КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Раброў, пакутуючы ад бяссоння, уключыў тэлевізар. На экране ішоў чарговы баявік. Чарнявы, сярэдняга ўзросту паліцэйскі на велізарным джыпе з шалёнай хуткасцю імчаў па закінутай паўпустой дарозе. На вяроўцы, прывязанай да аўтамабіля, крывавіла зямлю цела знявечанага бандыта. Упіваючыся сваёй уладай, хуткасцю і пачуццём помсты, паліцэйскі крычаў: — Ты хацеў гэтага, хацеў!.. Прывязаны бандыт, пакутуючы ад невыноснага болю, паміраў. На ўвесь экран гарэлі яго вялікія, пашыраныя ў вар’яцтве вочы. — Атрымлівай тое, што ты рабіў з іншымі! — крычаў паліцэйскі, і яго твар гарэў ад праведнага гневу. Іван Васільевіч, не адрываючыся, глядзеў у тэлевізар. Яму захацелася зрабіць гэтак жа са сваім катам — мардатым бамбізам з рэстарана. 1 Раброў вырашыў: «Я заб’ю яго...» У гэтую ноч ён ужо не мог спаць. Узбуджаны сцэнай справядлівага, на яго погляд, гвалту, Іван Васільевіч абдумваў дэталі сваёй помсты. Менавіта яна, жорсткая і неадкладная, здавалася яму, будзе яго выратаваннем ад болю, ганьбы, крыўды, безвыходнасці, якая, як п’яўка, ненаедна высмоктвала з яго кроў. Толькі адпомсціўшы, з надзеяй думаў Раброў, ён пакончыць са сваім старым і ўжо брудным жыццём і зажыве новым — незамутнёным, чыстым. Назаўтра, устаўшы крыху раней, Іван Васільевіч прыняў душ, чыста пагаліўся, апрануўся. — Ого! — убачыўшы Раброва, усклікнуў Зданевіч. — Ты, брат, як жаніх... Кажу, што думаю. Іван Васільевіч, упершыню за некалькі дзён, выціснуў усмешку. Але яму было не да весялосці: думка пра помсту, якая захапіла яго ноччу, не давала пакою, падштурхоўвала да дзеяння, якое невядома чым можа скончыцца. Але што вырашана, то вырашана. — Цімафей, даведайся мне прозвішча і адрас таго хлопца здаравеннага, што біў мяне, — без лішніх размоў папрасіў Раброў. — Даведайся, мне трэба. Зданевіч уздыхнуў. 3 сілай, нібы праганяючы сваю нядаўнюю слабасць, расцёр сабе патыліцу і, уважліва паглядзеўшы ў вочы свайму былому аднакурсніку, згодна кіўнуў: — Добра. Толькі я табе нічога не гаварыў. Іван Васільевіч працягнуў руку. — Само сабой. Цімафей Андрэевіч удзячна і моцна яе паціснуў, хрыплавата сказаў басам: — Ты даруй мне, даруй... Мне жыць тут. Жыць. — Я разумею... Яны адчулі, што развітваюцца. Быць можа — назаўсёды. Калі Зданевіч пайшоў на працу, Раброў прысеў, але тут жа ўстаў, нервова захадзіў па пакоі, адчуваючы трывогу, якая ішла аднекуль знутры, здавалася, з самага сэрца, прымушаючы яго біцца часцей, потым — раптам павольна, яшчэ больш марудна... «Як перад смерцю», — міжволі падумаў Іван Васільевіч і спалохаўся сваёй думкі. У гэтым стане ён хутка прайшоў на кухню, дрыготкімі рукамі ўключыў кран, набраў шклянку халоднай вады і залпам выпіў. Паступова сэрца Раброва супакоілася, страх прайшоў. Іван Васільевіч сеў у крэсла і заглядзеўся ў акно. У двары грузны пажылы мужчына ў спартыўным трыко прагульваў сабаку — вялізнага чорнага дога. Непадалёк на лаўцы сядзела маленькая высахлая бабулька ў доўгай старамоднай сукенцы і гладзіла пухнатага рыжага ката, які, гулліва выгінаючы спіну, цёрся каля яе ног. Гуляючы, дог увесь час паглядаў на ката, гыркаў. Калі мужчына на кагосьці заглядзеўся, прыслабіў ланцужок, дог вырваўся і панёсся да ката. Спалоханы кот, надзьмуўшыся, засіпеў, але тут жа кінуўся наўцёкі. Бабулька ад страху ўскрыкнула. Гаспадар сабакі закрычаў на ўвесь двор: — Джэк, Джэк, месца!.. I кот, і сабака