КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
У 1917 г. за сцяной Аляксе-еўскага равеліна пабуда-вана сакрэтная адзіночная тур-ма для палітычных вязняў... Б е л С Э. Фаргы стаяць і кожнаму гавораць пра дні выпрабаван-няў, дні вайны... М. Т а н к. Тут знаходзіўся ўмацаваны акропаль Карфагена з гра-мадскімі будынкамі. В. В о л ь-с к і. КРЭСІВА, КРАСАЛА; КРА-САДЛА (абл.). 3 к р э с і в а ляцелі ўсё 8« 227 іскры, але жаданага дымку не з’яўлялася. М. Л ы н ь к о ў. Галавень злез з каня, прывя-заў яго да драбін нечых калёс і пачаў высякаць красалам агонь, каб прыкурыць піпку. М. Л у п с я к о ў. Ды ў дадатак згубіў к р а-с ад л а, якім выкрэшваў заўсё-ды агонь для свае піпкі. М. Л ы н ь к о ў. КРЭСЛА, ФАТЭЛЬ /з пака-таю спінкай: ШЭЗЛОНГ. Вінцусь падсунуў да стала к р э с л а і сеў. П. Г а л а в а ч. Рыгор сеў на падстаўленым таўстухаю паношаным, калісьці раскошным, ф ат э л і... Ц. Г а р т н ы. — Тэкля Данілаўна, — пады-ходзіла да старой сястра-гас-падыня, — вы зараз на гадзіну якую прыселі бу шззлонг. У. Караткевіч. КУБАК, КОНАУКА, КАРЭЦ, КВАРТА. Ну, што ж, — налівайце зноў к у б кі ды вып’ем за здароўе маладой пары. В. Д у н і н -Марцінкевіч. П’е з конаўкі жанчына халодны хатні квас. A. К у-л я ш о ў. Яўхім выпіў зразу, перакуліў карэц, няхай бачаць — да дна. I. М е л е ж. Халімон, трымаючы абедзвю-ма рукамі цяжкую, зробленую з гільзы снарада к в а р т у, смагла піў. П. Г а л а в а ч. КУДАХКАННЕ, К.УДАХ-ТАННЕ, САКАТАННЕ. Цішыня панавала навокал: ні людской гамонкі, ні брэху сабакі, ні кудахкання ку-рыцы. Т. X а д к е в і ч. Са снапоў проса з к у д а х-таннем зляталі спалоханыя куры. I. Ш а м я к і н. Тады ў яго свядомасць увар-валася разам: самадавольнае сакатанне курэй, клапатлі- ва-жвавае ціўканне на страсе вераб’ёў. М. 3 а р э ц к і. КУДЫСЬЦІ, НЕКУДЫ, НЕ-ДЗЕ, ДЗЕСЬ. Кудысьці ўдаль рассціла-ецца жаўтаваты пас гладкай, нібы ток, дарогі. 3. Бядуля. Ды за тыдні два перад гэ-тым, як цара скінулі, уцёк н е-к у д ы... М. Ч а р о т. Хутка настаўнік недзе вы-ехаў. Школа апусцела. А. Я к і-м о в і ч. Алесь д з е с ь пайшоў яеч-ню пячы. Я. К о л а с. КУКАРДА; ЦЭШКА (абл.). На пгапцы яго, як падышоў бліжэй, былі прыметны дзве дзюрачкі, дзе калісь сядзелі к у к а р д ы. М. Ч а р о т. Фортка зачынілася, і формен-ная шапка з паліцэйскай ц э ш-каю схавалася зноў. Р. Му-р а ш к а. КУЛЬГАВЫ, КРЫВЫ. Семдзесят шэсць гадоў слу-жылі дзеду ногі, на семдзесят сёмым калекам стаўся, куль-г а в ы м. Я. К о л а с. К р ы в ы я, сляпыя, хворыя пачалі прыходзіць ■— мо