КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Ен стаяў побач з Маро, прыстойна трымаючы ў руцэ свой капялюш. Э. С а-м у й л ё н а к. Гаспадыня прасіла гасцей вельмі далікатна. Я. К о-л а с. Саханюк галантна пад-вёў свайго калегу да пісаранкі. Я. К о л а с. Настаўнік гэта бачыў і заў-сёды тактоўна пазбягаў такіх непрыемных момантаў. У. Д а м а ш э в і ч. Разам з імі [супрацоўнікамі] прапускалі дзверы і постаць Язэпа Сымонавіча, які к а-рэктна адказваў на пачці-выя прывітанні працаўнікоў канторы. X. LII ы н к л е р. Лектар ц ырымонна кланяецца, ідзе да трыбуны, 344 разгортвае паперы. А. П е т-р а ш к е в і ч. ПРЫТОМНАСЦЬ, СВЯДО-МАСЦЬ. У гарачцы ён парнуў афіцэ-ра штыком, захістаўся і ўпаў, страціўшы прытомнасць. Я. К о л а с. Свядомасць вярталася да яго марудна. Ен неяк здо-леў разабрацца, дзе і што з ім. М. Л у псяко ў. ПРЫТОН, ШАЛМАН. Досыць! He штука іграць на кларнеце, медпыя жменяй сы-паць акорды, блудзіць па п р ы т о н а х, цешыць тлустыя морды. М. Т а н к. Дзе ты сягоння будзеш нача-ваць? Пойдзеш у які-небудзь ш а л м а н да дзевак? А. Б а ж к о. ПРЫТРЫМЛІВАЦЦА, ТРЫМАЦЦА, ТРЫМАЦЬ, ПІЛЬНАВАЦЦА. А я, ведаеце, прытрым-ліваюся мудрага правіла: каб быў парадак у рабоце, трэ-ба перш за ўсё навесці яго ва ўласным доме. I. Ill а м я к і н. I людзі ведалі Сымона, Сы-мон людзьмі не злоўжываў, людскіх жа звычаяў і праў трымаўся цвёрда, як за-кона. Я. К о л а с. Парадку дзеці не трыма-л і, і іх ніколі не сціскалі, абы насоў не разбівалі... Я. К о-л а с. Божых законаў трэба піль-навацца... Бог можа пака-раць... А. Ч а р н ы ш э в і ч. ПРЫТУЛІЦЦА, ПРЫХІ-НУЦЦА, ПРЫХІЛІЦЦА, ПРЫПЕРЦІСЯ, ПРЫГАР-НУЦЦА, ПРЫЛЬНУЦЬ, ПРЫЦІСНУЦЦА. Г рудзьмі прытуліцца не маю к каму. Я. К у п а л а. Дзяўчынцы зрабілася страш-на, япа бліжэй п р ы х і н у л а-с я да маці. Р. С а б а л е н-к а, У безнадзейна спакойнай абыякавасці ён п р ы х і л і ў-с я да кузава і пачаў рыхта-ваць закурку. В. Б ы к а ў. Андрэй перайшоў на другі бок вуліцы, п р ы п ё р с я да паркана стадыёна. At Л о-б а н. — He ведаю, не ведаю, лю-бы, — сказала яна і п рыгар-н у л а с я блізенька-блізепька да Івана. Р. Сабаленка. Я грудзямі п р ы л ь н у к сенажатцы, маліць стану да-ваць болыв сянца... Я. К у п а-л а. Г аспадыпя прыціснула-с я да сцяны, даючы ім дарогу. Л. А р а б е й. ПРЫХАДЖАНІН, ПАРА-ФІЯНІН; ПАСТВА (зб.). — Я, дарагія п р ы х а д ж а-н е, яшчэ раз пытаю, — пачаў густым басам бацюшка сваю прамову, — трэба вам дзяцей хрысціць? М. Ч а р о т. Бацюшка, вітаючыся са сваі-мі парафіянам і. ківаў галавою... М. Ч а р о т. Ен [ксёндз] вялікі мастак на тое, каб стварыць адпаведны настрой у свае п а с т в ы... Я. К о л а с. ПРЫХАРАШЫЦЦА; ПАД-ЧАПУРЫЦЦА. ПАДНЯДЗЕ-ЛІЦЦА (разм.). Купіла яна за тыя грошы cade новую сукенку, чаравікі, п р ы харашылася так, што ўсе сяброўкі зайздросцяць ёй. А. Я к і м о в і ч. Пасля ванны ўсе п а д ч а-п у р ы л і с я, прычасаліся. У. Д у б о ў к а. Гэта ад таго, што ты госця, паднядзелілася, пагля- 345 дзім, якая ты ў будзень. В. В і т к а. ПРЫХВАТКАМ, УРЫУКА-МІ. Ен і вячэраць сеў гэтак, як быў, не распранаючыся, у сваёй раскудзеленай вопратцы, як п р ы х в а т к а м усё гэта ра-біў. К. Ч о р н ы. Усё ў р ы ў к а м і даводзіц-ца вясці работу. Ц. Г а р т-н ы. ПРЫЦЭЛІЦЦА, НАЦЭЛІЦ-ЦА, СЦЭЛІЦЦА, ЗЛАЖЫЦ-ЦА, ПРЫЛАЖЫЦЦА. Сусед прыцэліўся, і фашыст грымнуўся вобземлю. К. Ч о р н ы. Крамарэвіч нацэліўся і стрэліў. К. Ч о р іі ы. Сцэліўся і, раз-пораз перазараджаючы вінтоўку, па-чаў страляць у той куст, адкуль страчыў кулямёт... Б. С а ч а н-к а. Злажыўся з стрэльбы — кляпсь, не паліць... «Т a р а с н а П а р н а с е». Прылажыўся дзед Та-лаш, і гулкі стрэл здрыгануў лясную глухмень. Я. К о л а с. ПРЫЧАЛІЦЬ, ПРЫСТАЦЬ, ПРЫШВАРТАВАЦЦА. У гэты час да левага берага Дзвіны п р ы ч а л і л а лодка. С. Грахоўскі. Паром п р ы с т а ў да бера-га. М. 3 а р э ц к і. Акіянскі лайнер п р ы ш в а р-т а ва ў с я раніцаю ў порце... М. Л ы н ь к о ў. ПРЫЧЭПКА, ПРЫЧАПКА, ПРЫЧЫНА. He дайце п р ы ч э п к і раз-радзіць вінтоўкі... Ц. Г а р т н ы. Той заўсёды знойдзе якую-небудзь п р ы ч a п л у, каб пасмяяцца з старога чалавека. Р. Сабаленка. Для спрэчкі лёгка адшукаць п рычыну. У. Д у б о ў к а. ПСЯРНЯ, САБАКАРНЯ. Цюцька з каралеўскай псярні! П р ы м а ў к а. У сто сабачых галасоў завы-ла сабакарня. k. 3 а-р ы ц к і. ПТУШАНЯ; ПІСКЛЯНЯ (абл.). Птушыныя гнёзды даўно апу-сцелі — расправілі крыллі свае п т у ш а н я т ы. С. Г а ў р у-с ё ў. Вось яны забілі птушку, сён-пя апоўдні. Яна вадзіла выва-дак, дванаццаць п і с к л ян я-т а к. Э. С а м у й л ё н а к. ПТУШКА; ПТАШКА, ПТА-ХА, ПТАХ (разм.). Колькі п т у ш а к галасіс-тых у зялёпым гушчары! П. Б р о ў к а. Паляцела п т а ш к а ў вы-рай, пт у шка вернецца назад. Я. К о л а с. П т а х а вольная не сее, a зярнятачкі дзяўбе. А. Б я л е-в і ч. Страўс — самы вялікі ў евеце п т а х. В. В о л ь с к і. ПУСТАЗЕЛЛЕ, ЗЕЛЛЕ, ТРАВА; ПУСТАЗЁЛ (разм.). На нашай зямлі вельмі шмат залежыць ад таго, як узарэш. Пакапаеш абы-як — п у с т а-зелле парасце, усё заб’е. К. К р а