Сафійка. Полацк. Родны край
Выдавец: Мастацкая літаратура
Памер: 287с.
Мінск 2017
Я вндел много городов старннных, Мне сложно даже нх пересчнтать, Такнх, как он,— богатырей былннных — Ннгде не прнходнлось мне встречать.
Возможно, это мненне предвзято, Ведь город Полоцк с детства мне родной, В нем всё, где ступншь, заповедно, свято, Сама земля здесь дышнт старнной.
Быть может, там, на берегу Задвннья, Столетнй этак несколько назад Стоялн н Францнск, н Евфросннья, Смотрелн, как н я, на городсад.
А может, сам Всеслав в днн лнхолетья, Рукой железной осаднв коня, Смотрел м вндел город сквозь столетья Такнм, какнм его же внжу я.
Наталля
Краско
Сонечнай усмешкай...
Люблю такія «лянівыя нядзелі». Калі прачынаешся не ад будзільніка, а ад сонца. Калі вітаеш дзень не думкамі: «Сёння трэба зрабіць гэта, гэта і гэта», а «Сонца? Даўно не бачыліся».
Такім ранкам добра проста прайсціся па горадзе. Нехта можа сказаць «боўтацца без мэты», але мне больш падабаецца слова «блукаць». Блукаць могуць думкі, а можа, усмешка на твары. Вось так і я, як летуценная думка ці прыхаваная ўсмешка, люблю паблукаць па прыціхлым Полацку.
Ен на мяне не звяртае ўвагі. Горад, бы лянівая котка, лашчыцца пад салодкімі промнямі сакавіцкага сонца, зрэдку пазяхаючы павевамі ветру. Мінакоў у такі час на вуліцы заўсёды мала. He чутно і машын. А сонца, ужо не хаваючыся, цягучай карамеллю разлілося па пустых вуліцах.
Добра паблукаць па горадзе. А яшчэ лепш заблукаць у ім. Набраць поўныя грудзі сакавіцкага паветра і скокнуць з галавой у пранізаную вясной прастору. Заблытацца, як
245
САФІЙКА ПОЛАЦК. РОДНЫ КРАЙ
рыба ў сетцы, у сонечных промнях. Глядзець вакол праз ружовыя... не, жоўтыя шкельцы акуляраў. Глядзець на такі знаёмы і... нечакана незнаёмы горад. Без мэты крочыць па вядомых і адначасова невядомых мясцінах.
I ўжо не я выбіраю дарогу, хутчэй, дарога выбірае мяне... А мне і не трэба тая дарога. Я зліваюся з горадам. Таю сонечнай усмешкай...
Таццяна
КуЖААЕВА
Мой край
Мой край, мой любы, сінявокі, Ты мне заўсёды дарагі, Люблю твае бары, аблокі, Палеткі, нівы і лугі.
Нішто так сэрца не хвалюе, Як воблік любай стараны.
Ушачку рэчачку люблю я, Як там клубяцца туманы.
Тут лес раскінуў дзіўна шаты, Стаіць, нібыта дзед сівы.
Ен помніць ворагаў заклятых I жахі лютае вайны.
Тут над Дзвіною дух вітае Гадоў мінулых даўніны... Люблю цябе, зямля святая, Зямля нашчадкаў Скарыны.
Уладзімір
Куц
Полацку
Горад мой любімы, 3 лёсам непаўторным — Верны сын Радзімы, Мужны, непакорны.
Цэнтр наш духоўны
I калыска ведаў, Ты, наш продак кроўны, Многа гора зведаў.
Хто, скажы, не хоча Быць тваёй часцінкай, Каб адною крочыць Па жыцці сцяжынкай?
Дабываў ты славу У войнах і пакутах, А цяпер яскравай Працаю славуты.
I калі ў прыродзе Крочыць абуджэнне,
248
TAM, ДЗЕ ВЕЖЫ САФІІ
К нам тваё прыходзіць Свята нараджэння.
У гэты дзень вясновы Ты такі прыгожы, Прывітання словы Чуеш ад прахожых.
Будзь такім заўсёды, Город мой любімы! Ты — узнагарода Для маёй Радзімы.
* * *
Полацк старажытны, горад наш любімы, Недарэмна клічуць бацькам гарадоў: Колькі ён у лёсе дарагой Радзімы Нам пакінуў яркіх велічных слядоў.
Ён — скарбонка ведаў і яе калыска, Для маёй Радзімы — мудрасці выток.
Ведаюць у свеце нашага Францыска, Тут зрабіў ён першы свой жыццёвы крок.
Тут расла Рагнеда — мужная жанчына, Бараніў наш горад мудры Чарадзей, Ефрасіння справай славіла Айчыну I вяла да Бога за сабой людзей.
