КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Абаронім мы ад здзеку на-шых прадзедаў магілы. А. 3 в о н а к. ПРЫБЛІЗНА, ПРЫКЛАД-НА, НЕШТА, НЕДЗЕ, ТАК, БОЛЬШ-МЕНШ, HA ВОКА, 3, СА. Усе такія, як мы, ці п р ы-блізна адпых з намі гадоў. М. Л у п с я к о ў. Аднаго разу ён убачыў бліз-ка каля берага статак добрых кароў і пастушка такога ж прыкладна ўзросту, як і сам. Т. X а д к е в і ч. Аж пасля відаць — стаяць каровы! I н е ш т а штук з пятнаццаць. К. Ч о р н ы. Мяне наклікалі ў школу pa-Heft, н е д з е ў канцы ліпеня. I. Ш а м я к і н. He даходзім т а к метраў сто да купальні, што насупраць Яўсейчыкавых, Домка наша як уздрыгне і стала як укопаная. М. Р а к і т н ы. Манг набегаўся, пакуль знай-шоў б о л ь ш-менш роўных жэрдак. Я. Маўр. Клопікаў перакідаў яго [ла-мачча] з месца на месца, сар-таваў, прыкідваў н а вока яго вартасць. М. Л ы н ь к о ў. Бегаў я, можа, з гадзіну. М. Г а р э ц к і. Ад шляху да густога бярэз-ніку, дзе хлопцаў чакалі пар-тызаны, вярсты с а дзве. I. Н а в у м е н к а. ПРЫБЯДНЯЦЦА, БЕДНІЦ-ЦА. — Прабачайце толькі, што хлеба не маем. Бульбай абы-ходзімся і самі, — п р ы б я д-н я ў с я гаспадар. Р. С а б а-л е п к а. Ен усё б е д н і ц ц а. Гнецца. К. Ч о р н ы. 336 ПРЫВІТАЦЦЛ, ПАВІТАЦ-ЦА; ПАЗДАРОУКАЦЦА, ПА-РУКАЦЦА (разм.). Яна хораша п р ы в і т а л а-с я з гасцямі, рассыпаючы са-мыя прыязныя ўсмешкі. Я. К о-л а с. Ен выйшаў з-пад паветкі, пачакаў госця, павітаўся з ім за руку. Я. С к р ы г а н. Я паздароўкаўся і адразу ж, не прайшоўпіы нават на хату, сказаў, чаго прый-шоў. Б. С а ч а н к а. Старыя парукаліся і адразу ж завялі размову. М. Т к а ч о ў. ПРЫВІТАЦЬ, ПРЫВЕ-ЦІЦЬ. — Тата, — п р ы в і т а л a яна яго, узыходзячы на ганак. К. Ч о р н ы. Хто п р ы в е ц і ц ь з даро-гі, хто падасць мпе напіцца? П. Б р о ў к а. ПРЫВЫКНУЦЬ, звык-НУЦЦА, ЗВЫКНУЦЬ, АБ-ВЫКНУЦЬ. ПРЫЗВЫЧАІЦ-ЦА, АСВОІЦЦА, АСВОГІТАЦ-ЦА, АГЛЕДЗЕЦЦА, ЗЖЫЦ-ЦА, ПРЫЖЫЦЦА, АБЖЫЦ-ЦА, УЦЯГНУЦЦА, ПРЫЛА-ЖЫЦЦА; АТУКАЦЦА, АГОЙ-ТАЦЦА, АГОУТАРЫЦЦА, АБАБІЦЦА, ПААБІЦЦА, АТАУЧЫСЯ, АБЦЯРПЕЦЦА, АЦЯРПЕЦЦА, АБЦЕРЦІСЯ, ПААБЦЕРЦІСЯ, ПРЫЦЕРЦІ-СЯ. АБЫРАЦЦА (разм.): АБ-ЛАМАЦЦА, ПРЫЛАМАЦЦА, УЛАМАЦЦА, АБМЯЦЦА, АК-ЛІМАТЫЗАВАЦЦА (перан.). П р ы в ы к л і да розных па-гроз мы. П. П а н ч а п к а. 3 в ы к с я з бядою, як ры-ба з вадою. П р ы к а з к а. Ты скажы мне, мужык, як да долі ты з в ы к? М. Б а г д а-н о в і ч. Япы, мабыць, каюцца, што так рана прыіішлі, не даўшы Івану часу абвыкнуць, су-пакоіцца. I. Н а в у м е н к а. Ніякай працы ён не баіцца, бо змалку прызвычаіўся да яе. Я. К о л а