КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Тужліва звесіў нос салід-н ы я. А. 3 а р ы ц к і. Пры ўсёй сваёй волатнай сіле, ізаляваны ад масы, ён не мог устаяць супраць каварнага ворага. У. К а л е с н і к. Чалавек працы здабывае са-бе шчасце, часам в о л a т а ў-скімі намаганпямі перасіль-вае прыроду. У. Ю р э в і ч. Хіба маглі марыць пра такі т ы т а н і ч н ы крок наперад ранейшыя песняры прыгнечана-га калісьці народа? Я. К о-л а с. Табе ш ы р о к і свет радней-шы за мяне? КЧ о р ны. 107 Яны [нагавіцы] яшчэ нават яму проста-такі р а с к о ш-н ы я... КЧ о р н ы. Штогод Тоўхарт перасылаў грошы к сабе ў Германію, і та-кім парадкам к вайне ў яго быў даволі-такі к р у г л ы ка-піталік. КЧ о р н ы. Дальскі накіроўваўся ў сваю лабараторыю, з якой ён амаль не выходзіў на працягу двух апошніх месяцаў, і за гэты час прарабіў у ёй ледзь не а с т р а н а м і ч н у ю коль-касць доследаў. У. Ш а х а-в е ц. Нягоднік з пасадай —■ гэта нягоднік у квадраце. У к у б е. I. М е Л е ж. I што за Ліпава такое? A гэта — поле маладое сярод лясоў, я к с к і н у ц ь в о-к а м... ЯК о л а с. А тут гаспадарка, што в о-к а м н е а к і н е ш, ды дзяр-жаўная яна, мільёны каштуе. Р. Н я х а й. ...А каралеўства — н е а х о-п і ш в о к а м. Дж. Г. Б а й-р а н, перакл. Я. Семяжона. Вось тундра б е з к а н ца і к р а ю... М. Т а н к. Памагці-то яна, дзяржава, пэўне ж, рада, але ці вельмі ж памагці і яна можа, калі Ра-сея б е з канца-краю і ўсім трэба помач... I. М е л е ж. ВЯРБЛЮД, ДРАМАДЭР. Для вярблюда соль — ласунак, самы лепшы пачасту-нак. А. П ы с і н . ...Хадою нетаропкаю сігае драмадэр, за ім другі, у цесную запрэжаны арбу, — людзям вадзіцу прэсную пры-неслі на гарбу. С. Д з я р г а й. ВЯРОУКА, ВЕРАУЧЫНА; ШВОРКА (разм.). Ужо даўно в я р о tj к і вас, паны, чакаюць, і па вас асіны слёзы праліваюць. ЯК о л а с. На Салаўю была доўгая, падперазаная вераўчынаю світа... С. Грахоўскі. Дзякуіі Крамеру, ён тваю душу на свеце трымае. Без яго даўно б быў на ш в о р ц ы. I. Н а в у м е н к а. ВЯРТАЦЦА, ВАРОЧАЦЦА. 3 паходу вярталіся на-шы палкі... П. Г л е б к а. ён выходзіў з дому пры ўсхо-дзе сонца, а варочаўся да-моў пасля вячэры — позна ўвечары. 