Рамэо i Джульета | Гамлет | Тарцюф | Разбойнікі
Вільям Шэкспір, Жан Батыст Мальер, Фрыдрых Шылер
Выдавец: Юнацтва
Памер: 443с.
Мінск 1996
Бывай, аднак жа, любы браце мой!
Бенволіо
Чакай, Рамэо, я пайду з табой.
Бо спадзяюся, ты мне растлумачыш...
Р а м э о
Цсс... я растаў. Дзе ты Рамэо бачыш? Няма яго. Ён страціў сам сябе.
Бенволіо
Каго ты палюбіў — скажы мне проста.
Р а м э о •
He проста, з енкам. Бенволіо
. Пацярпі хвіліну
I гэтых енкаў назаві прычыну.
Р а м э о
Скажы, каб хворы завяшчанне склаў — Паможаш ты, каб ён хутчэй сканаў. Сур’ёзна, брат, я палюбіў жанчыну.
Б е н в о л і о
Ну так і ёсць. У цэль папаў я траііна. Рамэо
Стралок ты слаўны і падстрэліць сквапны. Б е н в о л і о
Чым цэль прывабней. тым лягчэй папасці* Р а м э о
Ты на яе не ўзводзь дарма напасоі. Сам Кушдон не нанясе ёй раны. Яна ступае па слядах Дыяны: Закована ў нявіннасць, нібы ў латы, I ёй не страшны той хлапчук крылаты. Яе не ўзяць пяшчотных слоў асадай. Hi золатам аздобленай прынадай. Сама сабе застаючыся вернай, Яна багатая красой бязмернай I бедная ў той час, бо разам з ёй Засыплюць і красу яе зямлёй.
Б е н в о л і о
Што, паклялася вечна дзевай быць?
Р а м э о
Каб і мяне тым самым загубіць. Краса яе ад чыстаты загіне, На свеце нават следу не пакіне. Чароўны скарб у святасць ахінуты На гора мне, на страшныя пакуты. He ведаю, ці трапіць яна ў рай За ўсе мае пакуты і адчай.
Я ў скаргах так, няшчасны, і памру.
Я ўжо мярцвякз магілы гавару.
Б е н в о л і о
Я раіў бы не думаць пра яе.
Р а м э о
О, каб жа ты наўчыў мяне не думаць’
Бенволіо
Дай волю поўную вачам сваім I паглядзі на іншых.
Рамэо
Гэта спосаб,
Каб болып яшчэ пазнаць яе красу. Пад чорнай маскай кожнай незнаёмкі Мы спадзяёмся ўбачыць хараство. Той, хто аслеп, ніколі не забудзе Свой скарб найдаражэйшы — зрок. Няхай любую ўбачу я красуню, Краса яе пацвердзіць толькі тор, Што хараство каханай — шмат вышэй. Бывай. He наўчыш ты мяне забыць.
(Выходзіць.) Бенволіо
Альбо наўчу, альбо не буду жыць.
Выходзіць.
« Сцэна другая
Вуліца.
Уваходзяць К а п у л е ц і, П а р ы с і слуга.
Капулеці
Абодва мы з Мантэкі пакараны Аднолькава. Я думаю, што мы, Старыя людзі, зможам мірна жыць.
П а р ы с
Абодвух паважаюць вас. Шкада, Што цягнецца так доўга ваша сварка. Але які вы мне дасце адказ?
К а п у л е ці
Той самы, што раней я вам даваў.
Яшчэ дачка мая не знае свету, Ёй чатырнаццаць год яшчэ няма. Яшчэ два разы адцвіце вясна, Тады для шлюбу вырасце яна.
П а р ы с
I маладзей шчаслівыя ёсць маці.
16
і
Капулеці
I вянуць жа затое вельмі рана.
Зямля забрала ўсіх маіх дзяцей: Дачка — адна ў жыцці мая надзея. Яе любві шукайце вы заўсёды; Мая тут згода — толькі частка згоды. Калі яна даверыць сэрца вам, Тады адказ я канчатковы дам. Я вечарам сягоння бал даю, Як некалі, сазваў радню сваю, Сяброў і білізкіх самых дарагіх, А вы — найдаражэйшы паміж іх. Зямныя зоркі упрыгожаць дом, Прымусяць ноч здавацца ясным днём. Пабачыце дзяўчат вы і кабет Прыгожых, нібы той вясновы цвет. Іх радасць, іх забавы, весялосць Раздзеліце і вы, мой любы госць. I спыніце свой выбар вы на той, Якая болып прывабіць вас красой. Дачка таксама з’явіцца на бал, Хоць мо такіх не вартая пахвал. Хадзем жа, граф, са мной.
(Слузе, даючы яму паперу.) А ты сягоння
Ідзі і абвяшчай па ўсёй Вероне, Усім, хто тут запісаны ў паперы, Што Капулеці просіць на вячэру.
Выходзяць Капулеці і Парыс.