выле-чацца, П. Г а л а в а ч. КУЛЬГАЦЬ, ЧЫКІЛЬ-ГАЦЬ, ЧЫКІЛЯЦЬ, ЧЫКІЛЬ-ГІКАЦЬ, КАНДЫБАЦЬ. Вупь к у л ь г а е чалавек з драўлянай нагой. А. Ч а р н ы-ш э в і ч. Лепш у бяздонне зваліцца потарч, як чыкільгаць у жыцці калекай. М. Хведа-р о в і ч. Ч ы кі л яў ён у лёгкіх кір-завых ботах па балоце, насіўся за Вірам па пушчы. I. Пташ-н і к а ў. Пакуль Іванавіч чыкіль-г ікаў да трыбуны, у зале паспелі абмяняцца думкамі. A, А с і п е н к а, Дзед кандыбае з куль- 228 бакай, дыхаці цяжка яму... М. Засім. КУЛЯ; СВІНЕЦ (зб.). Злосная маленечкая куля яшчэ трапіць ворагу ў сэрца. П. П а н ч а н к а. He змсг скасіць, зваліць с в і-н е ц Каліну ў дамавіну. А. Б я л е в і ч. КУПЛЯЦЬ, НАБІРАЦЬ, СПРАУЛЯЦЬ. He там траціш, дзе к у п,-л я е ш, а там траціш, дзе збы-ваеш. П р ы к а з к а. Зараблю — табе на рынку я сукенку н а б я р у. П. Б р о ў-к а. А тут і дзяўчаты падраста-юць, адзенне ім трэба спраў-ляць. Я. Колас. КУПЭ, АДДЗЯЛЕННЕ. Гэтыя тры чалавекі сустрэлі-ся выпадкова ў к у п э паса-жырскага поезда. П. П е с т-р а к. Цікавіліся імі і астатнія двое пасажыраў з іх аддзялен-н я. Ц, Г а р т н ы. КУРГАН, НАСЫП. Як сведкі стаяць к у р г а н ы абапал дарогі бясконцай. А. Астрэйка. У сырую зямельку зарылі, зверху н а с ы п вялікі зрабі-лі. М. Б а г д а н о в і ч. КУРЫЦЦА, КУРЭЦЬ, КУ-РЭЦЦА, КЛУБІЦЦА, ПЫ-ЛІЦЦА, ПЫЛІЦЬ. Пыл зпад лапця курыц-ц a... М. Т а п к. Парабак адумаўся толькі та-ды, калі ўжо не было перад яго вачыма пана, адно пыл курэў з-пад гумавых колаў. К. Ч о р н ы. Янук, ідучы сярод вуліцы па пяску, дзе к у р э ў с я пыл, трубіў у доўгую трубу з бяро-сты — гаманіў на ўсю вёску. I. П т а ш н і к а ў. У твар біла гарачае, сухое паветра, за машынай кл у б іў-ся дробны, перацёрты пыл. A. А с і п е н к а. П ы лі цца вузкая дарога, a мы ідзём на ўскрай сяла. П. П р ы х о д з ь к а. П ы лі ц ь пад армейскімі боіамі шлях. А. Зарыцкі. КУРЭЦ; ДЫМАКУР, ТАБА-КУР (разм.). Капі гы курэц, то май сваю люльку і тытунец. П р ы-к а з к а. А я прыйшла па запалкі, ка-лі багаты. У нас, каб на іх ліха, гэтыя к у р цы за дзень усё павыцягалі. He накупляешся на іх, д ы. м а к у р а ў. В. Б ы-к а ў. ... Але за паперай ганяліся, асабліва r а б а к у р ы. М. М а-ш а р а. КУФАР, СКРЫНЯ. Зося стаяла над адчыненым к у ф р а м і перабірала кусоч-кі паркалю. К. К р а п і в а. У с к р ы ні ляжала і адзе-жа нявесткі. П. Пестрак. КУХАР, ПОВАР, КУЛІНАР Іу вайсковай часці ці ў рабочай арцелі: КАШАВАР. Рыбу нам засмажыць к у-х a р. A. В я л ю г і н. Добры п о в а р і з карэння зварыць смачну