Сімяон — філосаф і асветнік знатны, За ім цар маскоўскі нездарма сачыў, I таму, напэўна, ён, паэт выдатны, I цара нашчадкаў розуму вучыў.
Цудамайстар Богша, ў працу улюбёны, Змайстраваў калісьці Ефрасінні крыж.
I мы помнім сёння гэтыя імёны, Бо яны — наш гонар, слава і прэстыж.
Гораду хоць зведаць войны давялося, Але ён ўсё ж здолеў зноў з руін паўстаць. I каб гэтых жахаў зноў не адбылося, Дваццаць тры гвардзейцы ў вочы нам глядзяць.
Каб не гіблі болей і бацькі, і дзеці, I не стаў каб змрочным неба ясны лік, Быццам напамінак жахаў ліхалецця У Пясках сягоння манумент узнік.
He, не прыйдзе болей вораг вераломны! Мірна ззяе сонца над маёй зямлёй.
I сягоння Полацк, працаўнік нястомны, Дабывае славу працаю сваёй.
Таццяна
Ляўковіч
Ля Сафіі
Ля светлае Сафіі супынюся, Мяне сустрэне ветліва яна. Я храму нізканізка пакланюся — Сафіі, дзе ўладарыць даўніна.
Імкненнямі высокімі Усяслава Сафія свой сустрэла зорны час: Ахоўніца, вялікая Прадслава, Перапісала безліч кніг для нас...
Да неба вежы белыя узняты, Нібы для ўсіх вымольваюць яны Благаславення Божага, а страты Няхай мінаюць. Хай пяюць званы.
Ля светлае Сафіі супынюся, Дзвіныракі іскрацца берагі.
Я гаварыць і дыхаць тут баюся, Бо тут гаворацьдыхаюць вякі.
250
TAM, ДЗЕ ВЕЖЫ САФІІ
Роднаму гораду
Мой родны куток — мая крэпасць спрадвечна, Табой ганаруся, кахаю сардэчна.
Цябе не забуду і не адракуся, Ты, Полацк,— калыска маёй Беларусі.
Табе прысвячаюць паэмы і вершы, I ў сэрцы маім сярод іншых ты лепшы.
Славуты, магутны ты і велічавы, He проста ты Полацк, ты — сэрца дзяржавы.
Гісторыя лёсу твайго так яскрава: Ты горадлегенда, ты гораддзяржава.
I як пра сыноў тваіх можна забыцца, Якімі Радзіма змагла ганарыцца!
Сягоння красуешся ты як ніколі, Ты вельмі прыгожы, цікавы даволі, Заўсёды ласкавы, заўсёды гасцінны, Ты, Полацк мой любы, у сэрцы адзіны.
Ларнса
Мнхновнч
* * *
Провннцня. Полоцк. Задворкн в полынн.
Околнца — чувство конца н начала.
Дорогой открытнй казалась Скорнне Земля Евфроснньн с родного прнчала.
Полынь, как крестьянка, в проіцанье махала Скорнне своей снротлнвой рукою.
Двнна с матерннскою грустью вздыхала, 14 годы разлукн взошлн над рекою.
«Скорей возвраіцайся!» — молнлн закаты. Рассветы врывалнсь в задворкн Отчнзны. Как вдовы, грустя, белорусскне хаты Застылн, проіцаясь в немой укорнзне.
Полынная горечь в разлуке — до встречп. Проіцанья — свнданья с Двнной обеіцалн. Н, вскннув котомку на снльные плечн, Скорнна спешнл за бессмертнем — в далн.
Дмнтрнй
МОСКАЛЕНКО
Ночь
Ночь свое звездное платье одела, Полоцк уснувшнй накрыв крннолнном, В паркн ггустые шагнула несмело, Воздух наполннв настоем жасмнна.
Ветер, свон напевая мотнвы, Трогает ночку за хрупкне плечн. Шепчутся с ветром плакучне пвы — Полные тайн этн сладкне речп.
Стелется ночь тншнной безмятежной, В спяіцей Двнне небосвод отражая, Утром туман расстнлает безбрежный, Травы густые росой окропляя.
Ночь тнхо дверь за собой закрывает, Всходнт заря на холсте небосвода, Проснтся в окна, лучамн пграя,— Новый день дарнт царнцапрнрода.
ІГАР
Пятровіч
Слова аб роднай зямлі
Мая дарагая краіна, Святая навекі зямля, У свеце, я веру, адзінай Мне будзеш, як маці мая.
Куды б мяне шлях ні закінуў, Куды б ні занёс мяне лёс, Я сэрца з табою пакіну — Такую прысягу прынёс...
Ніколі цябе не зракуся
I буду заўсёды з табой. Табой я заўжды ганаруся, Тваёю сапраўднай красой,
Што вышыта рэчкай, палямі, Лугамі і сеткай шляхоў, Азёрамі, небам, лясамі I дахамі нашых дамоў.
