КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Сістэматычнае п а л л «-ш э н н е племянных і прадук-тыўных якасцей авечак у Бе-ларусі пачалося пасля калек-тывізацыі сельскай гаспадаркі. Б е л С Э. У новым творы пісьменніка адчуваецца ўдасканален-н е майстэрства. М. X в е д а-р о в і ч. Чым болей ён будзе сама-крытычным і чым болей пакла-дзе працы на адштукоўку сваіх твораў, тым болей даска-налымі будуць яны. Я. І\ о-л а с. П а в ы ш э н н е кваліфіка-цыі спецыялістаў сельскай гас-падаркі сярэдняга звяна право-дзіцца ў спецыяльных школах... Б е л С Э. Іван Андрэевіч Крылоў мно-га затрачваў працы на ш л і-ф о ў к у шмат якіх сваіх цу-доўных баек. Я. К о л а с. ПАЛЯУНІЧЫ Іловіць звя~ роў ці птушак: ЗВЕРАЛОУ, ПТУШКАЛОУ; ПАЛЯУНІК (разм.); ЛАВЕЦ (уст.). П а л я ў н і ч а м у вавёрка паказала толькі хвост. М. К а-л а ч ы н с к і. 3 іх Ісаў быў з в е р а л о-в а м, гэта зпачыць — п а л я ў-н і ч ы... К. К р а п і в а. У маладосці ён быў заў-зятым п т у ш к а л о в а м. А. Я к і м о в і ч. Ен змал'ку быў п а л я ў н і-к о м, аленяў біў, страляў ваў-коў... У. Д у б о ў к а. Наскочыў звер на л а ў ц а. П р ы м а ўк а. ПАМАГЧЫ, ПАДТРЫ- МАЦЬ; ПАДМАГЧЫ, ПАД-САБІЦЬ, ПАДСОБІЦЬ, ПА-СОБІЦЬ (разм.) □ ПАДАЦЬ РУКУ, ПАДАЦЬ РУКУ ДА-ПАМОГІ, ПАЙСЦІ НАСУ-СТРАЧ, УЗЯЦЬ НА БУКСІР. He дзівіся, панок, як жы-ву, — мне ніхто не памог будаваць. Ф. Багушэвіч. Піянер, ты будзь гатоў п а д-т р ы ма ц ь сваіх братоў! я. К о л а с. Сваце, сваце мой, п а д м а-ж ы, хвартушочак мне падвя-жы. С. Д з я р г а й. Можа б заўтра на работу не пайшоў, п а д с а б і ў рэзаць дошкі? I. Н а в у м е н к а. — Дай падсоблю. — Сама данясу. М. Л о б а н. Гараваннем справе не па-с о б і ш. Р. М у р а ш к а. Твае сыны ў журботны час трывогі братэрскую р у к у мне п а д а л і... Р. Н я х а й. Савецкі народ падаў р у-к у дапамогі родным братам. Р. Ш к р а б а. Клуб будзе ў бліжэйшыя дні. Буткевіч як старшыня выкан-кома п о й д з е насустрач. А. Ч а р н ы ш э в і ч. — А заўтра будзем памагаць ім, — паказаў ён на жанок.—• Н а б у к с і р в о з ь м е м. Я. С к р ы г а н. ПАМЕР, РАЗМЕР, РОСТ, МАШТАБ, МАШТАБНАСЦЬ, ГАБАРЫТ /дыяметр рулі, ствала: КАЛІБР. Стол сваім іі а м е р а м не даваў месца для пяці крэсел, каб і былі яны ў пакоі. Ц. Г а р т н ы. 308 Р а з м е р усіх прыватных тэлеграм абмяжоўваецца двац-цаццю словамі. X. Ш ы н к-л е р. Чалавек ростам сваім уз-вышаўся над усімі іншымі. Э. С а м у й л ё н а к. Будаўніцтва. У шырокім м а ш т а б е ў нас яно. А. Б я-л е в і ч. Кожны цэх уразіць нас м а ш т а б н а