Рамэо i Джульета | Гамлет | Тарцюф | Разбойнікі
Вільям Шэкспір, Жан Батыст Мальер, Фрыдрых Шылер
Выдавец: Юнацтва
Памер: 443с.
Мінск 1996
Меркуцыо
Аднаму з нас і толькі слова? А вы да слова што-небудзь прыбаўце, ну, хоць бы ўдар.
Тыбальт
Я гатоў і на гэта, дайце толькі зручны выпадак. Меркуцыо
’ А калі не даць выпадку, дык самі вы ўзяць не можаце? ,
Т ы б а л ь т
Меркуцыо, і ты з Рамэо ў адну дудку граеш! Меркуцыо
Граю ў адну дудку? Ці не лічыш ты нас дударамі?
Граем мы з табой на розны лад.
(Бярэцца за шпагу.)
Вось мая дудка,— яна прымусіць цябе скакаць.
У адну дудку!..
Бенволіо
Тут пімат людзей, а мы заводзім спрэчку.
Альбо другога месца пашукайма,
Альбо спакойна спрэчку будзем весці,
Альбо разыдземся: на нас глядзяць.
Меркуцыо
Няхай глядзяць, на тое ж вочы ў іх, Я ні для кога з месца не скрануся.
Уваходзіць Р а м э о.
Тыбальт
Ну, мір, сіньёр! Мой чалавек ідзе.
Меркуцыо
Няхай мяне павесяць, калі ён
Ліўрэю вашу апрануў хоць раз,
Калі ж паклічаш ты яго на бойку, На гэты заклік ён ахвотна пойдзе,— У гэтым сэнсе ён заўсёды твой.
Тыбальт
Рамэо, да цябе мая нянавісць
He знае слоў інакшых,— як падлец.
Рамэо
Тыбальт, прычына, праз якую я
Люблю цябе, мне кажа гнеў стрымаць, Які ты выклікаў. Я не падлец.
Бывай! Ты дрэнна ведаеш мяне.
Т ы б а л ь т
Хлапчук! Абразы гэтым не загладзіш.
Вярніся зараз жа і вымі шпагу.
Р а м э о
Ніколі я цябе не абражаў.
Што я люблю цябе, ты не паверыш, Пакуль прычын любві не будзеш ведаць. Дык задаволься ж, любы Капулеці,— Імя мне гэта люба, як сваё.
Меркуцыо
О, подлая ганебная пакорнасць!
Alla stoccato' гэту ганьбу змые.
Тыбальт, эй, мышалоў! Выходзь сюды!
Т ы ба л ьт
Чаго ты хочаш ад мяне?
Меркуцыо
Нічога, кашачы цар,— я хачу толькі ўзяць адно жыццё з тваіх дзевяці жыццяў. Як упраўлюся з адным жыццём, тады, з твайго дазволу, выб’ю з цябе і астатнія восем. Выцягвай жа за вушы сваю шпагу з ножнаў. Ды хутчэй, a то мая засвіпіча каля тваіх вушэй.
Т ы б а л ь т
(вымае шпагу)
Я гатоў.
1 Працінаючы ўдар (італ.) — фехтавальны тэрмін.
Р а м э о
Схавай ты шпагу ў ножны, друг Меркуцыо! Меркуцыо
Ну, ну, сіньёр! Давай, не аглядайся!
Б’юцца.
Р а м э о
Бенволіо! Сюды хутчэй са шпагай.
Мы зброю выб’ем. Сорамна, сіньёры!
Тыбальт! Меркуцыо! Сурова герцаг
Забараніў на вуліцы Вероны
Такія бойкі. Стойце ж вы! Тыбальт!
Меркуцыо мой добры!
Тыбальт з-пад рукі Рамэо раніць Меркуцыо і ўцякае з сваімі спадарожнікамі.
Меркуцыо
Ранен я.
Чума на вашы дзве радні! Канец мне.
А ён уцёк? Ён цэлы?
Бенволіо
Ты паранен?
Меркуцыо
Царапіна. Ды хопіць мне яе.
Дзе паж мой? Шэльма, доктара пакліч!
Р а м э о
Крапіся, дружа, рана ж не страшная.
Меркуцыо
Ну, вядома: яна не такая глыбокая, як калодзеж, і не такая шырокая, як царкоўныя дзверы, але досыць будзе і такой. Наведайся да мяне заўтра, і ты знойдзеш мяне спакойным і нерухомым. Я ручаюся, што выбіты з гэтага свету. Чума на вашы дзве радні! Чорт вазьмі! Гэты сабака, пацук, мыш, кот • мог задрапаць чалавека насмерць! Хвалько, дрэнь, нягоднік, які б’ецца паводле правілаў арыфметыкі. I якога чорта стаў ты паміж намі? Я быў ранены з-пад твае рукі.
Рамэо
Я думаў лепш зрабіць.
Меркуцыо
А выйшла горш.
Бенволіо, дапамажы зайсці
Мне ў дом, які... Я аслабеў зусім.
Чума на вашы дзве радні! Праз іх
Я без пары пайду чарвям на ежу.
Гатоў! Канец! Ах, вашы дзве радні...