3. Б я д у л я. ВЯСКОВЫ, СЕЛЬСКІ. Вясковыя бабулькі Ка-мароўку расшукваюць — дзе ж яна цяпер? Р. Н я х а й. Наўрад ці заўважыце розні-ну ў адзенні гарадскога жыха-ра і сельскага. Т. X а д-к е в і ч. ВЯСНУШКІ, РАБАЦІННЕ. Нарэшце, апошняе дзіцянё, хлопчык гадоў дзесяць, ху-дзенькі, маленькі, з в я с н у ш-к а м і, рыжанькі, атрымаў толькі адну кніжку аповесцей... К. К р а п і в а. Вастраносы хлапчук з буй-нымі кроплямі рабацінн я на твары стаяў ля самага ле-су. 3. Б я д у л я. ВЯЧЭРНІ, ВЯЧОРНЫ, ВЕ-ЧАРОВЫ. Шпарка насоўвалася густая вячэрняя цемра. I. Ме-л е ж. Пацягнула в я ч о р н ы м ха-ладком. М. Л у ж а н і н. I добра адчуў у гэты в е ч а-ровы час Мінай, што ўлавіў ён, зразумеў душою голас жа-лейкі. А. Б я л е в і ч. ГАВАРКІ, ГАВАРЛІВЫ, ГУТАРЛІВЫ, БАЛБАТЛІВЫ; ГАМАНЛІВЫ, ГАМАНКІ, ЯЗЫКАТЫ, ЯЗЫКАСТЫ, ЯЗЫЧЛІВЫ. БРАХЛІВЫ (разм.) □ ЛЕГКІ НА ЯЗЫК. 108 Г а в а р к і быў чалавек Трапеза і ніколі не лез за сло-вам у кішэню. I. Н а в у м е н-к а. — Як ваша здароўе, Свят-лана? — запытала суседка, гаварлівая жанчына... У. Ш a х а в е ц . Тэкля любіла хадзіць па су-седзях —■ вельмі г у т а р л і-в а я баба была... 3. Б я д у л я. А ты б а л б а т л і в ы. І пра выпіўку нават пахваліўся. М. Т к а ч о ў. — Што гэта ў цябе? — пе-рарвала задуму г а м а н л і-в а я дзяўчына. У. К а л е с-н і к. Аднак Тарасіха была жанчы-на не г а м а н к а я, на ўсе роспыты махала рукою... КК і-р э е н к а. Ну чаго ты да яго вяжаш-ся? От ужо я з ы к а т а я. A. А с і п е н к а. Арыштаваць гэтага языка-с т а г а дзеда! Павесіць. А. Б я л е в і ч. Муж сам "не пайшоў, дык яз ычлівую бабу прыслаў. 3. Б я д у л я. Б р а х л і в ы пасол аббрэша многа сёл. П р ы к а з к а. He таму слава, хто на я з ы к л ё г к і, а таму — хто ў справе стойкі. П р ы к а з к а. ГАВАРЫЦЬ, КАЗАЦЬ, ГА-МАНІЦЬ Іціха, невыразна: МАРМЫТАЦЬ, МУРКАЦЬ, ГУГНЕЦЬ, ГУГНЯВІЦЬ /аб-меньваючыся думкамі: ГУТА-РЫЦЬ, РАЗМАУЛЯЦЬ, ПЕ-РАГАВОРВАЦЦА. ПЕРАМАУ-ЛЯЦЦА, СУБЯСЕДНІЧАЦЬ; БАІЦЬ, БАЛБАТАЦЬ, БАЛА-БОНІЦЬ, БАЛАБАНІЦЬ, ПРАСТАРЭКАВАЦЬ. ЛЕПЯ-ТАЦЬ, ЛАПАТАЦЬ, ЛЯ-ПАЦЬ, ПЛЯСКАЦЬ, БУР-ЧАЦЬ, ПЛЯВУЗГАЦЬ, ВЯ-КАЦЬ, ЧАУПЦІ, ВЯРЗЦІ (разм.); КРАСАМОУНІЧАЦЬ (разм. іран.) /абменьваючыся думкамі: ЗЮЗЮКАЦЬ, ДУДУ-КАЦЬ, ТАРАБАРЫЦЬ. БАЛА-КАЦЬ, САКРЭТНІЧАЦЬ /на незразумелай мове: ГЕРГЕ-ТАЦЬ (разж); ГУТОРЫЦЬ, ТАЛКАВАЦЬ, ДЗЕЙКАЦЬ (абл.); ВЫСТУПАЦЬ, СПЯ-ВАЦЬ, ТРАШЧАЦЬ, БАРАБА-НІЦЬ, БУБНІЦЬ, ТРУБІЦЬ, ГУСЦІ. РЭЗАЦЬ, СЫПАЦЬ, ПЛЕСЦІ, ІІЕСЦІ, ГАРА-ДЗІЦЬ, МАЛОЦЬ (перан.у, БРАХАЦЬ, ГАУКАЦЬ (перан. груб.) □ ВЕСЦІ РАЗМОВУ, ВЕСЦІ ГУТАРКУ, МЕЦЬ ГУ-ТАРКУ, ВЕСЦІ ГАМОНКУ, ТРЫМАЦЬ ГАВОРКУ, ПЕРА-КІДВАЦЦА СЛОВАМІ, ТРУ-БШЬ У ВУШЫ, ЗВАНІЦЬ ВА УСЕ ЗВАНЫ. БІЦЬ У БУБЕН, РАСПУСКАЦЬ ЯЗЫК, ЧА-САЦЬ ЯЗЫК, МАЗОЛІЦЬ язык, МАЛОЦЬ ЯЗЫКОМ, ТРАПАЦЬ ЯЗЫКОМ, МЯН-ЦІЦЬ языком, МЯНТА-ШЫЦЬ ЯЗЫКОМ, ПЕРАЛІ-ВАЦЬ 3 ПУСТОГА У ПА-РОЖНЯЕ, ТАЧЫЦЬ ЛЯСЫ, ТАЧЫЦЬ БАЛЯСЫ, РАЗВО-ДЗІЦЬ БАЛЯСЫ, РАЗВО-ДЗІЦЬ БАЛАЧКІ, РАЗВО-ДЗІЦЬ ТАРЫ-БАРЫ. Меней г а в а р