КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
ДУБЕЦ, РОЗГА, ПРУТ, ЛА-31HA; ХВАРАСЦІНА, ХЛА-БЫСЦІНА (абл.). На сытага жарабца не трэба д у б ца. Прыказка. I з кожнай бярозкі насечаны р о з г і для беднага люду. М. Л у ж а н і н. Толя прыўзняў галаву, стаіў дыханне і заціснуў у жмені арэхавы прут вудзільна. ЯБ р ы л ь. 3 гушчару вылез стары га-доў сямідзесяці, узброены ад-ным сцізорыкам ды зрэзанай лазінай. I. Ш а м я к і н. За гэтым дзівосным стадам з хварасцінкай у руках павольна ступае маленькая, бо-сенькая, сінявокая, белавало-сая дзяўчынка-пастушка. 3. Б я д у л я. Тут быў і камандзір камен-данцкага ўзвода, і кватэрмай-стар, і начальнік канцэнтра-цыйнага лагера, танюткі, як хлабысціна, капітан. М. Л ы н ь к о ў. ДУДКА, ЖАЛЕЙКА; СВІ-СЦЕЛКА (разм.). Са свежай сакавітае вярбы скручу я д у д к у з лёгкімі ладамі. В. В і т к а. Свае жа л е й кі люд закі-нуў, — чужым свісцёлкам месца даў. ЯКупала. ДУЖЫ, МОЦНЫ, МАГУТ-НЫ, ТРЫВАЛЫ, ВЫНОСЛІ-ВЫ, ЦЯГАВІТЫ, ЗДАРОВЫ; ЖЫЛІСТЫ (разм.); МЯДЗ-ВЕДЖЫ (перан.) □ ХОЦЬ У САХУ. Далі яму д у жаг а хлопца ў падмогу, што можа вала на плячах панясці. А. 3 а р ы ц к і. Магчыма, знойдуцца сярод іх м о ц н ы я хлопцы і возьмуць на сябе хоць частку баявой вы-кладкі аслабелых байцоў. А. Кулакоўскі. Паўстаў магутны прале-тарый, чырвоны ўзняўшы сцяг ўрачыста .. ЯК у п а л а. Мне хочацца, пакуль яшчэ ногі т р ы в а л ы я, гадоў з дзесяць павандраваць па рэс-публіцы. Р. С а б а л е н к а. Вынослівы конь. Каб не ён — не давёз бы. У. Д а м а-ш э в і ч. 155 Мая кабыла цягавітая... X. Ч а р н ы ш э в і ч. Нечая здаровая пяцярня сціснула яму горла. А. Ч а р-н ы ш э в і ч. He турбуйся, — я ж ы л і-с т а я. Выцягну. A. А с і п е н-к а. ён як моўчкі стаяў, так моўч-кі схапіў Максіма ў свае мядзведжыя абдымкі і го-рача пацалаваў. М. М а ш а р а. Ды няма чаго скардзііша: жыва, здарова; бачыш, якая тсўстая стала, х о ць у с а х у. Ц. Г а р т н ы. ДУЖЭЦЬ □ НАБІРАЦЦА СІЛ. I радасна, лёгка ў грудзях — д у ж э е м мы з кожным днём. П. Б р о ў к а. ён расце, набіраецца с і л... Р. Ш к р а б а. ДУМКА, ДУМА; МЫСЛЬ (кніжн.). Рвіся, думка маладая, ту-ды, вышай, далей! ЯК у п а-л а. У кожнай хвілі і ў прыгодзе з сабой нясу дум чараду. Я. К о л а с. У стомлены мой мозг пасту-калася м ы с л ь. С. Д з я р-г а й. ДУРАНЬ, ДУРНЫ, ВАР’ЯТ; ДУРНІЦА, ДУРЫЛА, ДУРА-ЛЕЙ, ПРЫДУРАК, ТУПІЦА, ЁЛУП. ЕЛУПЕНЬ, ДОУБЕНЬ, АСТАЛОП, АБЭЛТУХ, ШАЛЕ-НЕЦ, ІДЫЁТ, ПСІХАПАТ, КРЭЦІН (разм.); АСЁЛ, БА-РАН, ПЕНЬ, ПАЛЕНА, ДУБ, ДУБІНА, БОТ, ЛАПАЦЬ, ХА-ЛЯВА, ХАМУТ, АБУХ, БЯЗ-МЕН (перан.) □ ДУРНАЯ ГА-ЛАВА, ЯЛОВАЯ ГАЛАВА. Д у р н ю агню ў рукі не да-вай. П р ы к а з к а. Пашлі дурнога, а за ім другога. П р ы к а з к а. В а р’ ят у не давай нажа ў рукі. П р ы к а з к а. Ах ты такі, ах ты сякі, ото ж расііе д у р н і ц a... А. Б а-ч ы л а. He знаць бы век цябе, д у-р ы л ы! Усё сапсаваў, бадай ты знік... Я. К о л а с. Бацька, як ніхто, жадае нам шчасця. Д у р а л е й ты! I. Ш а-м я к і н. Прадаўшчыцы думалі — п р ы д у р а к: не бярэ ніхто ў нас гэты брак. П. П а н ч а н-к а. Вы таленту не разумееце, т у-п і ц ы. У. К о р б а н. Калі ты радзіўся, мой хлоп-чык, дурным, дык будзеш да старасці ё л у п. Я. Семя-ж о н. А наогул, ты ё л у п е н ь. Чаму б табе каля мяне не тры-мацца? Я б цябе не даў скрыў-дзіць. В. Б ы к а ў. Ведаеш, я і сам пе які-не-будзь д о ў б е н ь. У вайну ў войску служыў — вярнуўся з ордэнам і трыма медалямі. В. Б ы к а ў. Ен пытае, а ты не будзь асталопам і адказвай! A. К у л а к о ў с к і. От прыедзе з Варшавы, навя-зе адтуль статак абэлтухаў розных.... He столькі настра-ляюць, колькі напалохаюць... А. Ч а р н ы ш э в і ч. Як ш а л е н е ц гойсаў па вёсцы Хлыст, пакуль усю Мар-хуціну радню на той свет не ўправіў. Б, С а ч а н к а. Трэба быць ідыётам, каб за два пуды хлеба і літр спір-ту ў месяц падстаўляць лоб пад партызанскія кулі. I. Н а-в у м е н к а. Псіхапаты... Неразум-ныя... У. К а р а т к е в і ч. 156 Зручнасць была, нарэшце, у тым, што побач са мной пра-цавалі тупыя, абмежаваныя людзі, поўныя к р э ці н ы. I. Ш а м я к і н. Пашлі а с л а, за ім пасла. П р ы к а з к а. Па адзенні пан, а па розуму б а р а н. П р ы к а з к а. Няўжо ты такі п е н ь, што не разумееш? 1. Н а в у м е н-к а. To ён, палена, паехаў не да цябе, а ў маёнтак да таго злодзея Гарбатага Яся. А. Ч а р н ы ш э в і ч. — Я так і знаў!.. Д у б ы!.. Разявы!.. Ад гневу ажно лоб узмок. А. Б а ч ы л а. А я шукаю піпку. Усе кішэні вывернуў дарма, — нідзе няма. Згубіў напэўна, — гэткая д у-б іна! У. Ко р б а н. Гэта б о т, разумееш, звы-чайны б о т. Сляпая няна-вісць пазбавіла гэтага і д ы ё-т а ўсякага розуму. М. Л ы н ь-к о ў. А што ён, адзін, цёмны кура-нёўскі л a п а ц ь, зробіць. I. Мележ. Дзіравая ты х а л я в а. Вось што. Нічога не разумееш. Р. Н я х а й. Са мной Ігар нават гаварыць не хацеў — лічыў мяне проста вясковым х а м у т о м. Б. С а-ч а н к а. I гэты аб у х разумее, што ў хаце яго бацькі не жыццё, a пекла. А. Ч а р н ы ш э в і ч. Вось той бязмен— пры-родны лорд, ад пыхі ажно пе-ніцца. Р. Б ё р н с, перакл. Я. С е м я ж о