страву. М. 3 а-с і м. Чарга выпадала Андрэю на гэты раз быць кулінарам, але Сава не даваў яму дакра-нупца да гаршка. П. П е с т-р а к. Вось мы зараз да к a ш а в а-р а: «Так і так — давай афіцэр-скую яду хворым салдатам...» К. К р а п і в а. КУЧА; ГОРБА (абл.); PAPA, ГРУД, БУРТ (перан.) /ка-мення: КРУШНЯ Іламачча: ЛОУЖ. Ля самых пуцей ляжалі роў-ныя кучы вугалю... М. Л ы н ь-к о ў. 229 Батракоў, з якімі яны, палон-ныя, перакопвалі кампостныя г о р б ы..., цяпер тут не было. Я. Б р ы л ь. — Падай сюды калуна, — за-гадваў ён, калі была нарэзана ўжо цэлая г a р а круглякоў. М. Л о б а н. I я прыцягнуў нейкае ламач-чо, кінуў у г р у д. М. Г а р э ц-к і. Дзяўчына паказала на б у р т мінеральнага ўгнаення, ссыпа-нага ля станцыйнай паветкі. Р. С а б а л е н к а. Чалавек сядзеў на к р у шні камення, апранены ў палатня-ны, зрудзелы ад старасці, не-калі шэры палітон. К. К р а-п і в а. На лесасеках дыміліся л а ў-ж ы. М, М а ш а р а. Л ЛАВА, ЛАУКА, ТАПЧАІІ Іпераносная: УСЛОН, ЗА-СЛОН, ЗЭДЛІК Ішкольная, злучаная з нахільнаю дошкай: ПАРТА; СТОЛАК (абл.). Пайшоў у кухню, лёг за ста-лом на голай вузенькай л а в е і заснуў. К. Ч о р н ы. У куце стол і шырокія з до-шак л аў кі ад сцяны да сця-ны. П. Г а л а в а ч. Па левую руку стаяў т а п-ч а н —• Валодзева пасцель. Р. Сабаленка. 3 цёмнага запечка вынес гас-падар да стала ўслончык і запрасіў Панаса сесці. П. Г а-л а в а ч. Некалькі доўгіх заслонаў стаяць паўз сцены і ля стала. К. Ч о р н ы. Кабета сядзела на нізенькім з э д лі к у і драмала. К. Ч о р-н ы. Але вось на пярэдніх п.а р-тах школьнікі раптам весела заўхмыляліся. A. К у л а к о ў-с к і. Юрка падцягнуў пад стол доўгі с т о л а к. Усе селі. К. Ч о р н ы. ЛАГЧЫНА, НІЗІНА, КАТ-ЛАВІНА, ДАЛІНА. 3 узгорка улагчынку да-рожка збягае. Я. К о л а с. Калоны пехацінцаў павольна спускаліся ў ні з ін у... I. Чыг-р ы н а ў. Аў катлавіне быў зя-лёны змрок, пранізаны туман-на-залацістым водсветам за-ранкі, У. Караткевіч, Няма гораў без д а л і н а ў. П р ы к а з к а. ЛАД, УКЛАД, ПАРАДАК, СІСТЭМА, РЭЖЫМ. Рукой пралетарскаю смелай гнілы стары л а д зруйнава-ны. Я. К у п а л а. На нашу Радзіму, вялікі Са-вецкі Саюз, з верай і надзеяй глядзяць усе простыя людзі свету, якія прагнуць справядлі-вага ў клад у жыцця. Я. К о-л а с. Замест аднаго начальства з’явілася другое, a п a р а д кі засталіся тыя самыя. Я. М а ў р. С і с т э м а старая згніла. Я. К о л а с. Колькі прыкладаў таго, як смерць ненавіснага правіцеля была і смерцю яго варварскага р э ж ым у. A. А с і п е н к