Сл уга
Абвяшчай усім, хто тут запісаны. А можа, тут напісана, што шавец павінен арудаваць аршынам, a кравец — шылам, рыбак — карандашом, а маЛЯр — сеткамі. Мяне пасылаюць знайсці людзей, што тут запісаны, а я ніяк не магу дабрацца да таго, што тут напісана. Трэба запытацца ў вучоных людзей. Ды вось якраз і яны.
Уваходзяць Бенволіо і Рамэо. Бенволіо
Клін клінам выбіваюць, галубок, Другім агнём выпекаюць гарэнне. Калі адчуў ты галавакружэнне, Дык пачынай круціцца ў іншы бок.
Другая немач возьме за вантробы, Глядзіш — як не было старой хваробы. Р а м э о
Трыпутнік, кажуць, добра памагае.
Бенволіо
Каму і ў чым?
Р а м э о
Таму, хто закульгае.
Бенволіо
Ты, мусіць, звар’яцеў, Рамэо?
Р а м э о
He,
Але я больпх няшчасны, чым вар’ят: Ушчэнт замучаны, ў турму загнаны, Бязлітаснай любоўю скатаваны.
С л у г a
Дзень добры. Ці сіньёр чытаць умее?
Р а м э о
О, так. Свой лёс чытаю я ў няшчасці.
С л у га
Гэта рабіць вы, мусіць, без кніг навучыліся. Але я ў вас, сіньёр, пытаюся, ці прачытаеце вы тое, што напісана?
Р а м э о
Калі я знаю літару і мову.
С л у га
Сумленна сказана. Ну што ж, бывайце.
(Хоча ісці.)
Р а м э о
Чакай, я прачытаю, дай сюды.
(Чытае.)
«Сіньёр Марціна з жонкай і дочкамі; граф Ансельма і яго цудоўныя сёстры; сіньёра ўдава Вітрувіо; сіньёр Плачэнцыо і яго мілыя пляменніцы; Меркуцыо і яго брат Валянцін; мой дзядзя Капулеці, яго жонка і дочкі; мая любая пляменніца Разаліна; Лівія; сіньёр Валенцыо і яго дваюрадны брат Тыбальт; Лючыо і яго весялушка Елена». Вы датная кампанія! Куды ж яе запрашаюць?
С л у га
Наверх.
Р а м э о
А куды наверх?
Сл уга
На вячэру ў наш дом.
Ра мэо
Чый дом?
С л уга
Дом майго гаспадара.
Рамэо
Хто ён такі, хачу я запытацца?
Сл уга
Скажу без папытання; мой гаспадар — багаты, знатны Капулеці. I калі вы не з дому Мантэкі, дык прыходзьце да нас перакуліць бакал віна. Бывайце вясёлы.
(Выходзіць.)
Бенволіо
На вечары у Капулеці будзе
Сярод красунь праслаўленых Вероны I Разаліна мілая твая.
Хадзем туды, ты глянь там на дзяўчат Ды параўнай з тваёй красой хвалёнай, Дык лебедзь твой акажацца варонай. Рамэо
Калі мяне так вочы ашукаюць, Што дапушчу я гэты грэх цяжкі, Тады няхай яны агнём шугаюць, Няхай згараць, нібы ерэтыкі.
Ёсць прыгажэйшыя? He, мілы мой, Яшчэ на свеце не было такой.
Бенволіо
Цудоўнаю здавалася яна,
Бо на вачах тваіх была адна,
А ўзваж ты на вачах, нібы на чашах, Красу яе з красой веронак нашых, Убачыш прыгажэйшых ты ўдвайне,— He толькі ж, браце, свету, што ў акне. Рамэо
Пайду глядзець на новую красу,— Ранейшай захапленне панясу.
Выходзяць.
Сцэна трэцяя
Пакой у доме Капулеці.
Уваходзяць сіньёра Капулеці і карміліца.
Сіньёра Капулеці
А дзе дачка? Пакліч яе сюды. Карміліца
Нявіннасцю сваёю ў дзесяць год
Клянусь — звала ўжо. Авечка! Птушка!
Дзяўчынка, дзе ты? Божа мой? Джульета!
Уваходзіць Джульета.
Джульета .
А хто мяне тут клікаў?
Карміліца
Ваша маці.
Джульета
Я тут. Вы клікалі мяне, сіньёра?
Сіньёра Капулеці
Дык вось што... Няня, выйдзі на хвілінку;
Пагаварыць нам трэба. He, чакай;
Я перадумала: ты можаш слухаць.
Ты ведаеш,— дарослая дачка.
Карміліца
Яе гады лічу я па гадзінках.
Сіньёра Капулеці
Ёй чатырнаццаці няма.
Карміліца
Няма.
Клянуся чатырнаццаццю зубамі, Хоць у мяне іх усяго чатыры. А колькі да Пятра?
Сіньёра Капулеці
Два тыдні з лішнім.
Карміліца
Ну, два ці больш, але ў Пятрову ноч Якраз ёй чатырнаццаць год міне.
