КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
— Я прабраў страху ў хляве і адтуль у сенцы ўлез. — Вот с п р аў н ы ты хлопец. М. Л о б а н. Бн практык, у в і ш н ы ў рабоце... К. Ч о р н ы. СПРЫЯЛЬНЫ, ДАБРА-ТВОРНЫ. Марцін думаў у цяньку дача-кацца болын спрыяльнага часу. A. К а р п ю к. Меры партыі зрабілі ўжо д а б ратворны ўплыў на сельскую эканоміку. «3 в я з-д а». СПРЫЯЦЬ □ БЫЦЬ НА РУКУ. А тут яшчэ людзі ёсць, што спрыяюць бандытам, ха-ваюць іх ды кормяць. А. Чар-н ы ш э в і ч. Гэта б ы л о Мішу н а р у к у. А. П а л ь ч э ў с к і. СПЫНІЦЬ. СУПЫНІЦЬ, ПРЫПЫНІЦЬ, СТРЫМАЦЬ, ЗАТРЫМАЦЬ, СУНЯЦЬ, АСА-ДЗІЦЬ. Міканор ступіў крок да яго, ухапіў за аброць, спыніў каня. I. М е л е ж. Вось тут машыну супыні, шафёр. А. Астрэйка. Перад кантораю калгаснай юііак машыну п р ы п ы н і ў. М. К а л а ч ы н с к і. Хто, скажыце, сёння нас ст рымае, калі мы — і сіла, і закон?! A. К у л я ш о ў. На цэнтралыіай вуліцы палі-цыя зрабіла спробу з а т р ы-м а ц ь дэманстрацыю... 1. III а-м я к і н. 401 Лужына была ўжо чырвоная, а ён усё ніяк не мог с у н я ц ь крыві, што цурком лілася з раз-бітага кассём носа. К. К р а-п і в а. Асадзіў каня каля сама-га кабрыялета так рэзка, што конь як быццам урос капытамі ў зямлю. У. К а р а т к е в і ч. СПЯВАЦЬ, ПЕЦЬ, ПЯЯЦЬ Іціха, сам сабе: НАПЯВАЦЬ Іуторачы: ПАДПЯВАЦЬ. ПАД-ЦЯГВАЦЬ; ВЕСЦІ (перан.). Камсамольцы былі вялікімі майстрамі прыдумваць частуш-кі і с п я в а ц ь іх пад гармо-нік на ўсю вуліцу. 3. Б я д у-л я. Дзяўчаты п е л і жніўныя песні. Ц. Г а р т н ы. Мы п я ё м пад шопат хваль пра далёкі край Трансвааль. М. Т а н к. Наталя ходзіць там, вешае прапаласканую бялізну, у хат-нім кабаце, з голымі рукамі на сонцы, н а п я s а е нейкую песню. Я. С к р ы г а н. Некалькі п’яііых галасоў падпявалі частушачныя мелодыі. Ц. Г а р т н ы. Яшчэ мала хто ведаў словы гімна. Кандрат сарамліва п ад-ц я гв аў, вымаўляючы толькі паасобныя фразы. М. Л о б а н. Часамі мужчыны збіваюцца з голасу і спевы не ладзяцца. — Ты, Андрэй, не гэтак в я-д з е ш, — зпаходзілі зараз жа вінаватага. Я. Колас. СПЯШАЦЦА, СПЯШАЦЬ, ПАСПЯШАЦЬ. ГАРАЧЫЦЦА; ЗАВІХАЦЦА, УВІХАЦЦА, ВА-РЎШЫЦЦА (разм.): ЗАВІ-НАЦЦА (абл.) □ ПАРОЦЬ ГАРАЧКУ. Будзем с п я ш а ц ц а, бо нас могуць дагнаць. Я. Маўр. Тут станцыя, з усіх канцоў Саюза бягуць, с п я ш а ю ц ь ііягнікі... A. А с т р э й к а. Саўка Смык, прадаўшы збож-жа, паспяшаў дахаты. А. П а ў л о в і ч. — Страляць толькі па каман-дзе! — сказаў ён. — He г а р а-ч ы ц ц а! Э. С а м у й л ё н а к. Ен вельмі завіхаўся. Яму рупіла хутчэй скончыць. К. Ч о р іі ы. Міронава дачка ўвіхаец-ц а, каб скарэй кончыць з па-судкам. Я. Скрыга н. Ну, не марудзіць, айда на работу! Ды варушыцеся, лайдакі! М. Л ы н ь к о ў. A то бывала, яшчэ не высах-не на табе пот ад працы, а ты завінайся каля печы, га-туй вячэру, кармі дзяцей, кла-дзі іх спаць. 