Rodnaja mowa ŭ światyniach
Адам Станкевіч
Памер: 200с.
Вільня 1929
Patrebu Owiesci bielaruskuju mowu й kascielnym zycci uzo ludzi bacyli zdaiinych; jaje widzieli a.a. Jezuity, zawodziacy bielaruskuju mowu й Fascoucy, widzieii jaje biskup Ks. Symon, katory u swajej zapiscy na imia Лроstalskaha Pasadu wykazywau patreby uwiasci bielaruscynu u Kasciol i й Mahilouskuju Duchoiinuju Seminaryju, tolki radziu rabic heta asciarozna: Burad cikujecca, kab z hetaha uziac powad i uwiasci й Kasciol rasiejscynu". Patreba hetaja ciapier ja§ce bolsaja, bo aproc narodnaha bielaruskaha ruchu, katory zadaje swajej mowy й Kasciele, a takza apraca karysci, jakuju prynosie nawucahnie wiery й rodnaj niowie, siudy jasce dalucajecca patreba niasci swiatlo wiery katalickaj tym, katoryja Xiapier nawaracywajucca da Katalickaha Kasciola i da katorych ciazka zwaraiwacca paP®kk^ bo jany jaje susim nie razumiejuc; insymi slawami, — polscyna й ciapi6rasnich warunkach moza pryniasci tolki Skodu Katalickamu KaSciolu na Bielarusi, a nie karysc; * . iela hetaha duchawienstwa na Bielarusi, apirajudysia na polsiynie, nia zmoza zrabic ^a sto pawinna zrabic i nia budzie spaiin'ac~woli Kasciola, katory, wysylajudy misyjanarau da cuzych krajoti, kaza im spadatku nawudycca tamasniaj mowy, a pasla tizo isci apawiasdac slowa Bozaje.
^BbsudziuSy usio heta, a takza majudy na uwazie ciapierasniuju swabodu, Bielaruski
— 92
93 —
Fk^"3'"^ ліЧ"^ zwar^wajecca da Jaho £ksce,encyi Mahilouskaha Arcybiskupa z takimi pazadariniami: H a
u ^Іа*СІ ad wos,eni 1917 hodu
^ 5етіпагУ' ° Pietrahradzie lekyi bielaruskaj mowy, literatury i historyi Bie
i3rusi. J
i 2' ^yPOH** usiamu duchawienstwu na . ±hS' J^° abawi3Z3k na kolki chopie sil dz^M???3^ Pr?maa,ad Pabiefarusku da ludziej u nawueanni wiery u Ka^ciele i Skoie
k У u pa kakiotach usie adozwy wvsejsaha duchawienstwa (Papieza, biskupa) miz
УПл ^ju™1 taksama i pabielarusku. 7
к 6 . C , bielaruskamu duchawienstwu У’ 2ak'Ja majud b^ zwiernuty praz Р^У Qrad, z katorych mozna bylob biez niJaklch zwadak adrazu zawiasci bielaruscynu.
іГй^Уё ksiandzom zaniacca wvdariciob i b!e,aruskicb rehhijnych knizak d|ayKasJ §ко,У. a takza bielaruskaj «asopisi.
к.іяп!;?^ ^ prOsk naznadac na Bielarus ksiandzou Bielarusau, abo tych, katoryia znajuc bielaruskuju mowu.
, 7‘ • ^аТкеі prosie prydynicca, kab na SkiаГ kS\ byU РагпагапУ biskup Bielarus, abo k>ry ?™eje Pabielarusku hawaryd, mai 1918 № »). "’^ 1 Jak
abchodziacysi/ i z пяшп“’ d W° ‘ sPrawiadliwa saj mowie pl n^ ^ relihii u nara „Homan" (1917^171^ 10ПЬ he?m haWO‘ lenskaja dyecezha i Jli W u stadci: )Wj. pabielaruskm" РІгзаіаіаЙ^'Н" U §ko,ach kaza autar’henaj Sadci Ja^Wf'UCyja sadzie Wiienskaha biskupa Ks b ^ ПЭ £а' warda barona RODDa Ks’ blskuPa Edте^^
SV3 £d0X^
swaju prychiinas? da B^lXa? i ^^^ sia nazywac fanatykami tych sto ch ^ pryznac prvrodzanvch У k. . nie cbacieh wy. Pasvlainri У j Pfawou biefaruskaj mo° kan^ju ab
tary fl. fl. Freze, Ks. biskup u mandacie adznacyu hetak sama relihijnyja patreby bielaruskaha narodu. Za casau biskupa Roppa mieu bye nadrukawany z jaho aprabataj katechizm pa bielarusku, ale warunki nia dali jamu spounic hetaj dumki... Cl tymza 1905 h. 22. VIII. Ks. biskup Ropp wydau za Nr. 4339 cyrkular, u jakim haworycca: ...,,dla dziaciej, jakija tizywajuc bieiaruskaj mowy u pacatkowych skolach, dapuskajecca u mieru patreby tlumaceiinie pradmietu pa bielarusku". Kab acanic, jak treba, — haworycca u tejza stacci dalej — wahu hetaha kroku, my pawinny prypomnic, sto tady u nas tolki pacali wyjaulacca piersyja probleski adradzehnia bielaruskaha narodu".
flle takoje stojkaje za praudu i sprawiadliwasc stanowisca biskupa Roppa stalasia duza nialubym dla rasiejskaha uradu, jaki 0 1907 h. i pazbawiti jaho Wilenskaj biskupskaj katedry.
Pasla rewalucyi 1917 h., prabyijsy 10 hadou zhnarinikam, biskup Ropp byu sw. fljcom naznacany na Mahilouskaha flreybiskupa, na jakim stanowiscy i prystupiu da pastyrskaj pracy z sapraudy apostalskim razmacham, nie paminajucy, jak uwidzim nizej, i patreb bieiaruskaj mowy Q Kasciele.
Bahataja u plady praca arcybiskupa Roppa byla adnak spyniena balsawikami. Cwiorda ' a^kryta, jak praudziwy Chrystou flpostal, baraniu jon sw. Wiery i Kasciola ad napasciati balsawizmu. Za heta Q 1919 h. arcybiskup
99 —
— 98 — apynuiisia й
піай wiernych jakiia m cys!a adnak zaburerironie swajho’ paskr^ ' VStupali ° aba~ “ hranicu. z kanca taVf S^h^
swajho biskupstwak adswiatkawac 25leccie prycyny hetaha iubileiu ,
rawany ab flrcybiskuniA d wydany ilustu jakich
jaho rozum, jaho^obra^ Л' Wla,lki janskaje serca, a takza іаЬпРГа^У сЬгУ*сі' adnosiny da koznaj narodnasd. SpraWladliwVJa
walucyi ig^h.9 biskupS Ro n,awo£Padcas rekup Wilenski (bo choc umd ’ ^ jak bis’ Wilenskaj biskuoskai r d pazbawiu jaho sym cynam pasDiasvu ^nskim), — pierswajej dyecezii У adwiedac tuju case
КНІГІ ОНЛАЙН
