Пітэр Пэн
Джэймс Мэцью Бары
Выдавец: Кнігазбор
Памер: 192с.
Мінск 2017
Цяпер у дзіцячым пакоі стаяла ўсяго два ложкі, — Джэйн і ейнай нянькі. Сабачая будка знікла, бо Нэны таксама не стала. Яна памерла старой, і ў канцы жыцця з ёй было надта цяжка дамовіцца — яна была цвёрда ўпэўненая, што ніхто, апрача яе, не разбіраецца ў доглядзе за дзецьмі.
Раз на тыдзень у нянькі Джэйн быў выходны, і тады Вэндзі сама ўкладала дачку спаць. Гэта быў час гісторый. Джэйн прыдумала залазіць разам з мамай з галавой пад прасціну, быццам гэта намёт, і ў жудаснай цемры шаптаць:
— Што мы цяпер бачым?
— Здаецца, сёння я нічога не бачу, — сказала Вэндзі, упэўненая, што калі б тут была Нэна, іх перашэпты на гэтым і скончыліся б.
— He, ты бачыш, — працягвала Джэйн, — бачыш, як ты была маленькай дзяўчынкай.
— Гэта было так даўно, даражэнькая, — казала Вэндзі. — Гэх, як жа ляціць час!
— Ён ляціць туды ж, куды ляцела ты, калі была дзяўчынкай? — спытала маленькая хітруння.
— Ляціць, туды ж, куды і я? Ведаеш, Джэйн, часам я пачынаю сумнявацца: а ці сапраўды я лятала?
— Канечне, ты лятала.
— Гэх, шчаслівыя дні, калі я ўмела лятаць!
— А чаго ты цяпер не лётаеш, мама?
— Бо я вырасла, доня. Калі людзі вырастаюць, яны забываюць, як гэта робіцца.
— А чаму яны забываюць?
— Бо толькі вясёлыя, нявінныя і бессардэчныя ўмеюць лятаць, а дарослыя больш не такія.
— А як гэта — “вясёлы, нявінны і бессардэчны”? Я таксама хачу быць вясёлай, нявіннай і бессардэчнай.
А часам Вэндзі прызнаецца, быццам нешта бачыць.
— Здаецца, — кажа яна, — я бачу гэты дзіцячы пакой.
— Здаецца, гэта ён, — адказвае Джэйн. — А далей?
I тут пачынаецца вялікая начная прыгода: Пітэр залятае ў пакой, шукаючы свой цень.
— Дурны малец, — гаворыць Вэндзі, — ён спрабаваў прыляпіць яго мылам, а калі не выйшла — сеў і заплакаў, а потым я яму прышыла яго.
— Ты ўсё прапускаеш, — перапыняе яе Джэйн, якая ведае гэтую гісторыю лепей за маму. — Калі ты заўважыла, як ён сядзіць на падлозе і румзае, што ты сказала?
— Я села на ложку і спытала: “Хлопчык, чаму ты плачаш?”
— Ага, вось так было, — сказала Джэйн, дыхаючы з хваляваннем.
— А потым мы паляцелі за ім у Неверляндыю, да фей, і піратаў, і індзейцаў, і да русалчынай затокі, і да падземнага дома, і да маёй хаткі.
— Ara! А што табе ў Неверляндыі падабалася больш за ўсё?
— Думаю, больш за ўсё я любіла падземны дом.
— Ага, я таксама. А якія былі апошнія словы, што табе Пітэр сказаў?
— Апошнія ягоныя словы былі: “Заўсёды мяне чакай, і тады аднойчы ты пачуеш маё «кукарэку»”.
— Правільна.
— Але, на жаль, ён забыўся пра мяне, — сказала Вэндзі з усмешкай.
Яна была дастаткова дарослай, каб усміхнуцца.
— А як гучала тое кукарэканне? — спытала аднойчы Джэйн.
— Яно гучала так, — сказала Вэндзі і паспрабавала пераняць Пітэрава “кукарэку”.
— He, не так, — сур’ёзна запярэчыла Джэйн, — вось як трэба, — і яна пракукарэкала нашмат лепей за маці.
183
184
Вэндзі была крыху ўражаная:
— Дарагая, як ты так навучылася?
— Я проста часта чую гэта ў сне, — патлумачыла Джэйн.
— Ах, праўда, многія дзяўчаткі чуюць Пітэрава “кукарэку” ў сне, але я адзіная, хто чуў яго наяве.
— Табе пашанцавала, — адказала Джэйн.
