КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
— ... і зараз убачыў яго перад сабой, і калі вам надакучыць гэты паліграфіст, я буду насіць вас на руках... — ... пакуль не зараблю грыжу... — ... і выражу вашу скульптуру... -...з сухастоіны, — падсумаваў я. Ад нашага рогату зазвінеў посуд на стале, наведвальнікі кафэ спалохана азірнуліся, а афіцыянт прыклаў палец да вуснаў, патрабуючы, каб мы супакоіліся. — Добра, смех смехам, але час тэлефанаваць /Іёву. Дарэчы, хто-небудзь бачыўся з ім пасля ўнівера? Аказалася, што пра /Іёву ніхто нічога не ведае. — Та-ак, тэлефон яго ў мяне толькі хатні. Трубку знялі даволі хутка. — Добры дзень! Можна запрасіць да тэлефона /Іьва Сямёнавіча? — Я слухаю. Голас амаль не змяніўся. — /Іёўка, здароў, сябра! Гэта Зміцер, твой універсітэцкі таварыш з «Мішак». Памятаеш такога? — Памятаю. А ты адкуль тэлефануеш? — Ды мы зараз у Віцебску ўсім нашым былым гуртом. У гасцініцы «/Іучоса». Можам закаціць да цябе! — Зміцер, я зараз заняты, — прамармытаў /Іёва, — а вечарам буду іграць у рэстаране той жа «/Іучосы». Прыходзьце, там і сустрэнемся. — Згода. Да сустрэчы! He адчуў я радасці ў яго голасе. He адчуў. — Што, Зміцер, бачу /Іёўка нам не вельмі рады? — спытаўся Ігар. — Пэўна... Але ка/іі ён не захоча прыняць удзел у канцэрце, на нашым мерапрыемстве можна ставіць кропку. Т/іустую. — Ды мы сыграем і без яго! — выказаўся Алесь. — Вядома, а/іе па ўмове кантракта мы павінны выступіць у ранейшым складзе. Таму ўвечары перамовы будзем весці вельмі далікатна. Я буду гаварыць, а вы паддаквайце. — Які ты дыпламат, мы ўжо бачылі. У Полацку, — уздыхнуў Алесь. — Нічога, я выпраўлю свае памылкі і буду хітрым, як Дызраэлі. А зараз у нас вольны час. Пагуляем па Віцебску. Мы выйшлі з гасцініцы і спыніліся ля моста праз Дзвіну. — Нешта не надта падобна на жанчыну гэтая дзікая рака, — выказалася Тома. — Розныя жанчыны бываюць, мая радасць. Але тут ты маеш рацыю: раней рака называлася Рыдван, або Эрыдан. Вунь на той пляцоўцы з правага боку, па легендзе, спынялася княгіня Вольга. — Гэта тая «міласэрная» жанчына, якая так жорстка адпомсціла драўлянам за смерць свайго мужа? — спытаўся Ігар. — Так, а яе мужа, дарэчы, твайго цёзку, яны забілі з-за яго сквапнасці: яму падалося, што звычайнай даніны мала, і ён вярнуўся, каб зноў яе сабраць. Тады драўляне вырашылі, што калі воўк панадзіўся ў статак, то трэба яго выразаць. Сагнулі дзве бярозы, прывязалі да іх вершалін ногі Ігара і адпусцілі дрэвы. I атрымаліся са сквапнага князя дзве палавінкі... — Жахякі! — уздыхнула Тома. — Па заслугах! — сказаўДзіма. — Алежкнягіня ім жорстка адпомсціла,—дадаўАлесь.— Спачатку яна першых паслоў драўлян, якія прыплылі да яе сватаць за свайго князя Мала, у якасці вялікага гонару прыняла на ладдзях, якія неслі слугі, а потым тыя ладдзі былі кінуты ў загадзя выкапаныя ямы і засыпаны зямлёй разам з жывымі людзьмі. Другіх паслоў драўлян Вольга зажыва спаліла ў лазні, а потым з войскам падышла да іх цэнтра — горада Іскарасценя. Сабраўшы даніну ў выглядзе трох галубоў і трох вераб’ёў з кожнага двара, яна загадала прывязаць кнот да лапкі кожнай птушкі, падпаліць яго і адпусціць птушак. Бедныя птахі жывымі факеламі вярнуліся да родных гнёздаў і спалілі горад. Хаця мне здаецца, што з па/іаючым або наваттлеючым кнотам птушкі не праляцелі б і дзесяці метраў. А/іе прыгожая легенда назаўсёды застанецца легендай. — Адсюль пытанне: