КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Эх, с ла ў н а ў лесе, слаў-на, братцы! Я. К о л а с. У хаце ўсе спалі. С о л а д-к а хроп Сафрон. А. Ч а р н ы-ш э в і ч. I я с а л о д к а гэтак засы-паю, закалыхапы соннай цішы-пёй. А. 3 а р ы ц к і. С м а ч н а спіцца на пахкім сене... П. П а н ч а н к а. ПРЫЁМ; АУДЫЕНЦЫЯ (кніжн.). Пажылая сакратарка трохі здзіўлена паглядзела на Агнё-ва, калі той папрасіўся на п р ы ё м. Асіпенка. Як толькі Кавалёва прайшла ў кабінет, першым за ёю шмыг-нуў Новікаў, папярэдзіўшы ўсіх, каб не заходзілі, пакуль не скончыцца яго а ў д ы е н-ц ы я. I. Д у б р о ў с к і. ПРЫЗНАВАЦЦА, АДКРЫ-ВАЦЦА, РАСКРЫВАЦЦА; СПАВЯДАЦЦА, РАСПРА-НАЦЦА (перан.) □ ВЫВА-РОЧВАЦЬ ДУШУ. Валя не хацела прызна-в а ц ц а ў сваім няшчасці. 11. П е с т р а к. Аб тым, што ў яе сэрцы, яла ні з кім не гаворыць і нават бацьку не адкрываецца. ЯК о л а с. He вельмі Веньямін перад ім р а с к р ы в а ў с я, але той усё адно здагадваецца. 1. Н а в у-м е н к а. 340 He хацелася Зосі ва ўсім спавядацца свёкру. К. К р а п і в а. Распранацца яшчэ да-лей не было патрэбы: і так усё было ясна. М. Л о б а н. Ды, зрэшты, перад кім ён выварочваў сваю д у ш у? A. А с і п е н к а. ПРЫЗНАЧЫЦЬ, НАЗНА-ЧЫЦЬ; ПАСТАВІЦЬ, ПРЫ-СТАВІЦЬ (разм.). Яшчэ праз дзень немцы прызначылі Асцюка ста-растам. А. Марціновіч. Я ж прапарійчыкам быў пры Керанскім, дык і цяпер звод-ным назначылі. К. К р а-п і в а. Я пастаўлю вашага бра-та старшым механікам! А. Ч а р н ы ш э в і ч. Прыставілі Сцяпана начным вартаўніком да свірна. М. П я н к р а т. ПРЫЗЫУНІК; НАВАБРА-НЕЦ, РЭКРУТ (уст.). Бо якраз у клубе камсамоль-цы рыхтавалі п р ыз ы ў н і-к а м развітальны вечар. М. Г р о д п е ў. Мы ўжо даўно не нава-б р а н ц ы, мы памужнелі у баях. М. К а л а ч ы н с к і. Яшчэ нядаўна — р э к р у т ы, цяпер мы ўжо салдаты... Я. Б р ы л ь. ПРЫКІДВАЦЦА, ПРЫ-ТВАРАЦЦА, ПАДРАБЛЯЦЦА, РЫСАВАЦЦА, СІМУЛЯ-ВАЦЬ; УДАВАЦЬ, РАЗЫ-ГРЫВАЦЬ (разм.); МАСКІ-РАВАЦЦА (перан.) □ РАБІЦЬ ВЫГЛЯД, ВЫДАВАЦЬ СЯ-БЕ, ВЫСТАУЛЯЦЬ СЯБЕ, УДАВАЦЬ 3 СЯБЕ, СТРОІЦЬ 3 СЯБЕ, СТРОІЦЬ БЛАЗНА. Іншы ў вочы прыкід-в ае цца добрым, а сам ду-мае прадаць цябе за ломаны асьмак. Ц. Г а р т н ы. Заплюшчваю вочы і п р ы-твараюся спячым. 