КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
А пайшоў муж у армію, — усё перайначылася: му-зыка, песні, падчас, наганялі сум, а не весялосць. A. К у-лакоўскі.
Здавалася, што ўсе малыя дзеці за год вельмі выраслі і з ’ і н а ч ы л і с я. К. Ч о р н ы.
Як, аднак, усё п аі н ач а-л а. Павыростала, і не пазнаць. Я С к р ы г а н.
Былі рублі, ды п е р а в я р-нуліся ў вераб’і. Пры-м а ў к а.
Ен пазбыў свой цяжкі кло-пат, і яго банькава гора абярнулася ў радасць. Я. Колас.
Каб я ведаў чароўнае сло-ва — перакінуўся б у зя-зюльку. 3. Б я д у л я.
Нават лес абмяніўся: старыя дрэвы даўно згнілі і
ляжалі ў зямлі, а новыя былі нізкія, крывыя, няўдалыя,— як сухотныя. Я. К о л а с.
У меру таго, як Іван в ы р а-дзіўся ў здрадніка і ворага народа, ён стаў і асабістым во-рагам Тацяны. У. К а л е с н і к.
Няўжо — і праўда — п е pa-pad зіў с я, перакінуўся к чужым радам. I. Мележ.
... I ён падумаў тады, што іх школьная дружба захавалася і можа перарасці нават у іншае, больш моцнае пачуццё. Т. X а д к е в і ч.
Малады сасняк п е р айш о ў у густы і вільготны змешаны лес. В. В о л ь с к і.
ЗМЯНШАЦЦА, ПАМЯН-ШАЦЦА. МЕНШАЦЬ, УБЫ-ВАЦЬ. УБАУЛЯЦЦА; МЕН-ШЫЦЦА (разм.); МЕНЕЦЬ (абл.); ЗНІЖАЦЦА, ПАНІ-ЖАЦЦА, ПАДАЦЬ, СПА-ДАЦЬ, КАРАЦЕЦЬ, СКАРА-ЧАЦЦА, РАСТАВАЦЬ, ТАЯЦЬ (перан.) □ ІСЦІ НА СПАД.
Але адлегласць паміж імі і коннікам змяншалася з кожным момантам. Я. К о л а с.
Жывём не блага, а вось без падкормкі надоі п а м ян ш а-ю цца. К. А с і п е н к а.
Памалу група меншала і нарэшце асталося нас толькі чацвёра... A. К а р п ю к.
Лаўлю лісіц ды ваўкоў, — a іх не ў б ы в a е. А. Б а ж к о.
... Віць пачала год ад года мялець, а ў летнія сухія ме-сяцы вады ўбаўлялася так, што ўжо дзе-кольвек на полі рака спрабавала перасы-хаць. Б. С а ч а н к а.
Поезд з салдатамі аддаляў-ся, м е ншы ў с я і ў канцы зусім прападаў з вачэй далёка ў тым лесе, куды бегла і сама чыгунка. Я. К о л а с.
Усё даўжэлі Цімошкіны пры-пынкі і ўсё м е не л а сілы, a
7*
195
з ёю канчалася яго рашучасць уратавацца ад пагібелі. В. Б ы-к а ў.
Цана няўхільна з н і ж а л а-с я. В. В о л ь с к і.
Зарплата, вядома, п а н і ж а-е ц ц а. П. П е с т р а к.
Каровы ў запуску, так што надоі п ад а ю ц ь... Л. Г а ў-р ы л к і н.
Тэмпература спадае. Я дужа радуюся. Я. К о л а с.
Дні праходзяць, бягуць, к а-р а ц е ю ц ь яны. Я. К о л а с.
Коннікі набліжаліся. 3 кож-най хвілінай адлегласць да іх скарачалася. П. Г а л а-в а ч.
Грамадка іх [рабочых] то ўзрастала, то раставала. Ц. Г а р т н ы.
I т аю ць сілы... Яшчэ крок, два, тры крокі. Б. М і к у л і ч.
Дні ід у ц ь н a с п а д. Я. К о л а с.
ЗМЯСЦІЦЦА, УМЯСЦІЦ-ЦА, ПАМЯСЦІЦЦА, УВАН-СЦІ, УЛЕЗЦІ (разм.).