с ц ю, даскана-лым першакласным абсталя-ваннем... Т. X а д к е в і ч. Глуха плюхне рэйка па шпа-лах — ужо адмераны г а б а-р ыт між дзвюх нітак... X. Ш ы н к л е р. У нашых меншы к а л і б р, куля меншая. У. Д а м а ш э-в і ч. ПАМЕРЦІ, СКАНАЦЬ, ЗГІ-НУЦЬ; ЗАГНУЦЦА, ЗАЙСЦІ-СЯ, АКАЛЕЦЬ, АПРУЦЯ-НЕЦЬ, СПРУЦЯНЕЦЬ, ВЫ-ПРУЦІЦЦА, АПРЭГЧЫСЯ, СКАПЫЦІЦЦА, ЗДЫРДЗІЦ-ЦА (разм.); ЛЕГЧЫ, ЗЛЕГ-ЧЫ, ПАЛЕГЧЫ, ДАЙСЦІ, ДАЦЦА (перан.); ПАСЦІ, 3A-СНУЦЬ, СПАЧЫЦЬ, АДЫС-ЦІ (перан. выс.); ЗДОХНУЦЬ, ПАДОХНУЦЬ (перан. з«я-важ.) □ HE СТАЦЬ, РАС-СТАЦЦА СА СВЕТАМ, ПА-КІНУЦЬ ГЭТЫ СВЕТ, ПАЙ-СЦІ НА ТОЙ СВЕТ, ПАДАЦ-ЦА НА ТОЙ СВЕТ, ПРЫ-НЯЦЬ СМЕРЦЬ, АДДАЦЬ ЖЫЦЦЕ, РАЗВІТАЦЦА 3 ЖЬIЦЦЁ М, П А П Л А ЦIЦЦА ЖЫЦЦЁМ, ЗАПЛАЦІЦЬ ЖЫЦЦЕМ, РАЗЛУЧЫЦЦА 3 ДУШОЙ, АДДАЦЬ БОГУ ДУШУ, ЗАГАВЕЦЬ ДУШОЙ, HE УКАЗАЦЬ ДУХУ, СПУС-ЦІЦЬ ДУХ, АДДАЦЬ ГАЛА-ВУ, ПАЛАЖЫЦЬ ГАЛАВУ, ПАКЛАСЦІ ГАЛАВУ, ЗЛА-ЖЫЦЬ ГАЛАВУ, СКЛАСЦІ ГАЛАВУ, НАЛАЖЫЦЬ ГА-ЛАВОП, НАВЯРНУЦЬ ГАЛА- ВОЙ, ЗВЯРНУЦЬ ГАЛАВУ, СКРУЦІЦЬ ГАЛАВУ, ЗЛА МАЦЬ ГАЛАВУ, СТРАЦІЦЬ ГАЛАВУ, HE ЗНАСІЦЬ ГА-ЛАВЫ, HE ВЫНЕСЦІ ГАЛА-ВЫ, АДКАЗАЦЬ ГАЛАВОЙ, ЗГАРНУЦЬ РУКІ, САШЧА-ПІЦЬ РУКІ, НАЛАЖЫЦЬ НА СЯБЕ РУКІ. ВЫЦЯГНУЦЬ НОП, ПРАЦЯГНУЦЬ НОГІ, СЫСЦІ НА ВЕЧНЫ СПА-КОЙ, СЫСЦІ У зямлю, ЛЕГЧЫ МЁРТВЫМ, ЛЕГЧЫ У ЗЯМЛЮ, ЛЕГЧЫ у зям-ЛІ, ЛЕГЧЫ У ТРУНУ, ЛЕГ-ЧЫ У ДАМАВІНУ, ЛЕГЧЫ ТРУПАМ, ЛЕГЧЫ КАСЦЬМІ, ПАЛЕГЧЫ КАСЦЬМІ, ПАЙ-СЦІ У МАПЛУ, УЗЯЦЬ ШЛЮБ 3 ЗЯМЛЕЙ, СЫСЦІ 3 ЗЯМЛІ, ЗАРУЧЫЦЦА 3 БОГАМ, ДАЦЬ ДУБА, ПА-ЕХАЦЬ ДА АБРАМА НА ПІВА. П а м ё р паэт, а песня будзе жыць. С. Грахоўскі. С к а н а ў ціха, заснуўшы на псчы і болей не прачнуўшыся. В. В і т к а. 3 г і н у л а Марыся, каб жы-ла Айчына. М. 3 а с і м. Казалі, у лагер адправілі, недзе і загнуўся стары. В. Б ы к а ў. «Мусіць, так з а й д у с я ад раны і голаду», думаў ён. к. Ч о р н ы. Далёка тая праўда. Пакуль дойдзе да нас — а к а л е е ш. I. Навуменка. Ледзьве не апруцянеў я з голаду... Э. С а м у й л ё н а к. I каб яму сталася тое, чаго ён мне пажадаў, дык на мес-цы с п р у ц я н е ў. I. Г у р-с к і. Хутчэй яны в ы 11 р у ц я ц-ц а, чым нас на калені паста-вяць. М. Л ы н ь к о ў. Ну і народ, каб ён a п р о г-с я! Так запусціць зямлю ня-дбала? Я. К о л а с. I дзед злуецца ды гадае, Ka- 309 лі скапыцяцца паны. Я. К о л а с. Каб не гэтыя праходкі сюды, пэўне, даўно здырдзіўся б стары... X. Ш ы н к л е р. Ці чуў гы пра бацькоў, што за цябе л я г л і? 3. Б я д у л я. Яе муж на фронце з л ё г. I. П т а ш н і к а ў. Гэта вы з тых некалькіх ча-лавек, што бадай што ўсе п а л я г л і, а не далі ходу немцам з іх танкамі?.. К,Ч о р-н ы. У лагер трапіш і з рамату-сам. Хутчэй