Пітэр Пэн
Джэймс Мэцью Бары
Выдавец: Кнігазбор
Памер: 192с.
Мінск 2017
— He цяпер, Смі, — злавесна патлумачыў Крук. — Ён толькі адзін, а мне патрэбны ўсе сямёра адразу. Давайце ўроссып — шукайце іх.
Піраты рассыпаліся паміж дрэў, і капітан ды Смі засталіся адны. Крук глыбока ўздыхнуў, і я не ведаю, з чаго — мажліва, таму, што вечар быў такі прыгожы, — але яму раптам захацелася паведаць адданаму боцману гісторыю ўласнага жыцця. Ён гаварыў доўга і пераканаўча, але Смі, досыць недалёкі таварыш, абсалютна не мог усачыць, што там было да чаго.
Ды праз нейкі час ён выхапіў слова “Пітэр”.
— А больш за ўсё, — прамаўляў у запале Крук, — я хачу дастаць іхняга камандзіра Пітэра Пэна, які адсек мне руку, — капітан грозна памахаў сваім жалезным гакам. — Я даўно мару прывітаць яго гэтым. Парву гада!
63
64
— Але ж я часта чуў ад вас, — удакладніў Смі, — што гэты гак зручнейшы для расчэсвання валасоў ды астатніх штодзённых спраў, чымся звычайная рука.
— Вядома ж, — адказаў капітан, — быў бы я маці, я б маліўся, каб мае дзеці нараджаліся з гэтым замест гэтага, — і ён з гонарам паглядзеў на сваю жалезную руку і з пагардай — на другую.
А потым ізноў спахмурнеў:
— Пітэр кінуў маю руку Кракадзілісе, што прапаўзала no634, — капітана перасмыкнула.
— Так-так, я прыкмячаў, што вы пабойваецеся кракадзілаў.
— He кракадзілаў увогуле, — выправіў яго Крук, — а менавіта гэтай Кракадзіліхі. — Ён панізіў голас: — Ёй так спадабалася на смак мая ручка, Смі, што яна стуль пераследуе мяне з мора ў мора, ад вострава да вострава, каб даесці ўсяго астатняга мяне.
— У нейкім сэнсе гэта нават камплімент, — сказаў Смі.
— He трэба мне такіх кампліментаў, — раздражнёна гаркнуў Крук, — мне патрэбны Пітэр Пэн, які даў ёй паспытаць кавалак мяне.
Ён прысеў на вялізны грыб, і цяпер ягоны голас злёгку дрыжэў.
— Смі, — прахрыпеў ён, — гэтая Кракадзіліха ўжо даўно б мяне зжэрла, але, на шчасце, яна праглынула гадзіннік. Цяпер ён цікае ў ейным жываце, і перш чым яна падкрадзецца, я пачую тахканне і ціканне.
Ён засмяяўся, але неяк нервова.
— Рана ці позна гадзіннік спыніцца, і яна да вас дабярэцца, — заўважыў Смі.
Крук аблізаў сасмяглыя губы і сказаў:
— Спыніцца — вось гэты страх мяне і не адпускае.
Пакуль ён сядзеў, яму зрабілася надта горача:
— Смі, нешта сядзенне пячэ. — Ён падскочыў. — От, мачту табе ў борт... гарым!
Яны абследавалі грыб, што быў неймаверна вялікі і крэпкі. Потым піраты паспрабавалі яго выдраць, і ён тут жа апынуўся ў іхніх руках. На дзіва, каранёў не было. А да ўсяго, з таго месца,
адкуль яны выдралі грыб, пайшоў дым. Яны перазірнуліся і выгукнулі разам:
— Комін!
Яны сапраўды знайшлі комін падземнага дома. У хлопчыкаў было правіла — затыкаць адтуліну шапкай грыба, калі паблізу з’яўляліся ворагі. Да таго ж з коміна ішоў не толькі дым. Адтуль даносіліся дзіцячыя галасы, бо хлопчыкі адчувалі сябе ў таемным сховішчы ў поўнай бяспецы і весела гаманілі. Піраты хмурна пападслухоўвалі іх і вярнулі грыб на месца. Яны агледзелі паляну і заўважылі лазы ў сямі дрэвах.
— Вы чулі, капітан, што Пітэра Пэна няма дома? — прашаптаў Смі, перакідваючы з рукі ў руку Кручанага Джоні.
Капітан Крук кіўнуў. Ён доўгі час задуменна стаяў, і нарэшце халодная ўсмешка асвятліла смуглявы твар. Смі толькі гэтага і чакаў:
— Які план, капітан? — нецярпліва выгукнуў ён.
