КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Неба ч ы с т а е, нібы шкло. А. Я к і м о в і ч. ПРАКТЫКАВАЦЦА, ТРЭ-НІРАВАЦЦА. Каб з рэвальвера навучыцца страляць на далёкай адлеглас-ці, трэба доўга практыка-в а ц ц а. Я. М а ў р. Ля валейбольнай сеткі якраз трэніравалася група гім-назістаў з ауседняй гімназіі. A. К а р п ю к. ПРАЛЕСКА, ПАДСНЕЖ- нік. Я пралесак блакітных ся-гоння парву і вянкамі цябе прыбяру... П. П а п ч а н к а. Прабів-ае рыхлы снег п а д-снёжнік... А. Бялевіч. ПРАМАХНУЦЦА; ПРАМА-ЗАЦЬ (разм.). Я вельмі старанна цэлюся, цяпер я не магу п р а м а х-н у ц ц a. В. Б ы к а ў. Бяры, мілы, трохлінейку, два падсумкі, патранташ, цэлься ворагу у сэрца, не п р а м а ж. К. К р а п і в а. ПРАМЕНЬ, ПРОМЕНЬ; КА-СА, ПУК, ПАСМА, ПАС, СТРАЛА (перан.). Раптам яна ўбачыла на бе-лай столі п р а м е н ь — ма-ленькую ружовенькую палоску ў самым куце. I. Ш а м я к і н. Ці ж над родным нашым краем промень волі не блі-шчаў? Я. К о л а с. Ды толькі што сонца зай-грала на лозах, рассыпаўшы ко с ы ў крыштальнасці рос... М. М а ш а р а. Залатыя п у к і святла элек-трычных ліхтароў распаролі сіваватыя змрокі ранняга асен-няга прыцемку. Р. С а б а л е н-к а. Унізе, на дне лагчыны, тур-катаў, трасучыся ад холаду, млын і спрабаваў змагацца з чорнаю навалаю цемры кволы-мі п а с м а м і сівога трапятко-га святла. М. 3 а р э ц к і. Пас мёртвага святла ля-жыць на канапе, на стале, руч-ніком спадае на падлогу. I. М е л е ж. 332 Рассыпаючы сноп залатых с т р э л, велічна выплывала сонца з-за краю зямлі над прасторамі зялёнага палескага мора. Я. К о л а с. ПРАМОВА, ВЫСТУПЛЕН-НЕ Ірэлігійнага характару: ПРОПАВЕДЗЬ, КАЗАНЬ, КА-ЗАННЕ. Яго п р а м о в а мела бяс-спрэчны уплыў на в ы с т у п-ленні іншых прамоўцаў... Я. К о л а с. Там якраз таўсты місія-нер казаў пропаведзь. Я. М а ў р. 3 тае пары мяне заўсёды ну-дзіла, калі я слухаў папоўскі ка зань. К. Крапіва. I доўга яшчэ казаў к а з а н-н і свае ксёндз у касцёле. М. Л ы н ь к о ў. ПРАМОУЦА, АРАТАР, КРА-САМОУЦА. Гучныя воплескі не да-юць прамоўцы скончыць. К. Ч о р н ы. Людзі слухалі і ўважліва сачылі за кожным жэстам a р а т а р а, прыглядваліся да яго аблічча. М. Л ы н ь к о ў. Анатолій Васільевіч сваімі прамовамі мог закасаваць яко-га хочаш з духоўных к р а с а-моў цаў. М. Л у ж а н і н. ПРАМЫСЛОВАСЦЬ, ІНДУ-СТРЫЯ. За мяжу прафесар ехаў не толькі для таго, каб дасканаль-на вывучыць хімічную і газа-вую п р а мыс ло в ас ць еў-рапейскіх краііі. П. Г а л а в а ч. Індустрыя, канешне, возьме сваё, багата возьмуць будоўлі. I. М е л е ж. ПРАНІЗАЦЬ, ПРАЦЯЦЬ, ПРАНЯЦЬ, ПРАШЫЦЬ; ПРАСТРОМІЦЬ (разм.). Сцюжа пранізала яго да самых касцей. 