. Мастачка на секунду задумалася. — Такім чынам, паняткаў у мастацтве роўна шэсць — як падступных планаў у капітана Капейкіна. Гэта вунь той мужык, — яна паказала рукой. — Дарэчы, не жанаты. I атрымліваецца, што ён мае па адным плане на кожную з вас, — дзяўчаты засмяяліся. — Але, калі вы такія разумныя і я вам гэта ўчора казала, то давай, Адка, вяшчай, які закон першы. — Першы закон жыцця ў мастацтве, — пачала дзяўчына, разагнуўшыся ад ночвы. — Зваротная перспектыва і задні прывад — не тое самае. — Прывядзі прыклад з уласнага жыцця, калі ласка. — Была ў мяне такая гісторыя, — пачала часальшчыца, крыху памаўчаўшы. — Хадзілі мы з Васілём. Хадзілі-хадзілі, аж думаю, а нешта ўжо першага траўня — дзень працоўнай салідарна- сці, маёўка і чырвоны дзень календара, а ў мяне чырвоных днёў хіба што з лютага не было. I хоць адукацыі тады ў мяне было восем класаў і тры кватэрнікі, стала мне ўсё ясна, як ясным бывае чэшскі крышталь, калі добра нацерці. — Так... Пачатак нібы тое, што трэба, — ухваліла Ліза. — To ў мяне аказалася дзве палоскі, і пры гэтым ніхто мне тыгрынага футра не дарыў. Бацька кажа: «Апранайся, пашлі да твайго Васіля». Пайшлі нервовым крокам. 3 бацькам брат яшчэ быў і мужык адзін з лесвічнай пляцоўкі. Прыйшлі, у пад’езд зайшлі, бо дамафон зламаны. Бацька давай у дзверы званіць, мама Васіля адамкнула. Кажа, няма сына. Бацька мой быў не кілбаса, а паляндвіца — сухі і доўгі кавалак жылы. Ён у дзверы раз — ілбом даў і ў кватэру зайшоў. А Васіль у сябе ў пакоі. Бацька яму: «Бяры пашпарт, пойдзем зараз пададзім з табой заяву ў ЗАГС, то-бок не мы з табой, а ты з маёй дачкой, але альтэрнатыва ёсць заўсёды: ты можаш не падаваць заяву ў ЗАГС, а толькі на нас траіх заяву мусарам кінуць, калі пабоі здымеш, але ў мяне ў бальніцы кум глаўрач, так што ён табе хрэн падпіша карталюшку». Васіль тады мяне абняў пяшчотна, пацалаваў палка і кажа: «Вы, Міхал Іванавіч, не хвалюйцеся так, я вашу дачку кахаю больш за жыццё і ніколі не кіну, то хадземце, толькі вось пашпарт у шуфлядзе вазьму». Выцягнуў ён пашпарт са стала, мы развярнуліся з пакою выходзіць, а мілы мой — на гаўбец — і скочыў з трэцяга паверху. Збегчы хацеў. Бацька з тым мужыком і братам маім падбеглі да Васіля, які пад вішняй скуголіў. Пастаялі, паглядзелі на яго, як ён на зямлі круціцца, за ногі паламаныя трымаецца. Бацька сказаў тады: «Паглядзі, Пятро, які ў мяне зяць дэсантнік, аказваецца, унук наогул лётчык будзе», — але тут маё сэрца не вытрымала і здарыўся ў мяне выкідак, дзяўчына замаўчала. — Так! — сказала Ліза. — Гісторыя вельмі трапная, толькі са зваротнай перспектывы мы разумеем, хто быў на заднім прывадзе. Зараз ты, Светка, які другі закон? — Так званы другі закон — «Пэндзлі трымай сухімі, а алоўкі навостранымі». Гэта трэба, каб хуценька накідаць партрэт бармэна і памяняць яго на кактэйль. Добра, давайце да трэцяга закона. Давай ты, Марыйка, і адразу з прыкладам. — Трэці закон жыцця ў мастацтве, — пачала самая маладая з дзяўчат, на выгляд ёй было не болын за дваццаць гадоў. — Слава заўсёды прыходзіць у самы нечаканы момант. Прыклад будзе такі. У мяне ў мамы суседка Нюрка Парасіна. I сын у яе быў, Віцёк, піў крэпка. А лета было, і Нюрка пліту балонам паліла. I неяк пайшла гуркі пазбіраць — чуе, нешта зашыпела. Яна абярнулася — паглядзець, што да чаго, тут як бахне — яе ажно да плота адкінула. Хату на чатыры бакі разваліла. Віцька сем дзён па шматочку збіралі.