КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Калі гэта я была ў піянер-скіх лагерах, а яшчэ цяпер с т а я ц ь Баркі ў в а ч а х. У. Ш a х а в е ц. ПОМСЛІВЫ, МСЦІВЫ, ЗЛАПОМНЫ; АДПЛАТНЫ (перан.). Пан Богут п о м с л і в ы. Зня-вагі не падаруе ёй, о не. Я. К о л а с. Рад дапамагчы кожнаму па-радай, падзяліцца ведамі сва-імі. He мс ців ы, не з л а п о м-н ы. X. Ш ы н к л е р. Прыйшла вайны а д п л а т-н а я пара з крывёй рабоў і самаго цара. Д ж. Г. Б а й-р а н, перакл. У. Д у б о ў к і. ПОМСТА, АДПОМСТА, АД-ПЛАТА, РАСПЛАТА □ СУД-НЫ ЧАС, СУДНЫ ДЗЕНЬ. Хай no мс т а точыць нож крывавы на крыўду вечную сваю! Я. К у п а л а. Яшчэ раз удакладняецца, у чым жа будзе заключацца адпомста: «можа хоць рублёў пяцьдзесят вернем»... Я. Б р ы л ь. Ужо ўзнімаецца народ, і блізкі час а д п л а т ы! Э. С а-м у й л ё н а к. 'Чуюць гады ў кожным uio-раху, што ўжо блізіцца р а с-п лат a... М. Т а н к. Хай с у д н ы ч а с настане,— спакойна Музе ён і проста ў вочы гляне... М. Б а г д а н о-в і ч. Судны дзень набліжа-ецца. 3 хмары хутка грозных маланак штыкі па варожых га-ловах удараць. A. К у л я ш о ў. ПОРТ, ПРЫСТАНЬ, ГА-ВАНЬ. Успомні, таварыш, Адэсу, шумлівае мора, і п о р т... А. 3 а р ы ц к і. — Гэй, гэй! На бераг хут-чэй! — з прыстані нехта крычыць. М. Т а н к. У г а в а н і стаяла шмат ка-раблёў з розных канцоў свету. Я. М а ў р. ПОРЫСТЫ, НАЗДРАВА-ТЫ. Камень, на якім Віця ся-дзеў, быў круглы, нібы паля-вы валун, і п о р ы с т ы, як вапняк. У. Ш ы ц і к. Сонца ўзнялося, прасвечвае голы лес і на аселым, н а з-д р а в ат ы м зашэрхлым снезе сплятаюцца дзівосныя карун-кі святла і ценю. I. Ш а м я-к і н. ПОСТАЦЬ, ФІГУРА. Раптам ад гуменнай сцяны аддзялілася высокая п о-ст аць. К. Ч о р н ы. Нібы з зямлі выраслі непа-далёку тры чалавечыя ф іг у-р ы. М. Ч а р о т. ПОСШЛКА, КАПА. Стары, паедзены шашалем ложак быў засланы зрэбнай саматканай посцілкай. А. Ч а р н ы ш э в і ч. 328 Алена радавалася: напрадзе за зіму ды натчэ вясной руч-нікоў, абрусаў ды к an. А. Ч а р н ы ш э в і ч. ПОТ іу каня: МЫЛА. Горача стала, буйныя кроплі no т у сыпаліся з твару. А. Я к і м о в і ч. Воз угару цягнулі. два кані: карэнны што ёсць сіл, аж м ы-л а м ён пакрыўся... Э. В а л а-с е в і ч. ПОТНЫ, СПАЦЕЛЫ, УС-ПАЦЕЛЫ, СПАТНЕЛЫ, ЗАПАЦЕЛЫ, МОКРЫ, УЗ-МАКРЭЛЫ /пра каня: УЗМЫЛЕНЫ. Косця быў увесь п о т н ы, твар, заўсёды бледна-матавы, хударлявы, пачырванеў. A. К у-лакоўскі. Выцер хустачкай спацелы твар, усміхнуўся, глянуўшы на ўсіх, як чалавек, які выканаў свой абавязак. П. П е с т р а к. Прыбег камандзір першага ўзвода, у с п а ц е л ы, расхры-станы. А. Кулакоўскі. Я не ішоў, а бег, с п ат не-л ы, угрэты. 