Рамэо i Джульета | Гамлет | Тарцюф | Разбойнікі
Вільям Шэкспір, Жан Батыст Мальер, Фрыдрых Шылер
Выдавец: Юнацтва
Памер: 443с.
Мінск 1996
Р а м э о
Спакой і сон ўладаюць хай табою, Твайму я сну зайздрошчу і спакою. Пайду к Ларэнца. У айца святога Параду я знайду і дапамогу.
( Выходзіць.)
Сцэна трэцяя
Келья брата Ларэнца. Уваходзіць брат Л а рэнца з кошыкам.
Брат Ларэнца
Ужо ўсміхнуўся ранак шэравокі Пахмурнай ночы, неба край далёкі Падзалаціў, і змрок сышоў, як п’яны, 3 дарогі вогненных калёс Тытана. Пакуль агністым вокам дня красу He асвяціла сонца і расу
He асушыла з траў, імглісты золак Пакуль не высах, променем сагрэты, Павінен назбіраць я ў кошык гэты Гаючых кветак і атрутных зёлак. Зямля — прыроды маці і магіла — Дзяцей бясконцы лік грудзьмі ўспаіла. Народжаныя маткаю адной — Яны каштоўны вартасцю сваёй, Хоць кожнае адменны выгляд мае. Шмат сіл дзівосных у сабе хавае
Расліна кожная і кожны камень, Шмат якасцей, не скарыстаных намі4 Няма нічога злога на зямлі, 3 чаго б дабра хоць каплю не ўзялі. Дабра ж нядобрае прыстасаванне Становіцца крыніцай злоўжывання. У гэтай кветцы ёсць і сок атруты, I сродак — людзям аблягчыць пакуты. Панюхай — целу свежасць дасць і сілу, А паспытай — паложыць у магілу.
I сэрца чалавечае такое: Як зло ў ім над дабром пераважае, Чарвяк смяротны кветку паражае.
Уваходзіць Р а м э о.
Рамэо
Дзень добры, ойча!
Брат Ларэнца
Будзь благаславенны!
Чый голас прывітаў мяне так рана? Юнак, твой «добры дзень» парой такою — Адзнака клопату і неспакою.
На варце клопат пры старых вачах,
He дапускае сну ён па начах, А дзе юнацтва, што турбот не знае, Над ложкам там спакойны сон лунае. Маглі цябе падняць у рань такую Турботы нейкія, як я мяркую.
А праўдзівей яшчэ калі сказаць — Ты гэту ноч зусім не клаўся спаць.
Рамэо .
Ты адгадаў, але праз гэта мне
Ноч прыямнейшаю была ўдвайне.
Брат Ларэнца
Хай бог даруе. 3 Разалінай быў?
Р а м э о
He, ойча, я зусім яе забыў.
Брат Ларэнца
Ну, гэта добра. А калі не з ёй, Дык дзе ж?
Рамэо
Маўчы і слухай, ойча мой. Быў на піры я ў ворага свайго, Там раніў ён мяне, а я — яго.
Дык вось я з просьбай да айца святога: Абодвум нам патрэбна дапамога.
Злабы на ворага я не нашу: I за сябе і за яго прашу.
Брат Ларэнца
Будзь шчырым, сын, адкрый усё зараз: Якая споведзь, дык такі і адказ.
Р а м э о
Дык ведай жа... Мацней за ўсё на свеце ■ Мы любімся з дачкою Капулеці;
Як мне яна, дык так і я ёй люб, I нас навек з’яднаць павінен шлюб. Як мы сышліся, як пакляўся ёй, Дарогай раскажу я, ойча мой.
Цяпер жа папрашу мне абяцаць, Што будзеш ты сягоння нас вянчаць.
Брат Ларэнца
Святы Францыск! Якая перамена! Любіў ты Разаліну так страшэнна I хутка так забыў. У юнакоў, Відаць, не ў сэрцы, а ў вачах любоў. Ах, Езус-Мар’я. Ад любві шалёнай Яшчэ зусім нядаўна цёк з вачэй Па бледных шчоках горкіх слёз ручэй. Прапала марна шмат вады салёнай, Якой ты прыпраўляў тваё каханне.
. Яшчэ ж і воблакаў твайго ўздыхання He разагнала сонца ў небясах, I енк твой у маіх старых вушах Яшчэ стаіць, і на шчацэ забыты Нядаўніх слёз я бачу след нязмыты. Калі сабой ты быў, а боль — тваім, Дык Разаліне ты належаў з ім. Калі мужчына нетрывалы ў страсці, Дык тым лягчэй слабой жанчыне пасці.
Ра мэо
Ты ж дакараў, што я люблю яе.
Брат Ларэнца
He за любоў •— за дурасці твае.
Р а м э о
Ты раіў пахаваць любоў благую.
Брат Ларэнца
He для таго, каб адкапаць другую.
Рамэо
He гавары дакорлівых мне слоў.
Яна любоўю плаціць за любоў, He так, як тая.