А потым аднойчы ноччу здарылася бяда. Стаяла вясна, Вэндзі акурат скончыла баяць дачцэ казку, і Джэйн цяпер спала ў пасцелі. Вэндзі сядзела на падлозе, блізютка да каміна, каб зручней было цыраваць, бо астатняе святло ў дзіцячым пакоі пагасілі. I раптам яна пачула кукарэканне. Тады акно расчынілася, як даўным-даўно, і Пітэр зваліўся на падлогу.
Ён быў такі ж самы, як і заўсёды, і Вэндзі адразу заўважыла, што зубы ў яго ўсё яшчэ малочныя.
Пітэр заставаўся маленькім хлопчыкам, а яна вырасла. Яна застыла ля агню, баючыся паварушыцца, бездапаможная і вінаватая дарослая жанчына.
— Здарова, Вэндзі, — павітаўся ён, не заўважыўшы ніякіх пераменаў, бо думаў толькі пра сябе, да таго ж, у цьмяным святле белая сукенка магла яму падацца начнушкай, у якой ён упершыню яе сустрэў.
— Прывітанне, Пітэр, — слабым голасам адказала яна, спрабуючы сціснуцца, каб здавацца меншай.
Штосьці ўнутры яе крычала: “Цётка, выпусці мяне, выпусці!”
— А дзе Джон? — спытаў ён, заўважыўшы, што трэцяга ложка няма.
— Джон тут болей не жыве, — выдыхнула яна.
— А Майкл спіць? — спытаў ён, бесклапотна пазіраючы на Джэйн.
— Спіць, — сказала Вэндзі і адразу зразумела, што здраджвае і Джэйн, і Пітэру. — Гэта не Майкл, — яна хутка паправілася, каб яе не паспелі папракнуць.
Пітэр глянуў:
— Ого, нехта новы?
— Так.
— Хлопчык ці дзяўчынка?
— Дзяўчынка.
Канец, цяпер ён усё зразумее. Але дзе там!
— Пітэр, — яна памірала ад хвалявання, — ты думаеш, што я палячу разам з табой?
— Ну, канечне, я таму і прыйшоў. — А потым крыху сувора дадаў: — Ты што, забылася пра вясновую прыборку?
Вэндзі разумела: няма сэнсу тлумачыць, што ён прапусціў занадта шмат гэткіх прыборак.
— Я не магу пайсці, — вінавата адказала яна. — Я развучылася лятаць.
— Тады давай я зноў па-хуткаму цябе навучу.
— О Пітэр, не пераводзь на мяне чароўны пыл.
Яна ўзнялася, і цяпер ужо ён спалохаўся.
— Гэта што такое? — ускрыкнуў Пітэр і адступіў назад.
— Я запалю святло, і тады ты сам убачыш.
Ці не ўпершыню ў жыцці Пітэру было сапраўды страшна.
— He трэба святла! — выкрыкнуў ён.
Вэндзі пагладзіла па валасах няшчаснага хлопчыка. Яна больш не была той маленькай дзяўчынкай з разбітым сэрцам — яна стала дарослай жанчынай, якая ўсміхалася, прыгадваючы маленства, але ўсміхалася са слязьмі на вачах.
Яна запаліла святло, і Пітэр пабачыў. Ен застагнаў ад болю, і калі высокая дзівосная істота нахілілася, каб падняць яго на рукі, ён рэзка хіснуўся назад.
— Што гэта? — крыкнуў ён ізноўку.
Яна павінна была патлумачыць яму.
— Я дарослая, Пітэр. Мне намнога больш за дваццаць. Я даўно-даўно вырасла.
— Але ж ты абяцала не расці!
188
— Я нічога не магла зрабіць. Цяпер я замужняя жанчына, Пітэр.
— He, няпраўда.
— Праўда. I маленькая дзяўчынка ў ложку — гэта мая дачка.
— He, няпраўда.
Але ўсё ж такі ён, здаецца, паверыў. Ён падышоў да дзіцяці ў ложку і дастаў кінжал. Канечне, ён не ўдарыў. Замест гэтага ён сеў на падлогу і зароў, а Вэндзі не ведала, як яго суцешыць, — хаця раней бы яна справілася з гэтым без праблем. Цяпер жа яна была звычайнай жанчынай, а таму выбегла з пакоя, каб сабрацца з думкамі.
Пітэр працягваў плакаць, і неўзабаве румзанне абудзіла Джэйн. Яна села на ложку і зацікаўлена залыпала вачыма.
— Хлопчык, — спытала яна, — чаму ты плачаш?
Пітэр устаў і пакланіўся ёй, і яна пакланілася яму з ложка.
— Здароў, — сказаў ён.
— Прывітанне, — адказала Джэйн.