ы — болей пачуеш. П р ы к а з к а. — Юрка, любы, родны мой, не трэба, — к а з а л а яна... У. Караткевіч. Вось еш, а не г а м а н і... Пасля аб гэтым. М. Ч а р о т. Платон нешта м а р м ы ч а, пераварочваецца на другі бок і засынае зноў. П. П с с т р а к. Рачкоўскі слухаў, утупіўшы нос у талерку, і паціху м у р-к а ў сабе пад нос пешта не-выразнае. М. 3 а р э ц к і. Ужо я табе пакажу, як над вухам г у г н е ц ь, людзей не-пакоіць. М. Л ы н ь к о ў. Стары Макар гартае псал-тыр і нешта гугнявіць пад hoc. A. А с і п е н к a. Гутарыць з начальствам 109 было яго асобным талентам. 3. Б я д у л я. Маўчалі не таму, што нель-га было размаўляць. У. Шахавец. Яны нешта перагавор-в а л і с я, ціха смяяліся. В. Б ы к а ў. Адны сядзелі ціха, нерухома, другія перамаўляліся між сабою, жартавалі і смяялі-ся. Я. К о л а с. Пятро любіць гутарыць, с у-бяседнічаць. П. П е с т-р а к. Усё знай, ды не ўсё б а й. П р ы к а з к а. Балбачу, а каб накар-міць цябе, дык і запамятала. П. Г а л а в а ч. He б а л а б о н ь„ перш па-слухай. Я. С к р ы г а н. Пачалі нейкія стрынгалікі наязджаць ды ўсё б а л а б а-н я ц ь: «Воля, свабода, вайна проціў немцаў да пераможнага канца, нашы саюзнікі...» Я. К 0-л а с. He прастарэкуй ты лішне, Макар. Садзіся вось ды шый. Я. Б р ы л ь. Міхалка ўвесь час не сціхаў лепятаць, закідаючы маце-ру рознымі пытаннямі. Ц. Г а р т н ы. Дзяўчо нешта лапатала пра Яся... Р. Сабаленка. Другая б не прызналася, ка-лі што і здарылася, а яна л я-п a е... М. Л о б а н. Язык без касці: што хочаш— п л я ш ч ы. П р ы к а з к а. Чым дакучліва б у р ч а ц ь, лепей памаўчаць. П р ы к а з-к а. Бабкі плявузгалі, што ад бога гэта: выгналі «айца святога» — перасох калодзеж. I. Ш а м я к і н. — Ну дак і маўчаў бы, не в я к а ў попусту, —■ як ста-рэйшая, разумнейшая, сказала мачыха. I. М е л е ж. ...Яна адно сваё ч а ў п е: байстручанё ды байстручанё, ды яшчэ няхрышчанае. Р. С а-б а л е н к а. Што з хворага ўзяць, калі вярзе несусвеціцу! М. Л ы н ь к о ў. На Юбілейнай плошчы к р а-самоўнічаў грамадавец. I. Г у р с к і. Старыя ціхенька з ю з ю к а-ю ц ь пра каня, пра карову, пра хату для маладых, пра бага-ты куфар маладой і зноў па-чынаюць цалавацца. 