КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Свежы ржэўнік л о п а ў па халявах ботаў. М. Л о б а н. У вострай цішы сырой весна-вой ночы ляп а лі лапці па зямлі... К. Ч о р н ы. Было чуваць, як у вёсцы ры-пелі вароты і лескаталі па грудах калёсы. I. Пташ-п і к а ў. Лязгала жалеза, ламала, крышыла. I. Г у р с к і. Роўна барабаніў дождж, напярэймы л a п а ц е ў па Ігна-сю... Р. М у р а ш к а. Аднастайна, сумотна б у б-ніць дождж у шыбы акон... I. Ill а м я к і н. Навальніца крыху адступіла, і дождж ужо не ламаўся су-цэлыіым патокам, а б у б н е ў па даху апошнімі кроплямі. Е. Л о с ь. Толькі цяпер адчуў ён холад ва ўсім целе, Зуб аб зуб м а-ло ц іц ь. 3. Б я д у л я. СТУПЕНЬ, УЗРОВЕІІЬ, СТАДЫЯ, ЭТАП, ФАЗА. Твар цёткі Елены выражаў апошнюю с т у п е н ь здзіўлен-ня і трывогі. Э. С а м у й л ё-н а к. Бандароўна ўздымаецца да ўзроўню сацыяльнага пра-тэёту супраць панскай неспра-вядлівасці. Р. Ш к р а б а. Электрыфікацыя таксама яшчэ на с т а д ы і першабыт-нага ладу... А. Васілевіч. Э т an падрьіхтоўкі пярой-дзены. X. III ы н к л е р. Следства, як відаць, зацягва-лася на доўгі час. Яно як бы набывала кабінетную ф а з у. К. Ч о р н ы. 409 СУВЯЗЬ, ДАЧЫНЕННЕ, ЗНОСІНЫ (мн.), КАНТАКТ. С у в я з ь з вясковымі паў-станцкімі тройкамі ўстаноўле-на? М. Ч а р о т. Гэтыя людзі так ці інакш праходзілі войны, так ці інакш праходзілі рэвалюцыі, ці, пры-намсі, мелі дачыненне і да вайны і да рэвалюцыі. К. Ч о р н ы. Шмат каго будуць судзіць за зносіны з паўстанцамі... М. Ч а р о т. Трымай сталы к а н т а к т са мной і глядзі, пільна сачы за ўсім... П. П е с т р а к. СУД; ТРЫБУНАЛ (вайск.). У с у д а ёсць свае мерка-ванні, і ён часта больш кіруец-ца палітыкаю, чым законам. Я. К о л а с. Зброю здай і — ў т р ы б у-н а л! М. К а л а ч ы н с к і. СУКЕНКА, СУКНЯ, ПЛАЦ-ЦЕ /для верхавой язды: АМА-ЗОНКА. Асцярожна надзену с у к е н-к у шаўковую. Э. Агыяцвет. На ёй была яркая, квяцістая сукня, а вочы гарэлі радас-цю. Б. С а ч а н к а. Падышлі дзяўчаты ў новых п л а ц ц я х, і прыплыў адне-куль гарманіст. A. А с т р э й-к а. Імчаліся конна маладыя па-ненкі ў чорных а ма з о н-к а х... 3. Б я д у л я. СУМЕСНЫ, СУПОЛЫІЫ, КАЛЕКТЫУНЫ. Сумеснае жыццё Макара і Алены ніколі пе вызпачалася згодай. П. П е с т р а к. Жонка ведае гэта — яна за дзевятнаццаць год с у п о л ь-нага жыцця навучылася ад- гадваць усе яго перажыванні. М. 3 а р э ц к і. Калектыўны паход аў-тазаводцы арганізавалі. У. К a р п а