Як яны маглі з м я с ц і ц ц a ў невялікім караблі? К. К р а-п і в а.
Увесь яго скарб у м я с ц і ў-с я на возе... Р. Сабаленка.
— Дык пераходзь да мя-не, — шчыра іірапанаваў дзед Лукаш. — Як-небудзь памес-ц і м с я. Я к і м о в і ч.
Калі ж скончылася веснавая паводка і рэчка ў в а й ш л а ў берагі, млынар ужо на сялянскі завоз пусціў млын. К. Ч о р н ы.
За пазуху ўлезла гарэлі-цы пляшка. В. Дунін-Мар-ц і н к е в і ч.
ЗНАЕМСТВА; ЗНАЁМАСЦЬ (разм.); БЛАТ (груб.).
Выпадкова гутарка была як сродак знаёмства. П. П е-с т р а к.
Што ж, вып’ем за нашу
знаёмасц ь... К. К р а п і в а.
Я прынцыпова супроць б л а-т у, а зараз шкадую, што не знаёмы з адміністратарам або кім іншым. У. Ш ы ц і к.
ЗНАЙСЦІ, АДШУКАЦЬ, ПАДШУКАЦЬ, ДАШУКАЦЦА Інечакака: НАТРАПІЦЬ, НА-ТКНУЦЦА, НАПАРОЦЦА; НАЦІКАВАЦЬ, АСАЧЫЦЬ, ВЫСАЧЫЦЬ, ВЫШНЫПА-РЫЦЬ (разм.); ВЫКАПАЦЬ, АДКАПАНЬ, ВЫПАРАЦЬ, НАМАЦАЦЬ (разм. перан.); ТРАПІЦЬ (абл.).
Чаге не згубіў, таго не з н. о й д з е ш. П р ы к а з к a.
Я наваг адшукаў і лаў-ку тую, дзе выразаў сцізоры-кам імя. В. В і т к а.
Прыедзем у часць — першаіі справай кіруе ў вёску, каб падшукаць нам начлег. М. Р а к і т н ы.
Значыць, не дашукацца праўды мужыку ні на зямлі, ні на небе! М. Л у ж а н і н.
Еду, еду, еду, не натрап-л ю следу. В. В і т к а.
Ідучы каля Ліповай грады, Косцік наткнуўся на вы-талачанае логава. С. Бара-н а в ы х.
Калі не ч a п о р а ш с я, то можна будзе падумаць, як табе яшчэ яго [золата] шукаць. М Л о б а н.
Вераб’іха націкавала сабе белую курыную перыну і ўзяла яе ў дзюбку. Я. К о л а с.
Ява [вавёрка] нядаўна а с а-ч ы л а гэгы дуб. А. Я к і м о-в і ч.
Яшчэ летась ён высачыў і знішчыў цэлы воўчы вывадак. М. П а с л я д о в і ч.
На пад’ездзе да Оршы ка-лону ўсё-такі в ы ш н ы п а р ы ў фашысцкі гарбун-самалёт, раз-ведчык. Р. Сабаленка.
У левай шуфлядзе, дзіва дый годзе, у ашмоцці паперы я в ы-
196
к an а ў зімовую шапку-ву-шанку. Р. С а б а л е н к а.
— Ну і дзеўка!.. — Цімохін глядзеў услед Людміле поўным захаплення позіркам.— Дзе ты яе, Васька, а д к a п а ў? h. А с і-п е н к a
Каля самай яліны і прыха-ваны былі тыя кулямёцікі. A сёння вось і няма. I такое ж, здаецца, здатнае месца, дык жа в ы п а р а ў нехта... М. Л ы н ь к о ў.
... Мы намацалі бандыц-кае гняздо. А. Чарнышэ-в і ч.
У іх [лясах] жыві колькі хо-чаш, ніхто цябе не трапіць. К а з к а.
ЗІІАЎЦА, МАЙСТРА, СПЕ-ЦЫЯЛІСТ, ПРАФЕСІЯНАЛ, ЭКСПЕРТ. ЗНАТОК, СПЕЦ (разм.у, УСЕЗНАЙКА (разм. іран.)-, АУІАРЫТЭТ, ПРАФЕ-САР, СВЯЦІЛА (перан.) □ СТАРЫ ВЕРАБЕЙ, СТРЭ-ЛЯНЫ ВЕРАБЕЙ.
