КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Крадком ён заўважыў на стале добрую г о р к у сшыт-каў, здагадваючыся, што гэта напэўна і ёсць хатнія работы... А. Я к і м о в і ч. Прыйдзе кніжнік на базу, гляне на с ц і р т ы часопісаў і цяжка-цяжка ўздыхне... К. К р а п і в а. — Ага, — мармытнуў ён са-бе пад нос і з-пад к і п ы сшыткаў дастаў старую кніжку ў скураным карычневым пера-плёце. У. Дамашэвіч. На прасторах балота стаіць штабелямі здабыты торф. П. Г а л а в а ч. Яшчэ ў нярушанай ка л о-дзе і казыры ляжалі ўсе. В. В і т к а. Былі навалены стопкамі кнігі па хіміі і сельскай гаспа-дарцы. 3. Б я д у л я. СТРАЛОК Ітрапны: СНАЙ-ПЕР; СТРАЛЕЦ (разм.). — Рукі ўверх! — і на курок палец свой паклаў с т р а л о к. A. А л е к с а п д р о в і ч. Што ты, дзеду, ды я ж с н а й п е р, маху не даю. Я. К о л а с. Кожны с т р а л е ц сваю стрэльбу хваліць. й р ы к а з-к а. СТРАЛЯНІНА, СТРАЛЬБА, АГОНЬ /па цэлі: АБСТРЭЛ /з двух бакоў: ЙЕРАСТРЭЛКА /з гармат: КАНАНАДА; ЙАЛЬ-БА (разм.). 405 Хоць яшчэ страляніна была, але ўжо лес быў як мае быць ахоплен кругом намі... К. Ч о р н ы. Па эканомнасці стральбы ён адчуваў, што тут недзе свае, аднак заўважыць пікога не мог. А. Кулакоўскі. Праз некаторы час а г о н ь з боку праціўніка стаў слабець. I. Г у р с к і. Іх хапалі і пасылалі на ра-боту ў Германію або проста на фронт — капаць акопы, размі-ніраваць пад абстрэлам замініраваныя ўчасткі... А. Я к і м о в і ч. Перастрэлка ўстрыво-жыла палякаў у вёсцы. Я. К о-л а с. Артылерыйская кананада даходзіла сюды прыглушаным громам. К. Ч о р н ы. Мог і пад другую кулю па-пасці. Такая п а л ь б а была, не дай ты божа! М. Л ын ь-к о ў. СТРАЛЯЦЬ, БІЦЬ /з аўта-матычнай зброі: СТРАЧЫЦЬ /залпамі ці часта: ПАЛІЦЬ; СМАЛІЦЬ, ТАТАКАЦЬ (разм.) □ ВЕСЦІ АГОНЬ. Я разумею вайну так: бачыш ворага—с т р а л я й. I. Н а-в у м е н к а. Між тым праціўнік пачаў б і ц ь з мінамётаў. A. К у-лакоўскі. С т р о ч ы л і з кулямётаў і аўтаматаў у расчыненыя вокны і дзверы, пакуль не змоўклі крыкі. Б. С а ч а н к а. Па вераб’ях з гармат пе п а-л я ц ь. П р ы к а з к а. Немец с м а л і ц ь з гармат. А. Я к і м о в і ч, Лявей, ужо ўперадзе, па-грымлівалі гарматы, а на пра-вым флангу дзянікінцаў т а т а-ка л і кулямёты. Я. К о л а с. Пракляты немец поўз, як гад, а мы в я л і а г о н ь... М. Т а н к. СТРАХ, ПОСТРАХ, БОЯЗЬ, БОЯЗНАСЦЬ, СПАЛОХ, СПО-ЛАХ, ПЕРАПАЛОХ, ПЯРЭПА-ЛАХ, НАПАЛОХАНАСЦЬ, ЖАХ, ЖУДА, ЖУДАСЦЬ, ЖУДЗЬ, ЖУД /масавы: ПА-НІКА; СТРАХОЦЦЕ, СТРАХА-ТА, ПУД, ПЕРАПУД (разм.); ПЕРАЛЯК (абл.). Ціха ў хаце. Сэрца ные, страх душу апанаваў. Я. К о л а с. Слабы замок, які бараніў дабро толькі ад сумленных лю-дзей і вісеў так сабе, на п о-с т р а х, зламаўся. 