1. Пташнікаў. Запацелы твар выказваў балючую ўтому. Ц. Г а р т н ы. А калі Міколу даводзілася ў такі час ісці пехатою, то ён так шпарка ішоў, што прыходзіў дадому ўвесь мокры. Я. К о-л а с. У з м а к р э л ы я коні асця-рожна пераступалі кутымі ка-пытамі... М. Л ы нькоў. Перад хатай старасты чала-век спыняе ў з м ы л е н а г а, усяго ў мокрых пісягах жарэб-чыка, адчыняе вароты, заяз-джае ў двор. I. Навуменка. ПОТЫРЧ, ПОТАРЧ, СТЫР-ЧМА, СТАРЧМАКА. Я размахнуўся і гэтак даў хулігану ў грудзі, што ён п о-т ы р ч паляцеў на брук... Р. С а б а л е н к а. Турчыновіч не ўстаяў на на-гах і паляцеў потарч. I. Г у р с к і. А ён [самалёт] с т ы р ч м a набліжаўся да нас, з такой жа хуткасцю, як і падымаўся ўго-ру. I. Г р а м о в і ч. Кладуцца дрэвы с т а р ч м а-к а на ўвесь сасновы рост. П. Б р о ў к а. ПОУНЫ, НАПОУНЕНЫ, НАБІТЫ, ЗАБІТЫ □ ЯК ЗА-ВЯЗАЦЬ, АЖ ТРАШЧЫЦЬ. Убачылі разумныя браты кацёл грошай, зарадаваліся. Насыпалі no ў н ыя кішэні, ды і палавіны не забралі. А. Я к і-м о в і ч. У напоўнены вагон шуг-ііула новая грамада пасажы-раў. Ц. Г а р т н ы. Міша, каржакаваты дзяцюк, ставіць на ўслон туга наб і-т у ю кайстру. X. Ж ы ч к а. Паязды забіты салдатамі. М. Л о б а н. Дзесяць мяхоў, як завя-з а ц ь, насыпалі мы з ямы трошкі прыпрэлага, але яшчэ добрага жыта. Р. С а б а л е н-к а. Год быў гэтакі ўраджайны на жыта (гумно а ж т р а-шчыць). А. Васіленка. ПОЦЕК, РАГА. — Мана, правакацыя! — вы-крыкнуў Пшыборскі, выціраіо-чы густы пот, які поцекамі расплываўся па твары і шыі. М. Л ы н ь к о ў. Снег прыстае да шыбаў акон мутнымі кроплямі, расцякаецца р а г а м і па шкле. 3. Б я д у-л я. ПОЯС, ПАС, ГІАСАК, ПА-ПРУГА, ДЗЯГА, РЭМЕНЬ. На ёй было белае плацце, туга перацягнутае ў таліі шы-рокім п о я с а м. А. Асіпеіі-к а. Бацька сына выбіў п a с а м. 329 а сын бацьку ў лоб абцасам. В. В о л ь с к і. Дзень пры дні маці паска-м і нас заганялі ў пасцелі. М. Л у ж а н і н. На ім была новая, ваеннага колеру, гімнасцёрка, туга пера-хопленая шырокаю п а п р у-г а ю. Я. С к р ы г а н. А ён сарваў з мяне ўсю воп-ратку і пачаў біць дзягай. 