Rodnaja mowa ŭ światyniach
Адам Станкевіч
Памер: 200с.
Вільня 1929
Ks. Z. JAKUC + 9. 1. 1924.
chmarynka nikoli nie pakrywala cala jaho; byu dobry i usluzny, nikoli nie zaciamniausia hniewam dobry twar jahony; jon byu surowy dh siabie, a miakki i mily dla druhich; jon byu wolny ad prahawitasci bahaccia, ad srebralubstwa.
— 128 —
— 129 —
Niawiedama, sto wysej bylo u asobie Ks. Z. Jakucia: jaho pastyrstwa duchounaje, jaho bielaruskasc, ci jaho ludzkasc? Niawiedama sto bols chwalic, sto bols praslaulac. Usie he 1УІа try ulasnasci Ks. Z. Jakucia stanawili adzin sucelny, adzin wysoka idealny charaktar.
Ahulam treba skazac, sto syroka razwi walasia nasa mowa u swiatyniach katalickich jasce na pacatku kirawarinia dyecezijaj biskupa Matulewica.
19 i 20 zniunia, 1919 h. u biskupa Matulewica adbywajecca zjezd dziekanau, na jakim prymajecca pastanowa, sto dzieciam bielarpskim, dziela lepsaha zrazumienia, katechizm treba wyjasniac pa bielarusku.
Cl tymza 1919 h„ kali'Ks. Jazep Herman°wic, ciapier marjanin u Drui, byu tady probascam parafii Lapienica, Waukawyskaha paw., wiedamy nas paet Ks. K. Stepowic (Kaz. Swajak), prabywajucy 0 probasca hosciem, skazau pa bielarusku kazahnie 27 lipnia i 3 zniunia u tymza parafijalnym kasciele u Lapienicy. ftle na hetym i skoncylasia, bo pieraskodzila hetamu polskaje duchawienstwa na cale z dziekanam Ks. N. Tarasewicam. Usio heta apiswaje Ks. I. Hermanowic u dakumancie za № 14, 7.11. 1922 h., uzo buducy Pr°bascam u Lukonicy, Slonimskaha paw. Miz insym u henym dakumancie ab bielarusl ch kazanniach cytajem: „Sa starany ludziej, maich parafijan, supraciwu nia bylo. Tolki usie prasili, kab byla haworana nawuka i pa polsku.
Adnak polskaje susiedniaje duchawienstwa pastanawila nie dapuscic i stala bajkatawac mianie i ^aju parafiju... Prawaslaunyja spacatku wielmi achwotna prychodzili da Lapienickaha kasciola, posle zabarony bielaruskich nawuk stali ad Kasciola addalacca. U imia pryzywu Pana nasaha: iducy nawucajcie usie narody—usie ksiandzy i Bielarusy i Palaki pawinny aproc polskaj, druhuju nawuku hawaryc pa bielarusku".
U tymza samym 1919 h. pomnila ab rodnai mowie u swiatyni i bielaruskaje hramadzianstwa ahulam. 8 i 9. VI. 1919 h adbyusia й Wilni mnohaludny bielaruski zjezd, jakistwaгуй staluju arhanizacyju pad nazowam „Bielaruskaja Centralnaja Rada Wilenscyny i Horadzienscyny", jakoj, miz insym, i darucyu zwiarnucca da duchounaj ulady ahulam u sprawje sanawannia prawou bielaruskaj mowy. Wosza heta Rada padala memorjal Wilenskamu Biskupu z rtastupnymi damahahniami: 1) „ustanawic u Wilenskaj Duchounaj Seminaryi katedru bielaruskaj mowy, 2) zawiesci bielaruskija kazarini й bielaruskich parafijach, 3) staracca, kab byu biskup sufrahan Bielarus, 4) u kapitule, kab byli Ks. Ks. Bielarusy, adpawiednada liku dyecezanau Bielarusau.
Karotkaje zyccio i ciazkija warunki, rec zrazumielaja, nia dali biskupu mahcymasci spounic hetyja pro^by.
Ale bielaruskaje zyccio tymcasam uhlyblalasia i bielaruskaja mowa, nie haworaiy uzo ab tych miajscoch, dzie byla uwiedziena
— 130 —
— 131 —
1’20 h. 15. VIII. „TiS^r^h. Tak napr. wid skazau bielaruskaie ka™^' Stankie' naj parafii Q Barunach pa£^7e ° SwaJeJ rod’ u Waclawieniatach pad S ^23 miesiacy, 1921 h. 25.111 na Ді£ • Sn?u£honiami, a 0 si й kasciele Bonifratar^k623 е2Пй§СІ Bie,aru' Piatrouski, tahoCasnv №к Ks' M
1921) ргатайіай u каЙГ^ ^ЭІЭ— dziaciej, prystuoainrv^ л e ? bie arusku da on. ■ Й^^ ^ “* VW. іЛ’ n^S ^.W 23.
.«Prasu pasluchad m^e?" ^*™
nie hawaryc usciaz z yjac prawodzanaj Lawaryskim probascam ks. Siemaskiewicam, prasu zareahawac adpawiedna. fl. Rozen, Starasta Wilenskaha paw.“ 7 henych prataholaO i zalucnikau bacym, sto palicyi udalosia znajsci praciunikau bielaruskaj katechizacyi u paupiatytysiacnaj parafii Lawaryskaj tolki 132 asoby, z jakich 10 asob pryslali da biskupa prosbu podpisy ich wykasawac, bo jany nia wiedali, sto padpiswali. Usio heta nadta wyrazna pakazwaje na toje, jakija trudnasci naPaJykala bielaruskaja mowa, sukajucy sabie naleznaha miesca u zycci kascielnym.
Nia hledziacy adnak na henyja palicejskija zachady sto da bielaruskaj mowy u Lawaryskim kasciele, 12.111.25 na imia biskupa byla padana prosba lawaryskich parafijan ab da
puscerini й ich kasciele bielaruskaj mowy. Na henaj prosbie znachodzicca 120 podpisau; z jaje widac, sto z padobnaj prosbaj Lawaryskija
Ks. J. SIEMASKIEWIC.
parafijanie zwarocwalisia jasce 0 1921 h. Wos dasloiiny zmiest henaj prosby: „My pakornyja Twajmu sercu awiecki, pahardzanyja praz wieki, pieraniossyja rozny ucisk i dziela hetaha zamknuusysia sami й sabie, dasiul nie wykaz
КНІГІ ОНЛАЙН
