КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Калі яны пайшлі, мама са-брала ўсе гэтыя міекі і збаны, з якіх яны пілі, і ўсё п ат р у-ш ч ы л a. А. Б а ч ы л а.
РАЗБОЙ, ПАГРОМ.
Ці р а з б о е м вы даставалі хлеб, што караюць вас горш за злодзеяў? Я. К о л а с.
Гарады, мястэчкі танулі ў п а г р о м а х — не было зба-вешія малому, старому. Я. К у-п а л а.
РАЗБОЙНІК, РАБАУНІК, ГРАБЕЖНІК, ПАГРОМ-ШЧЫК, ГРАМІЛА, ДРАПЕЖ-НІК, БАНДЫТ, МАРАДЗЕР, ПІРАТ; БАНДЗЮК (разм.).
Ведаю, што не акрадзе мяне злодзей, не аграбіць р а з б о й-н і к. Я. К у п а л а.
Я скажу вам добры дзень та-ды, калі буду ведаць, што ся-род вас няма забойцаў і pa-60 ў н і к о ў. Э. С а м у й л ё-н а к.
А вораг ёсць вораг; г ра-б е ж н і к і кат, не вер яму, гаду. Я. К о л а с.
Я помню тыя дні, што папя-лішчам сталі: пагромшчы-к і-жаўнеры ў Мінску панавалі. А. Александровіч.
Г р а м і л ы ўрываліся ў ха-ты, і адтуль на руках выпаў-залі цераз парог пабітыя ста-рыя ў белых сарочках. П. П е с т р а к.
Дрыжаць ад праўды слоў тваіх заўсёды драпежнікі, што грозяць нам вайной. A. А с т р э й к а.
Палескія лясы вялікія, ёсць
дзе схавацца б а н д ы т а м. Я. К о л а с.
Хто будзе браць без дазволу каменданта, той марадзёр. A. А с і п е н к а.
Я пакланіцца кожнай красцы рад, але не так, як той гарэза-хлопча, што ў кветнік уварвец-ца, як п і р а т. адну сарве, a паўграды растопча. П. М а-к а л ь.
Стукнуць б а н д з ю к і, і людское вока не ўбачыць, I. М е л е ж.
РАЗБУРАЦЬ, БУРЫЦЬ, РУЙНАВАЦЬ.
У вайну, вядома, больш разбураць давялося, чым будаваць. I. Ш а м я к і н.
Але ж і вочы бачылі, што рабочыя з ламамі і сякерамі б у р а ц ь астрожную сцяну, выламваюць з вокан краты. Р. Сабаленка.
Згода будуе, нязгода р у й-н у е. П р ы к а з к а.
РАЗВАЛ, РАСПАД, РАЗ-ЛАД, ДЭЗАРГАНІЗАЦЫЯ.
Думка яго гэтакая, што гэта Мікалай прычыніўся да р а з-в а л у яго сям’і. К. Ч о р н ы.
Закон не мае права, такім чынам, юрыдычна захоўваць шлюб, фактычнасць р а с п а-д у якога відавочная. A. A cine н к а.
Камуне навастворанай раз-л а д ужо не страшан. Я. К у-п а л а.
47 працэнтаў за лістапад-— пагроза дэзарганізацыі работы дэпо. X. Ш ы н к л е р.
РАЗВАРЫСТЫ, СОПКІ.
Я стаяў ля печы, глядзеў на белуіо разварыстую бульбу, якая нават праз суткі не пачарнела... Б. С а ч а н к а,
Жопка наварыць вячэры — с о п к а й бульбы, да якой па-дасць кубак малака. П. П е с т-р а к,
12 М. К. Клышка
353
РАЗВЕДКА {зробленая ка-мандзірам: РЭКАГНАСЦЫ-
РОУКА.
Калісь, зімой і ўлетку, ад-сюль, з лясной паляны на бітву і ў разведку хадзілі пар-тызаны. М. А ў р а м ч ы к.
Камбат паехаў да разведчы-каў, на р э к а г н а с цы р о ў-к у... I, М е л е ж.