Брат Ларэнца
Разгадала тая, Што бойка так любоў тваю чытае На памяць, хоць не ведае складоў. Ну што ж, хадзем. Я памагчы гатоў. Мо шлюб дзяцей бацькам саслужыць службу I ператворыць іх злабу у дружбу.
Рамэо
Хутчэй, хутчэй, мяне чакае шчасце.
Брат Ларэнца
Хто так спяшаецца, той можа ўпасці.
Сцэна чацвёртая
Вуліца.
Уваходзяць Бенволіо і Меркуцыо.
М е р к у ц ы о
Куды ж таго Рамэо чэрці ўзялі?
Што, дома ён не начаваў сягоння?
Бенволіо
He начаваў — пытаўся я ў слугі.
Меркуцыо
I ўсё тут Разаліна вінавата —
Дзяўчынка бледнашчокая і злая.
Ён звар’яцее зараз праз яе.
Бенволіо
Тыбальт — сваяк старога Капулеці —
Прыслаў сягоння ў дом пісьмо яму.
Меркуцыо
Mary ў заклад ісці, што гэта выклік.
Бенволіо -
Ну што ж, Тыбальту ён адкажа.
Меркуцыо
Кожны, хто ўмее пісаць, зможа адказаць на
„ , пісьмо.
Бенволю
He пісьмом адкажа, а выклікам на дзёрзкі выклік. Меркуцыо
На жаль, небарак Рамэо мёртвы ўжо. Пранізалі яго наскрозь чорныя вочы бялявай дзяўчынкі. Ву-
ха яго прастрэлена любоўнай песенькай. У сэрца, у самую сярэдзіну, трапіла яму страла сляпога хлапчука. Ну, дзе ж яму цяпер цягаііца з Тыбальтам?
Бенволіо
А што ж такое Тыбальт?
Меркуцыо
Напэўна ўжо не які-небудзь кашачы цар Тыберт, a крыху важней. 0, ён герой далікатных манер. Ён б’ецца на паядынку, усё роўна як ты па нотах спяваеш. Захоўвае адлегласць, меру, тэмп, вытрымлівае кароценькую паўзу — раз, два, а трэці ўжо ў грудзях у вас. Ён сапраўдны згубіцель гузікаў, што на канцах рапір. Дуэлянт, дуэлянт. Дваранін самага першага гатунку, знаток першых і другіх зачэпак для дуэлі. Ах, бяссмертнае: pass ado, яго punto reverso, яго hai!1..
Б е н в о л і о
Піто? .
Меркуцыо
Чорт бы іх пабраў гэтых модных блазнаў, манерных балбатуноў, што мову перакручваюць на новы лад: «Клянуся Езусам, дзівосны клінок, надзвы чайны мужчына, цудоўная дзеўка». Хіба не крыўдна, друг, што нас апаноўваюць гэтыя чужаземныя мухі, гэтыя модныя pardonnez moi2, такія сквапныя да новых убораў, што ім на старых лаўках і сядзець у іх нязручна. Агідна слухаць гэтых іх «bon, bon»J.
Уваходзіць Р а м э о
Б о н в о л і о
Вось і Рамэо ідзе, вось і Рамэо.
Меркуцыо
Бялы, як марынованы селядзец. О, мяса, мяса! Як ты так абрыбілася? Ён увесь цяпер расплыўся ў настроях Петраркі. Лаура — у параўнанні з яго любай кухарка, хоць яе палюбоўнік апяваў яе куды лепш. Дыяна — няўклюда, Клеапатра — цыганка, Елена і Гера — вулічныя флюндры. Фіоба хоць і мае іпэрыя вочы і яшчэ там нешта такое. але
Выоац. адбой, крануў! іітал.) — фехтавальныя тэрміны.
‘ llpamv нрабачэвня (франц.1
ЛоОра цоОра (франй.'
і яна ні к чорту не варта. Сіньёр Рамэо, bonjour!1 Французскае прывітанне вашым французскім штанам. Вы нас здорава падвялі ўчора вечарам. Рамэо
Добры дзень вам абодвум. Як я вас падвёў? Меркуцыо
Уцяклі, сіньёр, уцяклі. Хіба не памятаеце? Рамэо
Даруй мне, добры Меркуцыо, у мяне былі важныя справы. У такіх выпадках, як мой, можна ўхіліцца ад правіл далікатнасці.
Меркуцыо -
Ты хочаш сказаць, што ў падобных выпадках не грэх і схіліцца.
Р а м э о
3 далікатнасці, вядома. Меркуцыо
Ну так, ты з далікатнасці даволі гнуткі. Рамэо
А ты ад гнуткасці такі далікатны са мною. Меркуцыо
Я — цвет далікатнасці.
Рамэо -
Кветачка. Сапраўдны букет.
Меркуцыо
Вядома.
Рамэо
У мяне вось на туфлях такія кветкі. Меркуцыо
Здорава сказана. Ганяйся ж ты з гэтым жартам за мной, пакуль не стопчуцца падэшвы тваіх адзіных туфель, тады прыйдзе канец і адзінаму твайму жарту.