д о й д з е ш там, от і ўсё. I. Н а в ум е н к а. Хлопец нешта з год пачэўраў ды д а ў с я. К. К р а п і в а. Юнакі гавораць аб бяссмер-ці тых, што палі ў бітве, аб любві жывых... М. Т а н к. Узнімі з дамавіны сваю гала-ву, ты з а с н у л а зусім не ў пару. П. Панчанка. Тут маладая партызанка с п а ч ы л а ля дняпроўскіх стром. Р. Б а р а д у л і н. Я ўспомніў маё знаёмства з Міхаілам Міхайлавічам [Прыш-віным]... і думаў, што добра вось так: зрабіць усё што мог і а д ы с ц і. Я. Б р ы л ь. Так і здохнеш адзін, у зямлю закапаюць, і не ўспом-ніць ніхто, што жыў на свеце такі вось Платон Шабуня... А. Ча р н ы ш э в і ч. Так і хаваюся... Мусіць, прыйдзецца ўжо ў лесе і п а-д о х н у ц ь. П. Пестрак. Гэта мароз. Ен, здаецца, Mane дабівае. Мабыць, хутка мя-не н е с т а н е. В. Б ы к а ў. Радзіўся паэтам — дык бу-дзеш паэтам, пакуль не р а с-станешся з радасным с в е-т а м... Е. Л о с ь. Герой з пагардай адкідае яе [смерці] патрабаванне пакінуць г э т ы с в е т. Р. Ш к р а б а. Аж бацьку гора з ног зва- ліла, ■— п а й ш о ў н а т о й с в е т без пары. Я. К у п а л а. Дык, значыцца, царок, святы памазанік боскі, спляжыўся, трасца яго галаве... Забраў маю нагу і сам з ёю, мабыць, н a т о й с в е т п а д а ў с я. Р. Сабаленка. А ці здольна ты ў выпадку няўдачы пры выкананні за-дання моўчкі п р ы н я ц ь смерць? I. Г у р с к і. Спыніся — мужныя героі сваё ж ы ц ц ё тут а д д а л і, каб сёння мы маглі з табою хадзіць свабодііа па зямлі. С. Г аўрусёў. Немец апошні раз стрэліў, і чырвонаармеец р а з в і т а ў-с я з ж ы ц ц ё м. К. Ч о р н ы. I многа хто трапіў на пра-вакацыю і паплаціўся жыццёя. I. Н о в і к а ў. За смерць нашых бацькоў пан Скрыцкі заплаціў ж ы ц ц ё м. 3. Б я д у л я. Гэтак гэтая парабчыха з Зя-лёнага Каменя — рабіла за хлеб на гаспадара, пакуль з д у ш о ю ад работы разлу-ч ы л а с я. К. Ч о р н ы. Мазавецкі а д д а ў б о г у д у ш у ў агні свайго падпале-нага хутара. КЧ о р н ы. He адзін з нашых змагароў там з а г а в е ў д у ш о ю. П. П е с т р а к. Падпільнуйце яго дзе-не-будзь каля лесу ды жалязя-кай якой стукніце па патылі-цы. Д у х у н е ў к а ж а. М. Л о б а н. Ішоў кустамі Карл па ка-шу — і д у х с п у с ц і ў ад кулі нашай. П р ы к а з к а. За родны край г а л а в у а д д а й. Прыказка. Прысягаў, што г а л а в у паложыць за савенкую ўладу, а пры немцах пайшоў у паліцаі. А. Кулакоўскі. А выйшла так: майго няма, галаву паклаў у Герма- 310 ніі, а гэты ад смерці збярог-ся... I. Пташнікаў. А ці ж ты вінаваты, што бацька недзе з л а ж ы ў г а-л