а. ЛАКАМАТЫУ /з паравым рухавіком: ПАРАВОЗ, ПАРА-ВІК /з рухавіком унутранага згарання: ЦЕПЛАВОЗ /з элек-трарухавіком: ЭЛЕКТРАВОЗ. Па пуцях рушыў вялікі та-варны л а к а м а т ы ў, цяжка 230 пыхаючы адпрацаванай парай. Я. Васілёнак. Доўгі цягнік вялі аж два п a р а в о з ы. М. Л ы н ь к о ў. Другі п а р а в і к пацягнуў назад ад фронту цэлы эшалон. К. Ч с р н ы. Транспарт жа вунь як расце. Цеплавозы, электраво-в о з ы... X. Ш ы н к л е р. ЛАМАЧЧА, ЛОМ, ЛАМ'Ё, СУШНЯК. Месцамі пад дрэвамі нава-лена шмат л а м а ч ч а. 3. Б я-Д у л я. Ен пераступаў вывараты і калоды, абыходзіў кучы л о-м у... А. Чарнышэвіч. Дзед сядзеў на кучы л а м’ я, прыкрытага тоўстым пластам яловых лагак. Я. К ол ас. Назбіраўшы яшчэ с у ш н я-к у, Міколка з дзедам расклалі невялікі агонь. М. Л ы н ь к о ў. ЛАПАТА, РЫДЛЕУКА /для перамяшчэння сыпкіх матэрыя-лаў: ШУФЕЛЬ; ЖАЛЯЗНЯК (разм.); ЗАСТУП (абл.). Ідзе з л a п а т а й дзядзька з хаты і адграбае снег заўзята. Я. К о л а с. Мы прагрызлі р ыд лё ў к а-м і гліны пласты... М. Л у ж а-н і н. Яніс моўчкі шуфелем раз-гроб кучу вугалю. С. Г р а-х о ў с к і. Для цікавасці пачынаў спрытнымі ўзмахамі ж а л е з-няк у выкідаць з канавы цяж-кія камякі гліністай зямлі. Ц. Г а р т н ы. Побач перамаўляюцца хлоп-цы, звініць, наткнуўшыся на камень, заступ. I. Наву-м е н к а. ЛАПАЦЬ /з лазы: ЛАЗОВІК (разм.): ХАДАК (уст.). Без н а в у кі і лапця не спляцеш. П р ы к а з к а. Ну, калі так, спляту вам ужэ... гэтыя лазовікі. П. П е с т р а к. Залез на печ і распрануўся, з ацёкшых ног зняў х ад а кі. Я. К о л а с. ЛАПУШНЫ, ЛАПУШЫ-СТЫ, ШЫРАКАЛІСТЫ. Пад ценем свайго л а п у ш-н о г а галля каліны сцюдзё-насць схавалі. П. Г л е б к а, Ма падлозе ў цэбрыку рос л а п у ш ы с т ы фікус. С. Г р а-х о ў с к і. Пад вокнамі раслі ш ы р а-калістыя клёны і каштаны. М. X в е д а р о в і ч. ЛАРОК, ПАЛАТКА, КІЕСК; ЯТКА (уст.). Каля л а р ка ў цяністым парку п’ём развітальны кухаль іскрыстага піва, паціскаем рукі гданьскіх таварышаў. Я. Б р ы л ь. Між радоў п ал а т а к — абаранкі, піва. М. Т а н к. Яна глядзіць у бок вітрыны для аб’яў, што стаіць побач з газетным к і ё с к а м. М. Л ы н ь к о ў. 3 Баркоў прыляцелі сюды груганы. Па ўзлессі, як тыя са-бакі ля ятак,—■ Мікола гля-дзіць, — патрулююць яны. А. 3 а р ы ц к і. ЛАТА, ЛАТКА, ЛАШК. Л а т а на л а ц е, шва не знаці. П р ы м а ў к а. Прыгожыя на світцы і л а т-к і ад роднага таткі. П р ы-к а з к а. За спіною торба, у руках доўгі і моцны кій, куртка і на-гавіцы ўсе ў рознакаляровых л а п і к а х. У. К a р а т к е в і ч.