Меркуцыо і Бенволіо выходзяць.
Рамэо
Мой друг, самога герцага сваяк
Насмерць паранены тут за мяне,
За гонар мой, зняслаўлены Тыбальтам, Тыбальтам, што раднёй мне стаў нядаўна. О мілая Джульета! Хараство Тваё зусім мяне расслабіла
I волю мужную ганебна размякчыла.
Уваходзіць Бенволіо.
Бенволіо
Рамэо, друг! Меркуцыо памёр.
На небе ўжо лунае смелы дух, Які зямлю з пагардаю пакінуў. Р а м э о
О, чорны дзень — пачатак страшных дзён, Другія беды нам прарочыць ён. Бенволіо
Вось зноў ідзе сюды Тыбальт шалёны. Ра мэо
Ён жыў, ён рад. Меркуцыо ж забіты! Прэч ад мяне лагоднасць! Мной цяпер Хай агнявокая злаба кіруе.
Уваходзіць Т ы б а л ь т.
Ну, падляца вазьмі назад, Тыбальт.
Душа Меркуцыо яшчэ не так высока
Над напіымі галовамі ўзнялася:
Чакае ў спадарожніцы тваёй,
I з нас адзін туды ляцець павінен:
Ці ты, ці я, ці мы абодва разам. Тыбальт
Хлапчук нікчэмны! Тут дружыў ты з ім, Ляці ж за ім туды.
Рамэо
Меч вырашыць.
Б’юцца. Тыбальт падае. •
Бенволіо
Рамэо, уцякай хутчэй, ратуйся!
Народ ідзе сюды. Тыбальт забіты.
Ды ну, ачніся! Калі схопяць тут, Дык смерць табе ад герцага. Ўцякай! Рамэо
Забава лёсу я. Бенволіо
Чаго марудзіш?
Р а м э о выходзіць, уваходзяць гараджане.
1 -шы гараджанін
Куды ж уцёк той, хто забіў Меркуцыо?
Тыбальт — забойца. Ён куды ж уцёк? Бенволіо
Тыбальт ляжыць вось тут.
1-шы гараджанін
За мной, сіньёр’
Ты іменем закона арыштован.
Уваходзяць герцаг са світай, Мантэкі і Капулеці з жонкаміі іншыя.
Герцаг
Паганцы дзе, што бойку пачалі? Бенволіо
Мой уладар! Я быў пры гэтым сам
I ўсё табе дакладна перадам.
Забіты тут рукой Рамэо той,
Кім быў забіт сваяк адважны твой.
Сіньёра Капулеці
Тыбальт! Сын брата роднага! Забіты!
О герцаг! О мой муж! Тут наша кроў праліта!
Адплаты я прашу і правасуддзя:
Няхай жа кроў за кроў праліта будзе.
О, мілы мой пляменнік!
Герцаг
(да Бенволіо)
Бенволіо, хто бойку распачаў?
Бенволіо
Тыбальт, што ад рукі Рамэо паў.
Рамэо быў лагодны. Ён прасіў
Адумацца, пустую спрэчку кінуць,
Аб вашым страшным гневе папярэджваў, Ён ветліва, спакойна гаварыў.
Але ніяк не ўціхамірыў гэтым
Буянага Тыбальта. Ён у грудзі
Меркуцыо накіраваў рапіру.
Той загарэўся ўвесь, заззяла сталь. Адной рукой ён спрытна смерць адводзіў, Другой жа пасылаў яе Тыбальту.
Рамэо крыкнуў ім: «Сябры, пакіньце!» I слоў шпарчэй ён кінуўся між іх, Адводзячы смяротныя удары. У гэты момант з-пад яго рукі Тыбальт ганебным, здрадніцкім ударам Насмерць параніў храбрага Меркуцыо. Тыбальт уцёк, ды хутка зноў вярнуўся. Рамэо помстаю гарэў увесь, .
Яны схапіліся шпарчэй маланкі. Я не паспеў разняць іх, як ужо Тыбальт забіты, а Рамэо збег.
Я праўду ўсю сказаў, а калі не — Дык пакарайце смерцю вы мяне. Сіньёра Капулеці
Няпраўда ўсё — Мантэкі ён радня, Адна ў іх кроў, і гэта ўсё хлусня. Іх дваццаць нападала на яго I ўдваццацёх забіла аднаго.
Хай герцаг нае у крыўдзе не пакіне: Забіў Рамэо — хай і сам загіне.
Герцаг
Тыбальт забіт, але ж забіў ён сам, Хто ж за Меркуцыо адкажа нам? Мантэкі
Няўжо ж Рамэо? Ўзяў за друга ён He болып таго, што ўзяў бы і закон — Жыццё Тыбальта.
Герцаг
Вось і пакаранне: Асуджваем яго мы на выгнанне. Праз вашу злобу я панёс ахвяру: Праліта кроў радні маёй праз вас. За гэта я вам дам такую кару, Што страту вы аплачаце сто раз. Я буду глух да просьб і апраўдання, Дарэмны тут і мольбы і рыданні. Рамэо хай хутчэй адсюль бяжыць, ’ A то на свеце болып не будзе жыць. Вазьміце труп. Майго загаду ждаць! Забойства тут — забойцу апраўдаць.
