КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Тут стары заўважыў сваё няў-мыснае ўзрушэнне і, засаромеў-шыся яго, стуліўся ў шкарупу звычайнай з а м к н ё н а с ц і. М. 3 а р э ц к і. Яшчэ больш усхвалявала замкнутасць і адчужа-насць Віці, яе любімца. I. Ш а-м я к і н. Сход закончыўся правалам планаў яго арганізатараў, якія не дабіліся кантакту з масай і апынуліся ў стане поўнай і з а-ляцыі. У. К а л е с н і к. Войтава дарога і накірава-насць пераважнай большасці сялянства, у тым ліку і Аўгі-ні. Гэтага не ведае войт, але гэ-та ён адчувае, адчувае сваю ізаляванасць і асуджа-насць. Я. К о л а с. АДБІЦЦА /пра кулю: ЗРЫКАШЭЦІЦЬ. Рэха зычных гудкоў а д а-б’ е цца ад скал. КБ у й л о. Куля высекла іскру на валу-не і са свістам зрыкашэ-ціла. I. Ш а м я к і н. АДБЫВАЦЦА, ЗДАРАЦЦА, ІСЦІ, РАБІЦЦА; ДЗЕЯЦЦА, ЧАУПЦІСЯ (разм.). А ўсе чакаюць газет і пісем, хочуць ведаць, што а д б ы в а-е ц ц а на фронце. X. Ж ьі ч к а. I от пакрысе ён пачаў нават падаваць свае заўвагі, і часта здаралася, што трапляў як-раз на патрэбнае слова. КЧ о р н ы. Пакуль ішло набажэнства, гаспадары сядзелі ля вазоў... К. Ч о р н ы. Каб разумна жыць, трэба старацца ўсё ведаць, што р о-б і ц ца на свеце. КЧ о р н ы. Пралупіўшы са сну вочы, глядзеў у акно, што д з е е ц ц a на вуліцы. Р. Сабаленка. Каб ты ведала, Зосечка, каб ты ведала, котка мая, што тут 20 д з е е цца, што тут чаўпец-ц а. Ц. Г а р т н ы. АДВАГА, СМЕДАСЦЬ, МУЖНАСЦЬ, ХРАБРАСЦЬ, ХАРОБРАСЦЬ, БЯССТРАШ-НАСЦЬ, ГЕРАІЗМ, ГЕРОЙ-СТВА; РЫЦАРСТВА (выс.). Іу прыняцці рашэння: РАШУ-ЧАСЦЬ, РЫЗЫКА. А д в а г а гарады бярэ. П р ы-к а з к а. Тое, што блізка былі хаты з людзьмі, паддавала яму болей смеласці. М. Гарэцкі. I не такія перашкоды люд-ская мужнасць браць маг-ла. A. А л е к с а н д р о'в і ч. А медалі гэтыя дадзепы мне за праяўленую ў баях выключ-ную храбрасць. М. Л ы н ь-к о ў. I ад гэтага адчування х а-р о б р а сц ь і гераічнасць заха-пілі ўсю яго маладую істоту. Р. М у р а ш к а. To таіла страх у сабе, аж ляжаць спакойна не магла no-634, то чула лёгкасць, бяс-страшнасць. I. Мележ. Хіба назавеш проста ге pa-13 м a м тое, калі за радзіму людзі аддаюць не толькі сваё жыццё, але і жыцці родных, блізкіх. I. Навуменка. He веру я ў тваё г е р о й с т-в а, ты ўсё найбольш каля той Любкі круціўся. К. Ч о р н ы. Рыцарства лепш за ўсё паказваць на полі бою, a не каля жаночай спадніцы. К. К р а п і в а. Пры Андрэі ў яе не хапала рашучасці нават пагава-рыць з Юзікам. А. Ч а р н ы-ш э в і ч. А на мяне, ведаеш, з кожнай мінутаю нейкая рызыка на-ходзіць. Здаецца, нічога на све-це цяпер не баюся. Я. К у п а-л а. АДВАЖНЫ, СМЕЛЫ, АС-МЯЛЕЛЫ, МУЖНЫ, ХРАБ- РЫ, ХАРОБРЫ, БЯССТРАШ-НЫ, СТОЙКІ, БАЯВЫ, БОЙ-КІ, БРАВЫ, ГЕРОЙСКІ, ГЕ-РАІЧНЫ Іу прыняцці раійэн-ня: РАШУЧЫ, ^ЫЗЫКОУ-НЫ, АДЧАЯННЫ, АДЧАЙ-НЫ; ДОБЛЕСНЫ (выс.). Гэй, не бойся віхроў, мара-зоў, хто а д в а ж н ы, трывалы, упарты! 