с. Выйдзеш з карцэра, хістаеш-ся як п’яны, пакуль а с в о і ш-с я з дзённым святлом, з на-ваколлем. П. П е с т р а к. Нямала прайшло часу, па-куль я асвойтаўся з ву-чылішчам і яго жыццём. Я. М а ў р. — Заходзь з Лібаю да нас... — Абавязкова... Дайце толькі агледзецца. Ц. Г а р т н ы. Усё знаёма, з усім з ж ы ў-ся ДАакар, ды і вырас ён тут ужо ў сталага мужчыну. П. П е с т р а к. Так і прыжыўся Кас-тусь сярод мясцовых людзей... П. П е с т р а к. Крыху аб ж ы ў с я Данілка на бойні, але ўсё роўна думка аб вёсцы не давала спакою. П. П е с т р а к. Згарэла б тая самагонка сі-нім агнём, нутро ўсё, чую, спа-ліць, а жыць без яе ўжо не Mary. Уцягнуўся. I. П т а ш-п і к а ў. А нашы, тутэйшыя, звычкі япічэ не набылі, не прыла-ж ы л і с я да работы. X. Ш ы н к л е р. Трохі ўжо змірылася, а т у-ка лас я... М. Р а к і т н ы. Яшчэ ўсё не ўсталяваліся акурат. Пакуль аг о й т а е ш-с я — час імчыцца... Ц. Г а р т-н ы. Вы крыху агоўтарылі-с я тут, але цяпер вы паста-райцеся вылузацца з гэтай ка-ры, і мы будзем дзейнічаць. А. Ч а р п ы ш э в і ч. Ат, за сваю бытнасць я пры-вык ужо да праборак, а б а-б і ў с я, як той натурлівы копь. Р. С а б а л е н к а. Яна, мусіць, была з горада, трохі паабілася ўжо Ka- 337 ля людзей... М. С т р а л ь-Ц О ў. Яго дражнілі: «свіны ка-роль»; ён да гэтага п р ы. з в ы-ч аі ў с я і так а т о ў к с я, што не крыўдзіўся. 1. Г у р с к і. Адзін раз страх, другі раз страх, а трэці раз ужо страх не ў страх. Ды што казаць, абцярпеліся людзі. М. Л ы н ь к о ў. Вось і холадна. Ды нічога, мы ўжо ацярпеліся. М. М а ш а р а. Цяжка было ў школе, па-куль збольшага а б ц ё р с я. В. Т а ў л а й. Паабатрэцца трохі, збавіўшыся ад свавольства, — будзе жанчына. У. К а р ат-к е в і ч. Цяпер Назар прыцёрся ўжо каля зяця, здаецца, яму і на свеце больш нічога пе трэ-ба. Р. С а б а л е „ к а. Абыраліся. здэцца, так яно і трэба. К. К р а п і в а. Дзе кухталём, дзе за касу, а дзе анучай-ганчуркай — усё настаўляла яе, пакуль трохі каля людзей а б л а м а л а с я. Я. Е р м а л о в і ч. Пакуль п р ы л а м а ў с я да келыіерскіх функцый — няраз апарваўся, носячы па дзве та-леркі з гарачым супам... В. Т а ў л а й. Гэ, які там цяжар. Толькі трэба ўламацца, як і ніў-шманкі будзе. Ц. Г а р т п ы. Але дарма, абамнецца хлопец, не такі гарачы будзе... X. Ш ы н к л е р. Разам з імі завіхаецца над талеркай незнаёмы і адчувае сябе нібы сярод сваіх. А к л і-матызаваўс я!.. A. К а р-п ю к. ПРЫВЯЗАЦЬ, ПРЫПЯЦЬ. Ніна выбегла, прывяза-л а каня да плота. A. A cine н к а. П рыпяўшы за