п а. Накрыліся грошы. Так табе і трэба, дурная галава. М. Л о б а н. I ведай, г а л а в а яло в а я, што аб нас будуць успамінаць даўжэй і ў тысячу разоў болын удзячна, чым аб тваім Цэзару. I. Ш а м я к і н. ДУРНАТА, НЕРАЗУМ-НАСЦЬ, ВАР’ЯЦТВА; ДУР-НОТА, ДУРАТА, ДУРАСЦЬ, ІДЫЕЦТВА (разм.); ТУ-ПАСЦЬ, ІДЫЯТЫЗМ (пе-ран.). Маладыя былі, шмат было д у рнаты. Я. К у п а л а. Гэтую думку пісьменнік да-водзіць спакваля, не ў лоб, а як бы шкадуючы чалавека за яго неразумнасць, за цёмную ўпартасць. Л. A р а б е й. Усе ў палку лічылі вар’-яцт в а м наступаць без усякай артылерыйскай падрыхтоўкі... К. К р а п і в а. Болып сватацца к дзеўкам мінула дурнота, прапала адвага, адпала ахвота... ЯК у-п а л а. Лішняя дабрата — д у р а-т a. ГІ р ы к а з к а. Мала якая дурасць мо-жа ўляцець раптам у дзявочую галаву, міне 'дзень-другі — аду-маецца. I. М е л е ж. Было б вялікім і д ы ё ц т-в а м, ы-ы-ы, руйнаваць тыя га-товыя ўзоры гаспадаркі, да якой мы імкнёмся. М. Л о-б а н. Суіснаваць я адмаўляюся. 3 хапугамі, што мруць ад ску-пасці, і з тым рэдактарам-за-бойцаю, што рэжа добры верш ад тупасці.. П. Панчан-к а. Ды што гэта? Форменны і д ы ят ы з м або яўнае, нічым не захаванае шкодніцтва? X. Ш ы н к л е р. ДУРНЫ, НЕРАЗУМНЫ, БЕЗРАЗВАЖНЫ, ВАР’ЯЦКІ; ДУРАЦКІ, ДУРАЧЫНЫ, ПРЫДУРКАВАТЫ, БЯЗМОЗ-ГІ, БЕЗГАЛОВЫ, ТУПАГА-ЛОВЫ, ЦВЕРДАЛОБЫ, НЕ-ДАПЕЧАНЫ, ІДЫЕЦКІ (разм.); ТУПЫ, ПУСТЫ (пе-ран.) □ HE У СВАІМ РОЗУ-МЕ, HE ПРЫ СВАІМ РОЗУ-МЕ. 157 Дурнога салаўя— д у р-н а я песня. ГІ р ы к а з к а. Хіба ж ягня не р аз у м-нае вернецца з логава воўча-гаі С. Д з я р г а й. Дарэмна Талаконцаў стараў-ся затрымаць Карніцкага ад безразважнага, як яму здавалася, учынку. М. П а с-л я д о в і ч. Паганаю, чорнай варожай крывёй быў план перакрэслен в а р’ я ц кі! Н. Г і л е в і ч. Антон, ты мяне сваім д у-р а ц кім спакоем давядзеш, што я нап’юся сёння. I. Ш а-м я к і н. Смех без прычыны — знак д у р а ч ы н ы. ГІ р ы к а з к а. Фашысты пацяшаліся з яго, лічылі прыдуркаватым падлеткам. X. Ж ы ч к а. Сустрэўшы дзеяча выдатнага ў трамваі, б я з м о з г і бал-батун усюды дзень за днём яго душэўным сябрам называе. У. К о р б а н. Бачаць людзі: безгало-в ы! — пратурылі з фермы вон. А. Б я л е в і ч. Тупагаловыя фрыцы! Эшалоны ўсё роўна будуць га-рэць, колькі б у горадзе ні ве-шалі, ні расстрэльвалі людзей. Р. Н я х а й. Гэты цвердалобы Кар-пенка гатовы разбіцца ў шчэп-кі, каб толькі выканаць які бяз-глузды загад... В. Б ы к а ў. Агранома свайго недапе-чанага слухаешся? I. Ш а-м я к і н. I столькі ід ы ё ц ка