3. Б я д ул я. А калі п’яны, ён тады і с м е-л ы, ён тады гатовы і на ра-жон паперці. М. Л ы н ь к о ў. 3 вечара з лесу выходзілі ваўкі асмялелыя. Р. Ба-р а д у л і н. I чулі дрэвы дужыя прыся-гу мужыкоў — быць змагарамі м у ж н ы м і, разбіць прыгнёт вякоў. П. II а н ч а н к а. Ну і храбры быў ёні Ні-чога на баяўся. ЯМ а ў р. Аўтар «Слова» нібы ад імя Святаслава звяртаецца да кня-зёў — успомніць сваю былую славу, калі ад іх харобра-г а войска ўцякалі чужынцы... Р. Ш к р а б а. Я слаўлю вас, людзей жалез-най волі! Я слаўлю вас, б я с-страшныя ў баях! М. К а-л а ч ы н с к і. Беларус — салдат кемлівы і с т о й кі. I. Г у р с к і. I смешна яму стала — Грыш-ка б а я в ы! Увечары сам на двор носа не высуне. А. Я к і-м о в і ч. А от тут пад кустам або па-завуголлю дык ты вельмі ж б о йкі. К. Ч о р н ы. Адвучыўся палохацца — са-праўды, ці ж бы гэта пасавала яму, маладому, б р а в а м у, на-чальніку раённай міліцыі? Ц. Г а р т н ы. Ведаю, хлапец з суседняй вёскі, учарашні партызан г е-ройскі. А. Зарыцкі. Яны прайшлі агонь і воду — шлях г е р аічн ы барацьбы. я. К о л а с. 21 Трох нас полем ішло, гурт р аш у ч ы, хаця невялікі. A. К у л я ш о ў. А зараз асабліва балела яе сэрца за Петрыка: адчаян-н ы ён хлопец і р ыз ыко ў н ы не ў меру. Я. К о л а с. А я лічыў, што ты а д ч ай-ная галава, і для цябе няма ніякіх межаў... У. Д а м а ш э-в і ч. Быліны льюцца над зямлёіі аб нашым доблесным па-ходзе. М. К а л а ч ы н с к і. АДВАЛ, ПАЛІЦА. Плуг падразае мяжу і а д-валам павольна кладзе яе на бок. П. Г а л а в а ч. 3 зямлі выскачылі і бліснулі люстрам паліц плугі, крута завярнуліся і зноў упіліся ў зямлю. М. Л о б а н. АДВАРОТНЫ, ДРУГІ. Маці ўцерла спатнелы лоб адваротным бокам далоні і задумалася. П. Пестрак. Тое ж, ды другім бокам. П р ы м а ў к а. АДВАРОЧВАЦЦА, СТА-НАВІЦЦА БОКАМ. Мікіта адварочваўся да сцяны і нешта мармытаў. М. Стральцоў. Нельга ні з таго ні з сяго станавіцца да чалавека б о к а м. У. К a р п а ў. АДВЯЧОРАК, НАДВЯЧО-РАК □ ШАРАЯ ГАДЗІНА. 