3. Б я-дул я. Падрабляючыся пад партызан, па лесе хадзілі бан-дыты. Л. A р а б е й. Навошта рысаваўся ён перад Нэляй у гэты прыгожы летні вечар? Думаў закрануць, расчуліць яе, каб пасля ўцер-ціся ў давер’е? М. Л у п с я-к о ў. У нашай справе с і м у л я-в а ц ь няможна, а добра пра-цаваць пе дазваляе сумленне. Б. М і к у л і ч. He спіць яна, а толькі у д а е. С. Д з я р г а й. Ен р а з ы г р ы в а е перада мной цнатлівую дзяўчыну! М. Л ы н ь к о ў. Толькі хіцёр ён, як д’ябал, умее маскіравацца. A. К у л а к о ў с к і. Яўген толькі р аб і ў в ы-г л я д, што абыякавы да ўся-го: на самай жа справе ён уважліва прыслухоўваўся да кожнага гуку за сцяной. A. С а в і ц к і. У лесе з’явіліся групы пера-апранутых у чырвонаармейскую форму здраднікаў і немцаў. Яны выоаюць сябе за партызан. Р. Н я х а й. Але не будзе чыстай праўды ў маім апавядаіші, калі пачну выстаўляць с яб е толькі ідэйным... A. К а р п іо к. Ен толькі чырванеў і ў д а-в а ў з с я б е пакрыўджанага ды гордага чалавека. У. Ш а-х а в е ц. Ен даб’ецца звалыіенпя з ра-боты гэтага інжынера Лабоды, вельмі ён з с яб е чэснага с т ро і ц ь... Я. Каршукоў. — Вы замахнуліся на спа-кой нашай дзяржавы. — На які 341 спакой? — He с т р о й ц е б л а з н a! Р. С а б а л е н к а. ПРЫКМЕТНА, ІСТОТНА. Прыкметна палепшыліся і пасяўныя якасці насення. «3 в я з д а». Пры ўсіх аднолькавых умо-вах на павышэнне ўраджайна-сці і с т о т н а ўпльівае сорт насення. «3 в я з д а». ПРЫКУРЫЦЬ; ПРЫПА-ЛІЦЬ (разм.). Гарыць яшчэ? Дай п р ы к у-р у. Я. Б р ы л ь. П р ы п а л і у папяросу, за-цягнуўся, апусціў вочы ўніз і падумаў. Я. К о л а с. ПРЫЛАДА; ПРЫЛАДДЗЕ (зб.); ПРЫБОР (спец.); ПРЫ-СТАСАВАННЕ, СНАСЦЬ, СПАСЦІНА; НАЧЫННЕ (зб.); ІНСТРУМЕНТ, СТРУМАНТ; ПРЫЧЫНДАЛЫ (разм., мн.), ПРЫЧЫНДАЛЛЕ (разм., зб.). Пры агарку свечкі адзін, раз-лажыўшы шавецкія п р ы л а-д ы на куфэрачку, выстукваў малатком — падбіваў боты. П. П е с т р а к. Ен агледзеў прыладдзе, паспрабаваў пакруціць за кор-бу, падзівіўся, як праз гарлякі белаю цягучаю гумаю выліва-лася малако. Я. С к р ы г а н. Пабіты прыборы ў ка-біне пілота — дзе Поўііач, дзе Поўдзень, дзе родны Усход? A. В я л ю г і іі. Да самаходнага камбайна Віктар прыдумаў прыста-саванне, каб збіраць кала-сы... Я. С к р ы г а н. А рыбацкая с н а с ц ь — сет-ка, нераткі, вуды — была ў яго адмысловая. Я. К о л а с. Адна цяпер снасціна — вуда, а з вудай ты — паўрыба-ка... Я. К о л а с. Без н а ч ы н н я і лапця не спляцеш. П р ы к а з к а. Кельма — слаўны і н с т р у-м е н т у слаўнай руцэ. П. П е с т р а к. Данілаў струмант пры-хавалі — дасць бог, ён вернец-ца вазад... Я. К о л а с. Цукар ідзе, абвешапы слупа-лазнымі п р ы ч ы н д а л а м і— працуе на пошце. I. Н а в у-м е н к а. Еіі схадзіў да свайго брата, узяў у яго ўсё паляўнічае п р ы ч ын д а л л е, сам са-браўся і Ключавому дапамог. М. Т к а ч о