3. Б я д у л я. Хлопец, здавалася, быў пера-ціснуты шырокім чорным р э~ ме не м з бліскучаіі спражкай. I. Г у р с к і. ПРАБАЧЫЦЬ, ВЫБА-ЧЫЦЬ, ДАРАВАЦЬ, ПАДА-РАВАЦЬ. Аўгіння Цітаўна! Прашу п р а б а ч ы ц ь за турботы. М. Т к а ч о ў. Хіба ты ўсе слёзы выплачаш? Хіба ты ўсе крыўды в ы б а-ч ы ш? С. Д з я р г а й. Вы не гневайцеся на мяне і д а р у й ц е. К. Ч о р н ы. Знявагі не падаруе ёй, о не. Я. К о л а с. ПРАВА, ПАУНАМОЦТВА, МАНАПОЛІЯ. Хто дужы, таго і п р а в а, таго і слухай. М. Ч а р о т. Я вам даю ў даным выпад-ку поўную свабоду і паўна-мо ц т в ы рабіць усё, каб наладзіць працу ў дэпо. М. Л ы н ь к о ў. 3 гэтага часу Дырэкцыя, як юрыдычны гаспадар азёраў, атрымала манаполію на лоўлю рыбы. У. К а л е с н і к. ПРАВАДНІК, ПАВАДЫР, ГІД, ЭКСКУРСАВОД. Я люблю знаёміцца без г і-д а ў, без ніякіх там п р а в ад-нікоў з новым горадам ці краявідам, плошчай, гмахам, засенню садоў. М. Т а н к. Быў ён спачатку п а в а д ы- ром у сляпога жабрака. 3. Б я д у л я. Зроду не даводзілася мне быць экскурсаводам іптатным. Толькі я і слова пе схлушу, Мінск сябрам паказ-ваючы новы... М. К а л а ч ы н-с к і. ПРАВАДНІЦА !у самалёце: СЦЮАРДЭСА. Ад правадніцы. строгай чую: — Стаіць паш поезд сем мінут! А. П ы с і н. Мне сцюардэса падала цукеркі, тваёю мятай веялі яны. А. П ы с і н. ПРАВАПІС, АРФАГРАФІЯ. Паводле гэтага блакнота можна было прасачыць за пос-пехам Саламона ў п р а в а п і-с е. 3. Б я д у л я. Беларуская арфаграфія, якая склалася гістарычта, ад-люстроўвае поўнае аканне ў ненаціскных складах пасля цвёрдых і зацвярдзелых зыч-ных. Ф. Янкоўскі. ПРАВАСУДДЗЕ, ЗАКОН-НАСЦЬ. Цэлы кодэкс п р а в а с у д-д з я выказан у казцы. А. Л о й-к а. Адным з важпейшых прын-цыпаў дзейнасці Савецкай дзяржавы з’яўляецца паслядоў-нае ажыццяўленне сацыялі-стычнай законнасці. «3 в я з д а». ПРАВЕРКА, ПАВЕРКА, ПРОБА, ВЫПРАБАВАННЕ, ІНСПЕКЦЫЯ, ЭКЗАМЕН, КАНТРОЛЬ, РЭВІЗІЯ; ХРЫ-ШЧЭННЕ (перан.). Трэба прызнаць, што п р а-верка выканання з’яўляецца пакуль што яшчэ слабым звя-ном пашай работы. «3 Baa-fl а». 330 Калісь вытрэсваў на п а в е р-ц ы паходны рэчавы мяшок. А. П ы с і н. Як выдзержыш пробу, дык забярэш скарбы, а пе, — дык хваробу! Ф. Багушэвіч. Тут адбывалася в ы п р а б а-ванне новых тыпаў самалё-таў. Р. Н я х а й. Начальніку паліцыі не дава-лі спакою думкі аб розных непрыемнасцях, якія прыйдзец-ца яму, няйначай, перанесці ад усёй гэтай нечаканай ін-с п е к ц ы і. М. Л ы н ь к о ў. Але кантроль за палітыч-най асветай не павінеп абмя-жоўвацца толькі залікам-экзаменам. «3 в я з д а». Р э в і з і я касы дала поўны парадак. Я. С к р ы г а н. Так прайшоў першы дзень вайны, адбылося баявое хр ы-шчэ н н е савецкіх салдат. I. Г у р с к і. ПРАВІНАВАЦІЦЦА, ПРА-ВІНІЦЦА; ПРАШТРАФІЦЦА (разм.); САГРАШЫЦЬ (пе-ран.). Заслужыў — пахваліць, п р а-вінаваціўся — пратрэ і з пясочкам, і з перчыкам. М. ГІ я н к р а т. У чым жа вы п