Заўсёды страчаеш гасцінна Ты ўсіх, хто з дабром к нам ідзе.
254
TAM. ДЗЕ ВЕЖЫ САФІІ
3 нябёсаў глядзіць Ефрасіння I ўсім памагае ў бядзе...
Таму ў нас заўсёды багата Са свету шаноўных гасцей, Якіх сустракаем гарбатай, А можам — і чымсьці мацней...
Ты наша дзяржава кахання, Гасціннасці, веры святой.
I ноччу, і ў светлае ранне Любуюся нашай зямлёй.
Полоцку
Девятый век от Рождества Хрнстова — Загадочный, неповторнмый век, Ведь нменно тогда н был основан Наш город у слняння двух рек.
Его от орд свнрепых заіцніцая, Стоялн насмерть предкнземлякн.
Онн потомкам строго завеіцалн Храннть свой город у Двннырекн.
Столетья шлн — наш город разрастался, Взрослел, мужал н набнрался снл, Горел дотла, нз пепла возрождался Н был когдато главным на Русн.
Мы праіцуров свонх не забываем, Чьей благодарны славной старнне, В нх память монументы воздвнгаем На полоцкой былннной стороне.
Антаніна ПіВАВАРЧЫК
Ефрасінні Полацкай
Яркаю зоркай князёўна ўзышла, Край наш жыццём асвяціла — Клікала словам сваім да святла, Верай, душэўнаю сілай.
Цвёрда асветніцкі выбраўшы шлях, Моц атрымала для крылаў — Промні навукі нясла, нібы сцяг, Многа патраціўшы сілы.
Над Палатой храм бялюткі стаіць — Воляй князёўны узняўся, Многа стагоддзяў у неба глядзіць, Сімвалам святасці стаўся.
У храме тым келля манашкі была, Што нас і сёння здзіўляе — У гэткіх умовах князёўна жыла. Крыж Ефрасінні нам ззяе...
Сэрцам удзячны мы нашай святой: Полацк у свеце наш знаюць.
Фрэскі і рака... I думак сувой... Вочы князёны там ззяюць.
256
TAM, ДЗЕ ВЕЖЫ САФП
Родны горад
Горад родны ты мой, ты стаіш над Дзвіной, Ты прыгожы зімой і улетку,
Ты заўсёды у думках і ў сэрцы са мной, Як далёкай мінуўшчыны сведка.
Твае вуліцы, плошчы расказваюць нам, Як ты жыў і змагаўся вякамі, Бо цябе руйнавала вайна не адна — Твае смутак і боль разам з намі.
Засталіся імёны тут слаўных людзей: Прасвятой Ефрасінні, Скарыны, Будзе жыць у вяках Усяслаў Чарадзей, Абаронцы свяшчэннай Айчыны.
Горад родны ты мой, ты навекі са мной, Я цябе услаўляць не стамлюся.
Расцвітай і красуй, горад мой над Дзвіной,— Ты пачатак усёй Беларусі!
П РОХАРАВА
Творчасць паэта
Зорны подых з паветрам зліваецца I ўначы нам даруе сусвет, Так да сэрца лагодна кранаецца Сваёй творчасцю кожны паэт.
У душы ён заўжды летуценнік, Мо не ўсе зразумеюць яго, Ды на тое і званне — пісьменнік, Каб прывіць нам любоў да ўсяго...
Час праходзіць, а мудрасць паэта Застаецца у творчых радках.
Як агеньчыкам грэе нас гэта, Асвятляючы кожнага шлях.
Дык няхай жа паэтава слова Свеціць зоркай на небе начным I гучыць беларускае слова Як надзея у сэрцы маім!
258
TAM, ДЗЕ ВЕЖЫ САФП
Наддзвінцам
«Наддзвінне» заўсёды — калыска паэтаў, Якія імкнуцца душой да сусвету.
Узнёслыя вельмі пачуцці ў іх творах: Паэты душой — на лірычных прасторах.
Іх шчырасцю поўніцца кожны радочак. Духоўнасці месца — наддзвінскі куточак.
Наддзвінцы асобыя, чулыя людзі. Бязмежнае шчасце няхай з імі будзе!
Прайшлі адным шляхам яны дзевяноста Гадоў узрушальных... Было і няпроста...
I будуць ў стагоддзе яны маладыя, Таму што іх сэрцы заўжды трапяткія.
Звязалі іх рыфмы тугія карэнні, Каб вопыта скарб перадаць пакаленням.
Сябры дарагія, а сёння ў нас свята, Якое святкуем душэўна багата.
На жаль, ў лістападзе пустыя палеткі, Таму я дарую вам вершы як кветкі.
КНІГІ ОНЛАЙН