ў. СУМНЫ, НЕВЯСЕЛЫ, НЯ-РАДАСНЫ, БЯЗРАДАСНЫ, СУМОТНЫ, СМУТНЫ, ЗА-СМУЧАНЫ, МАРКОТНЫ, ЗА-МАРКОЧАНЫ, ЖУРБОТНЫ, НУДНЫ, ТУЖЛІВЫ, ГОРАС-НЫ, ЖАЛОБНЫ, ЖАЛАС-НЫ, ЖАЛАСЛІВЫ, НЯУ-ЦЕШНЫ, ПАНЫЛЫ, ПАНУ-РЫ; ХАУТУРНЫ (разм.); ЖАЛОСНЫ (абл.); ЧОРНЫ, ЦЁМНЫ, ЗМРОЧНЫ, ХМУР-НЫ, ПАХМУРНЫ, ХМУРЫ, ПАХМУРЫ, СПАХМУРНЕ-ЛЫ, СХМУРНЕЛЫ, НАХМУ-РАНЫ, МЕЛАНХАЛІЧНЫ, МІНОРНЫ (перан.) □ ЯК ХМАРА, ЯК ПАД ЗЯМЛЁЙ, HE У ГУМОРЫ. Годзе пець песні нам с у м-н ы я, н у д н ы я, даволі ўжо слёз!.. М. Ч а р о т. Але Васіль быў н е в я с ё-л ы, яго вялікі клопат агар-нуў... У. К о р б а н. У грудзях стала млосна ад няра'дасных дум. М. М а-ш а р а. Мы цешымся, калі набліжа-емся да такой мяжы, што пакі-дае за сабою бязрадасны^ цяжкі і пакутлівы кавалак жыцця, і пераходзім у другі яго круг — ясны, прываблівы, жаданы. Я. К о л а с. Каб развеяць гэты с у м о т-н ы настрой, Лабановіч са-браўся паблукаць па верханскіх ваколіцах... Я. Колас. Годзе кіснуць, марнець, песні с м у т н ы я йець, — ладзіць новую час гаспадарку! Я. К у-п а л а. Ен доўга сядзеў з а с м у ч а-н ы і заплаканы. А. Я к і м о-в і ч. Думы м а р к о т н ы я, думы 410 гаротныя, труціце быт мой сі-рочы... Я. К у п а л а. Жонка кладзе кампрэсы, хо-дзіць замаркочаная, сумная, як цень. I. Н а в у-м е н к а. Пеў я песні колісь у ж у р-б о т н ы м тоне... Я. К о л а с. He шумі ты, лес высокі, н у д н ы х песень не спявай... Я. К о л а с. Смяяцца з другімі ты звонка умела, а ён адыходзіў, т у ж-л і в ы, нясмелы... К. Б у й л о. У г о р а с н ы м успаміне ківае галавой, выцірае слёзы. X. Ш ы н к л е р. Стаю я маўкліва і чую, як бура ж а ло б н у іо песню за-водзіць. М. Ч а р о т. Але настаўнік стаяў і слухаў дзявочыя песні. «Чаму яны Ta-Kia жаласныя?» Я. К о-л а с. Слёзы самі коцяцца з яго вачэй пры жаласлівых песнях начлежнікаў. 3. Б я-д У л я. Няўцешныя весткі пры-бываюць кожны дзень: Мінск у руінах, фашысцкае войска ідзе па Беларусі. М. Л у ж а н і н. Увесь п а н ы л ы настрой, пад уплывам якога быў нядаў-на Лабановіч, развеяўся, як ра-нішні туман перад гарачым лет-нім днём. Я. К о л а с. Твары разведчыкаў былі п а-н у р ы я і маўклівыя. М. Л ы н ь к о ў. Змбўкнуў звон хаўтурны на старых капліцах. Я. К о-л а с. Аж хіляцца сосны, аж стог-нуць дубы ад гэтай ж ал о с-н а й віхорнай кляцьбы. Я. К у п а л а. Я хадізў у самым ч о р ны м настроі, з самымі цяжкімі дум-камі аб нікчэмнасці ўсяго люд-скога жыцця. М. Г а р э ц к і. Цёмныя думкі не пакі-даюць мяне ні на хвілю. Ц. Г а р т н ы. Мы помнім мінулыя з м р о ч-ны я дні праклятай няволі і лютай вайны... М. Т а н к. А рак усё сядзіць х м у р н ы, як восень... Я. К о л а