— Мы вяртаемся на карабель, — павольна прагаварыў скрозь зубы Крук, — гатуем вялізны пірог, таўшчэзны, салодкі, з глазурай. Там, унізе, мусіць быць толькі адзін пакой, бо тут толькі адзін комін. Гэтыя дурныя краты нават не даўмеліся, што ім хапіла б на ўсіх адных дзвярэй. Адразу бачна, што ў іх няма мамачкі. Мы 65 пакінем пірог на беразе Русалчынай затокі. Гэтыя хлапчукі заўжды там купаюцца, гуляючыся з русалкамі. Яны знойдуць пірог і ўмомант яго струшчаць, бо ў іх няма маці, якая б папярэдзіла, што агромністы, смачны, салодкі пірог дужа небяспечны, — і ён засмяяўся, гэтым разам не замагільна, а ганарыста. — I яны памруць.
Смі захоплена слухаў прамову капітана.
— Гэта найагіднейшая і найцудоўнейшая тактыка! — ускрыкнуў ён, і яны пачалі захоплена танчыць і спяваць:
Калі, гэй-го, сустрэў мяне — Трымці, табе каюк, Бо костак не сабраць таму, 3 кім парукаўся Крук.
Яны пачалі наступны куплет, але раптоўны гук прымусіў іх змоўкнуць. Спачатку слабенькі, — яго б заглушыла нават падзенне пажухлага лістка, — але, набліжаючыся, ён рабіўся ўсё болып выразным.
“Цік-так, цік-так, цік-так!”
Джэймс Крук скалануўся і замёр з паднятай нагой.
— Кракадзіліха!
Яму заняло дых, і ён тут жа кінуўся прэч, а следам — боцман. Гэта сапраўды была Кракадзіліха. Яна абмінула індзейцаў, якія пайшлі за астатнімі піратамі, і цяпер паўзла далей за капітанам Крукам.
Хлопчыкі праз нейкі час ізноў вылезлі на паверхню, але гэта былі яшчэ не ўсе страшнасці, што выпалі на гэтую ноч. Цяпер у іхні бок, задыхаючыся, нёсся Гузак, а за ім — зграя ваўкоў. Языкі пераследнікаў боўталіся, высунутыя з пашчаў, а рык працінаў да костачак.
— Ратуйце, ратуйце! — крычаў Гузак, рыючы зямлю носам.
— Але што нам рабіць, што?
Наступныя словы прагучалі як найвышэйшая пахвала Пітэру, бо ў такі важны момант яны ўспомнілі менавіта пра яго.
68 — А што б зрабіў Пітэр? — выгукнулі яны ў адзін голас.
I амаль на адным дыханні адказалі:
— Пітэр бы паглядзеў на іх праз ногі, — а потым дадалі: — Дык давайце так і зробім!
Гэта сапраўды ці не самы дзейсны спосаб супрацьстаяць ваўкам, і хлопцы ўсе разам павярнуліся задам, нахіліліся і прасунулі галовы між ног. Час замёр, але перамога не прымусіла сябе чакаць. Ваўкі, пабачыўшы дзяцей у гэтакіх жудасных позах, падціснулі хвасты і адступілі.
3 зямлі нарэшце падняўся Гузак з вылупленымі вачыма, і ўсе падумалі, што ў яго ўсё яшчэ ваўкі стаяць уваччу. Але справа была не ў ваўках.
— Я бачыў дзівосную рэч, — загаварыў ён, калі астатнія мальцы сабраліся вакол. — Вялікую белую птушку. Яна ляціць да нас.
— А якая іменна птушка?
— He ведаю, але яна, здаецца, дужа стамілася, бо ляціць ды стогне: “Бедная Вэндзі”, — ён быў узрушаны.
— Бедная Вэндзі?
— Я помню, помню, — улез Малы, — ёсць такія птушкі вэндзі.
— Глядзіце, вунь яна! — закрычаў Кучар, убачыўшы Вэндзі, якая паказалася з-за дрэваў.
Вэндзі цяпер ляцела амаль проста ў іх па-над галовамі, і яны маглі чуць ейны горкі плач. Але болып выразна гучаў пранізлівы галасок Дзінь. Раўнівая фея адкінула ўяўную прыязнасць і кідалася на сваю ахвяру з усіх бакоў, шторазу балюча яе шчыпаючы.
— Здарова, Дзінь, — здзіўлена павіталіся хлопчыкі.
Адказ Дзінь быў бязлітасны:
— Пітэр загадаў, каб вы застрэлілі гэтую Вэндзі.
Яны ніколі не задавалі лішніх пытанняў, калі Пітэр загадваў.
— Значыць, давайце так і зробім! — падхапілі даверлівыя дзеці. — Хутчэй, лукі ды стрэлы!
Усе, акрамя Балабола, кінуліся да сваіх дрэў. У яго лук быў з сабой, і Дзінь-Бом задаволена пацірала ручкі.
— Давай, Балабол, хутчэй! — завішчэла яна. — Пітэр будзе табой ганарыцца!
Балабол з хваляваннем уклаў стралу ў лук.