3. Б я д у-л я. Я не веру, што ёсць людзі, якія без трывогі, без б о я з і ідуць на смерць. Р. С а б а-л е п к а. Цяжка было пераканаць муж-чын, перамагчы іх недаверлі-васць, б о я з н а с ц ь, што іх тут ашукаюць... К. К р а п і-в а. Ад с п а л о х у ёні слова не мог вымавіць. П. К а в а л ё ў. У с п о л а х у бегалі людзі па вёсцы, і крыкі, і енкі нясліся ў прастор. М. Маш а ра. Залп у цэнтры абозу падняў яшчэ болыпы перапалох і хаос. Я. К о л а с. Быў прарыў фронту, быў пярэпалах. К. Чорны. Нязмерная напалоха-н а с ць змянілася пякучым со-рамам за тое, што здарылася. X. Ш ы н к л е р. Потым ён з ж а х а м уба-чыў, што гарэла не толькі стай-ня, а ўся вёска. М. Т к а ч о ў. Ціха. Глуха... I нейкая ж у-да ахапіла Андрэя. Я. К о-л а с. Стаяла такая цішыня, што аж жудасць брала. К. Ч о р-н ы. Страшна хлопцу мімаволі, прабірае яго ж у д з ь... Я. К о-л а с. Па скуры пасыпаліся мураш- 406 кі ж у д у. Э. С а м у й л ё-н а к. На вуліцы ўсчалася страля-ніна, а разам з ёй п а н і к а. М. Л ы н ь к о ў. Абраслі курганы с т р а х о ц-ц я м і, нібы каменні мохам. 3. Б я д у л я. Пазалочаны, сіняхвосты кука-рэка, страхата ўсіх сусед-ніх пеўняў, станавіўся ў позу... Я. Б р ы л ь. Жонка з п у д у богу душу аддала. Я. С к р ы г а н. Загрымелі ў вёсцы стрэлы, у фашыстаў п е р а п у д. А. Астрэйка. Мядзведзь з такога п е р а-л я к у згубіў і гальштук дзе-разовы. У. Д у б о ў к а. СТРАШНЫ, ГРОЗНЫ, ПА-ГРОЗЛІВЫ, ЖАХЛІВЫ, ЖУ-ДАСНЫ. ЖУДКІ. ЗЛАВЕС-НЫ; СТРАХОТНЫ (разм.); ЖУТКІ (абл.); ПАЧВАРНЫ (перан.). Самы с т р а шн ы вораг кожнай арміі — гэта паніка. М. Л ы н ь к о ў. Тады, паны, тады, пілаты, надыдзе г р о з н ы час рас-платы! Я. К о л а с. Штосьці пагрозлівае і ўсяўладнае прыйшло ў дом. У. Караткевіч. Пасля той жахлівай на-валы ляжала ўсё ў ранах кру-гом. П. Б р о ў к а. Толькі скуль гэты ж у д at-н ы гул? Вадароднае землетра-сенне! П. Панчанка. Ды не бойся, мой брат, гэ-тай жудкай цішы... Я. К о-л а с. Танкі, прыземістыя, зла-в е с н ы я, упарта набліжалі-ся. I. М е л е ж. Гэта было адно з тых месц, пра якія калісьці народ рас-казваў страхотн ы. я каз-кі — з разбойнікамі, з лесуна-мі, з русалкамі. 