р а в і н і л і-ся? Мусіць, нечым угнявілі па-па? I. Г у р с к і. Было дамоўлена, што той, хто праштрафіцца, паві-нен па свайму выбару пацала-ваць каго-небудзь з прысут-ных. Я. К о л а с. Ці ж ён звярэдзіцца, с а г р э-ш ы ц ь, калі малых дзяцей па-цешыць і іх ялінкай пад куц-цю хоць раз забавіць у жыц-цю... Я. К о л а с. ПРАГРЭСІУНЫ, ПЕРАДА-ВЫ. У 1926 годзе ў Вільні пачаў выходзіць прагрэсіўны са- тырычны часопіс «Маланка». У. К а л е с н і к. Перадавое чалавецтва— народы ўсіх акрас і моў злу-чылі моцна сэрца з сэрцам... А. Александровіч. ПРАГУЛКА, ПРАХОДКА, ШПАЦЫР; ПАГУЛЯНКА (разм.); ПРАМЕНАД (уст.). А па нядзелях мы ез-дзілі на прагулку на ра-ку... М. Л ы н ь к о ў. Мікіту Дарафеевічу і само-му не хацелася яшчэ ісці да-дому, хоць ён ужо зрабіў доб-рую праходку перад сном. Р. С а б а л е н к а. Як жа добра было вам на ш п а ц ы р ы і ў лодцы на ціхаіі рацэ. П. П а н ч а н к а. У вас за плячыма былі стрэльбы, вы рабілі невя-лічкую пагулянку, далі-катна называючы яе паляван-нем. Я. С к р ы г а н. Вышэйшым шыкам у Варша-ве ці ў Сопаце лічыцца мець песка [сабачку] і выйсці з ім пад вечар на n р а м е н а д... С. Александровіч. ПРАДБАЧАННЕ, ПРАДКА-ЗАННЕ, ПРАДГАДАННЕ, ПРАРОЦТВА, ПРАГНОЗ. Але баюся, што могуць спраўдзіцца ўсе мае найгоршыя прадбачанні. М. Танк. Ен спадзяваўся, што з цягам часу пацвердзяцца яго п р ад-к а з а н н і... С а в і ц к і. Збылося песні прадгадан-н е: «Хто быў нічым, — той стане ўсім». М. Ч а р о т. I яшчэ не спраўдзілася п р а-роцтва папа. 3. Бядуля. Часта жыццё не ўкладалася ў яго n р а г н о з. Ц. Г а р т-н ы. ПРАДМЕТ, ДЫСЦЫПЛІ-НА. У школе даваліся мне ўсе n р а д м е т ы, але найбольш 331 любіў літаратуру. I. Наву-м е н к а. I нейкія д ы с ц ы п л і н ы хо-дзіць слухаць на медфак. К. Ч о р н ы. ПРАДЧУВАННЕ, ІНТУІ-ЦЫЯ. Было прадчуванне бя-ды. А. Вярцінскі. I нт у і ц ы я падвяла—толь-кі чайнік і піяла. Р. Б a р а д у-л і н. ПРАЖЫЦЬ, ПРАВЕСЦІ, ЗВЕКАВАЦЬ; ПРАЦЯГНУЦЬ, ПРАКІДАЦЦА (разм.). Тут кукуе зязюля, ці шмат п р а ж ы в у. Я. К у п а л а. I ўспомнілася мне тое мя-стэчка, дзе я п р а в ё ў гады майго юнацтва. М. X в е д а р о-в і ч. Так у дзеўках і з в е к а в а-л a. М. Г а р э ц к і. Бедны чалавек — кандыдат на той свет. А можа яшчэ тро-хі працягне. Я. Колас. Добра, калі з хлебам да каляд пракідаемся. М. Г р о д н е ў. ПРАЗРЫСТЫ, ПРАВІД-НЫ, ЧЫСТЫ. Выцягнулі са студні поўнае вядро халоднай, п р аз р ы-стай вады. П. Пестрак. Плыў угару і знікаў, быццам дым сіняваты з кадзіла, рэдкі, п р а в ід н ы туман... М. Barfl а н о в і ч.