— Сунься ўбок, Дзінь, — крыкнуў ён і стрэліў.
Вэндзі абрынулася на зямлю са стралой у грудзях.
cjM
70
Бязглузды Балабол пераможна стаяў над целам Вэндзі, калі астатнія хлопчыкі павыскоквалі ўзброеныя са сваіх дрэў.
— Вы спазніліся, — прамовіў ён з пыхай, — я застрэліў гэтую вэндзі. Пітэр будзе мной ганарыцца.
Пралятаючы ў яго над галавой, Дзінь кінула: “Ёлупень!” — і шуснула ў сховішча. Астатнія яе не пачулі, яны абступілі Вэндзі, і ў лесе запанавала страшная цішыня. Калі б сэрца Вэндзі білася, то кожны пачуў бы яго.
Малы загаварыў першым:
— Дык гэта, здаецца, не птушка, а лэдзі, напэўна, — спалохана сказаў ён.
— Лэдзі? — дрыжучы, перапытаў Балабол.
— I мы яе забілі, — сіпла дадаў Гузак.
Усе моўчкі знялі шапкі.
— Цяпер усё ясна, Пітэр прывёў яе да нас, — сказаў Кучар і, засмучаны, грымнуўся на калені.
— Дзяўчыну, якая б урэшце клапацілася пра нас, — сказаў адзін з блізнятаў. — А ты яе забіў!
Ім было шкада Балабола, але яшчэ болып яны шкадавалі сябе, і калі ён зрабіў крок ім насустрач, яны адвярнуліся. Твар Балабола пабялеў, але на ім з’явілася пачуццё ўласнай годнасці, чаго раней не прыкмячалася.
— Так, я вінаваты, — сказаў ён задуменна. — Калі лэдзі прыходзілі да мяне ў сне, то я гукаў: “Мілая мама, мілая мама”. Але калі нарэшце яна насамрэч завітала, я застрэліў яе.
I ён паволі пацягнуўся прэч.
— Вярніся, — клікалі яны з жалем.
— Я павінен, — адказаў ён, дрыжучы. — Я вельмі баюся Пітэра.
I якраз y гэты трагічны момант да іх даляцеў гук, ад якога сэрца кожнага сышло ў пяткі. Яны пачулі кукарэканне Пітэра.
— Пітэр! — вырвалася ў іх, бо ён заўсёды абвяшчаў сваё вяртанне гэткім воклічам.
— Трэба яе схаваць, — шапталі яны і мітусіліся вакол Вэндзі.
Але Балабол застаўся ўбаку. Зноў прагучала звонкае “кукарэку”, і Пітэр апусціўся перад імі на зямлю. Ён сказаў: “Вітаю, хлопцы”, і яны таксама па звычцы павіталіся, а потым зноў павісла цішыня. Ён нахмурыўся.
— Я вярнуўся. Дзе апладысменты і бурныя “ўра”?
Яны адкрылі раты, ды вясёлыя “ўра” не крычаліся. Але Пітэр не звярнуў на гэта ўвагі, бо хацеў як найхутчэй падзяліцца выдатнымі навінымі.
— Цудоўныя весткі, мальцы, я нарэшце здабыў маму для вас усіх, — выгукнуў ён.
Зноў — ні гуку, толькі глухі ўдар — гэта Балабол упаў на калені.
— Вы, дарэчы, яе не бачылі? — пацікавіўся Пітэр. — Яна якраз сюды ляцела.
— О, гора мне! — прагучаў нечы голас, а потым другі: — Чорны дзень.
Балабол узняўся і ціха сказаў:
— Я пакажу яе табе.
Але астатнія ўсё яшчэ загароджвалі дзяўчынку, і ён папрасіў іх:
— Адыдзіце, блізняты, няхай Пітэр убачыць.
Хлопчыкі расступіліся, ён хутка зірнуў на яе — і не ведаў, што далей рабіць.
— Яна памерла, — сказаў Пітэр Пэн збянтэжана. — Ёй, напэўна, страшна — быць памерлай.
Яму захацелася па-блазенску паскакаць ад яе прэч і больш ніколі сюды не вяртацца. Калі б ён так і зрабіў, астатнія б з радасцю паскакалі б за ім. Але там была страла. Ён выцягнуў яе з сэрца дзяўчынкі і павярнуўся да каманды.
— Чыя страла? — жорстка запытаў ён.
71
— Мая, Пітэр, — адказаў Балабол і зноў бухнуўся на калені.
— Ах ты, подлая рука, — Пітэр занёс стралу як кінжал. Балабол нават не здрыгануўся. Ён расхрыстаў грудзі.
— Давай, Пітэр, — сказаў ён цвёрда, — бі, не прамаж. Двойчы Пітэр уздымаў руку, і двойчы рука спадала долу.
КНІГІ ОНЛАЙН