3, Б я д у л я. Колькі жу т к аг а, колькі горкага зла ўсялякага ходзіць, поўзае... Я. К у п а л а. Дагэтуль сніцца той час п а-ч в а р ны і немы голас сусед-кі сніцца. У. Нядзведскі. СТРОГІ, СУРОВЫ, СУР’ЁЗ-НЫ пра характар: КРУТЫ (перан.). Марозам марозіць с т р о-г а я зіма. Я. К у п а л а. С у р о в ы час. Мая радзіма гарыць у полымі вайны. П. Г л е б к а. Дзе ж тут стаць с у р' ё з-н а й, не смяяцца, як наўкол рагоча ўвесь народ!.. X. Ж ы ч-к а. Толькі чалавек ён, відаць, к р у т ы, вы яго як-небудзь з падыходам... М. Л у п с я-к о ў. СТРУЖКА, ГАБЛЁУКА. Адтуль пахне заўсёды размо-чанаю вапнаю, смольнымі стружкамі. К. Ч о р н ы. Крыўдна яму, што гэтыя ру-кі, з-пад якіх некалі са звонам каціліся новыя колы, істужкамі слаліся габлёўкі, гэтыя ру-кі цяпер — бездапаможныя... A. Р ы л ь к о. СТРЭЛ, ВЫСТРАЛ /з не-калькіх стрэльбаў, гармат: ЗАЛП. Грукне стрэл — і ў яго бліскавічным агні перамогі аб-рысы ты ўбачыш на міг. П. Панчанка. 3 абодвух бакоў затрашчалі в ы с т р а л ы з вінтовак. К. Ч о р н ы. Па-над Берлінам нашыя гар-маты апошнім з а лп а м гроз-на прагулі. П. Панчанка. СТРЭЛЬБА, РУЖЖО /з він-тавою нарэзкаю: ВІНТОУКА Івінтоўка з пакарочанаю руляю: КАРАБІН Івінтоўка з абрэза-ным канцом рулі: АБРЭЗ /па-ляўнічая 3 дзвюма рўлямі: 407 ДВУХСТВОЛКА, ДУБАЛЬ-ТОУКА; КАРАБІНКА /зара-джаецца аўтаматычна: САМА-ЗАРАДКА /з калібрам 7,6 мм: ТРОХЛІНЕЙКА /паляўнічая, зараджаецца шротам: ДРАБА-ВІК (разм.) /пістонная: ПІС-ТАНОУКА /з прамалінейнаю нарэзкай: ШТУЦЭР /адназа-радная вінтоўка: БЯРДАНКА Іцяжкая буйнога калібру: МУШКЕТ Ікрамянёвая: ФУЗІЯ (гіст.). Кожны стралец сваю стрэльбу хваліць. Пры-к а з к а. Заўсёды ходзіць бор сцярэг-чы і птушак біць з р у жж a Тарас. «Т а р а с н а П а р н а-с е». Дружылі мы з сяброўкаю, пяхотнаю в і н т о ў к а ю... М. Л у ж а н і н. Хай абрэз іржавы,— мы рукамі голымі з вашых ручак белых вырвем к a р а б і н... В. Т а ў л а й. Той, каго барадач называў Андрэем Ігнатавічам, на правае плячо павесіў двухствол-к у. X. Я к і м о в і ч. Яшчэ дыміцца курок яго дубальтоўкі. 3. Б я д у-л я. Міколку ж ён аддаў маленькі штык ад нямецкай к a р а б і н-к і. М. Л ы н ь к о ў. Баец Аляксандраў цэліўся дасканала, цярпліва і страляў з самазараакі. А. К у л а-к о ў с к і. Грымотны стрэл рускай трохлінейкі аглушыў усіх — і ворагаў, і Максіма. В. Б ы к а ў. Аднаго разу яго падстрэлілі з драбавіка, аднойчы ха-целі ўтапіць. В. Б ы к а ў. 3 пістаноўкамі су-праць гарматаў не вельмі па-ваюеш. С. Грахоўскі. Упоперак сядла ляжаў доўгі англійскі шт у ца р; два піс-талеты былі слаба заторкнуты ў сядзельныя сумы. У. К а-р а т к е в і ч. I таварыш таварышу клятву даваў над ствалом партызан-скай бярданкі. A. К у л я-ш о ў. Эх, верны ды грозны схапіць бы м у ш к е т!.. A. В