3. Бядуля. Эмілія адчула, як пяць пар вачэй нібы працялі яе на-скрозь. Я. М а ў р. Няваду быццам п р а н я л о электрычным токам. К. Ч о р-н ы. У той жа час цемру неба п р а шыл і струмені трасёраў. М. Т к а ч о ў. Пякучы боль прастроміў усё цела. М. Л ы н ь к о ў. ПРАПАНОВА, ДУМКА МЕРКАВАННЕ, ІДЭЯ, ПРА-ПАЗІЦЫЯ. На рабочых сходах ён гала-саваў за добрыя прапано-в ы... К. Ч о р н ы. Паўстала д у м ка ў нас усіх — скруціць пяскі зялёным пасам. У. Д у б о ў к а. і'Аінулай восенню выказаў свае меркаванні наконт мохаўскіх багаццяў прафесар Сянчэня. У. Ш а х а в е ц. Міцеву ід^эю ўхваляюць таксама, хоць адразу відаць, што такім спосабам цягнік не ўзарвеш. I. Н а в у м е н к а. А тым часам не прапускаў ніводнае сходкі, ніводнае вы-творчае нарады. Нават на мно-гіх выступаў, падаваў прапа-зі ц ы і... Ц. Г а р т н ы. ПРАПОЛКА, ПОЛІВА. Жанчын на п р a no л к у бульбы! Я паеду на сенакос. I. Ш а м я к і н. Цётка Хвядоска перакусвала непрыкметна каля прыпечка, «зводзіла вочы» дзе-небўдзь у разоры, за п о лів а м, ды зноў за працу. I. Ш а м я к і н. ПРАРАСЦІ, УЗЫСЦІ; АБЫСЦІ (разм.). Шчасця большага няма ў зярняці, як на ніве роднай прарасці... В. Таўлай. Я [крапіва] расту вось тут пад плотам і не так даўно ўзышла... К. К р а п і в а. Ужо каля месяца не было 333 дажджоў. Шмат дзе, чуваць, не а б ы ш л а нават ярына. М. Т а н к. ПРАРОК, ВЯСТУН, ВЯ-ШЧУН, АРАКУЛ. Ішсў [Кастусь Каліноўскі] па землях беларускіх і, як п р а-р о к. прарочыў людзям — сва-ім братам,—што шчасце бу-дзе... А. Г у р л о. Парывісты вецер... час ад ча-су заносіў аднекуль здалёк па-ру-другую сняжынак — першых вестуноў і разведчыкаў зі-мы. I. Ша мякін. 3-за недалёкага лесу веерам ужо шыбалі праменна-мутныя стрэлы — s е ш ч у н ы сонца. П. П е с т р а к. Пасля з выглядам грэчаскага аракула ён дадаў; — Ну, цяпер я ўжо добр’ ведаю, што ворагу — капут... П. Пест-р а к. ПРАСАВАЦЬ, ГЛАДЗІЦЬ. Маці прасава.іа бяліз-ну. Я. М а ў р. Уключай прчс у разетку і г л а д з ь. А. Пальчэўскі. ПРАСВЕЧВАЦЦА, ПРА-СВЕЧВАЦЬ, СВІЦЕЦЦА. Праз лісце каштана п р а-свечвалася неба, яснае, спякотнае, як і многа дзёп ужо. I. Шамякін. Праз рэдкую б’родку п р а-свечваў раздвоены падба-родак. П. П е с т р а к. Страха, быццам сіта, с в і-ц і ц ц а. М. Т а п к. ПРАСІЦЬ, ПРАСІЦЦА, ВЫ-ПРОШВАЦЬ. УПРОШВАЦЬ, МАЛІЦЬ, МАЛІЦЦА, ВЫ-МОЛЬВАЦЬ, УМОЛЬВАЦЬ, УМАЛЯЦЬ, КЛАНЯЦЦА, ХА-ДАЙНІЧАЦЬ; КЛЕНЧЫЦЬ, КЛЯНЧЫЦЬ, ШАПКАВАЦЬ (разм.); БЛАГАЦЬ (абл.) □ ЗВЯРТАЦЦА 3 ПРОСЬ-БАЙ, КЛАНЯЦЦА У НОГІ, ЦАЛАВАЦЬ РУКІ I НОГІ, АБІВАЦЬ ПАРОГІ, БІЦЬ ЧА-ЛОМ. А ў піліпаўку, гаротны, з тор-бай хлеба п рос іц ь! П. Г л е б к а. Тата пайшоў у двор п р а-с і ц ц а, каб яшчэ грохі пача-калі і не выкідалі нас адгэ-туль. Я. К у п а л а. 3 пустымі рукамі цяжэй бы-ло хадзіць сярод белага дпя, ды і выпрошваць у лю-дзей не надта лёгка. A. К у-л а к о ў с к і. Прьіходзілася ў п р о ш-в а ць вясковых пастушкоў, каб далі праехаць на кані. А. Я к і м о в і ч. М а л ю цябе: не зводзь яе, мае Зоські! Я. К У п а л а, Таму і не ходзяць мужыкі, не м о л я ц ц а: пазыч, пане Міхале, пудзік жыта. Адвучыў. А. Ч а р н ы ш э в і ч. Ен здрадай з ы м о л ь в а ў сабе жыццё. I. М е л е ж. Кубэ ўмольваў па тэле-фону фюрэра аб тэрміповай дапамозе. М. Л ы н ь к о ў. У м а л я ў яе — не згадзіла-ся. У. К а р а т к е в і ч. He кланяюся багачу: свайго намалачу. П р ы к а з-к а. Але ці могуць не высылаць, а пакінуць тут, калі хадай-н і ч а ц ь? К. Ч о р н ы. — Пачакай, прыйдзе да мя-не твая мама кленчыць аванс, кукіш яна атрымае! — падумаў сам сабе бухгалтар. А. Пальчэўскі. ёіі галадаў, пух, але ні да каго не ішоў кл ян чы ц ь да-памогі... М. Л у п с я к о ў. У мяне, каб пе схлусіць вам, сапі вельмі нялюдскія, а ш а п-к а в а ц ь перад людзьмі, каб пазычыць сягды-тагды, дык... К. Ч о р н ы. Пан разбойніка благае ратаваць ад смерці... Ф. Б а-г у ш э в і ч. 334 Гаворыць так Зося Антонаў-на, а самой усё-такі прыемна, што да яе звяртаюцца з просьбай такія адукава-ныя маладыя камсамолкі. А. Б я л е в і ч. Абрыдла на ўсякую ўсячыну прасіць у суседзяў, к л ан яц-ц а ім у н о г і ды адрабляць у дзесяць столак. А. П а л ь-ч э ў с к і. Ен мне р у к і і н о г і ца-л а в а ў, абы я пусціў яго жы-вога. А. Ч а р н ы ш э в і ч. А б і в a ў п а р о г і старшы-ні райспажыўсаюза, каб той паслаў старшынёй праўлення сельпо ці хоць загадчыкам ма-газіна. М. С е р г і е в і ч. Прыплыў вось да мяне... Б і ў, як гаворыцца, ч а л о м... He раіш браць? Э. В а л а с е-в і ч. ПРАСЛАВІЦЬ, УСЛАВІЦЬ, УВЕКАВЕЧЫЦЬ, АБЯССМЕР-ЦІЦЬ, ЗРАБІЦЬ ВЯДОМЫМ. I дзень перамогі п р а с л а-в і м! М. М а ш а р а. Песнямі ўслаўлю сваімі наша жыццё маладое. Я. К у-п а л а. Словы і вобразы надзвычай-най празрыстасці і чысціні зна-ходзіць паэт, каб увекаве-чыць маладую постаць рэс-публікі. Р. Б я р о з к і н. Андэрсен абяссмерціў сваё імя казкамі. Р. Ш к р а-б а. В я д о м ы м ён [дом I з’ез-ду РСДРП) зрабіў на цэлы свет калісьці непрыкметны гэты горад. М. А ў р а м ч ы к. ПРАСЛЕДАВАННЕ, ГА-НЕННЕ. На