РАЗВЕСЦІСЯ, РАЗЫСЦІ-СЯ; РАЗЖАНІЦЦА (разм.).
— К мае р а з в я л і с я, — сказала яна праз момант і пакі-вала галавою. — He ўжыліся. I. Чыгр ы н а ў.
Скажы, а што ў цябе здары-лася з мужам? Чаму вы ра-з ы ш л і с я? Л. А р а б е й.
Каб ажаніцца, даў бы вала, каб р а з ж а н і ц ц а, даў бы два. П р ы к а з к а.
РАЗВІВАЦЦА, КВІТНЕЦЬ □ ІСЦІ УГОРУ.
I плямён адсталых масы развівацца сталі бурпа,— гатэнтоты, папуасы хутка вы-раслі культурна. К. К р а п і-в а.
Каб наша Радзіма к в і т н е-л а шчасліва — магутнасць магла будаваць. М. М а ш а-Р а.
Калгас і д з е ў г о р у... Я. К о л а с.
РАЗВІДНЕЦЦА, РАЗВІД-НЕЦЬ; ВЫВІДНЕЦЬ, РАЗ-ДНЕЦЬ, УДНЕЦЬ (разм.).
У лесе яшчэ цёмна, чакаеш, покі добра развіднеецца, каб першаму агледзець грыб-ныя мясціны. Я. К о л а с.
Ужо добра развіднела, і ў вокны самалёта глянула ра-даснае сонца. П. К а в а л ё ў.
Калі добра в ы в і д н е л а, яны выйшлі з маладога асінні-ьа на палявую дарогу. С. Г р а-х о ў с к і.
Была раніца, толькі што разднела. Я. К о л а с.
3 вакзала Ларывончык вый-шаў на людную Віленскую ву-ліцу, калі ўжо добра ўдне-л a... Р. С а б а л е н к а.
РАЗВІЦЦЕ, РОСТ; POCKBIT, РАСЦВІТАННЕ (выс.); ПОСТУП, РАЗГОРТВАННЕ, СТАНАУЛЕННЕ, ПРАГРЭС (кніжн.).
Наша задача дапамагчы кож-наму калгасу скласці перспек-тыўны план р а з в і ц ц я гас-падаркі... I. Ill а м я к і н.
Падымем самы шчыры тост за хараство радзімы, за новы год, за новы р о с т, за наш народ любімы... II. Г л е б к а.
Краіны р о с к в і т просіць моцных рук, мінулае пахована сучасным. У. Д у б о ў к а.
Вечнае расцвітанне зямлі поўпіць пас салодкай трывогаю сэрца. К. Ч о р н ы.
Еіі пачыпае разумець свайго бацьку, як гуманіста. Бацька не карыслівы — ён любіць п о-с т у п. П. Пестрак.
Каб перамагчы, неабходна было ўмацаваць змычку паміж сацыялістычнай прамысловас-цю і сялянскай эканомікай шляхам разгортвання гандлю. Б е л С Э.
Вы б во пажылі ў вёсцы адразу пасля вайны ды паса-чылі за яе станаўленнем. М. Л у п с я к о ў.
Свет ідзе к прагрэсу, чыніць дзіў за дзівам, пад вур-чанне фабрык, візг лакаматы-ваў. Я. Л у ч ы н а.
РАЗВЯВАЦЦА; ЛУНАЦЬ (паэт.).
А сцяг развяваецца, віхрыцца над светам...
П. П е с т р а к.
Навекі зноў над ім л у н а е
354
непераможпы горды сцяг.
В. В і т к а.
РАЗГАЛІСТЫ, РАЗГАТЫ, РАЗЛАПІСТЫ, РАЗЛОЖЫ-СТЫ, РАЗЛОГІ, РАСКІДЗІС-ТЫ, РАЗВІСЛЫ; РАСАХАТЫ (абл.).
Высокія разгалістыя каштаны засланялі вокны пер-шых і другіх паверхаў. X. Ж ы ч к а.
Увесь ураджай з р а з г а-т ы х неагледжаных бэр і анто-навак за некалькі гадоў напе-рад быў запраданы касавокаму перакупшчыку Шмуйлу...