3. Б я д у л я. Але покі што г a р а ч кі не п а р о ў: дайсці да міліцыі ён паспее. Я. К о л а с. ССАЦЬ, СМАКТАЦЬ. Ласкавае цялятка дзве маткі с с е. П р ы к а з к а. А на яе тугіх грудзях ляжыць чырвоны, цёпленькі і неяк смеш-на с м о к ч a. М. Б а г д а н о-в і ч. ССЯКАЦЬ, СЦІНАЦЬ. Калгаснікі ссякалі кача-ны капусты і складалі іх у ку-чы. А. Б я л е в і ч. To ў зямлю каса носам улезе, то вяршкі с ц і н a е. К. К р а-п і в а. СТАГНАЦЬ, КРАХТАЦЬ, КРАКТАЦЬ; ВОЙКАЦЬ, ВОХ-КАЦЬ, ВОХАЦЬ (разм.). Раненыя стагналі. К. Ч о р н ы. Яму .зусім дрэнна спалася — ён штохвіліны варочаўся, к р а х т а ў, уставаў разы тры курыць. А. Я к і м о в і ч. Жонка штось не выйдзе з хаткі: злегла, к р э к ч а і... ўмірае. Я. К у п а л а. Ляжы, нібы ў агні, ды в о й-к а й... Я. К о л а с. 402 Старая маці варочалася на ложку, размінала старыя косці, вохкала, нібы скардзілася на жыццё. М. Л ынько ў. В о х а ў селянін і з гарцам ішоў у пуставаты свіран, каб даць Боруху ў лік даўгоў мер-ку збожжа... 3. Б я д у л я. СТАГОДДЗЕ, ВЕК. Стагоддзі, тысячагоддзі кідаецца акіян на скалы. Я. М а ў р. Толькі тое ў в я к а х утры-вае, што Кастрычнікам збуда-вана. С. Д з я р г а й. СТАЛІЧНЫ; СТОЛЬНЫ (уст., паэт.). Алёшу падумалася, што гэта яшчэ адзін карэспандэнт, ужо з якой-небудзь сталічнай газеты. I; Ш а м я к і н. Ці хто здалёк прыбыў, ці зблізку, які б вас вецер ні пры-нёс—вам Камароўку ў с т о л ь-н ы м Мінску не абмінуць, бы ўласны лёс. Н. Г і л е в і ч. СТАЛЬМАХ, КАЛЕСНІК; КАРЭТНІК (уст.). Стальмах — умей абод-дзе гнуць! А. Б я л е в і ч, Калеснік канчаў наса-джваць спіцы, і каваль не за-марудзіў з нацяжкай шыны. А. П а л ь ч э ў с к і. Бацька мой некалі ў паноў Гарэцкіх карэтнікам пра-цаваў. A. А с і п е н к а. СТАЛЬНЫ, СТАЛЁВЫ. Хай жалезпыя стружкі пад-даюцца стальному разцу... П. П е с т р а к. Рэжа скібы вол с т а л ё в ы бальшавіцкай маркі. Я. К о-л а с. СТАНОВІШЧА, СТАН, АБ-СТАВІНЫ (мн.), УМОВЫ (мн.), АКАЛІЧНАСЦІ (мн.), СІТУАЦЫЯ; АТМАСФЕРА (перпн.). Мы ўсе добра ведалі, у якім становішчы знаходзімся: кругом белапольскія раз’езды. А. Я к і м о в і ч. Але — цёмна, ноч, у горадзе ваенны стан... М. Г а р э ц-к і. Ен заўсёды знаходзіў выйсце пры самых цяжкіх а б с т а в і-н а х. A. К