— Мусіць, зіма сапраўдная ляжа, — з выглядам з н а ў ц ы сказаў Коля, ловячы рукой пу-шыстыя сняжынкі. А. Я к і м о-в і ч.
Забярэш рыдлёўкі і сякеры для нашай арцелі. Выбірай добрыя, каб не было браку, ты м а й с т р а, павінен выбраць. А. Ч а р н ы ш э в і ч.
Вы с п е ц ы я л і с т, вы ве-даеце машыны, вы можаце злу-чыць асобньія часткі іх і зра-біць іх жывымі. П. Г а л а в а ч.
Рашцамі людзі пачыналі тут арудаваць: п р аф е с і я-н а л ы — цягавіта і роўна, з на-вакольных вёсак і вёсачак — нейк неспакойна... К. Ч о р н ы.
Прыехаў з трэста прадстаў-нік,— машыну хваліць, гля-дзяць э к с п е р т ы і не га-няць... У. К о р б а н.
Я глядаеў і дзівіўся, чаму гэ-тыя дзлды так слухаюць яго, маладога, — пытаюцца, раяц-
ца, нібы ў якога бывалага знатака. ЯСкрыган.
Навуковыя с п е ц ы мелі абшырньія кабінеты і салідныя спецстаўкі. 3. Б я д у л я.
Карнікевіч лічыў Кананца ўсёзнайкам. П. Г1 е с т-р а к.
Некаторыя нашы літаратур-ныя а ў т а р ы т э т ы не хо-чуць займацца вырошчваннем маладых пісьменнікаў. М. X в е-д а р о в і ч.
Дык ты ж у нас на гэта прафесар. У тваёй, брат, процантнай грамаце я мала разбіраюся. А. Я к і м о в і ч.
Аб чым сведчыць той факт, што вядомы прафесар — сорак навуковых прац, можна ска-заць, с в я ц і л а медыцыны ■— звярнуў на мяне ўвагу? У. Ш а-х а в е ц.
Без хвалявання ў нашай справе нельга. Я, так сказаць, с т а р ы в е р а б е й, і то хва-лююся. Я. Б р ы л ь.
He, мяне на мякіне не ашу-каеш. Я с т р э л я н ы в е р а-б е й. Я. В а с і л ё н а к.
ЗНАХОДЖАННЕ, ПРЫ-СУТНАСЦЬ, РАЗМЯШЧЭН-НЕ; БЫЦЦЕ, ПОБЫТ (разм.); ДЬІСЛАКАЦЫЯ (кніжн. вайск.).
Абодва падсудныя былі блед-ныя: доўгае знаходжанне Ў астрозе да суда налажыла на іх свой адбігак. Я. К о л а с.
Ужо адна твая п р ы с у т-насць недалёка мяне значна легчыць маё маральнае адчу-ванне... Ц. Г а р т н ы.
У. раёнах размяшчэння партызанскіх злучэнняў Сако-ліча дзейнічае былы член Ваен-нага савега... М. Л ы н ь к о ў.
Ен сказаў возніку ехаць да-лей і ўпершыню за ўвесь час б ыцця свайго ў гэтым раёне спыніўся ў заезным двары. М. 3 а р э ц к і.
197
Яго трохмесячны п о б ыт у партызанах, ён лічыў, дае яму права набліжацца да такіх [аўтарытэтных] людзей. П. П е-с т р а к.
Месца дыслакацыі на-шых атрадаў — паміж Гродна і Беластокам... A. К а р п ю к.
ЗНАХОДЗІЦЦА, ПРЫСУТ-НІЧАЦБ, БЫЦЬ, МЯСЦІЦ-ЦА, РАЗМЯШЧАЦЦА, ЗМЯ-ШЧАЦЦА; АЦІРАЦЦА (разм. зняваж.); ДЫСЛАЦЫРАВАЦ-ЦА (кніжн. вайск.); ЛЯЖАЦЬ, СТАЯЦЬ, СЯДЗЕЦЬ, ТУЛІЦ-ЦА, ЛЯПІЦЦА, ТЫРЧАЦЬ. ПРАПАДАЦЬ (перан.) □ HE ВЫЛАЗІЦЬ.
