Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў

Выдавец: Вышэйшая школа
Памер: 592с.
Мінск 1976
133.77 МБ

 

Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Справа адбылася аднаго летняга дня, падвечар. М. Л ы н ь к о ў.
Пазычыўшы ў вёсцы каня, некаторага д н я бацька прыехаў у Азярышча сеяць жыта. В. А д а м ч ы к.
Той дзень, зусім падве-чар, Адася Гушку бачылі ў га-радку. К. Ч о р н ы.
АДНОЛЬКАВЫ, РОУНЫ, TAKE РАУНАЗНАЧНЫ, РАУ-НАЦЭННЫ, АДНАСТАЙНЫ, АДНАТЫПНЫ; АДНАКІ (абл.) □ АДЗІН, АДЗІН У АД-НАГО, АДНА ЦАНА, АДНОЙ ШЭРСЦІ, НААДЗІНАРШЫН, НА АДЗІН КАПЫЛ (разм.).
Яны ў аднолькавых паркалёвых сукенках, у вала-сах чырвоныя стужкі. I. Н а-в у м е н к а.
Але аднойчы Наталя заўва-жыла, што яна ўжо не падле-так і што ёй па хараству няма роў най. Я. С к р ы г а н.
У яго такая барада, як і ў Фідэля Кастра. Р. Б a р а д у-л і н.
3 усёй гэтай сілы Андрэй ар-ганізаваў дзве баявыя групы, амаль раўназначныя, a трэцюю, зусім маленькую — усяго з трох байцоў. А. Кула-к о ў с к і.
Што ж, калі нізрынуты багі і ўся хімерыя, даць трэба лю-дзям нешта, раўнацэннае багам. П. П а н ч а н к а.
Потым пайшлі аднастай-н ы я дні — без падзей, без змен. Б. М і к у л і ч.
Іх [каганцоў] цьмянае свят-ло, як пункцірам, абазначала бясконца доўгую вуліцу з ра-дамі аднатыпных хат... Р. Н я х а й.
Ды рыбакі не ўсе а д н а-к і — свае ў іх густы і адзна-кі. ЯК о л а с.
Усе такія, як мы, ці пры блізна адных з намі гадоў. М. Л у п с я к о ў.
Яны стаялі а д з і н у адна-г о, вельмі высокія, з нізкаю стрыжкаю і зусім дзіцячымі тварамі. М. Л у ж а н і н.
Без зямлі, без свае хаты ча-лавек, што шалёны сабака — а дна цана. ЯКупала.
Паны і чэрці а д н о й ш э р-с ці. й р ы к а з к а.
Бабы, брат, яны ўсе н a
28
а д зі н аршын. Раўнівыя. I. Ш а м я к і н.
Усе яны [паны] н a а дз ін капыл — стараюцца дастаць з цябе ўвесь дух, пакуль ты ў іх служыш, і даць табе як найменш. У. Д а м а ш э в і ч.
АДНОСІНЫ, ДАЧЫНЕН-НЕ, СПРАВА, ПАДЫХОД.
3 Аксінняй у яго а д н о с і-н ы не наладжваліся. I. Г у р-с к і.
А шапка яго сведчыла аб тым, што ён мае нейкае да-чын е н н е да польскай арміі. ЯК о л а с .
Але якая яму справа да гэтых дзяцей. М. Л ы н ь к о ў.
Новы па д ыхо д да паказу чалавека ў нарысе зрабіў свой уплыў і на яго фармальныя асаблівасці. У. Ю р э в і ч.
АДНЯЦЬ, АДКІНУЦЬ.
Падумаць, шэсцьдзесят [со-так] аднялі, а пятнаццаць з гакам, кажуць, засталося. I. П т а ш н і к а ў.
Я мушу вярнуцца крыху на-зад, а д к і н у ц ь з дзесятак гадоў часу... ЯК о л а с.
АДПАВЕДНАСЦЬ, СУГУЧ-НАСЦЬ, СУПАДЗЕННЕ; ГАР-МОНІЯ (кніжн.).
Яны водзяць пальцамі па праграмках, наіўна верачы поў-най адпаведнасці кож-нага вычытанага слова кожна-му пачутаму гуку. В. В і т к а.