3 другой стараны ішла шы-рокая града хваёвага лесу, і ясным адвячоркам ціхае сонца доўга ляжала на старых хвоях. К. Ч о р н ы. Стаяў ціхі надвячорак пасля спякотнага дня... I. Г р а-м о в і ч. Заўтра па ша р а й г а д з і- н е яны там будуць сустракаць нас ля Плісы. М. М а ш а р а. АДГАВОРКА, ВЫВЕРТ, ПРЫЧЫНА, АПРАУДАННЕ. Памятайце, што ад гэтай справы вы не можаце ўхіліц-ца ніякімі адгаворкамі. Гэта абавязковая справа. М. Л ы н ь к о ў. Адам Іванавіч, кажы... Без вывертаў, а проста... М. К л і м к о в і ч. А каб апраўдацца перад бацькам, што з пустымі рука-мі прыходзяць, выдумляюць сыны розныя п р ы ч ы н ы. А. Я к і м о в і ч. Голас у яго то звінеў мета-лавымі гукамі, то чуліся кво-лыя ноткі крыўды, то хітра-сплеценыя апраўданні. 3. Б я д у л я. АДГУКАЦЦА, АДКЛІКАЦ-ЦА, АДЗЫВАЦЦА, АБЗЫ-ВАЦЦА, АКАЗВАЦЦА □ ПА-ДАВАЦЬ ГОЛАС. Пеўню адгукаецца яшчэ адзін певень, потым яшчэ і яшчэ. Б. С а ч а н к а. Як клічуць, так і адклі-к а ю ц ц а. Прыказка. Пастукаў у дзверы. Доўга ніхто не адзываўся. К. Ч а р н ы ш э в і ч. Крычаў-крычаў, аж асіп, просячы паратунку, аднак, ці то людзей блізка не было, ці яны не маглі даўмецца, адкуль ідзе той крык, ніхто на яго не абзываўся. Р. Сабален-к а. I кожны, хто чуў яго тут, так ці іначай аказваўся на гэты звон. Я. К о л а с. Нават Янка, такі ўжо шчы-ры, адданы друг, і той не па-д а в а ў г о л а с у. Я. К о л а с. АДГЭТУЛЬ, АДСЮЛЬ, 3 ГЭТАГА МЕСЦА. 22 Стаю на пагорку. А д г э-туль мне далі прастораў шы-рокіх відны. Я. К о л а с. Ен недалёка а д с ю л ь нара-дзіўся, у Лясной воласці. А. Ч а р н ы ш э в і ч. — He, панок, — кажа му-жык, — аб’язджайце вы, бо мне нельга з г э т а г а ме с-ц а сысці. А. Я к і м о в і ч. АДДАЦЬ, ВЯРНУЦЬ. Што вінен, а д д ац ь павінен. П р ы к а з к а. Вельмі дзякую, табе, Рыгор... Я хутка пастараюся в я р-ну ц ь... Ц. Г а р т н ы. АДДЗЯКАВАЦЬ, АДДЗЯ-ЧЫЦЬ, АДУДЗЯЧЫЦЬ, АД-ПЛАЦІЦЬ, АДДАРЫЦЬ, АД-ГАДЗІЦЬ. А стараста такі чалавек, што любіць аддзякаваць. I па-частуе, і заплаціць. ЯК о л а с. Аднойчы я рашыў а д д з я-ч ы ц ь Панасюку за гэтую шчодрасць і дапамогу. I. Н а-в у м е н к а. За вашу прыслугу калісь адудзячу. В. Таўлай, Пакармі птушак зімою, яны адплацяць вясною. П р ы -к а з к а. Возера, лес, зямля неблагая, ты толькі прылашчы гэтую зям-лю — і яна табе во як адда-р ы ц ь... П. Б р о ў к а. I сабака за дабро ўмее а д-гадзіць. Прыказка. АДЗЕННЕ, АДЗЕЖА, ВО-ПРАТКА, УБРАННЕ, УБРАН-СТВА. УБОР, УБОРЫ, СТРОІ, ПЛАЦЦЕ, ШАТЫ; АДЗЕЖЫ-НА, АДЗЕТАК, АДЗЕВАК, АПРАТКА, НАПРАТКА, АПРАНАХА (разм.) /старое: СТАРЫЗНА, РВАНЬ, РЫЗЗЁ, РЫЗНЯК, РЫЗМАНЫ, ЛАХ-МАНЫ, ЛАХІ, ТРАНТЫ, ЛА- ТЫ Ірабочае: СПЯЦОУКА (разм.), СПЕЦАДЗЕННЕ, СПЕЦАДЗЕЖА, СПЕЦВОП-РАТКА /форменнае: ФОРМА, УНІФОРМА, АБМУНДЗІРА-ВАННЕ, АБМУНДЗІРОУКА Іцаркоўнае: АБЛАЧЭННЕ. А