с. А я штосьці сёння п а-х м у рны, болю ў сэрцы су-няць не магу. A. А л е к с а н д-р о в і ч. Жанчыны плакалі, мужчыны стаялі моўчкі, х м у р ы я, па-зіраючы сабе пад ногі. Э. С а-м у й л ё н а к. Выгляд быў яго п а х м у р ы. За сваю дрыжаў ён скуру. A. А с т р э й к а. Сядзіць Даніла с п а х м у р-н е л ы з сваёй Марынкай за сталом... Я. К о л а с. Аўсеенка прыходзіў маўклі-вы, схмурнелы, валіўся на ложак... Б. М і к у л і ч. «Дык от чаму ты, браце Платон, заўсёды н а х м у р а-н ы ходзіш і ў зямлю гля-дзіш...» — падумаў Павел. А. Ч а р н ы ш э в і ч. Меланхалічная заду-меннасць зышла раптам з тва-ру, усмешка азарыла яго. 3. Б я д у л я. Мінорныя матывы адда-валі смуткам і задуменнем жніўных песняў на панскім по-лі. 3. Бядуля. I гаршчок той падала, і ста-іць, я к х м а р а. Б я л е-в і ч. Ціток як п а д зямлёю ходзіць. Аднекуль даведаўся, што сын не яго, то са мною і не гаворыць. М. Л о б а н. Ен быў не ў гуморы, ледзь упрасілі прысесці. М. Л у ж а н і н. СУП, БУЛЁН, ПОЛІУКА, ЗАЦІРКА /крупяны: КРУПНІК Ірыбны: ЮШКА; ВАРЫВА, БАУТУХА, СЕРБАНКА, CEP-BABA (разм.). — Ты дома еў такі с у п? — А што іы думаеш, я дома б у- 411 лё н у заскваранага не еў? Я. Б р ы л ь. Прыходзячы ўвечары дадому, ён садзіўся сёрбаць з хлебам п о л і ў к у, паволі курыў. К. Ч о р н ы. Душыўся нішчымнаю буль-баю і з а ц і р к а ю, абы толь-кі выгадаць лішні рубель і пры-хаваць яго. Я. К о л а с. Маўкліва чэрпалі лыжкамі з вялікае глінянае міскі забеле-ны к р у п н і к. П. Г а л а-в а ч. Дык хай жывуць і ю ш к a з перцам, баравікі на сале! П. П а н ч а н к а. Са стала паляцела, пераку-ліўшыся, міска з в а р ы в а м, лінула гарачай стравай бацьку на грудзі. П. Г а л а в а ч. I ён пакаяўся, перастаў ха-дзіць цішком на паклон за ка-цялок кіславатай б а ў т у х і з вотруб’я і бульбы. Я. Б р ы л ь. Хочаш якой-небудзь с ё р-б ан к і наварыць? А. Б а ж-к о. 3 шчаўя і крапівы варылі якое с ё р б а в а, падбавіўшы жменю мукі... В. Б ы к а ў. СУПРАЦІУЛЯЦЦА, АДБІ-ВАЦЦА; АГРЫЗАЦЦА (пе-ран.). Налёт быў такі нечаканы для немцаў у гэтым месцы, што яны не маглі ні супраціўляц-ц а, ні ўцячы. М. Л ы н ь к о ў. Белыя здаваліся пачкамі. Са-мыя заядлыя а д б і в а л і с я. С. X у р с і к. Хоць вораг і асуджаны на пагібель, але ён яшчэ агры-з а е ц ц a. М. Т к а ч о ў. СУСТРЭЦЦА, СТРЭЦЦА, СПАТКАЦЦА, НАПАТКАЦЦА, УБАЧЫЦЦА, ПАБАЧЫЦЦА, УГЛЕДЗЕЦЦА, ТРАПІЦЦА; СУТЫКНУЦЦА, НАТКНУЦ-ЦА (перан.) □ ТРАПІЦЬ НА ВОЧЫ, Мы сустрэліся з ім ра-ніцай. М. Л ы н ь к о ў. Лепей з ваўком у лесе с т р э цца, як на панскай