Знаходзіцца гэтае сяло дзесьці ў глухой тайзе... М. Г а р э ц к і.
Кашын рэдка п р ыс у т н і-ч аў на сходах, на якіх аб-мяркоўваўся ход спаборніцтва. У. К а р п а ў.
Б ы ў я ў Парыжы на кан-грэсе... Я. К о л а с.
Чайная м я с ц і л а с я на не-вялічкім пляцы, які, відаць, у кірмашовыя дні быў і арэнай гандлю. Р. С а б а л е н к а.
Воддаль ад горада, за ле-сам, р а з м я ш ч а е цц а бу-даўнічая пляцоўка завода. Т. X а д к е в і ч.
3 м яшч а ла с я яна [лазня] у асобным, вясёленькім барач-ку... М. Г а р э ц к і.
Амаль кожны раз пасля сканчэння змены дзяўчынка а цір а л а с я ля электразвар-шчыкаў. Р. С а б а л е н к а.
Чуў ад сгарога, што парты-занскі атрад часова дысла-цыруецца тут недалёка... A. К у л а к о ў с к і.
Л яжыць Новая Гвінея ка-ля самага экватара. Я. М а ў р.
С т а і і{ ь мая Дуброўка над Шачаю-ракой. А. Б я л е в і ч.
Нешта нялюдскае с я д з і ц ь
у табе. Я. К у п а л а.
Навагранская бальніца часо-ва т у л і л а с я ў памяшканні былой дэфензівы. Р. С а б а-л е н к а.
Лабановіч з настаўніцаю ўва-ходзяць у дворык, дзе л е п і ц-ц а некалькі заняпалых стара-свецкіх хатак... Я. Колас.
Нешта ты круціш, хаваешся ад нас. Кожны вечар у скверы тырчыш. I. Навуменка.
Бацька прападаў у клі-ніцы, сустракаліся мы рэдка. Б. М ікул і ч.
Мікола амаль н. е в ы лазіў з кузні, дапамагаў бацьку. М. Даніленка.
ЗНАК, МЕЦІНА, КЛЯЙМО ]у жывёл: ТАУРО; ЗАЛЫСКА (разм.); СІМВАЛ, ЭМБЛЕМА (кніжн.).
А навокал каскі ўсё варо-жыя, а на касках павуковы з н а к. A. А с т р э й к а.
Патрэбен востры фельетон, высцебайь іх па твары, пакі-нуць на іх сінякі, м е ц і н ы. А. Макаёнак.
Запрэжаны конь быў высокі, худы — адны косці і скура — з казённым к л я й м о м на сцягняку. К. Ч о р н ы.
Шыракагруды, з грываю ру-дой, буланы конь пазначаны т а ў р о м. А. Вялюгін.
Антон рабіў залыс кі та-паром. А. Пальчэўскі.
Крыж у вершы — гэта і кан-крэтная рэч і адначасова с ім-в а л сялянскай нядолі. Р. Ш к р а б а.
Тры станкі высокай даклад-насці з’яўляюцца ўладальніка-мі ганаровай эмблемы [зна-ка якасці]. «3 в я з д а».
ЗНАРОК, НАУМЫСНА, НАУМЫСЛЯ, СУМЫСЛЯ, СВЯДОМА, ПРАДУЗЯТА, СПЕЦЫЯЛЬНА, ДЭМАНСТ-
198
РАЦЫЙНА; НАЗНАРОК (разм.); НАРОЧНА (абл.).
Ехалі полем — знарок аб'язджалі лес. I. Шамякі н.
Дзірка не ад шпунта, а пра-кручана наўмысна. С. Б а-р а н а в ы х.
Ідзе Віктар наўмысля ма-рудна, ледзь пераступаючы па-гамі, каб як даўжэй працяг-нуць дарогу. М. 3 а р э ц к і.
Гэта с у м ы с л я падпаль-ваюць балота палешукі, каб на выгаралым месцы расла нале-та маладая, лепшая трава. Я. К о л а с.