зніклі за суседнім домам. За імі заспяшаліся мужчына і бабулька — гаспадары сваіх хатніх любімцаў. «Вось яно, жыццё, — падумаў Раброў. — Перамагае сіла». Ён устаў, закурыў. Зацягнуўшыся некалькі разоў і не дакурыўшы цыгарэту, кінуў яе, зноў захадзіў па пакоі. У гэты час зазваніў тэлефон. Іван Васільевіч зняў трубку і насцярожана прамовіў: — Слухаю вас. Тэлефанаваў Цімафей Андрэевіч. Спытаў ціха, з прыдыханнем: — Усё нармальна? — Так. — Раброў чамусьці глянуў на ўваходныя дзверы і паўтарыў: — Так. — Запісвай адрас... Запісаўшы, узбуджаны Іван Васільевіч падышоў да акна. Мужчына ў трыко, быццам нічога не здарылася, гуляў з сабакам. Самотна сядзела на лаўцы бабулька. Ката нідзе не было відаць. Двор жыў сваім звычайным жыццём. «Трэба ехаць», — вырашыў Раброў і стаў збірацца. Ён склаў свой, як называў, паходны прыбор для брыцця, зняў з батарэі вымытыя шкарпэткі, кашулю. Загарнуўшы усё ў газету, паклаў у сумку і задумаўся: «Што яшчэ?..» Іван Васільевіч збіраўся нязвыкла вяла, задумліва: нешта яго не адпускала, трымала. Закрыўшы на замок сумку, ён сеў на канапу, якая стала за гэты час для яго роднай, паклаў рукі на калені і абыякава ўтаропіўся ў сцяну. Яшчэ паўгадзіны таму поўны энергіі і рашучасці адпомсціць свайму крыўдзіцелю, цяпер Раброў не хацеў ехаць, што-небудзь рабіць. Так ён сядзеў доўга і амаль нерухома. Стрэлкі гадзінніка набліжаліся да дванаццаці. Калі яны сышліся, пачуўся гулкі звон, які нагадваў царкоўны. Іван Васільевіч здрыгануўся, агледзеўся і неяк асуджана падняўся. У апошні раз агледзеўшы сваё часовае жыллё, узяў сумку і не спяшаючыся выйшаў на вуліцу. Яго «Жыгулі» стаялі пад домам: цэлыя, вымытыя, з новым шклом у дзвярах, якое паставіў Зданевіч. Звыкла агледзеўшы машыну, Раброў заўважыў, што каўпакоў на колах няма. «Хуліганнё», — незласліва абазваў ён выкрадальнікаў. Сеўшы за руль, павольна паехаў у цэнтр горада. Па дарозе Іван Васільевіч убачыў злашчасны рэстаран. I адразу ж, не па сваёй волі, адчуў, як галаву абдало гарачынёй. Яму здалося, што ў акне рэстарана паказалася тлустая постаць афіцыянта Пятровіча і з ім яго пасыльнага — здаравеннага, упэўненага ў сабе і сваёй беспакаранасці мардатага дзецюка. Успомнілася Раброву тая ноч... Ён, скрыгатнуўшы зубамі, націснуў на газ. Спыніўся ўжо за горадам. Цела яго дрыжала, чамусьці хацелася есці. «Я заб’ю яго, заб’ю!» — зноў застукала, прычым з новай сілай, у запаленым мозгу Івана Васільевіча. Сціснуўшы руль, ён паспрабаваў засяродзіцца. Але з гэтага нічога не выйшла. Раброў адчыніў дзверцы, выйшаў з машыны, вырваў жмут травы, расцёр ёю твар. Трохі супакоіўшыся, уздыхнуў з палёгкай, паглядзеў на неба. Яно было бяздонна-цёмным, як велізарны вір, які прыцягвае да сябе, быццам у ім ёсць нешта тое, чаго не хапае людзям у іх звычайным жыцці. — М-так, — няпэўна кінуў Іван Васільевіч, сядаючы ў машыну. Запусціўшы рухавік, ён паехаў назад у горад: трэба было сапраўды што-небудзь перакусіць. Спыніўся каля крамы. Каля ўвахода, на ганку, стаялі два падвыпіўшыя мужыкі, апранутыя ў брудныя робы. Адзін — высокі, з доўгімі светлымі валасамі і вуграватым хваравітым тварам, а другі — сярэдняга росту, лысы, круглатвары, з барвовым носам-бульбінай, адвіслым мешкаватым жыватом. «Дарожнікі», — падумаў Раброў. Ён хацеў прайсці паўз іх, але яны яго спынілі. Высокі, паказваючы закарэлы кулак з паднятым дагары вялікім пальцам і адтапыраным мезенцам, прапанаваў: — Трэцім