пе-чы грэцца. П р ы к а з к а. Яны спаткаліся на стан-цыі перад адыходам цягніка. Ц. Г а р т н ы. Мне было прыемна адчуваць, што напаткаўся вельмі блізкі чалавек... A. А с і п е н-к а. Як я цябе чакаю, як я праг-ну з табою ў б а ч ы ц ц а/ Ц. Г а р т н ы. Я тады пісаў глупства, і без вашага хадайнічання я мог бы пабачыцца з братам. К. Ч о р н ы. Бо калі мы ўжо ў г л е-д з і м с я — хто можа сказаць... Ц. Г а р т н ы. Ен занепакоіўся, ці не памы-ліўся, але хлапчук, які яму трапіўся, сказаў, што за-вод далей. I. М е л е ж. і ён памалу падаўся з хаты на двор, ды ў парозе hoc у нос сутыкнуўся са сваім сва-там. У. Дамашэвіч. Аднак, наблізіўшыся да бу-дынка інстытута, Чудзін н а-ткнуўся на Ганчарова так, што не было куды павярнуць. A. К а р п ю к. А каб не т р an і ц ь н a в о чы фашыстам, яны выйшлі да сяла глухою сцежкаю з дру-гога боку. А. Я к і м о в і ч. СУТКІ, ДЗЕНЬ; ПАРА (абл.). Селядцоў за с у т к і прапі-ваў свой дэкадны заробак... П. П е с т р а к. Лічыш д н і і тыдні — горка ты, няволя! Я. К о л а с. Як прайшло аж тры п а р ы, падышоў ён да гары. К. К р а-п і в а. СУТНАСЦЬ, ІСНАСЦЬ, СПРАВА, ЗМЕСТ, СЭНС, ПРЫРОДА, КВІНТЭСЕН-ЦЫЯ; СОЛЬ, ЦЫМУС 412 (разм.); ДУХ, ДУША, КО-РАНЬ, ГВОЗД, ЗАГВАЗДКА, СЯРЭДЗІНА (перан.). С у т н а с ц ь апавядання ў тым, што цяперашні калгаснік зжывае сваю ранейшую рэлі-гійнасць. К. Ч о р н ы. Ох, гэтыя ціхія маладыя лю-дзі! Іх сапраўдную і с н а с ц ь даўно вызначыла народная мудрасць: у ціхай букце чэрці водзяцца. Я. К о л а с. He ў гэтым с п р а в а, Гаппа. Ц. Г а р т н ы. Да сяброў і братоў дойдзе з м е с т маіх слоў праз драты і астрожныя дзверы. М. В а-с і л ё к. Я коратка перакажу, тавары-шы, с э н с гэтага артыкула... Я. К о л а с. У адказ Андрэй выкладаў вучэнне Маркса аб дадатковай вартасці, высвятляў сакрэт на-каплення багаццяў у буржуа-зіі, а гэтым самым і самую п р ы р о д у капіталізму. П. П е с т р а к. Есць паэтычная квінт-э с ен цы я кахання наогул, ідэя кахання, яго формула. Р. Б я р о з к і н. У гэтым уся с о л ь — нельга жыць у грамадстве без грамад-ства. П. П е с т р а к. Важна тут сама карціна, у ёй увесь ц ы м у с. В. К а-в а л ь. Цяпер усё больш і больш ра-білася зразумелым, што Зміт-рок ніяк не пераможа ў сабе аднаасобніцкі д у х. П. Ka-Ba л ё ў. Ды прыйдзе час, я напішу пра ўсё, што ў думках прыга-даю, пра чалавечую д у ш у майго няскоранага краю. A. А с т р э й к а. Адбяры ў яго [чалавека] маг-чымасць думаць, дакопвацца да кораня з’яў, ствараць пры-гожае — і ён загіне. I. Н а-в у м е н к а.