— Мяне завуць Пітэр Пэн, — прадставіўся ён.
— Я ведаю.
— Я вярнуўся па сваю маму, — патлумачыў Пітэр, — каб забраць яе ў Неверляндыю.
— Так, я ведаю, — сказала Джэйн і дадала: — Я цябе чакала.
Калі прысаромленая Вэндзі вярнулася, то пабачыла, як Пітэр сядзіць на спінцы ложка і весела кукарэкае, а Джэйн у піжаме лятае па пакоі з непрыхаваным захапленнем.
— Вось мая мама, — абвесціў Пітэр.
Тады Джэйн апусцілася і стала побач, гледзячы на яго тым самым позіркам, які ён любіў бачыць у вачах усіх лэдзі.
— Яму вельмі патрэбна мама, — сказала Джэйн.
— Я ведаю, — сумна прызналася Вэндзі, — я ведаю гэта як ніхто іншы.
— Бывай, — сказаў ён Вэндзі і падняўся ў паветра, а бессаромная Джэйн узляцела следам — цяпер ёй здавался, што лятаць прасцей, чым хадзіць.
Вэндзі кінулася да акна, каб яны не выскачылі.
— He, не, — плакала яна.
— Гэта толькі на час прыборкі, — упрошвала Джэйн, — ён хоча, каб я заўжды прыбіралася ў яго вясной.
— Як бы я хацела паляцець з вамі, — уздыхнула Вэндзі.
— Але ж ты не ўмееш лятаць, — сказала Джэйн.
Вядома, урэшце Вэндзі дазволіла ім паляцець разам. Апошняе, што мы бачым, — яна стаіць ля акна і назірае, як двое нягоднікаў адлятаюць у глыб нябёсаў, пакуль не становяцца маленькімі, як зоркі.
Калі прыгледзецца да Вэндзі, то адразу бачна, як ейныя валасы робяцца ўсё бялейшымі і бялейшымі, а постаць зноў памяншаецца, бо ўсё гэта здарылася вельмі даўно. Джэйн сама цяпер дарослая, у яе ёсць дачка Маргарэт. Кожны раз, калі вясной трэба прыбірацца ў хатцы (апроч гадоў, калі ён забываецца), Пітэр прылятае па Маргарэт ды забірае яе ў Неверляндыю, дзе тая апавядае яму гісторыі пра яго самога — ён слухае іх з асаблівым задавальненнем. Калі Маргарэт вырасце, у яе будзе дачка, якая таксама стане Пітэравай мамай, і гэтак будзе доўжыцца давеку, пакуль дзеці будуць вясёлымі, нявіннымі і бессардэчнымі.
Пітэр Пэн уварваўся 7
Цень 1 8
Паляцелі! Паляцелі! 29
Палёт 46
Востраў насамрэч 5 7
Хатка для Вэндзі 70
Падземны дом 80
Русалчына затока 89
Нявер-птушка 103
Шчаслівая сям’я 109
Вэндзіна гісторыя 117
Дзеці ў палоне 128
Вы верыце ў фей? 134
Пірацкі карабель 144
“Або Крук, або я!” 153
Вяртанне дадому 166
Калі Вэндзі вырасла 176
Літаратурна-мастацкае выданне
Бары Джэймс Мэцью
Пітэр Пэн
Пераклад з англійскай Уладзя Лянкевіча
12+
Адказны за выпуск Генадзь Вінярскі Рэдактары Ганна Янкута, Паліна Грынчанка
Мастак Кацярына Дубовік Вёрстка Валерыя Шкляр Карэктар Алена Пятровіч
Падпісана да друку 20.11.2017. Фармат 84x108/16.
Друк афсетны. Папера афсетная.
Ум. друк. арк. 20,16. Ул.-выд. арк. 13,98.
Наклад 1000 ас. (1 з-д — 1-800). Замова 1426.
ПУП “Кнігазбор”.
Пасведчанне аб дзяржаўнай рэгістрацыі выдаўца, вытворцы, распаўсюдніка друкаваных выданняў № 1/377 ад 27.06.2014. Вул. Я. Лучыны, 38-93, 220112, Мінск.
Тэл./факс (017) 207-62-33, тэл. (029) 772-19-14, 682-83-86.
E-mail: bkniha@tut.by
Надрукавана ў друкарні ПУП “Джы энд Дзі”. Пасведчанне аб дзяржаўнай рэгістрацыі выдаўца, вытворцы, распаўсюдніка друкаваных выданняў № 2/36 ад 13.01.2014.
Вул. Бурдзейнага, 37-191, 220136, Мінск.
КНІГІ ОНЛАЙН