я л ю-г і н. Абодва бакі палілі з ф у з і й так, што атынкоўка са столі ля-цела вялізнымі кавалкамі, ага-ляючы драніцы. У. К a р а т-к е в і ч. СТУЖКА, БАНТ ]заплеценая ў касу: КАСНІК; ЖЫЧКА (абл.). Яны ў аднолькавых паркалё-вых сукенках, у валасах чыр-воныя с т у ж к і. I. Наву-м е н к а. Ордэн на б а н ц е чырво-ным прышлілены да гімнасцёр-кі. X. Ш ы н к л е р. Маці косы заплятала новым крамным к а с н і к о м! П. Б р о ў к а. У дзяўчынкі, у княгіні, што падчас мне вочкам кіне, — ка-ласісты вянок жыта — коска ж ы ч к а ю павіта... Я. К у-п а л а. СТУКАЦЬ, СТУКАЦЦА, ПА-СТУКВАЦЬ, ЛЯСКАЦЬ, БІЦЬ, БІЦЦА, ЦОКАЦЬ; СТУКА-ЦЕЦЬ, СТУКАТАЦЬ, ГРУ-КАЦЬ, ГРУКАТАЦЬ, ГРУКА-ЦЕЦЬ, ТАРАХЦЕЦЬ, ЛАСКА-ТАЦЬ, ТУКАЦЬ, ТУКАТАЦЬ, ТУХКАЦЬ, ТАХКАЦЬ, ЦЮ-КАЦЬ, БУХАЦЬ, ГОПАЦЬ, ГУПАЙЬ, ЦУПАЦЬ, ЛОПАЦЬ, ЛЯПАЦЬ, ЛЕСКАТАЦЬ, ЛА-ПАЦЕЦЬ, ЛЯЗГАЦЬ (разм.); БАРАБАНШЬ, БУБНІЦЬ, БУБНЕЦЬ, МАЛАЦІЦЬ (пе-ран.) Толькі дзятлы с т у к а л і па дрэвах. В. В о л ь с к і. Касматай лапаю с т у к а е ц-ц а ў шыбу клён. М. П я н к-р а т. 408 У вокны бэз пастуквае галлём. А. 3 а р ы ц к і. Аж л я с к а л і аб медную конаўку зубы пана ад страху... М. Л ы н ь к о ў. У бубны дахаў вецер б ’ е... М. Б а г д а н о в і ч. Пад сярмяжнай мокрай сві-тай гнеўна б’ е ц ц а сэрца... С. Ш у ш к е в і ч. У цішыні звонка ц ок а лі падковы аб сухую, угрэтую зямлю. A. А с і п е н к а. Калі холад дабіраецца да плеч, у яе самі пачынаюць стукацець зубы. П. Г а-л а в а ч. Сэрцы стукаталі, як ца-пы на таку. 3. Б я д у л я. Грукаюць колы—едуць балаголы. С. Ш у ш к е в і ч. I вось па бруку каля канюш-ні асцярожна грукочуць колы... Я. Б р ы л ь. Па рэйках цераз пераезд ка-лёсы г р у к а ц я ц ь. A. В я-л ю г і н. Далёка наперадзе т a р а х-ця ць па карэцні калёсы, л а с-ко ч у ц ь глух.а, дробна. I. П т а ш н і к а ў. Дзесьці непадалёк старанна, раз-пораз, т у каў дзяцел. П. Г а л а в а ч. I сэрца, чую, т у к о ч а: тук-тук. Я. С к р ы г а н. Каровы злосныя бягуць, адна другую б’юць рагамі і толькі тухкаюць нагамі.... Я. К о-л а с. Т а х к а ў на сцяне вялікі, падобны на шафу, гадзіннік. А. Ч а р н ы ш э в і ч. Ля канюшні цюкалі сяке-рамі, абчэсваючы бярвенне, цес-ляры. I. Навуменка. I нават тады, як б у х а л і прыкладамі ў дзверы сяней..., ён усё яшчэ спаў і нічога не чуў. М. М а ш а р а. I чуваць на прыгуменнях сме-ла г о п а ю ц ь цапы. П. Т р у с. Аднае ночы ў мястэчку неш-та гарэла, а па нашай вуліцы ехалі конна партызаны—коні цяжка г у п алі капытамі па зямлі. В. А д а м ч ы к. Дзе-нідзе цу п а лі ўжо ца-пы. I. М е л е ж.