у л а к о ў с к і. 1 ва ў мо в а х невясёлых мы не вешаем галоў... А. А с т-р э й к а. Ен сіліўся ўспомніць ака-л і ч н а с ц і, пры якіх трапіў сюды. М. Л ы н ь к о ў. Нарэшце хлопцы дайшлі да ладу і задумаліся над с і т у а-ц ы я й: яны то перайшлі б і ўброд, каб пе радыстка! A. К а р п ю к. Палітычная атмасфера прадвяшчала вайну. У. К а-л е с н і к. СТАНОК; ВАРШТАТ (уст.). Ткачыха ходзіць ля стан-к о ў, гудуць маторамі машы-ны. К. Б у й л о. Пяюць варштаты ткац-кія, складаюць працы гімн. A. А с т р э й к а. СТАНЦЫЯ [чыгуначная] /ма-лая: ПАУСТАНАК. На станцыях ён выскок-ваў з вагона ўзяць бутэльку пі-ва. М. Р а к і т н ы. Явіч спыніўся на тым паў-с т анк у, — таварны цягнік стаяў на пераездзе. К. Ч о р-н ы. СТАРАННА, РУПЛІВА, РУПНА, ДБАЛА, ШЧЫРА, НЕАСЛАБНА, ЦЯГАВІТА, СКРУПУЛЁЗНА; ЗАЛОЖНА (разм.); ПІЛЬНА (абл.); ГАР-ЛІВА (уст.) □ HE ПАКЛА-ДАЮЧЫ РУК, ЗАКАСАУШЫ РУКАВЫ, ДА СЕМАГА ПОТУ, ДА ТРЭЦЯГА ПОТУ. Працаваў старанна, з упартай заўзятасцю. Ц. Г а р т-н ы. 403 Каля яго на каленях, р у п-лі в а аглядваючы рану, стая-ла Ніна. I. М е л е ж. Р у п н а засеялі поле калгас-нае гаспадары. М. В а с і л ё к. Я за сахой працую д б а ла. П. Г л е б к а. Ужо колькі год вось абавяз-кі члена ён спраўляе ш чы р a і нясе сумленна. К. К р а п і-в а. Ехалі рыссю і, трымаючыся хто за пярыльцы, хто адзін за аднаго, неаслабна, праг-на ўглядаліся наперад. М. Т к а ч о ў. Гаспадар усё цягавіта і цярпліва, як вол у ярме, па-гукваў на свайго каня... К. Ч о р н ы. Сузан бярэ кавалачак паперы і скрупулёзна выпісвае лічбу за лічбай. М. Л ы н ь-к о ў. Антось з а л о ж н а і цярп-ліва у землю ўкладваў свае сі-лы. Я. К о л а с. Як ні сеяў пільна Янка,— ўсё чагосьці неставала... Я. К у-п а л а. Усе лісты, атрыманыя ад Зе-ленюка, Віктар перачытваў не-маведама па колькі разоў і г а р л і в а складаў іх адзін да аднаго... М. 3 а р э ц к і. Будзем працаваць не па-кладаючы р у к... X. Ш ы н к л е р. На добры лад трэба было ажаніцца ды закасаўшы р у к а в ы брацца за зямлю, але Гарасім і не думаў пра гэ-та. А. Чарнышэвіч. Рана ўзяўшы на сябе ролю карміцеля сям’і, ёп добра ве-дае, што значыць папрацаваць д а сёмага п о т у, але не ведае, што значыць добра пад’есці. Р. Ш к р а б а. Я працую заўсёды д а т р э-ц яг а п о т у. Р. Н я х а й. СТАРЭЦЬ, СТАРЫЦЦА, СІ-ВЕЦЬ. Твар яе даўно пачаў блек-нуць і с т а р э ц ь. К. Ч о р-н ы. I панскія сыны да яе не сва-таліся, бо Арлоўскі быў усё-та-кі не пан, і Адэля с т а р ы ла-с я ў дзеўках. А. Ч а р н ы-ш э в і ч. I маці без сына с і в е е ў