Выходзяць.
Сцэна другая
Пакой у доме Капулеці. Уваходзіць Джульета.
Джульета
Хутчэй скачыце, агнявыя коні, К палацу Феба. Фаэтон каб быў За фурмана, даўно б на захад вас Загнаў, і ноч бы на зямлю сышла. О, ноч — прыяцелька любві! Свой полаг Над намі разапні, каб мог Рамэо Абняць мяне нячутны і нябачны!
Для закаханых, кажуць, дастаткова Святла ад іх жа позіркаў іскрыстых. Сама любоў сляпая: цемра ночы Да твару ёй. Бабулька ноч, я клічу: Прыйдзі хутчэй і нашапчы на вуха, Як выйграць мне прайграную ігру, Дзе ігракі нявінныя абодва.
Акрый мяне сваім плашчом, каб людзі He ўбачылі, як кроў бупіуе ў жылах I чырванню яа шчоках выступае.
Прыкрый мяне, пакуль любоў навучыць Смялейшай быць і не лічыць за сорам Таго, што крочыць следам за любоўю. Прыйдзі, Рамэо — ясны дзень уночы, Заззяй у цемры ты бялей за снег, Што на крыле у ворана ляжыць. Ноч цемнавокая, цыганка ноч, Прышлі Рамэо! А калі памрэ ён, Разрэж яго на дробненькія зоркі — I неба так зазіхапіпь прыгожа, Што свет увесь улюбіцца ў цябе I сонцу болып не будзе пакланяцца. Палац любві сабе купіла я, Ды не магу ўладаць яшчэ. Сама Я куплена, і мною не ўладаюнь.
Дзень доўжыцца, як перад святам ноч Дзяўчыны той, якой купілі плацце, Але адзець да дня яна не зможа. Ах, вось і няня, мой вястун чаканы. Язык, што вымавіць імя Рамэо, Надораны нябесным красамоўствам.
Уваходзіць няня з вяроўкамі.
Якія весткі, няня? Ты вяроўкі Дастала для Рамэо?
Карміліца
Так, вяроўкі. Джульета
Якія ж весткі? Што ты ломіш рукі? Карміліца
О гора! Ён памёр, памёр, памёр!
Загінулі, сіньёра, мы зусім.
Сканаў. Насмерць забіты ён! Памёр!
Д жул ьета
Няўжо злабой такою дыша неба?
К а рм і л і ц a
Калі не дыша неба, дык Рамэо.
Рамэо! О Рамэо! Хто б падумаў?
Д жул ьета
Што ты за д’ябал, што мяне так мучыш? Ад гэтай мукі пекла б застагнала.
Скажы — Рамэо сам сябе забіў? Адно такое слова, як «забіты», Хутчэй заб’е, чым позірк васіліска. Калі забіты, дык скажы «забіты», А не, дык «не». He муч, кажы адразу, Залежыць лёс мой ад твайго адказу.
Карміліца
Сама сваімі бачыла вачамі
Вось тут во, на грудзях геройскіх, рану, Няшчасны труп, крывёй абліты ўвесь. Запечаная кроў... Мне млосна стала. Джульета
О сэрца, разарвіся на кускі!
Ты абанкруцілася. Стой, не біся!
He плачце, вочы! Вечная цямніца Суцешыць вас. Цяпер мне свет не мілы. Яго ўзяла, бяры й мяне, магіла.
Карміліца
Тыбальт, саколік мой, мой любы хлопчык!
Такі высакародны і пачцівы!
Чаму ж ты лёг раней мяне ў магілу? Джульета
Адкуль прыйшло такое спусташэнне? Забіт Рамэо? I Тыбальт таксама?
Мой мілы брат і мілы муж — абодва? Скон свету, а трубы з нябёс не чутна. Хто ж будзе жыць, калі такіх не стала? Карміліца
Тыбальт забіты, а Рамэо выгнан.
Забіў яго Рамэо — і ў выгнанні. Джульета
Тыбальта кроў праліў Рамэо? Божа! Карміліца
Праліў. О гора мне! Праліў, праліў!
Д жул ьета
О, сэрца змея пад красы абліччам! Калі ў пячоры гэтакай цудоўнай Ды жыў дракон? Тыран красы дзівоснай. У выглядзе анёлка — чорт. Груган У пер’і голуба. Ягнятка — воўк. Стварэнне гнюснае з абліччам боскім! Анёлак і падлюга! Процілегласць!
Што ж пеклу ты пакінула, прырода, Калі ў жывы Эдэм красы чароўнай Нячысты дух пякельны пасяліла? Нашто для кнігі д’ябальскага зместу Прыгожы пераплёт? 3 чыйго дазволу Падман жыве ў палацы хараства? Карміліца
Няма ў мужчын ні сораму, ні праўды — Ўсе ашуканцы, здраднікі, лгуны. Дзе мой слуга? Гарэлкі мне хутчэй! Няшчасце гэтае мяне састарыць.
КНІГІ ОНЛАЙН