М. Л у ж а н і н.
Да самай дарогі падступа-юць два вялікія дубы і стары разлапісты клён. I. На-в у м е н к а.
А ліпы тоўстыя, разло-ж ы с т ы я. Я. С к р ы г а н.
Стары р а з л о г і клён ста-іць сабе, як вартавы роду Шам-раёў. М. М а ш а р а.
Хутка перад ім паўстала не-вялікая горка, на якой расло болей дзесятка тоўстых р а с-кідзістых сасён. А. Ч а р-н ы ш э в і ч.
Раман Шулядзяк... разлёгся пад ценем развіслага ду-ба. Я. К о л а с.
3 вярбой самотнай, раса-х ат а й абняўся месяц ля за-токі... М. Т а н к.
РАДЗІЦЦА, РАІЦЦА; МЕР-КАВАЦЦА. САЙМАВАЦЦА (разм.); КАНСУЛЬТАВАЦЦА (кніжн.).
Бровы хмурыць камісар, з ка-мандзірам р а д з і ц ц а.
С. Д з я р г а й.
Потым яны раіліся з дактарамі, як лепш лячыць хворага... А. Кулакоўскі.
Я меркаваўся з мат-каю. Мы з ёю ўсё перагавары-лі. К. Ч о р н ы.
Згоднікі ж саймуюцца, як уладу выкрасці. П. Г л е б-к а.
Урэпіце, кожнаму з іх [дэле-гатаў] трэба кансульта-в а ц ц а са сваім урадам... М. Л ы н ь к о ў.
РАЗДАРОЖЖА, СКРЫЖА-ВАННЕ, РАЗВІЛІНА, РАЗВІ-ЛАК, РАЗВІЛКА, РОСТАНЬ; ПЕРАСЕК, РАЗБЕЖАК (разм.) □ КРЫЖАВЫЯ ДА-РОГІ, КРЫЖАВЫЯ ПУЦІ-ны.
Там, па раздарожжы. я злезу — пайду напрамкі, бо там ужо недалёка. М. Л у п с я-к о ў.
На скрыжаванні да-рог у Беларусі часта маячаць старыя, а дзе ўжо спарахнелыя, аброслыя мохам крыжы. П. П е с т р а к.
Дай верыць, што яшчэ мы не навек рассталіся ў той тры-вожны ранак, што на р а з в і-лі не жыццёвых рэк не ўсё парвана. Н. Т a р а с.
На развілку дарог Сы-мон спыніў каня. М. Лупся-к о ў.
Каля р а з в і л к і на вёску Ваўкавічы... стары зняў шапку і перахрысціўся. А. Б а ж к о.
А за гаем, ужо на р о с т а-н я х, сустрэлі мокрага настаў-ніка. М. Г а р э ц к і.
На перасеку вуліц ста-іць і сапраўдны крыж, высока падняўшы сваю верхавіну над саламянымі стрэхамі хат. Я. К о л а с.
Ен пацягнуў за лейчыну і збочыў каня на стары, даўно няезджаны разбежак. да-pori... М. Р а к і т н ы.
А пад’ехаўшы да к р ыж а-в о й д а р о г і, Сёмка пера-носіўся ў яшчэ ранейшыя, юнацкія гады, калі верыў, што на скрыжаванні дарог водзіцца нячыстая сіла і штовечар па-лохае людзей. Ц. Г а р т н ы.
На к р ы ж а в ы х п у ці-н а х з ёю я сустрэўся — куды
12*
355
ісці, не ведала япа. Я. К У п а-л а.
РАЗЛІК; РАЗРАХУНАК (разм.).
Я спадзяваўся на суботні р а з л і к за работу. К. Ч о р-н ы.
Касір выдаваў рабочым авап-сы і рыхтаваўся да р а з р а-х у н к a ў у канцы месяца. Я. К о л а с.
РАЗМАХ, РАЗГОН, РАЗ-БЕГ, РАЗБЕЖНАСЦЬ; УЗ-ЛЁТ, ІМПЭТ (перан.).
Гэй, хто стрымае наш творчы р а з м а х? В. Т а ў л а й.