Р а м э о
Вось гэта жарт — сапраўды адзіны ў сваім родзе, які не варт падэшвы маіх туфель.
Меркуцыо
Ратуй, добры Бенволіо, a то мой досціп слабее. Р а м э о
Паганяй яго і прышпорвай, паганяй і прыіппорвай, а то я крыкну — абагнаў.
Меркуцыо
Калі твае жарты паляцяць адзін за адным, як дзі-
1 Добры дзень! (франц.)
кія гусі, дык я прапаў. У цябе ў адным пачуцці больш дзічы, чым у мяне ў пяці. Ва мне ж няма нічога гусінага.
Р а м э о
Ты сам добры гусак. Гэта ж пра цябе гавораць: «3 яго, як з гусака вада».
Меркуцыо
Я табе вуха адшчыпну за гэта.
Р а м э о
Будзь добрым гусаком і не шчыпліся. Меркуцыо
Твой жарт — страшэнная кісляціна, як дзікае яблыка.
Р а м э о
Гэта не дрэнная прыправа да тлустага гусака. Меркуцыо
Твой жарт расцягваецца, як казіная шкура. Ён у цябе на вяршок, а ты расцягваеш яго на сажань. Р а м э о
Я расцягну яго да поўнай меры і абкручу ім гусака, дык і выйдзе, што ты гусак у поўнай меры.
Меркуцыо
Ну вось, хіба гэта не лепш, чым стагнаць і хны каць ад любві? Цяпер ты зноў той самы Рамэо. Як мае быць Рамэо і па натуры і па выхаванню. А гэта слінявая любоў падобна да блазна, што, высунуўшы язык, кідаецца сюды і туды, шукаючы дзіркі, каб схаваць сваю цацку.
Бенволіо
Стой, стой, даволі.
Меркуцыо
Чаму — стой?
Бенволіо . -
Каб твая гаворка не была бясконнай. Меркуцыо
А калі я буду стаяць, дык, думаеш, хутчэй да канца дайду. Наадварот, я быў бы ўжо ў канцы, каб ты мяне не спыніў.
Уваходзяпь к а р м і л і ц а і П’етра.
Р а м э о
Вось дык убор!
Меркудыо
Парус, парус!
Бенволіо
Два: спадніца і штаны.
Карміліца
П’етра.
П’етра
Чаго?
Карміліца
Дай мой веер, П’етра.
Меркуцыо
Падай ёй, П’етра. Няхай яна веерам прыкрые свой твар. Так будзе прыгажэй.
Карміліца
Добры дзень вам, сіньёры!
Меркуцыо
Добры вечар, сіньёра.
Карміліца
Хіба ўжо вечар?
Меркуцыо '
Каля гэтага. Ужо стрэлка-распусніца стаіць на дванаццаці.
Карміліца
Ідзіце прэч. Што вы за чалавек? .
Р а м э о
Чалавек, якога бог стварыў дый сам каецца. Карміліца
Вось гэта, дальбог, добра сказана. I сам каецца... Сіньёры, ці не скажа мне хто з вас, дзе я магу знайсці маладога Рамэо?
Р а м э о
Гэта я магу сказаць. Але малады Рамэо, калі вы яго знойдзеце, будзе старэйшы, чым тады, калі вы пачалі яго шукаць. 3 усіх, хто носіць гэта імя, я самы малодшы, калі не самы горшы.
Карміліца
Як вы хораша гаворыце.
Меркуцыо
Хораша, што ён самы горшы? Здорава сказанула.
Разумна, разумна.
Карміліца
Калі гэта вы — ён, сіньёр, дык. я хачу сказаць вам нешта па сакрэту.
Бенволіо
Напэўна, запрашэнне на вячэру.
Меркуцыо
Зводніца, зводніца! Ату яе!
Рамэо
Каго ты цкуеш?
Меркуцыо
He зайца, сіньёр, а можа, і зайца, запечанага ў посным пірагу, які счарсцвеў і зацвіў раней, чым яго пачалі есці.
( Спявае.)
Заяц шэры, сталы ўзростам,
Можна есці нават постам —
He скаромная яда;
Толькі высах ён без меры,
Састарэўся заяц шэры, I пратух ён — вось бяда.
Рамэо, будзеш ты сёння дома ў свайго бацькі? Мы ж ідзём туды абедаць.
Р а м э о
Я іду следам за вамі.
МеркуцЫо
Бывайце, старэнькая сіньёра.
( Спявае.)
«Сіньёра, сіньёра, сіньёра!..»
Выходзіць з Бенволіо.
Карміліца
А такі ж бывайце. Скажыце, сіньёр, хто гэты нахабнік, напханы ўсялякім паскудствам?
Р а м э о
Гэта, няня, чалавек, які любіць слухаць сябе самога і за адну мінуту нагаворыць столькі, колькі сам не пераслухае за месяц.
КНІГІ ОНЛАЙН