чаканні. А. 3 а р ы ц к і. СТАТАК, ЧАРАДА, ГУРТ Іконей: ТАБУН /авечак: ATA-PA Ірыб ці птушак: КАСЯК. Пастухі даўно пагналі ўжо статкі дадому... Я. К о-л а с. Адбілася цялё ад ч a р а д ы, а пыса пахне цёплым сырадоем. Р. Б a р а д у л і н. Шырока пазяхае, ідучы за г у р т а м свіней, хлапчук, цяг-не па зямлі за сабою пугу. П. Г а л а в а ч. У табуне твая кабыла, Андрэй. А. Ч а р н ы ш э в і ч. Барбоска і Трэзор напару штодзённа сцераглі авечую а т а р у. У. К о р б а н. 3 гэтым стрэлам з вады са-рвалася яшчэ некалькі качыных к а с я к о ў... М. Р а к і т н ы. СТВАРАЛЬНІК, ТВОРЦА, ТВАРЭЦ; КАВАЛЬ (перан.). Народ — стваральнік і носьбіт мовы. У. Ю р э в і ч. Той чалавек жыве сапраўдна на зямлі і славіцца, хто перш за ўсё т в о р ц a, а не спажы-вец. М. Т к а ч о ў. Т в а р э ц нашай дзяржаў-насці — Камуністычная партыя. Я. К о л а с. Ці ж не можам быць мы з вамі свайго шчасця каваля-м і? М. В а с і л ё к. СТВАРАЦЬ, ТВАРЫЦЬ, БУ-ДАВАЦЬ. Я ў твае гады ў гэтым самым Зарэччы калгас с т в a р а ў. k. А с і п е н к а. He для славы імкнуся цябе 404 я тварыць, мая песпя, мой заклік свабодны... М. В а с і-л ё к. Камунізм будуем друж-на мы савецкаю сям'ёй. У. К о р б а н. СТВОЛ Ініжняя частка: КА-МЕЛЬ. На адхоне стаяла Дануся і трымалася за с т в о л клёна! A. К а р п ю к. Абанал шашы з падгушчанай змрокам імглы ледзь выступа-юць к а м л і прысадаў і жа-лезныя краты мастоў. Я. Б р ы л ь. СТОГ, СЦІРТА, КАПА, ТАР-ПА, ТОРП. Як помнік лету, за ракою стаялі стройныя с т а г і. Р. Барадулін. На прыгуменнях мы агляда-лі с ц і р т ы саломы. Я. С к р ы г а н. Калгаснікі складаюць сена ў к о п ы. М. Л у п с я к о ў. I хапае, і рве малатарня сна-пы; дружпа іх падаюць з вы-сачэзнай т а р п ы. Я. Ж У р-б а. Гаспадарскім вокам агледзе-ла т о р п сена... Р. Н я х а й. СТОЙЛА, СТАНОК. Своеасаблівы і такі знаёмы Пракопу пах хлява і конскага стойла востра б’е ў нос. Я. К о л а с. Аўдзей корміць коней чорт-ведама як, цярпець нельга: адзін станок сенам заваль-вае, а ў другім і саломы пад-сцілыіай няма. A, К у л а-к о ў с к і. СТОЛЬКІ; ГЭТУЛЬКІ (разм.). Голы, як бізун, а рызыкі с т о л ь к і, што носа не даста-неш. А. Ч а р н ы ш э в і ч. А ведаеце, што ў паноў лі-тасці да нашага брата г э- т у лькі, як на бярозе яблы-каў. 3. Б я д у л я. СТОС, СТУС, ГОРКА, СЦІР-ТА, КІПА, ШТАБЕЛЬ Ікартаў: КАЛОДА; СТОПКА (абл.). Проціў печы на высокім тап-чане, засланым бялюткім абру-сам, ляжаў вялікі с т о с блі-ноў... 3. Б я д у л я. I фарба друкарская ёсць, і с т у с а м паперу наклалі. А. 3 а р ы ц к і.