Паравоз бег, набіраючы імк-лівы разгон. М. Л ы н ь-к о ў.
Паспрабуй пераскочыць без р а з б е г у. Э. Самуйлё-н а к.
Там мёртвая постаць рукой семафора стрымала р а з б е ж-н а с ц ь імклівых вагонаў. М. X в е д а р о в і ч.
0! веру, веру, што загнаны мяне не здрадзіць мой народ, але ён цёмны й акаваны, і бед-ны думак яго ў з л ё т. Я. Ку-п а л а.
Імчыцца наперад аўтобус, і м п э т яго расце. 3. Б я д у-л я.
РАЗМОУЦА, СУРАЗМОУ-НІК, СУБЯСЕДНІК.
— Помніце гэта?—Помню,— адказаў я, ужо захапляючыся сваім размоўца м.
П. П е с т р а к.
Канстанцін Міхайлавіч
[Я. Колас], жмурачыся ад сон-ца, глядзіць на свайго сураз-м о ў н і к a. М. Л у ж а н і н.
Неяк нязручііа гаварыць, калі не бачыш субяседніка. A. А с і п е н к а.
РАЗМЯЖОУВАЦЬ, ПАДЗЯ-ЛЯЦЬ.
За яе шырокімі паплавамі разгарнуўся густы, зацягнуты
блакітнай смугой лес, які размяжоўваў зямлю і неба. I. Дуброўскі.
За ляском, што падзяляў палеткі першай і другой брыга-ды калгаса «Кастрычніцкая рэ-валюцыя», спявалі песню. А. Пальчэўскі.
РАЗНАСТАЙНАСЦЬ; БА-ГАЦЦЕ (перан.).
Увабраць за адзін раз усю разнастайнасць, усю яскравасць пецярбургскіх пяк-нот — было не пад сілу. Ц. Г а р т н ы.
Якое багацце фарбаў, якая дасканаласць! У. К а-р а т к е в і ч.
РАЗУМНІК, РАЗУМНЫ,
МУДРЭЦ.
Дзеда лічылі за вялікага разумніка па ўсёй ваколі-цы. 3, Б я д у л я.
Кажуць, што ў р аз у м-н ы х—вялікі лоб. Я. Б р ы л ь.
Цяпер ён стаіць як бы збоку ад усяго і са спакоем м у д р а-ца аглядае жыццё. Я. К о-л а с.
РАЗЯВАКА, РАЗЯВА, РАЗ-МАЗНЯ, РАСЦЯПА, ЦЮХ-ЦЯЙ, ЦЕЛЯПЕНЬ, ЦЕЛЯ-ПЕЙ; ЦЯЦЕРА, ВАРОНА (пе-ран.).
Няхай не будзе р а з я в а-к а м і кладзе грошы так, каб не губляць... А. П а л ь ч э ў-с к і.
Адна р а з я в а не дагледзе-ла і перакуліла воз. М. Пас-л я д о в і ч.
Ніякай стараннасці не бачу. He разведчык, а адна р аз-м а з н я. М. Л ы н ь к о ў.
Вы р а с ц я п а. За харошае змагацца трэба. К. К р а п і-в а.
Быў бы цуд, каб мог такі ц ю х ц я й над будоўляю лу-наць вялізнай, бачыць сэнс кра-сы сацыялізма. A. Р у с е ц к і.
356
Ніхто там не пільнуе; гэтыя ц е л я п н і не сцемяць.
Я. М а ў р.
Сякі-такі ц е л я п е й, але ўдвух усё ж ляпей. П р ы к а з-к а.
Бес, а здаецца ц я ц е р а й вам... С. Д з я р г а й.
Вароны вы! Паслаць за ім людзей і затрымаць! П. Г л е б к а.
РАЙ; НЕБА, ЭДЭМ (пе-ран.) □ ЦАРСТВА НЯБЕС-НАЕ.
Рад бы ў р а й, ды грахі не пускаюць. П р ы к а з к а.
Хто іх і ўгаворваў, і пало-хаў, і дакляроўваў там ім н е-б а на зямлі?.. К. Ч о р н ы.