А нашы дарогі — ясноты, разлогі і вечнае праўды с у-гучнасць і лад. ЯК о л а с.
Супадзенне поглядаў і выказванняў аўтара цэнзурпай паперы і аўтара паклёпніцкіх заўваг сапраўды заслугоўвае здзіўлення. М. Л у ж а н і н.
Мне здаецца, што наша за-дача, апрача ўсяго, заключаец-ца ў тым, каб знайсці гармо-нію паміж першым і другім. У. К а р п а ў.
АДПАВЯДАЦЬ, СУПА-ДАЦЬ, ПАДЫХОДЗІЦЬ, ВЯ-ЗАЦЦА, СТАСАВАЦЦА, ПА-САВАЦЬ, ІСЦІ □ ІСЦІ ДА ТВАРУ, БЫЦЬ ДА ТВАРУ (разм.); ГАРМАНІРАВАЦЬ (кніжн.).
Усе гэтыя навінкі мод адпа-в я д а ю ц ь тонкасці будучыні. I. Г р а м о в і ч.
Вывады з фактаў, якія вы-казваў Заранік, с у п а д а л і з думкамі Паходні. Т. X а д к е-в і ч.
А ці падыходзяць яны па характару адно аднаму —■ мае клопаты. А. П а л ь ч э ў-с к і.
Такое грознае прозвішча ані-як не вязалася з абліччам Яўцеха Гаўрылавіча. М. П я н-к р а т.
Грукат не стасаваўся з сумотнай цішынёй бальніцы... A. А с і п е н к а.
Гэтае лёгкае адзенне п а с а-вала і да яе стройнай по-стаці, і да вясёлан летняй ра-ніцы. I. Ш а м я к і н.
Барада за гэтыя дні адрас-ла, і здаецца, што гэта ён твар свой нечым запэцкаў — гэтак не і д з е да яго гэтая чорная пакручастасць. КЧор-н ы.
Яна была ў прыгожай чыр-вонай кофтачцы, якая вельмі ішла д а яе твару... Я. К о-л а с.
Светлы сарафан у кветкі б ы ў ёй д а т в а р у і зграбна аблягаў постаць. Р. С а б а-л е н к а.
Голас яго ціхі, роўны неяк гарманіраваў з гэтай ці-шынёй, што нахлынула, калі змоўклі галасы на плытах. Т. X а д к е в і ч.
АДПАСЦІ, АДВАЛІЦЦА, АДЛЯЦЕЦЬ.
Молат гучна грымне — ржа-луска а д п а д з е. 3. Б я д у-л я.
29
На зламаным, напалову струхлелым дрэве, з якога ўжо лапінамі адвалілася кара, прысеў адпачыць. 1. М е л е ж.
Ад піжамы Шыковіча а д-л я цеў гузік і пакаціўся па падлозе. I. Ш а м я к і н.
АДПАЧЫНАК, АДПАЧЫН, СПАЧЫН, СУПАЧЫНАК, СПАЧЫНАК, СПАЧЫВАН-НЕ, СПАКОЙ, СУПАКОЙ, ПЕ-РАДЫШКА, АДДЫШКА, АД-ДЫХА, ПЯРЭДЫХ, ПЕРА-ДЫХ, РОЗДЫХ, ПАСТОЙ, ПАПАС, ПАПАСКА, ПЕРА-КУР, ВОЛЬНАЯ ЧАСІНА.
йасля адпачынку зусім не хацелася падымацца з мес-ца. А. Ч а р н ы ш э в і ч.
Хто ехаў к маці ў дні кані-кул, хто пасля працы ў а д-пачы н... КК і р э е н к а.
Hi спачыну няма, ні ад-хлання ад вяковае крыўды, па-куты... С. Д з я р г а й.
Перад супачынкам кам-брыг на мітынгу сказаў усім, што заўтра на досвітку пачнец-ца самая адказная аперацыя. I. Г р а м о в і ч.
Ен быў у адной сарочцы, толькі ўстаўшы пасля спа-ч ы н к у. Ц. Г а р т н ы.