а в у, што ніхто не ведае, дзе яго магілка... М. С т р а л ь-ц о ў. Г а л а в у я сваю, ведай, Maui, с к л а д у, чым на ганьбу пайду! А. Я к і м о в і ч. Хоць г а л а в о й н а л а ж ы, а свайго дакажы. П р ы к а з-к а. — Ці вам патрэбна, каб ста-ры гаспадар вярнуўся? — Да няхай ён г а л а в о ю н а в е р-н е!.. Я. К о л а с. Скора едзеш — г а л а в у з в е р н е ш. Прыказка. — Цёмна, — сказаў ён, — не дзіва і г а л а в у ў горах у гэтых с к р у ц і ц ь. Э. С а-м у й л ё н а к. Яны з іх неспакойнымі характарамі лёгка могуць з л а м а ц ь сабе г а л о в ы. Т. X а д к е в і ч. Дый і не ў яго гады кідац-ца ў гэты пякельны вір, у якім так лёгка с т р а ц і ц ь г а л а в у. I. Навуменка. Той, служачы сумленна ў войску, не з н о с і ц ь буйнай г а л а в ы... С. Д з я р г а й. Хто, акрамя камупіста, ры-зыкнуў бы ўвязацца ў гісто-рыю, з якой можна было н е в ы н е с ц і г а л а в ы? У. К а-л е с н і к. Ты г а л а в о й а д к а ж а ш, калі гэтыя вашы недаросткі хоць на гадзіну спозняцца на пункт! Э. С а м у й л ё н а к. Гадкоў зо тры пацягнула, ў ларцы й ручанькі з г а р-н у л а. Ф. Багушэвіч. На дочак матка батрачка, пакуль р у к і сашчэпіць. П р ы к а з к а. Мамачка, родная мая, не аддавайце мяне за гэтага азія-та, не губіце маю маладосць, атояна с я б е р у к і н а-л а ж у. Р. С а б а л е н к а. Пайсці мне ў вашу бальніцу, значыць, і н о г і там в ы ц я г-н у ц ь. П. Г а л а в а ч. Па вашай помашчы даўно б ногі працягнуў. I. Ша-м я к і н. I вось абарваліся ніці — с ы ш о ў ты н а в е ч н ы с п а-к о й. Я. К о л а с. Няхай ён сёння ж вернецца ў жыццё, а я ў зямлю с ы д у халодным прахам. Д ж. Г. Б а й р а н, перакл. У. Д у б о ў к і. He ўсе мы вернемся назад, хто-небудзь м ё р т в ы м ля-ж a. М. К а л а ч ы н с к і. Зямлёй л я г у ў з я м л ю, але перш прапяю, як я волю люблю, гэту волю сваю! ЯК у п а л а. Ды дзе ж тытаны, волаты?— Яны л я г л і ў з я м л і — труна каля труны. Д ж. Г. Б а й р а н, перакл. У. Д у-б о ў к і. Двое ад яго пабояў ужо л я г л і ў т р у н у, трое аглух-лі, а пяцёра ляжаць у пасце-лі. КК р а п і в а. Пабачыцца з табой хоць раз яшчэ! А там не страх і л е г ч ы ў д а м а в і н у... A.. А с т р э й-к а. Шмат фашыстаў лягло т р у п а м і. К. К р а п і в а. Большасць «герояў» [фа-шысцкіх] л я г л а касцьяі пад Масквой. М. Л ы н ь к о ў. Прарваліся хлопцы ці можа п а л я г л і к а с ц ь м і на рубяжах нямецкай абароны? А. Кулакоўскі. Век галелі, век пазычалі, не мелі свайго. Без пары бацька п а й ш о ў у м а г і л у... У. Д а м а ш э в і ч.