ў. ПРЫМУШАЦЬ, ВЫМУ-ШАЦЬ, ЗМУШАЦЬ, НЯВО-ЛІЦЬ, ПРЫНЯВОЛЬВАЦЬ, ПРЫНУКАЦЬ, АБАВЯЗ-ВАЦЬ; СІЛАВАЦЬ, ПРЫ-СІЛЬВАЦЬ (абл.); ГНАЦЬ, ПРЫГАНЯЦЬ, ПРЫЦІС-КАЦЬ, ПРЫПІРАЦЬ (перан.) □ ЦЯГНУЦЬ НА ВЯРОУЦЫ. ЗАПРАГАЦЬ У АГЛОБЛІ, БРАЦЬ ЗА ГОРЛА. Іх п р ы м у ш а е страх да паслушэнства... Д ж. Г. Б а й-р а н, перакл. У. Д у б о ў к і. Міхаліна Казіміраўна, абавя-зак мой нялёгкі, але служба в ы м у ш a е. I. Ш а м я к і н. Сам піў за здароўе гасцей, з м у ш а ў піць і сваю жонач-ку. П. П е с т р а к. Н я в о л і ц ь не трэба! Кож-ны сам знае, сколькі каму вы-піць! I. М е л е ж. — А пашто ж п р ы н я-вольваць чалавека? — ска-зала яна і зірнула на настаў-ніка. Я. К о л а с. Грыша пакрыўдзіўся на мат-чыпу несправядлівасць і ўвесь дзень нічога ў рот не ўзяў, як не прынукала маці. А. П а л ь ч э ў с к і. Так можа сказаць Сухава-раў, бо ў яго словы не ад сэр- 342 ца, і ні да чаго яны не а б а-вязваюць яго, — думаў Лабановіч. Я. К о л а с. Наравіцца — дак і жыві! Што ты — сілуеш мяне!.. I. М е л е ж. «Я на вяселлі ў свае дач-кі», — заспакойвала сама сябе Акіліна, якую госці вельмі ж прысільвалі выпіць... В. В і т к а. Няхай сабе мама будзе г н а ц ь спаць, сварыцца, ён паспрабуе перахітрыць яе... Г. Ш ы л о в і ч. Яны не любяць, што я іх да работы прыган яю. М. Л о-б а н. Цяпер Вепька сам гаспадар сабе: што хоча — тое і робіць. I ніхто яго не п р ы ц і с к а е з рэжымам. Г. 11.1 ы л о в і ч. He хочаш, а жыццё п р ы п і-р а е... Ц. Г а р т н ы. У калгас іх н а в я р о ў ц ы трэба цягнуць... П. Г а л а-в а ч. За што так падаць? так ста-рацца? Затым, каб больш цябе ганяць? Часцей ў а г л о б л і запрагаць? Я. Колас. Ен, фашыст, прыйшоў сюды „япрошаны ды яшчэ цябе з a го р л а б я р э. М. Л ы н ь-к о ў. ПРЫНАМСІ □ САМАЕ МЕНШАЕ, ПА МЕНШАЙ МЕ-РЫ. Мне зрабілася шкада, чаму нельга вярнуць мінулага, п р ы-намсі да наступнага наву-чалыіага года. A. К а р п ю к. Гэтае бюро трэба выбраць на доўгі тэрмін, самае Men-Ui а е на адзін год... Я. К о-л а с. А раз чалавек падазроны, то ён, напэўна, сацыяліст або, п a м е н ш а іі м е р ы, забастоў-шчык. Я. К о л а с. ПРЫНЦЫПОВЫ, ІДЭЙ-НЫ, БЕСКАМПРАМІСНЫ, НЕПРЫМІРЫМЫ. Іменна ў такіх неспакойных, адкрытых, п р ы н ц ы п о-вых — сіла народа, сіла пар-тыі. I. М е л е ж. Я цаню не грошы, a id э й-н а г а чалавека. С. Б а р а-н а в ы х. 3 прагульшчыкамі і зладзея-мі, калі судзіць, ёп б е с к а м-п р а м і с н ы... М. Р а к і т-н ы. Міцкевіч выступаў н е п р ы-м і р ы м ы м ворагам прыгон-ніцтва. А. Л о й к а. ПРЫНЯЦЦА, ПРЫЖЫЦ-ЦА. I ён сам накапаў нам цэлую скрынку кустоў акацыі