лепш адразу скарыцца або змагацца, нават ведаючы, што прайграеш? — спытаў я. — Вядома, змагацца! — уск/іікнуў Дзіма. — Гэта твой юначы максімалізм, сынку, — уздыхнуў я. — За часы прыгнёту і тыраніі рабства для бе/іарусаў стала нацыянальнай рысай, ад якой мы то/іькі зараз пачынаем пазбаўляцца... Я ўсё думаю: чаму ў трыццаць сёмым годзе, калі вынішчалі нашу інтэлігенцыю, ніводзін не аказаў супраціўлення? У многіх жа бы/іа ўзнагародная зброя. Чаму яны ішлі ў чорныя «варанкі», як бараны пад нож? — Зміцер, у многіх жа былі сем’і, дзеці. Арыштанты хацелі сваёй ахвярай зберагчы родных і блізкіх, хаця ў большасці выпадкаў гэта не дапамагала, і жонкі ішлі ў Сібір, а дзеці — у дзіцячы дом, дзе ім нават прозвішча мянялі, — сказаў Ігар. — Навошта мяняць прозвішча? — спытаўся Дзіма. — Каб роду свайго не ведаць! Бязродны чалавек — быдла. А быдла лёгка сагнаць у статак, даць п’янага пастуха, які будзе рэзаць бізуном тых, хто занадта далёка адыдзе ўбок. А калі б ты ведаў, што твой продак быў шляхціцам, які пад Грунвальдам штабялямі клаў крыжакоў, то ўжо адно гэта не дазваляла б табе схіляць голаў перад рознай свалотай! — выкрыкнуў я. — Крамольныя рэчы гаворыце, в’юнаша! — хмыкнуў Алесь. — Але справядлівыя! Унутры мяне пачынаў закіпаць чайнік. Тома гэта адчула. Яна абняла мяне, пацалавала і прашаптала: — Супакойся. Вакол сябры, я цябе кахаю — і гэта галоўнае, а мінулае мы не ў стане выправіць... — Але было б добра, каб на памылках мінулага вучыліся і двойчы ў тую ж ляпёху не ступалі. — Мы ўсё жыццё па ляпёхах топчамся, — падаў сумны голас Ігар. — Давайце лепш таптаць вінаградныя гронкі і рабіць хванчкару! — Правільна, сябра! — усклікнуў Алесь. — Толькі для цябе вінаградны сок, а не віно. — Згода! — засмяяўся ён. — Сваю цыстэрну я ўжо выпіў. Дарэчы, на тым беразе ракі Дом-музей Марка Шагала. Зойдзем? — Абавязкова! Шагал — мастак, якога адразу можна пазнаць з тысяч іншых. Пачаўшы з рэалізму, ён выпрацаваў свой непаўторны стыль з закаханымі, якія лунаюць, пеўнямі і каровамі ў блакітна-сінім каларыце /іюбімых ва/іошак. Яго па/ютны — гэта парыжскія сны аб віцебскім юнацтве. Пасля наведвання музея Дзіма сказаў: «Я не зразумеў яго жывапісу...» Алесь яго супакоіў: «Хлопча, каб зразумець Шагала, трэба пачаць з наскальнага жывапісу, ікон, эпохі Адраджэння, дайсці да рэалізму, перайсці да імпрэсіянізму, мадэрнізму, прымітывізму, потым пазнаёміцца з яго біяграфіяй і творчым шляхам — толькі тады можна нешта зразумець, хутчэй — адчуць. Калі не супраць, я займуся тваёй мастацкай адукацыяй». — Вядома, не супраць! — Як вы думаеце, ці лічылі сябе беларусамі мастакі знакамітай віцебскай школы: Шагал, Кандзінскі, Пэн? — спытаў Алесь. — Вядома, — упэўнена зазначыў Дзіма, — яны ж тут нарадзіліся! — Наіўны ты хлопча, — уздыхнуў Ігар, — любы яўрэй, нават калі ён нарадзіўся ў Афрыцы, сваёй радзімай лічыць Ізраіль. — Давайце не будзем абмяркоўваць яўрэйскае пытанне, — засмяяўся я, — на ўсё вам адкажа /Іёва. Вечарам. — А я думаю, — умяшалася Тома, — што сваёй радзімай любы творца лічыць тую краіну, якая дала магчымасць раскрыцца яго таленту, таму французы лічаць Шагала сваім нацыянальным мастаком. Як, дарэчы, і Суціна. — Магчыма, ты маеш рацыю, мая радасць, але чым тады называць месца нараджэння? Альбо для творчых асоб увесці асобную тэрміналогію? Тут пытанне складанае... Цябе паслухаць, дык беларусы зусім застануцца без творцаў. — Амы! — усклікнуў