д зе нне на ўсіх было наў-здзіў абшарпанае, заношанае. М. Л ы н ь к о ў. Быў канец восені і былі ма-разы, a а д з е ж ы цёплай не было. К. Ч о р н ы. Пад вопраткай у яго быў нямецкі штык. КЧ о р н ы. У белым у б р а нн і прыхо-дзіць зіма, вясна — у зялёным а д з е н н і... П. Г л е б к а. He сыпцеся, снежныя квет-кі! Убранства не просяць руіны. П. П а н ч а н к а. У б о р вясельны вышыты на ёй. М. Т а н к. I якіх у б о р а ў толькі на паненках не было! ЯК о л а с. Цяжка было ўявіць, што ў гэтых с т р о я х можа быць хоць якая чалавечая зграб-насць. К. Ч о р н ы. Той жа самы хлопец купіў ксяндзоўскае плацце, на-дзеўся так, як ксёндз... К а з-к а. А вунь дзе панна йдзе, — якія, ах, ш а т ы! Я. К у п а л а. От ён і гібеў цэлы свой век без хлеба і без добрай а дзе-ж ы н ы. К. Ч о р н ы. На нарах небагаты а д з е-так арыштаваных, у пераваж-най большасці салдацкія шыня-лі. П. Г л е б к а. На рэдкасць моцны і ахай-ны быў яго а д з е в а к — пад-дзёўка з сярмягі жалезнага ко-леру, чырвоная падпяразка, бо-ты. Я. С к р ы г а н. Апратка ў яго паабрыва-ная. Я. К у п а л а. Зянон вопрамеццю кінуўся ў дзверы. Без шапкі, без аніякай напраткі. М. Т к а ч о ў. Васілька сцягнуў з галавы шапку і, трымаючыся за Hay- 23 лікаву an р ана х у, увайшоў за ім у клас. КК р а п і в а. На ганку сядзіць Ірына Да-нілаўна, штукуе з нейкай ста-р ы з н ы сукеначку меншай Марысінай дачцэ. ЯК о л а с. Р в а н ь ёсць беднасці адзпа-ка... Я. Колас. Рыззём трасе, а пятак на гарэлку нясе. П р ы м а ў к а. На страсе было больш латак, чым на р ыз н я к у апошняга жабрака. М. М а ш а р а. — Відаць, не з нашых кра-ёў, — казаў паважна Лявон, узіраючыся на р ы з м а н ы не-знаёмкі, — пэўна здалёку? К. Ч о р н ы. Насушыла яна сыну ў даро-гу торбачку сухароў, усе л а х-маны яго залапіла, пачысціла, перамыла... М. Г а р э ц к і. Новага кажуха не знасіў за век. I дзеці твае носяць старыя л а х і. А. Ч а р н ы ш э в і ч. Калі і асталіся якія т р а н -т ы, неданоскі, то хіба Андрэю яны патрэбны? A. К у л а к о ў-с к і. Ці добра жыць на свеце га-лоднаму, босаму, голаму, калі ніколі л а т ы з плеч не злазяць? КЧ о р н ы. Як аддаваў першы дзень спяцоўку дзеўчыне ў Салі-горску я, дык за новенькага з пуцёўкай прыняло мяне дзеў-чаня. М. А ў р а м ч ы к. Па тэхніцы бяспекі і ахове здароўя мне трэба на аддзел бог ведае чаго ўсякага — і спецадзення, і абутку, і матэрыялу на розныя рамон-ты... ЯС к р ы г а іі. Лапко толькі хітра падмірг-нуў ёй і стаў адзявацца ў ма-лярскую спецадзежу, каб не зводзіць дарма часу. Я. К о-л а с.