3. Б я- Д у л я. Пракопчык спыняў жанчын, перабіваў іх гутарку і д у д у-к а ў і дудукаў... П. П е с т-р а к. Брыгадзір нешта вельмі доў-га абціраў ногі, потым т а р а-б а р ы ў з гаспадыняй і з Га-ляй. I. Н а в у м е н к а. 3 госцямі ён спрабаваў на-ват па-польску балакаць. Р. Сабаленка. Забраліся ўдвух у пакой і сакрэтнічаюць. Т. Хад-к е в і ч. У хаце паміж сабою г е р г е-т а л і немцы. КЧ о р н ы. Ціха дрэвы штось г у т о-р а ц ь, веку выхаванцы. ЯК о-л а с. Т а л к у е м аб справах, што цікавяць абаіх нас... A. А л е к-сандровіч. Ат, можа і няпраўда гэта зусім. Мала што д з е й к а-ю ц ь людзі... М. 3 а р э ц к і. В ы с т у п а л а на мітынгу многа прамоўцаў. М. 3 а р эц-к і. Хлусіш, шэльма! Заўтра ты другое будзеш с п я в а ц ь! А. Ч а р н ы ш э в і ч. Падбегла Люська і, як са-рока, пачала трашчаць нешта сваё, незразумелае. I. Навуменка. Барабаніць, як парож-няя бочка. П р ы к а з к а. Цішкевіч б у б н і ц ь апош- 110 нія малітвы, а Мадэст скідае рызы. Я. К о л а с. Аб тваім жыцці цяпер увесь пасёлак т р у б і ц ь. А. С а-в і ц к і. Сёння ўсюды ўсе г у д у ц ь аб космасе... П. Панчанка. Хлеб-соль еш, а праўду р э ж. П р ы к а з к а. «Нашто груцу перасаліла? Нашто квас, як памыі, вадой развяла?» — і пойдзе, і пойдзе с ы п а ць! Я Д в і г і н 111. Хутка язык пачынаў блы-тацца, і non п л ё ў абы-што. П. Г а л а в а ч. Пастой, брат, ты, здаецца, н я с е ш нейкую «ерась». Я. К о л а с. Вось толькі ён, чортведа-ма навошта і чаму, г a pods і ц ь мне даўно вядомае... Я. Б р ы л ь. Нешта м е л е ш ты, чалаве-ча, несуразіцу... М. Л ы н ь-к о ў. А так Марцін спявае, б р э-ш а з хлопцамі, шчыкае дзе-вак — «вясёлы жыццёвы дзядзька». Я. Б р ы л ь. Як па-панску г а ў к а ц ь навучыўся, то і ад вёскі адлу-чыўся. П р ы к а з к а. ...Ветрык з каласкамі в я д з е прыемную р а з м о в у і це-шыць душу леснікову. Я. К о-л а с. Дарослыя в я л і ціхую г у-т а р к у, і хлапчукі да яе не прыслухоўваліся. Э. С а м у й-л ё н а к. А той сам прыехаў да папа і м е ў з ім доўгую г у т а р к у. КЧ о р н ы. Гадзінай шарай, шараю па-рой сядзім, спяваем і в я д з ё м г а м о н к у. С. Д з я р г а й. Г а в о р к у т р ы м а ў Са-кольны, а Зайцаў толькі мес-цамі ўстаўляў слова, удаклад-пяў што-небудзь, дапаўняў. А. Кулакоўскі. Яны часта заставаліся ўдва-іх і ціхенька перакідвалі- ся словамі. Я. Колас. Бн цяпер т р у б і ц ь усім у в у ш ы: я, кажа, сваімі рукамі рэвалюцыю рабіў... К. Ч о р н ы. Мая Аксеня хадзіла на вёс-ку, там в а ў с е з в а н ы з в о-н я ц ь пра гэты цуд. П. П е с т-р а к. А хто гэтага не ведае? Усе як у б у б е н б ’ ю ц ь. Ц. Г а р т н ы. Маўчала б лепш! Дык не — чым далей, тым больш р а с-п у с к а е я з ы к! Т. X а д-к е в і ч. Яны, можа, таму і ч э ш у ц ь я з ы к і, што зайздросцяць. У. Краўчанка. Кінь зважаць на гэта, хай мазоляць я з ы к і, усё ж роўна не забароніш ім лаяцца. П. Г а л а в а ч.