й ра-дасці на гэтай мордзе, што нам становіцца яшчэ больш смеш-на. ЯБ р ы л ь. Т у п ы я дэфензіўскія «мера-прыемствы» толькі ўзнімалі ў вачах народа аўтарытэт Ку-палы, узмацнялі народную лю-боў да паэта, якога баяліся па-ны. В. Т а ў л а й. Вялікая галава, ды п у с т а я. П р ы к а з к а. I тут толькі дайшло да мяне: цётка Агапа, мусіць, н е ў сваім розуме. Таму і прай-шла яна міма мяне, таму і не адказала нічога на маё прыві-танне. Б. С а ч а н к а. Як прыйшло нешта ёй у га-лаву, як стала ў двор бегаць, як стала, дык цяпер як бы н е п р ы с в а і м р о з у м е за-сталася. Я. К у п а л а. ДЫРЫЖОР /пераважна царкоўнага хору: РЭГЕНТ. Зноў грымеў аркестр. Зноў уладарна ўзнімалася правая рука д ы р ыж о р а... Б. М і-к у л і ч. Янка Тукала, як рэгент, махаў рукамі і ва ўсё горла спяваў куплет песні, пера-дражніваючы местачковых бун-тароў. Я. К о л а с. ДЫХАННЕ; ДЫХ, ДУХ (разм.). Валасы казыталі яму твар, ён чуў ля сваіх вуснаў узбу-джанае Валіна дыханне. У. Дамашэвіч. Калючы снег забіваў д ы х. А. Наўроцкі. Сярдзіты вецер як нажом рэ-жа ў твар, забівае д у х. Я. К о-л а с. ДЭКАЛЬТЭ, ВЫРАЗ, ПРА-РЭЗ; ГОРС (разм.). Пашыта сукенка была неяк не па-тутэйшаму: з такім д э-кальтэ, якое Галя бачыла толькі ў кіно. Р. Сабаленка. Ha Paice белая шаўковая су-кенка з вялікім в ы р аз а м на грудзях. I. Н а в у м е н к а. Пятро, крыху ап’янелы ад выпітага лікёру, абнімаў яе і цалаваў у вусны, у гарачыя шчокі, у прарэз плацця на грудзях, I. Ш а м я к і н. На грудзях, паўз шыю, вы-малёўваўся шырокі г о р с, вы-стаўляючы да сонца маладое, здаровае, поўнае жыццёвай сі-лы, цела. Ц. Г а р т н ы. 158 Е ЕДКІ, ГОРКІ Гарэлі хаты, і над вуліцамі слаўся е д кі дым. I. М е-л еж. Г о р к і дым лез у вочы. 3. Б я д у л я. ЕПІСКАП /у католікаў: БІС-КУП. За цёмнай постаццю е п і с-кап а выйшла з царквы не-калькі чалавек. К. Ч о р н ы. А ўслед за панамі-дваранамі пачалі адхрышчвацца ад паў-стання і ксяндзы з іх высокімі духоўнымі айцамі касцёла — б і с к у п а м і. А. Я к і м о в і ч. ЕСЦІ, З’ЯДАЦЬ, КАРМІЦ-ЦА, ЖЫВІЦЦА, ХАРЧАВАЦ-ЦА, СПАЖЫВАЦЬ, СТАЛА-ВАЦЦА, ЗАКУСВАЦЬ, ПЕ-РАКУСВАЦЬ /што-небудзь смачнае: ЛАСАВАЦЦА /пра жывёлу: ЖЫРАВАЦЬ, ЖЫ-РАВАЦЦА; СІЛКАВАЦЦА, ПАДСІЛКОУВАЦЦА, ПАД-' МАЦОУВАЦЦА (разм.) /вад-кую яду: ХЛЬІСТАЦЬ (разм.); ГАМАЦЬ (дзіц.); ЖЭРЦІ, ЖРАЦЬ, ЗЖЫРАЦЬ (груб.); УПЛЯТАЦЬ, АПЛЯТАЦЬ, УПІСВАЦЬ, УМІНАЦЬ, ЦЕ-РАБІЦЬ, МАЛАЦІЦЬ, ПЫТ-ЛЯВАЦЬ (перан.) □ БРАЦЬ У РОТ. Есць за вала, робіць за Ka-Mapa. П р ы к а з к a. Куды дзяецца гэтая салома? Няўжо яе каза з’я д а е? Я. К о-л а с.