хлявом на колік каня і адагпаўшы ў чараду карову, Мікодым вый-шаў пад хату і прысеў на прызбе. Р. Сабаленка. ПРЫГАВОР, ПРЫСУД, СУД; ВЫРАК (абл.). А суддзі крыху пагадалі, і іх прыгавор выйшаў скуп. Я. К о л а с. Суд вышэйшы сабраўся. За-цвердзіў п р ы с у д. A. К у-л я ш о ў. А суд гісторыі цяжкі!.. Я. К у п а л а. Тры гады сядзіць — трэба болей: цяжкі в ы р а к далі па справе. Р. Б а р а д у л і н. ПРЫГАЖУНЯ, КРАСУНЯ; КРАЛЯ (разм.); ЧАРАУНІЦА, ЦАРЭУНА (перан.). Сама Таня, стройная п р ы-г а ж у н я, сядзела за сваім сталом... М. Л у п с я к о ў. Ты лепш пакліч мяне, к р а-с у н я, хоць на хвіліну да ся-бе... М. Т а н к. Ганульку адзелі, як к р а л ю якую... Я д в і г і н Ш. А між град ідзе дзяўчына чараўніца Кацярыпа. I. М у р а в е й к а. Ды вы ж ц а р э ў н а, ды вы ж пешта незвычайнае, вам трэ-ба толькі ў Парыж. Я. С к р ы-г а н. ПРЫГАЖЭЦЬ, ХАРА-ШЭЦЬ. Хай пад сонечнаю ласкай п р ы г а ж э е белы евет! К. К і р э е н к а. Горад харашэе па меры набліжэння да ўскраін. П. П е с т р а к. ПРЫГАРАД, ПРАДМЕСЦЕ, ПРЫМЕСЦЕ, УСКРАІНА. У горадзе налічваецца пяць-сот пяцьдзесят тысяч жыхароў, 338 а разам з п р ы г a р а д а м і— семсот тысяч. В. В о л ь с кі. На прадмесці, дзе да-мы малеюць, а шырэюць град-кі перад імі, некалі жыла мая надзея, з косамі тугімі, ільня-нымі. М. Т а н к. Быў спас: дробна і весела званілі ў белай царкве, што стаяла на груду сярод мястэч-ка і была відаць адсюль, з п р ы м е с ц я. В. А д а м ч ы к. Горад падымаўся з руін су-цэльным фронтам — і ў цэнтры і па ў с к р а і н a х. Т. X а д-к е в і ч. ПРЫГОДНЫ, ПРЫДАТ-НЫ, ЗДАТНЫ. Калі ў касцы не п р ы г о д-н ы, то косы кляпаць магу. А. П а л ь ч э ў с к і. Як кожны народ мае сваю нацыянальную душу, так ён мае і свой асаблівы склад (стыль) творчасці, найбольш п р ы д а т н ы да гэтай душы. М. Б а г д а н о в і ч. Пайшоў чалавек у лес, каб нагледзець здатнага дзе-рава сабе на будоўлю... К а з-к а. ПРЫГОЖЫ, ХАРОШЫ, ПАГЛЯДНЫ, НЕНАГЛЯД-НЫ. МІЛАВІДНЫ, НЕПАУ-ТОРНЫ, МАЛЯУНІЧЫ, ЧА-РОУНЫ, ДЗІВОСНЫ, АБА-ЯЛЬНЫ, КРАСНЫ, СІМПА-ТЫЧНЫ; ГОЖЫ. ПЕКНЫ (абл.); ПАВАБНЫ, ПАНАД-НЫ. ЖЫВАПІСНЫ, КВЯЦІ-СТЫ, КАЗАЧНЫ, ЦУДОУ-НЫ, ЗАЛАТЫ, АРТЫСТЫЧ-НЫ (перрн.) □ У КРАСЕ. У Ірыны прыгожыя во-чы і асабліва прыгожыя, калі яна смяецца. А. Ч а р н ы-ш э в і ч. Прыбяры пень — і пень х а-р о ш ы. П р ы к а з к а. Ганна ж не магла вішнёвых воч сваіх адарваць ад люстра, ашчасліўлепая, замілаваная: ці яна гэта, такая незнаёмая, такая паглядная... I. М е-л е ж. Пэўна, цябе, ненагляд-н а я, стрэў я часінай удалаю. М. Ш у ш к е в і ч. — Усё пайшло прахам...