будзеш? Івану Васільевічу трэба было супакоіцца, сабрацца з думкамі, і ён згодна кіўнуў: — Буду. Рабочыя тут жа пайшлі ў краму. Праз хвілін пяць вярнуліся. На іх грудзях адтапырваліся целагрэйкі, пад якімі адгадваліся бутэлькі. — Куды пойдзем? — дзелавіта спытаў лысы. Раброў агледзеўся. — Дык да мяне ў машыну. — Ідзе, — ухмыльнуўся высокі. — Будзем як у рэстаране. — 1 вы туды ж, — нервова крутануў галавой Іван Васільевіч. — Сукі. I высокі, і лысы, пераглянуўшыся, няўцямна паглядзелі на Раброва. — Гэта я не вам, — махнуў рукой Раброў. — Аднаму афіцыянту і яго сябру... He звяртайце ўвагі. — Глядзі, -— папярэдзіў высокі. — Мы людзі простыя, можам і ў вуха даць. — Гэта не вам, — паўтарыў Іван Васільевіч. — Добра, — выціснуў лысы, ■— забылі... У машыне рабочыя паклалі на сядзенне тры бутэлькі таннага партвейна і шкляначкі, дасталі няхітрую закусь: кавалак сала, хлеб, галоўку часнаку. Адкаркавалі бутэлькі. — Ну, будзем, — лысы падняў напоўненую шкляначку каламутнай вадкасцю, якая непрыемна пахла. — Будзем, — падтрымаў яго высокі. Яны выпілі, налілі яшчэ і зноў апаражнілі свае шкляначкі. Пасля гэтага, без перапынку, у чарговы раз напоўнілі свой посуд вермутам. «Будзем», -— выпіваючы, у думках прамовіў сам сабе Раброў. Закусваючы, як бы між іншым спытаў: — А вы ў мясцовым рэстаране бываеце? — Бывае, што заходзім на піва, — сказаў лысы, хмялеючы. — А што? — Ды нічога. — Іван Васільевіч кінуў у рот зубок часнаку, зажаваў з хлебам, адчуваючы горыч. — Там афіцыянт, пра якога я казаў, працуе. На цыгана падобны. — А-а, — працягнуў высокі. — Гэта Сцяпан Моніч, мой сусед. Там і сын яго падзарабляе. У Раброва усярэдзіне пахаладзела. — Гэта хто? — спытаў ён. — Дык Сашка, здаравенны такі бугай, — патлумачыў высокі. — Ужо адседзеў, паскуда... — А які хатні адрас у гэтых Монічаў? — спытаў Раброў, ужо сумняваючыся, што Монічы жывуць там, дзе гаварыў Цімафей Андрэевіч, дыктуючы іх адрас па тэлефоне. — Адрас?.. — Высокі ўхмыльнуўся. У яго мутных вачах з’явілася насцярожанасць, але тут жа знікла. — Адрас звычайны: вуліца Чапаева, дом шаснаццаць... Я ж кажу: жыве са мной па суседстве... Горыч ад часнаку апякла нутро Івана Васільевіча, перахапіла дыханне. Ён уявіў сябе ў рэстаране, зноў убачыў крыва- ногага пастуха, яго ўхмылку, пачуў свіст бізуна, жорсткі загад: «Уставайце!..» Раброву ўспомнілася, як яго будзіў афіцыянт. «Вось яно што, — мільганула ў Івана Васільевіча здагадка. — Партманет ён скраў, Пятровіч. А сынок падзякаваў... Падзякую і я...» Раброў больш не піў. Яго зноў ахапілі дрыжыкі, паднялася і выходзіла вонкі злосць. 3 нецярпеннем дачакаўшыся, пакуль рабочыя дап’юць віно, ён пацікавіўся: — Вы зараз куды? — Пабуду яшчэ тут, — прамовіў лысы, закурваючы цыгарэту. — Каля крамы. Можа, каго знаёмага сустрэну. — А я дадому, — кінуў высокі. — Жонка сказала, каб прыйшоў крыху раней. — Я давязу. Іван Васільевіч, хутка выкінуўшы рэшткі сціплага балявання, рэзка павярнуў ключ запальвання. «Жыгулі» спачатку няўпэўнена, а потым усё хутчэй паляцелі па раённым горадзе. Як толькі павярнулі на вуліцу Чапаева, высокі крыкнуў: — Тармазі!.. Раброў высадзіў добра падвыпітага рабочага каля яго дома і адразу ж, трохі ад’ехаўшы, паставіў свае «Жыгулі» за маладой нізкарослай бярозкай, каб яны не так кідаліся ў вочы. У ветравое шкло Іван Васільевіч бачыў усе чатыры пад’езды новага трохпавярховага дома, дзе жыў жорсткі Сашка і яго бацька — старэйшы Моніч.