Алесь. — Вось іменна, дружа! Мы яшчэ з гадзіну пагулялі па горадзе, а/іе пачаўся нудны дождж, і нам прыйшлося вярнуцца ў гасцініцу. Увечары мы сядзелі за столікам рэстарана. Я разглядваў наведвальнікаў, спрабуючы вызначыць іх сацыяльны статус. Усіх можна было ўмоўна падзяліць на тры катэгорыі. Да nepman адносіліся бізнесмены сярэдняй рукі з каханкамі. Зручна: можна павячэраць, патанчыць і зняць нумар на ноч. А правіла: хто нас вячэрае, той і танчыць — яшчэ ніхто не адмяняў. Да другой катэгорыі адносіліся былыя і будучыя зэкі. У краіне, дзе сядзеў кожны чацвёрты, зэкі складаюць адмысловае сацыяльнае саслоўе з уласнымі законамі, канстытуцыяй і нават індустрыяй адпачынку. Яшчэ былі гандляры з рынку, большасць якіх складалі каўказцы. Зараз яны не стаяць за прылаўкамі і не возяць садавіну з родных мясцін. Іх невялікія гандлёва-закупачныя фірмачкі аформлены на беларусаў. Яны жывуць у адзінокіх жанчын, якія на іх працуюць і спяць з імі, радуючыся такому жаночаму шчасцю. Іх можна сустрэць на аптовых рынках і базах, дзе яны купляюць наш, беларускі, тавар і потым нам жа прадаюць. Толькі ўдвая даражэй. Іх яшчэ можна пабачыць у банках, дзе яны мяняюць нашы зайцы на долары і адсылаюць сваім сем’ям у родны Баку. Ну і, вядома, у рэстаранах. — Цікава, а калі б беларус прывёз на Каўказ машыну бульбы альбо антонавак, ці зрабіў бы ён там бізнес?— запытаўся я. — Ты аб чым, каханы? — адазвалася Тома. — Гэта так, — засмяяўся я, — думкі ўслых. — Вяртаўся б ты адтуль, хлопча, не на ўласнай машыне, а ў цынкавай труне, — сказаў Алесь. — На чым? «Чорныя цюльпаны» ўжо не лётаюць. — Начорнайкабыле. — Кіньце свой чорны гумар! — Гэта Тома спыніла нашу з Алесем пікіроўку. Тым часам на невялікай сцэне з’явіліся музыкі. Клавішы, саксафон і гітара. Для кабакоў самае то. Загучала папуры з папсовых хітоў. — А ў нашага /Іёўкі неслабы мамон вырас, — заўважыў Алесь. — I лысіна блішчыць, — дадаў Ігар. — Многія жанчыны лічуць лысіну прыкметай сексуальнасці, — прамурлыкала Тамара. — He ведаў, што ты западаеш на лысых, — выказаўся я. — Жанчына — гэта суцэ/іьная загадка, — уздыхнуў Ігар. На сцэне з’явілася салістка сярэдніх гадоў у бліскучай сукенцы з бакавым разрэзам да самай таліі, і паліліся песні. Айчынная і замежная папса, цыганскія і блатныя хіты — музыка, якая дапамагала разгарнуцца не толькі п’янай душы, але і кішэням. Браткі з суседняга століка ўжо двойчы заказвалі «Владмммрскмй централ». Алесь не вытрымаў. Ён падбег да /Іёвы, абняў яго і прашаптаў нешта на вуха. Той усміхнуўся і аб’явіў у мікрафон: — Сябры, нашы адпачываючыя заўважылі, што сярод нас ёсць не толькі тыя, хто пабываў ва «Уладзімірскім цэнтрале». Для Алеся з азёрнага /Іепеля гучыць «Таганка». — /Іёўка, імітуючы голас Круга, зацягнуў: — Таганка, все ночм, полные огня. Таганка, зачем сгубмла ты меня? Таганка, я твой бессменный арестант, Погнблп юность н талант в твонх стенах. Афіцыянт паставіў на наш стол бутэльку шампанскага і, паказаўшы галавой на браткоў ля сцэны, сказаў: «Вам прывітанне ад тых хлопцаў». Прыйшлося адказаць тым жа. А мы адпачывалі: пілі шампанскае (на сённяшні вечар я адмяніў «сухі закон»), падпявалі прывабнай салістцы, танчылі. Нават Ігар запрасіўТому на павольнытанец. Часляцеўнепрыкметна. Бліжэй да поўначы музыкі развіталіся і пакінулі сцэну. /Іёва падсеў за наш столік. Пасля абдымкаў, прывітанняў і роспытаў я закінуў вуду з пакуль што голым кручком: