КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Вы на мяне ш ы ш к і не в ал і ц е. X. Ж ы ч к а. Хопіць вешаць сабак на кожнага, хто да цябе пры-ткнецца! А. Б а ж к о. АБГАРОДЖВАЦЬ, АГАРО-ДЖВАЦЬ, АБНОСІЦЬ. Хлопцы падышлі да высо-кага плота, якім звычайна абгароджваюць турмы. A. К а р п ю к. Цяпер ён тут, дзе я жыву, пашу сабе агароджваць строіцца. К. Ч о р н ы. Свае ўстановы і казармы аб-но с яць калючым дротам. I. Н о в і к а ў. АБГРУНТАВАНА; ЗАКОН-НА (перан.). Абгрунтавана, з ведан-нем справы пачаў пуцявы аб-ходчык тлумачыць фотакарэс-пандэнту, чаму гэта здараец-ца. Я. В а с і л ё н а к. Уборачная непакоіла Мароза. Ну, што ж, з а к о н н а, летні дзень год корміць. М. Л о б а н. АБДЫМАЦЬ, АБВІВАЦЬ. Я аб д ым а ю Хрысціну за плечы. A. А с і п е н к а. Вось яна абвівае рукамі маю шыю, тройчы цалуе ў вус-ны. X. Ж ы ч к а. АБДЫМКІ, АБОЙМЫ (разм.). He згаджаецца яна таксама і на а б д ы м к і, увесь час ад-соўваецца, б’е хлопца па ру-ках. М. Лупсякоў. Прыгарнісь да мяне з шчы-рай ласкаю і ў абоймах сваіх зачаруй... А. Г у р л о. АБ’ЕСЦІСЯ, ПЕРАЕСЦІ; АБЖЭРЦІСЯ (разм.). Так схапіў яе жывот. Аж не знойдзе сабе месца. Заўжды так, як хто аб’есца... КК р а п і в а. Каб жа ты не лёг задарам, прывялі ветэрынара, і дазналі мы прычыну — п е р а е ў ты канюшыны. П. Б р о ў к а. 3 аўтаматам стаіць на даро-зе маёй чужаніца. Бн а б ж о р-с я нашым дабром, лой гніе на ваўчыных зубах. П. П а н ч а н-к а. АБЖЫТЫ; НАСЕДЖАНЫ (nepaH.). 12 3 a б ж ы т ы м кутам цяжка разлучацца... А Астрэйка. Уся лепшая зямля Случчыны належала памешчыкам, якія з прыходам немцаў вярнуліся ў наседжаныя месцы. I. Г у р с к і. АБКРАСЦІ, АБАКРАСЦІ; АБАБРАЦЬ, АБАДРАЦЬ, АБ-ЧЫСЦІЦЬ, АЧЫСЦІЦЬ, АБ-ШАСТАЦЬ (разм.). — Словам, ты папала, Мары-на, у зладзеі. Табе ўжо не ве-раць, ты можаш а б к р а с ц і касу, — сказаў ён і злосна пры-таптаў у попельніцы недакурак. Я. С к р ы г а н. Нікога я не забіў, пе зарэзаў, нікога не а б а к р а ў, а ў турме сядзеў. A. Кулакоўскі. Баюся я цябе, Амяльян, возь-меш ды аб я р э ш мяне, М. Л о б а н. Ты мяне абадраў, як тую ліпку... Р. С а б а л е н к а. Ты а б ч ы с ц і ў мае кішэні, пакуль я ляжаў хворы! КЧ о р н ы. А ч ы с ц і ў іх гэты злодзей да ніткі. К а з к а. З’ехаў з дому, пакінуў кал-гас, і не тое, каб мне, старой, памагаць, дык яшчэ мяне ўсю а б ш а с т а ў. Я. Скрыган. АБКРУЧВАЦЬ, АБМОТ-ВАЦЬ, АБВІВАЦЬ. Але праз хвіліну ён ужо звыкла абкручваў анучаю на пастронку вузлы, каб не му-ляла ў конскія бакі. К. Ч о р-н ы. Ен знімае з вешалкі кажух, старанна абмотвае шалікам шыю. я. Каршукоў. Шыю а б в і в а ў саматканы, шэры шалік. П. Броўка. АБЛАЯЦЬ, ВЫЛАЯЦЬ; МАЦЮГНУЦЬ (разм.). — Тфу дурань! — аблаяў сам сябе Сцёпка і дадому пай-шоў. Я. К о л а с. Няхай напіша і вылае гэ-тага нахабніка, каб ён болей не смеў так рабіць. П. Б р о ў к а. Пайшоў, а як выйшаў на вуліцу, мацюгнуў хаўрус-нікаў за тое, што яны ёсць яны. К. Ч о р н ы. АБЛІЦЬ; АПЛЮХАЦЬ ( разм.). У адзін момант салдаты а б-л і л і сцены хаты бензінам і паднеслі запалку. I. Ш а м я-к і н. Аплюхаю вас з вядра. 3. Б я д у л я. АБЛОГА, ЦАЛІНА, ЯЛАВІ-НА, НАВІНА. Цікава яшчэ, чаму такі ка-валак зямлі між Сядзібай і Кур’янаўшчынай а б л о г а й ляжыць? Разараць не маглі, ці што? I. Пташнікаў. Адпачыўшы добра пасля зі-мы лютай, ца л іну паедзем заўтра мы араць. А. Г у р л о. На вашай зямлі за вайну ста-ла многа аблог, ці, як у нас кажуць, ялавін. П. П е с т-р а к. — А ў Сымона Ашакевіча — от лянок. — Бо ён на н а в і н е сеяў. А. Чарнышэвіч. АБМАЛАЦІЦЬ, ЗМАЛА-ЦІЦЬ; АБАБІЦЬ (разм.).. Здзяры страху, а б м а л а ц і і мецьмеш насенне. А. Я к і м о-в і ч. 3 м алаці ўсё ў пару, каб мышы не елі. А. Ч а р н ы ш э-в і ч. А б а б і ць цапамі ўсю зба-жыну нялёгка. А. Ч а р н ы ш э-в і ч. АБМЕРКАВАЦЬ, АБГАВА-РЫЦЬ, АБДУМАЦЬ, РАЗА-БРАЦЬ, РАЗГЛЕДЗЕЦЬ □ ПАДЗЯЛІЦЦА ДУМКАМІ. Цікава будзе пагаманіць з людзьмі і абмеркаваць гэ- 13 тае новае становішча рэчаў, аб якім так грозна загаварылі гарматы. Я. К о л а с. Вось абгаварыць гэта як след, выпланаваць і зараз жа за справу. Ц. Г а р т н ы. Трэба гэтак жа абдумаць планы брыгад па зерневых культурах і па просу. A. К у-лакоўскі. Р а з аб р а л і яшчэ некалькі спраў, і прысуд быў амаль той самы: лозы і штраф у каралеў-скую казну. У. Караткевіч. У мяне тут яшчэ многа заяў, і мы павінны іх р аз г л е-д з е ц ь. Я. С к р ы г а н. Раману хацелася падзя-ліцца з кім-небудзь сваімі ўражаннямі, сваімі д у мк а-м і. ЯК о л а с. АБМЯЖОУВАЦЬ; ЗВУ-ЖАЦЬ, СКОУВАЦЬ (перан.) □ ТРЫМАЦЬ У РАМКАХ. Вось чаму аналіз мовы ма-стацкага твора нельга а б м я-жоўваць лінгвістычнымі рамкамі, бо яна мастацкая толькі ў жывым кантэксце. У. Ю р э в і ч. He звужайце разумення слова «кааперацыя». X. Ш ы н-к л е р. Аднак зараз іх вольны рух ско ў в а ў снег. М. М а ш а р а. Аказваецца, і святое пачуц-цё н-янавісці да ворага трэба ўмець т р ы маць у р а м к а х, даць яму разумнае накіраван-не. К. К р а п і в а. АБНАВІЦЬ, АСВЯЖЫЦЬ. Трэба было б заметкі аб-навіць. Сяўба не за гарамі. Л. П р о к ш а. Фарбы яркае дастаў, — а с в яж ы ў машыну: ёсць ка-сілка. Добрым стаў кавалём хлапчына. А. Б я л е в і ч. АБНАСІЦЦА; АБАРВАЦЦА, АБШАРПАЦЦА (разм.). Наша сям’я абнасілася да таго, што сорамна было на людзях паказвайца. 3. Б я-д у л я. Абарваўся ўвесь, нібы пень, скрозь на світцы — за латаю лата... А. Г у р л о. Косцю штаны купіла б; зу-сім абшарпаліся. h. A cine н к a. АБРАЗ, ІКОНА. Юрка бачыў на абразах прарока Ілью і чуў, што гэта ён пасылае дождж, гром і ма-ланкі. Я. К о л а с. На покуці вялікая ікона нейкага святога... К. Ч о р н ы. АБРУС, НАСТОЛЬНІК, НА-СТОЛЬНІЦА, СТАЛЬНІЦА, СУРВЭТА. Стол белым а б р у с а м за-сланы, дыміцца абед на стале. М. К а л а ч ы н с к і. Maui з шафы дастае н а-стольнік самы лепшы, сэр-цу дарагі. П. Панчанка. Скраўся на пальчыках да стала, адгарнуў настольні-ц у, але цэлай буханкі не за-чапіў. М. Л у ж а н і н. Вялізная сіняя пляма ўвача-відкі пачала распаўзацца па белай стальніцы. А. Я к і-м о в і ч. На стале ляжала белая с у р-в э т а. Ц. Г а р т н ы. АБРЫВІСТЫ, ЗРЫВІСТЫ, СТРОМЫ, СТРОМКІ, КРУТЫ. На аб р ы в іс т ы м беразе яра, зубчатым ад шчылінак для стральбы, пацямнела гу-стая, даўно нечапаная жывё-лай мураўка. А. Кулакоў-с к і. Унізе, пад з р ы в і с т ы м бе-рагам, несупынна гнала рака празрыстыя хвалі... ЯК о л а с. 14 Гара была высокая, с т р о-ма я. Я. К о л а с. Рака вузкая, бег яе вельмі хуткі, ды яшчэ берагі с т р о м-к і я. Я. М а ў р. Гара гэта досыць к р у т а я. К. К р а п і в а. АБРЫС, КОНТУР, СІЛУЭТ. Я помніць буду скал аб р ы-с ы і вашу песню, кіпарысы! Я. П у ш ч а. Сціраліся конт у р ы цьмя-ных прадметаў. Ц. Г а р т н ы. Ен бачыў воддаль у змроку цёмпы паніклы сіл у э т сваёй спадарожніцы, ледзьве прык-метныя рухі яе галавы... В. Б ы к а ў. АБСЛУГОУВАННЕ, АБ-СЛУГА. Медыцынскае абслугоў-в а н н е тут [у ЗША], зразуме-ла, прыватнае. I. Н о в і к а ў. На вышыні абслуга там: швейцар, парадак строгі, ста-яць каля салідных дам буль-догі, мопсы, догі. А. 3 а р ы ц-к і. АБСТРАКТНЫ, АДЦЯГНЕ-НЫ. Люблю зямлю не абст-р акт ну ю — рэальную, пруг-кую, чорную, прасёлачную і трактавую, залежную і ворную. Е. Л о с ь. На гэтых вершах, прысвеча-ііых рэальным справам зусім рэальных людзей, адмоўна ад-білася прыхільнасць паэта да бесцялесных сімвалаў, да а д-цягненай метафарычнасці. Р. Б я р о з к і н. АБЦАС, КАБЛУК; ШПІЛЬ-КІ (мн.). Гучна шоргаўся аб абцасы жвірысты пясок на дарозе. к. Ч о р н ы. Лодачкі былі велікаватыя дый з непрывычкі цяжкавата было трымацца на высокіх каблуках. М. Лупсякоў. Слаўныя дзяўчаты, прыго-жыя, начытаныя, сціплыя, ім бы ў туфельках на ш п і л е ч-ках, у капронах ды ў нейло-нах там розных хадзіць... С. Грахоўскі. АБШАР, ПРАСТОР, ПРА-СТОРА, ПРАСЦЯГ, ПРО-СТРАНЬ, ПРЫВОЛЛЕ, РАЗ-ДОЛЛЕ, РАЗЛЕГЛАСЦЬ, РАЗЛОГ, ДАЛЯГЛЯД, ДАЛЬ, ДАЛЕЧ, ДАЛЯЧЫНЬ, ШЫ-РЫНЯ, ШЫР, БЯЗМЕР, БЯЗ-МЕР’Е, БЯЗМЕЖЖА, БЯЗ-МЕЖНАСЦЬ, БЯСКОН-ЦАСЦЬ, БЯСКРАЙНАСЦЬ, НЕАГЛЯДНАСЦЬ, АБСЯГ. Вьійшлі сяляне на вольныя землі, выйшлі на родны знас-мы аб ш a р. М. М а ш а р а. А п р а с т о р, дык п р а-с т о р — і канца не відаць... ЯК о л а с. Уздыхнуў паравоз парай і без гудкоў выбраўся на галоў-ны пуць. Прастора пе-рад ім, разгон бязмежны. М. Л ы н ь к о ў. Бліснулі шыпамі, за ваколі-цу трактары паехалі ў n р а с-ц яг. А. Б я л е в і ч. Сям-там плывуць над сіняй пространню белыя парусы. М. Л ы н ь к о ў. Люблю я прыволле шы-рокіх палёў, зялёнае мора ржа-ных каласоў. ЯК о л а с. У душы Грушкі тлела надзея на чарговы канал, які асушыць гэтае балотна-сенажатнае раз-д о л л е. П. П е с т р а к. За Чарнушкавым гумном — ужо роўная разлегласць, поле. I. М е л е ж. I патанулі ў золаце разло-г і пад сумнай восені авеяным крылом. П. Т р у с. Плывуць за акном д а л я- 15 г л я д ы, гайдаецца з рыпам вагон. X. Ж ьі ч к а. Беларусь, твае далі бяз-межныя ўскалыхнуць сваёй песняй хачуі М. Т а н к. Д а л е ч сіняя бясконца, a ў той д а л і — мэта, сонца! М. В а с і л ё к. He хапіла б рук, не хапіла б вачэй, каб абняць усю родную д а л я ч ы н ь. К. Кірэенка. У полі аснежаным, дзе та-кія гурбы прыгожыя, неахоп-ная шырыня і празрыстае неба... М. Л ы н ь к о ў. 0, як хочацца жыць, абні-маць гэту ш ы р... П. Т р у с. А венер ім [бярозам] бяз-божныя напевы то ціха шэп-ча, то гудзіць, як звер, галубя-чы, цалуе іх, як дзеваў, і клі-ча іх на радасны б я з м е р. Я. К у п а л а. Буслы ў бязмер'е ўзня-ліся за дружкаю дружка. Я. К у п а л а. Сёння ходзяць камбайны тут, у пшанічным б я з м е ж ж ы. С. Гаўрусёў. Чалавек быў волыіы ў бяз-м е ж н а с ц і. С. Д з я р г а й. У. бясконцасці траціцца шлях... У. Д у б о ў к а. Тут палюбіў б яс к р ай-н а с ц ь мора... X. Ж ы ч к а. Другая — гэта Сытаўка бы-ла, уздоўж Дпяпра пралёгша-га падковай, вачыма ў стэп, у неагляднасць ніў. КKips е н к а. Нешта вымахвае рукою бяльматы, злавесны Мікіта з гары, паказваючы абсяг зям-лі. П. П е ст р а к. АБЫ, ТОЛЬКІ Б. А б ы дрыгва, то чэрці бу-дуць. Прыказка. Ен добра ведаў слабае Meena старой: пра бога яна магла гаварыць хоць ад ранку да ве-чара, толькі было б каму слухаць яе. М. Р а к і т н ы. АБЫ-ДЗЕ, ДЗЕ-НЕБУДЗЬ; ДЗЕ ПАПАЛА, УСЕ РОУНА ДЗЕ (раз.ч.).