і вяр-гіні і доўга расказваў, як іх садзіць і даглядаць, каб п р ы-н я л і с я. А. Я к і м о в і ч. I прыжылася лазіна. I расце. A. С а в і ц к і. ПРЫПАДАК, ПРЫСТУП. Яна зноў кідаецца на ложак, упіваецца зубамі ў падушку, трапечацца ўсім целам, як у п р ыпад ку, і істэрычна пла-ча. М. 3 а р э ц к і. Чалавек часам адчувае сябе здаровым пекалькі дзён і па-ват тыдпяў, але п р ы с т у п ы ліхаманкі зноў паўтараюцца. Я. М а ў р. ПРЫПЕК, ЗАГНЕТ, ЗА-ГНЕТКА. Люблю я болып, як звон цар-коўны, скаварады аб п р ы-п е к звон! Я. К о л а с. А бабка гатуе ежу, хвастом лісіным змятае загнет. Р. Б a р а д у л і п. Марына ўвіхалася ля печы, распаліла на з а г н е т ц ы агонь... A. А с і п е н к а. ПРЫПЕУКА, ЧАСТУШКА; ДРЫНДУШКА (разм.). У такі вечар далёка чуваць гукі гармоніка, песні, вясёлыя п р ы п е ў к і. А. Б я л е в і ч. 343 Другі — Кравец Юзік — спя-ваў пад гармонік частушкі. 3. Б я д у л я. Настачка, як дарослая вяско-вая дзяўчына, зацягвала д р ы н д у ш к у. 3. Б я д у-л я. Вярнуліся паны з сваёю ч 9-л я д д з ю, пачалі заводзіць свае парадкі, ды яшчэ горш за царскія. Я. Колас. Прывяла гусляра з яго ніў-ных сяліб д в о р н я князева ў хорам багаты... Я. К у п а-л а. ПРЫПОЛ, ПАДОЛ. Восенню тут багата жалудоў. Цэлы прыпол набярэ іх Ядвіся і гуляе сама з сабой у каменьчыкі. М. Л ы н ь к о ў. I Дануся, прытрымліваючы рукамі п а д о л просценькай сукенкі, зляцела з гары да мя-не. A. К а р п ю к. ПРЫПЫНАК, СУПЫНАК. На аўтобусным п р ы п ы н-к у на плошчы Свабоды было людна. Т. X а д к е в і ч. Тры гадзіны працягнулася гэтая язда: былі ж у дарозе с у п ы н к і па колькі хвілін. У. Д у б о ў к а. ПРЫСАДЗІСТЫ, ПРЫЗЕ-МІСТЫ; КАМЛЮКАВАТЫ, КАРЖАКАВАТЫ (разм.). Быў ён сярэдняга росту, шы-рокі ў плячах, п р ы с а д з і-с т ы. М. Л ы н ь к о ў. Павел, п р ы з е м і с т ы, мускулісты хлопец, неахвотна падпяўся з-за стала. У. Ш а-х а в е ц. Камлюкаватая акадэ-мікава постаць не па гадах бы-ла рухавая. Р. С а б а л е н к а. Росту хлопец быў невялікага, каржакаваты, моцна складзены, хадзіў уразвалку. I. Г у р с к і. ПРЫСЛУГА, ЧЭЛЯДЗЬ, ДВОРНЯ (зб.). У генерала было некалькі ча-лавек п р ы с л у г і. A. К а р-п ю к. ПРЫСМАКТАЦЦА, УПІЦ-ЦА. Прысмактаўся, як п’яўка. П р ы м а ў к а. У п і ў с я, як клешч. П р ы-м а ў к а. ПРЫСПЕШВАЦЬ; ПАДГА-НЯЦЬ (перан.). Ды час прыспешвае. Зара змяла ўжо морак шэры. М. К а л а ч ы н с к і. Сябры нецярпліва падга-н я л і яго: пакажаш потым, Алесь, вядзі размяшчацца. У. К а л е с н і к. ПРЫСТОЙНА, ДАЛІКАТ-НА, ГАЛАНТНА, ТАКТОУНА, КАРЭКТНА, ЦЫРЫМОННА.