праследаванні Грамада адказала масавай дэ-манстрацыяй пратэсту. У. К а-л е с н і к. Лёс жа амаль усіх адкрыва-целяў і вынаходнікаў, пра якіх я чытаў у кнігах, даволі не-зайздросны: яны, як правіла, падвяргаліся г а н е н н я м. X. Ж ы ч к а. ПРАСТОЙВАЦЬ, СТАЯЦЬ; ГУЛЯЦЬ (разм.). Значная частка аўтамабіляў шмат часу прастойвае ў рамонце. «3 в я з д а». Спыніць бровар! Мала таго, што с т а і ц ь млын. А. Ч а р-н ы ш э в і ч. Жняярка ў той дзень г у-ляла да самага вечара. К. Ч о р н ы. ПРАСЦІ; СМАКТАЦЬ, СУС-ЛІЦЬ (перан.). А сцюдзёнай зімой у хаціне курной кужаль п р а л а, сна-вала і ткала. Я. К у п а л а. Маці і нявестка цэлымі дня-мі смокчуць ілыіяныя ку-дзелі. П. П е с т р а к. Сядзела ўсё дома, ля бля-шанай печкі, у якой зімою ня-спынна гудзеў агонь, і с у с л і-л а кудзелю. М. С е р г і е в і ч. ПРАСЦІНА, ПРАСЦІРАД-ЛА. Нават накінулася на докта-ра, што прасціны на не-каторых ложках былі вельмі заношаны, старэнькія, лапік на лапіку. М. Л ы н ь к о ў. Папна Яніна памыла сарочкі нашы і палажыла нас на бела-снежныя прасцірадлы. М. Л ы н ь к о ў. ПРАЦА, РАБОТА; МАЗОЛЬ, ПОТ (перан.). Мы п р а ц а ю ўзнімем за горадам горад, зялёнаю рунню засцелем палі. П. Б р о ў к а. Мы шчасце будуем такое, што радасцю стала р а б о т а. К. Б у й л о. 335 А хлеба кавалак я і сваім м а з а л ё м прыдбаю. М. Л о-б а н. П’юць, хоць грош крывавым потам на гарэлку здабыва-юць. Я. К у п а л а. ПРАЦВЕРАЗІЦЦА, ПРА-ЦВЕРАЗЕЦЬ; ПРАСПАЦЦА, ВЫСПАЦЦА (перан.). Працверазіцца — сам будзе нярады... I. Мележ. Каятан Гумоўскі напалохаў-ся і працверазеў. П. Б р о ў к а. Ідзі праспіся, перабраў, відаць. М. Л ы н ь к о ў. Ды ён п’яны, таварышы, Хі-ба вы не бачыце? Ідзі лепш в ы с п іс я, Нічыпар. К. К р а-п і в а. ПРОВАД, КАБЕЛЬ, ДРОТ. Пяюць п р а в а д ы на вы-сокіх слупах... П. Г л е б к а. Ціхі к а б е л ь нашых тэле-фонаў ляжыць па разорах і ў траве. К. Ч о р н ы. Над кожным дахам д р о т у медзь заводзіць перазвон. А. Астрэйка. ПРОДКІ, ПРАШЧУРЫ, ПА-ПЯРЭДНІКІ; БАЦЬКІ, ДЗЯ-ДЫ, ПРАДЗЕДЫ (перан.). Тут, гавораць, нашы п р о д-к і крыжакам давалі бой. A. А с т р э й к а. Ці не іі р а ш ч у р ы выйшлі з туману мінуўшчыны, каб сваёй салідарнасцю падтры-маць сучаснікаў, іх нашчадкаў, у горы і бядзе? Б. М і к у л і ч. «Паўстань!..» — і ўставалі яны на бой, папярэднікі нашы. A. К у л я ш о ў. А з гэтага вынікае тое, што беларус-інтэлігент адмяжоў-ваецца не толькі ад свайго на-рода, але і ад б а ц ь к о ў сваіх. Я. К о л а с. Д з я д ы нашы білі драпеж-нікаў прускіх... П. Б р о ў к а.