Мужчыны зараз па сняданні пайшлі ў гумно на с п а ч ы-ванне — аддаць мінуту для дрымоты. Я. К о л а с.
Нуда скончылася, уперадзе, зусім блізка была доўгачака-ная мэта — канец усіх трывог і час прыемнага спакою. I. М е л е ж.
Палявой дарогай я адна пайду, можа, там для сэрца с у п а к о й знайду. А. Б а-ч ы л а.
Цяпер я як сяду на веласі-пед, дык магу дваццаць кіла-метраў без перадышкі ехаць і нічога. A. К. у л а к о ў-с к і.
Якаў з ракамі па шляху без
аддышкі смаліць. А. П а ў-л о в і ч.
Машэка плыў, марнеў з няго-ды, а д д ы х у рэдка меў калі... ЯК У п а л а.
Нехта працаваў упарта, без п я р э д ы х у. Б. С а ч а н к а.
Аказваецца, вайна для нас учора не скончылася, п е р а-д ы х у не будзе... В. Б ы к а ў.
Так працавалі ўвесь дзень — без супынку, без роздыху. М. Р а к і т н ы.
Ніхто дарогу не пакажа, ні-хто не пусціць на па ст о й. С. Грахоўскі.
Кароткія іх адпачынкі, нядоўгі ў паходах п a п а с. Я. К о л а с.
У часе п a п а с кі людзі даі-лі кароў, частавалі малаком параненых чырвонаармейцаў... I. Г у р с к і.
Ды салдаты садзяцца зрабіць пе р а к у р. Р. Н я х а й.
Кожны дзень яны разам — на працы ў будаўнічым трэсце, дзе ён — інжынер-планавік, a яна — лабарантка, у в о л ь-н у ю ча с ін у — у кіно, на бульвары ці ў сваёй малень-кай кватэры на чацвёртым па-версе новага дома. В. Б ы-к а ў.
АДПАЧЫЦЬ, АДПАЧНУЦЬ, СПАЧЫЦЬ, СУПАЧЫЦЬ, СПАЧНУЦЬ, АДДЫХНУЦЬ /на кароткі час: ПЕРАДЫХ-НУЦЬ, ПРЫСЕСЦІ (перан.), ПРЫЛЕГЧЫ (перан.) / удо-сталь: АДЛЯ/КАЦЦА, ВЫЛЕ-ЖАЦЦА (перан.)\ АДДЫ-ХАЦЦА, АДСАПЦІСЯ, АДБІСЦІ (перан.) □ НА-БРАЦЦА СІЛ, ЗРАБІЦЬ ПРЫВАЛ, ПЕРАВЕСЦІ ДУХ, ЗВЕСЦІ ДУХ.
Бабуля палезла на печ а д-па чыць. Я. Б р ы л ь.
Там можна было раздзецца, скласці адзенне і а д п а ч-н у ц ь пасля купання. А. Ч а р-н ы ш эв іч.
30
He дажну — пакіну, хай с па ч ын у ц ь р у кі. П. Т р у с.
Пасля працы супачыць толькі можна. М. Ч а р о т.
А сонца садзіцца. С п а ч н е няхай сабе трохі, высокае! Р. Б а р а д ул і н.
Змогся. Час прысесці, аддыхнуць, дружок... Я. К у п а л а.
На тое і нядзеля, каб мож-на было п е р а д ы х н у ц ь. Я. С к р ы г а н.
Канчаецца шлях мой, ста-міўся я дужа, ніхто ж мне не скажа: прысядзь! Я. Ко-л а с.
Да чаго ж і смачны ён, — сухар, выцерты аб потную шта-ніну, калі скінеш ты з плячэй цяжар, у цяньку п р ы л я ж а ш на хвіліну. X. Ж ьі ч к а.
Іван адляжаўся пасля пастарунка і дабыў у іх да каляд, як і згаджаліся. Я. Б р ы л ь.
Маці сама ўстане, печ запа-ліць, а дачцэ дасць в ы л е-ж а цца. X. Ч а р н ы ш э в і ч.
— Ой, я ўтаміўся, — прасіў-ся дзед. — Дай а д д ы х а ц-ц a. К. Ч о р н ы.