— сказала мі л а в і д н а я Мар’я Чарняўская. П. П е с т р а к. О, пара шчаслівага юнацтва з н е п а ў т о р н а й сонечнаю мараю!.. А. 3 в о н а к. Маляўнічая мясцовасць зачаравала мяне. С. Ш у ш-к е в і ч. Хачу я чароўныя гукі у словы сардэчныя ўкласці А. Б я л е в і ч. У дзівосных творах Му-саргскага, Каліннікава, Балакі-рава я чую родныя галасы свайго жыцця... В. В і т к а. Мне зноў адкрылася, маю душу па-свой.му ўразіла непаў-торная беларуская прыгожасць, абаяльная сіла паэзіі — народнай і таму вялікай. Я. Б р ы л ь. He ад к р а с н ы х слоў даб-ро на свеце стала. П р ы к а з-к а. Брунетка такая, стройная і сімпатычна я... Ц. Г а р т-н ы. А з зялёненькіх галінак, з розных красак і травінак г о-ж ы сплецены вянок. Я. К о-л а с. Красулька ацялілася: п е к-н ы, дзякаваць богу, бычок, падласы. Ц ё т к а. Ды і сама Раіса зграбная, п а в а б н а я... I. Н а в у м е н-к а. Агрыпіне здавалася, што яна гэтай бяседы чакала даўно, чакала, як у нейкім ціхім, панадным сне. П. П е с т-р а к. У яго не было ўпэўненасці ў тое, што хоць калі ды яшчэ раз яму ўдасца аглядаць яго 339 жывапісныя мясцовасці. Ц. Г а р т н ы. Наперадзе к в я ц і с т ы я пуціны, і міліёнамі да мэты мы ідзём. М. X в е д а р о в і ч. Наколькі к а з а ч н ы быў палац, настолькі і працэсія бы-ла казачная. Я. М а ў р. Народнае ўяўленпе стварыла цудоўную легенду пра кветку папараці. Р. Ш к р а-б а. Рэспубліка змагалася ў агні, каб явай сталі з а л а т ы я ма-ры пра сённяшнія радасныя дні. Р. Н я х а й. Душа твая — малюнак а р-т ы с т ы ч н ы... М. Б а г д а-н о в і ч. Сястра не дужа маладая, ды ўсё ж яшчэ яна ў красе... Я. К о л а с. ПРЫГОН, ПАНШЧЫНА. Калі прыгон скончыўся і сялянам давалі зямлю, ён так-сама атрымаў надзел. М. Г а-р э ц к і. Пад сялян гэтыя горшыя кавалкі зямлі пайшлі тады, ка-лі была скасавана паншчы-н a. К. Ч о р н ы. ПРЫЕМНА, ДОБРА, ХО-РАША, ЛЮБА, МІЛА, ЦУ-ДОУНА; СЛАУНА (разм.); СОЛАДКА, САЛОДКА, СМАЧНА (перан.). П р ы е м н а ў дом зайсці з дароіі, дзе рады вам гаспада-ры... Я. К о л а с. Як добра пасля работы паляжаць на беражку ручайка, у цяньку лазовага кусточка! Я. К о л а с. Ля школы — вятрак, доўгі калгасны двор, Лысая гара — з яе так х о р а ш а з’язджаць узімку на лыжах... Б. С а ч а н-к а. I л ю б а мне глядзець на поле, дзе колас гнецца да зям-лі... А. Г у р л о. Мне так м і л а стаяць над ракою вясной, думкі думаць пад шэпты рачныя... А. Г у р л о. Ц у д о ў н а пад дажджом пабыць улетку: стаіш, а ён ка-зыча па спіне. С. Г а ў р у-сё ў.