Мая Сусанна (пухам ёй зямля)
Была равесніцай, ды бог забраў:
Яе не варта я была. Ну вось
Дык на Пятра ёй чатырнаццаць будзе.
Так, адзінаццаць ад землетрасення, Што ад грудзей я адняла яе.
Да капелькі ўсё помню, як сягоння. Я палыном сабе нацерла грудзі, На сонцы седзячы ля галубятні. Вы ў Мантуі былі тады з сіньёрам. Як зараз помню я: калі яна Гаркоту палыну рассмакавала, Ды так заплакала, што аж зайшлася. I ручкай замахнулася на грудзі. Тут раптам галубятня задрыжала, Дык я кулём адтуль!
Семь... дзесяць... Адзінаццаць год мінула. Тады яна стаяла ўжо... Ды што я!
Яна ўжо бегала. Зірнеш — пацеха: Шлэп, шлэп, як тая гуска. Памятаю, Што перад тым за дзень пабіла лобік. Тады мой муж — спачын яго душы,— Такі быў жартаўнік!.. узяў яе: «Ну, што ж ты тварам падаеш? — сказаў ён.— Чакай, малышка, як паразумнееш, Тады ты будзеш падаць дагары.
Ці так, дзяўчо?» — I вось, клянуся богам,— Дзяўчынка сціхла і сказала: «Так». Цяпер той жарт і спраўдзіцца гатоў. Хоць тысячу гадоў я пражыву, Ніколі не забуду: «Так, дзяўчо?» Дурніца нават плакаць перастала.
I кажа: «Так».
Сіньёра Капулеці Ну, змоўкні, годзе ўжо.
Карміліца
Маўчу. Аж смех бярэ, калі я ўспомню,— Раптоўна сціхла і сказала: «Так».
А гуз на лбе з курынае яйцо — Ударылася моцна і крычала. Муж кажа: «Што ж ты тварам падаеш? Чакай, малышка, як паразумнееш, Тады ты будзеш падаць дагары.
Ці так, дзяўчо?» —Яна тут сціхла: «Так». Джульета
I ты ўжо, няня, сціхні, калі ласка. Карміліца
Ужо я сціхла. Дай бог табе шчасця, Ты прыгажэйшая за ўсіх дзяцей,
Якіх я няньчыла. I каб яшчэ Мне на тваім вяселлі пагуляць, Тады б нічога болып я не хацела. Сіньёра Капулеці
Дык я ж якраз пра гэта самае Хачу пагаварыць. Скажы, Джульета, Ці ты хоць раз падумала пра замуж? Джульета
He марыла яшчэ пра гэткі гонар. Карміліца
ІІра гонар — бачыш ты! Каб не была Я мамкаю тваёй, дык бы сказала, ГПто розум ты ўсмактала з малаком. Сівьёра Капулеці
Дык вось падумай ты цяпер пра гэта, Ёсць дамы маладзей цябе ў Вероне,— I маткі ўжо яны. А я сама Шмат маладзей была, чым ты цяпер, Калі цябе радзіла. Справа ў тым, Што граф Парыс цябе пасватаць хоча. Карміліца
Вось гэта чалавек, і я скажу!
Ах — чалавек. Вось гэта дык мужчына! Адзін з уеіх. Як з воску выліты.
Сіньёра Капулеці
Няма ў Вероне лепшай кветкі летам. Карміліца
I праўда — кветка; кветачка, дый годзе. Сіньёра Капулеці
Ну, што ты скажаш? Ён табе да густу? На вечары сустрэнешся з ім сёння, Яго аблічча кнігу прачытаеш, Што напісала хараства пяро.
Угледзься ў рысы твару і правер Таемных замыслаў яго намер, Калі ж чаго не выявіш падчас, Шукай на ўсё ў вачах яго адказ. Перад табою ён, як кніга тая, Што толькі добрай вокладкі чакае, Ды не злавіў ніхто прыдатнай з рыб, Што скуру ўзяць на вокладку маглі б. Цудоўную карціну гэтаксама Прыгожая аздобіць можа рама.
I залатому зместу добрых кніг
Патрэбны ўбор засцёжак залатых.
3 красой і скарб табе падорыць ён, Што для цябе, вядома, не урон.
Карміліца
Які ж урон? Нам ад мужчын прыбытак.
Сіньёра Капулеці
Ну, дык скажы, палюбіш ты Парыса?
Джульета
Я гляну, мо народзіцца любоў,
Тады вачам я столькі волі дам, Каб дагадзіць і быць паслушнай вам.
Уваходзіць с л у га. ■
Сл уга
Сіньёра, госці сабраліся, вячэра пададзена, маладую сіньёру шукаюць, карміліцу на кухні праклінаюць, усе хвалююцца. Я павінен ісці туды прыслугоўваць. Калі ласка, ідзіце хутчэй.
(Выходзіць.)
Сіньёра Капулеці
Хадзем, Джульета, граф ужо прыйшоў.
КНІГІ ОНЛАЙН