У лесе я трохі а д с а п л а-с я. Як пусцілася бягом далей, дык яшчэ чуваць былі крыкі з вёскі і пах дыму... 3. Б я д у-л я.
Мне неяк зрабілася лягчэй, ногі як бы а д ы ш л і ад стомы. Р. Сабаленка.
Бацькі будуць рады, што жы-вым засталіся, і дома зноў зможаце набрацца с і л. П. Г а л а в а ч.
Тут жа ў цёмным месцы пад ліпамі ён зрабіў невялікі п р ы в а л. У. Дамашэвіч.
У мяне працы па самае гор-ла. Няма калі нават і дух перавесці. A. М а х н а ч.
Бадай на кожнай пляцоўцы Ігнат Апанасавіч прыпыняўся, каб звесці дух і вынерііі
хусцінкай узмакрэлы лоб. М. Паслядовіч.
АДПЛЫСЦІ, АДЧАЛІЦЬ.
Ціха ў порце, бо на парахо-дзе ў Аргентыну а д п л ы ў жывы тавар. М. Т а н к.
Паром а д ч а л і ў. Косцік за-любаваўся хараством серабры-стага Нёмана. I. Г у р с к і.
АДПОМСЦІЦЬ; АДПЛА-ЦІЦЬ, РАЗЛІЧЫЦЦА, РАС-КВІТАЦЦА (разм.) □ ЗВЕС-ЦІ РАХУНАК, ЗВЕСЦІ РАХУНКІ, ВЫМЕСЦІЦЬ ЗЛОСЦЬ, УЗЯНЬ РЭВАНШ.
Паўшых за свабоду край паш не забудзе, і народ а д-помсціць за сваіх сыноў. М. Т а н к.
Чым адплаціць панам за здзекі? Я. К о л а с.
Няхай жа здраднік гэты знае, што з ім разлічацца свае. А. Б а ч ы л а.
Расквітаемся мы з га-дам здружанымі сіламі... КК р а п і в а.
Мы зв ял і з імі ра х у-н а к, — катаў знішчылі дачы-ста. КБ у й л о.
Які-небудзь вар’ят мог за-секчы пана, мог нехта з в е с-ці р а х у н к і. Л. А р а б е й.
I кінуў [бугай хлопчыка] вобзем. Ен в ы м е с ц і ў на хлопчыку нейкую сваю сляпую звярыную з л о с ц ь. У. К р а ў-ч а н к а.
ёіі павінен быў узяць рэ-ванш за паражэнне сіяцель-ных князёў. М. Л ы н ь к о ў.
АДПРАУЛЯЦЬ, ВЫПРАЎ-ЛЯЦЬ, СЛАЦЬ, ПАСЫЛАЦЬ.
Мы адпраўляем першы эшалон нашых самазвалаў на Волга-Дон. К. К р а п і в а.
Выпраўляла маці сыпа з калгаснае хаты... Я. К у п а л а.
Маланкі вецер выкрасаў і слаў на захад грозны гром. М. Хведаровіч.
31
Яшчэ ўчора прайшоўся ста-раста Раман Круглы па вёсцы, заказваючы сялянам п а с ы-л а ц ь у школу дзяцей. ЯК о-л а с.
АДРОЗНЕННЕ, РОЗНІЦА, РОЗНАСЦЬ, ПРОЦІЛЕГ-ЛАСЦЬ; КАНТРАСТ (кніжн.).
Сонцаў быў разам з тым вельмі дабрадушным і згавор-лівым у адрозненне ад суровага і цвёрдага Быстрова. I. М е л е ж.
Горад і вёска — якая яшчэ вялікая розніца паміж імі! I. Навуменка.
Нягледзячы на рознасць поглядаў і характараў, мы ўчатырох сыходзіліся ў адным: нельга сядзець склаўшы рукі, трэба дзейнічаць. 1. Н а в у-м е н к а.
Сын — поўная п р о ц і л е г-ла сць бацьку, хоць значна да яго падобны. I. Н а в у м е н к а.
Кожны мог жахнуцца ад кантрасту паміж гэтым тварам і бясформенным зборы-шчам трантаў, пад якімі ня-лёгка было ўявіць чалавека. К. Ч о р н ы.