п і в а. Выбачайце: яна проста ў га-род пайшла, каб зелля на-рваць. Я. К о л а с. Відаць, палола свае загоны і навыбірала заадно свінням т р а в ы. Б. С а ч а н к а. I расце адзін пустазёл на магіле тырана. Я. К о л а с. ПУСТЫ, ПАРОЖНІ. Дык падстаўляй хутчэй п у с-тыя вёдры, — табе з сваіх 346 ваду я пералью. С. Г а ў р у-с ё у. Б’юцца за мяшок, а мяшок п а р о ж н і. П р ы к а з к а. ПУСТЫНЯ, ПУСТЭЛЬНЯ, ПУСТЭЛЬ. На штурм пяскоў п у с т bill і пайшлі нашы сады. М. М а-ш а р а. Сыпучая, каменная пус-т э л ь н я Кара-Кум! С. Д з я р г а й. У пустэлях Кара-Кума гімны пеў маторным шумам караван аўто. Я. К о л а с. ПУХЛІНА, АПУХЛАСЦЬ, АЦЁК. П у х л і н а пайшла ад ка-пытоў скрозь па нагах. К. Ч о р н ы. He першы раз ужо бачыць яна гэтую сінюю апухласць з газамі пад скурай і адчувае гэты гнойпы пах. I. Ш а м я-к і н. Яраш адгарнуў коўдру і агледзеў ногі хворай, памацаў іх. А ц ё к знік. I. Ш а м я-к і н. ПЧАЛЯР, ПАСЕЧНІК; БОРТНІК (уст.). Дзякаваў п ч а л я р у доў-га, шчыра, ды, мабыць, не за мёд, а за нешта іншае. A. К у-лакоўскі. Людвік прыняў падарунак ад старога п а с е ч н і к а. Дух-мяная рамка, залітая мёдам, была ў яго руках... A. К У л а-к о ў с к і. У ліхога б о р т н і к а горкі мёд. П р ы к а з к а. ПЫРХАЦЬ, ФЫРКАЦЬ, ЧМЫХАЦЬ. Конік весела згрызаў мала-дую пахучую траўку і громка п ы р х а ў. Я. К о л а с. У сані конь запрэжапы, б’е капытом ён, ф ы р к а е. A. А с т р э й к «. Ен змёрз і ўсё ч м ы х а ў сваім малым пачырванелым но-сам. К. Ч о р н ы. 1. ПЫТАННЕ, ЗАПЫТАН-НЕ, РОСПЫТ, «ЧАМУ». He было такога п ы т а н н я на якое яна не магла б адка-заць. Я. М а ў р. Але хлопчык нічога не адка-заў на мацерыны з a п ы т а н-н і... Ц. Г а р т н ы. Падышоўшы да жпяяркі, Марцін зразумеў усё без рос-іі ы т a ij. I. М е л е ж. Так Ніпа Іванаўпа давала адказы на шматлікія «ч а м у». У. Д у б о ў к а. 2. ПЫТАННЕ, ПРАБЛЕМА. П ы т а н н і, што абмяркоў-вае сход, цалкам захапляюць яе. М. 3 а р э ц к і. Іван Мацвеевіч над гэтай праблемай доўга думаў. 3. Б я д у л я. ПЫТАЦЬ, ПЫТАЦЦА, РАСПЫТВАЦЬ, ЦІКАВІЦЦА □ СТАВІЦЬ ПЫТАННЕ. Дзе ты, мая доля, дзе ты, я пыта ю? Я. К о л а с. — Чаго ты, тата, плачаш? — п ы т а е ц ц а дачка. А. Я к і-м о в і ч. Ен распытваў пра на-віны на пракатным, а яны ціка-віліся домнай. Б. М і к у л і ч. Ц і к а в і л а с я, дзе ты за-раз... Ц. Г а р т н ы, Палітрук уважліва слухаў, с т а в і ў п ы т а н н і і зноў слухаў блытаную гаворку Сіда-рука. П. Г а л а в а ч. ПЫШНА, РАСКОШНА, БА-ГАТА, ШЫКОУНА, ШЫК03-НА, ШЫКАРНА □ 3 ШЫ-КАМ. Феерверкі электра п ы ш н a рассыпаліся ў паветры. Б. М і-к у л і ч. Пакойчык быў абсталяваны раскошна: мяккая канапа 347 ля сцяны, вышэй яе вялікае люстэрка ў прыгожай раме. А. Ч а р н ы ш э в і ч. Стол устаўлены б а г а т а, госцю я сардэчна рад. А. Б я-л е в і ч. Убачыўшы дачку генерала, свежую, ш ы к о ў н а, як заў-сёды, апранутую, вясёлую, мне зрабілася няёмка за сваю воп-ратку і за дошку пад пахай. A. К а р п ю к. 3-за яе [палатняпай заслоны] крадком выглянулі даве мала-дзіцы, апранутыя надзвычай ш ы к о з н a. В. В і т к а. Партэр выглядаў ш ы к а р-н а: калыхаліся султаны вя-чэрніх жаночых прычосак, ззя-лі сапраўдныя і фальшывыя каштоўнасці. Э. С а м у й л ё-н а к. Махаць касою аказалася шмат цяжэй, чым пугаю, з ш ы к а м везучы пана. Я. К о-л а с. П’ЯНІЦА, АЛКАГОЛІК; П’ЯНЮГА, П’ЯНЧУГА, ПРА-ПОЙЦА, ШТОК, ПІТУХ, ПІ-ТУН, ВЫПІВАКА, ЖЛУКТА, ЖЛУКТАЧ, ЛАЙДАК (разм.) □ РЫЦАР БУТЭЛЬКІ. Шынкар п’ я ні ц у любіць, ды дачкі за яго не аддасць. П р ы к а з к а. ЙАІцька выцягвае шыю і ро-біць інтэрнацыянальны жэст, зразумелы для а л к а г о л і-к а ў усяго свету. Э. С а м у й-л ё н а к. I права на яго няма ніякага, што хоча, тое робіць, п’ я н ю-г а гэт-ы, грабіцель. П. П е с т-р а к. На ліха было падбіраць гэ-тага п'янчугу? Няхай бы ляжаў пад плотам. A. A cine н к а. Хрыпач пісаў розныя прашэн-ні, скаргі, што складала знач-ны прыбытак у бюджэце валас-нога п р а п о й ц ы. Я. К о-л а с. Ну, калі так ужо чакала мяне гэтая бутэлька, дык можна сес-ці і за стол, хоць я і не вялікі п і т о к. Р. С а б а л е н к а. 3 роту так патыхае, нібы там крама гарэлкі з сядзельцам і п і т у х а м і. М. Л у ж а н і н. Ну, Харытон, хоць пі т у н ы мы слабыя, але для парадку чокнемся за дзяцей, каб ім доб-ра жылося. А. Б а ж к о. А які а ы п і в а к а не ведае, што азначае сверб носа! Я. К о л а с. Той ж л у к т а не прачынаў-ся б цяпер без гарэлкі. А. Пальчэўскі. На маю волю — кропелькі б не дала гэтаму жлуктачу. X. С а в і ц к і. Яшчэ даведаўся Антось, што старшынёю ў сельсавеце Цімох Ткачэня, ды толькі стаў л а й-даком, гарэлку ў хутаран-цаў-заможнікаў п’е. А. Ч а р-н ы ш э в і ч. Р ы ц а р бутэлькі з азар-там цягне сівуху... У. К а л е с-н і к. П’ЯНІЦЬ, АП’ЯНЯЦЬ, ХМЯ-ЛІЦЬ, ШАЛАМІЦЬ □ КРУ-ЖЫЦЬ ГАЛАВУ. П’яніў мяне язмін. Я. К о л а с. Саладкаваты пах бульбоўні-ку і ўгноенай зямлі a п ’ я-н я ў, аж кружылася галава. A. А с і п е н к а. X м я л і ў пах багуна і пе-распелых ягад. 3. Б я д у л я. I з рук у рукі ходзіць чарка, ш а л о м і ц ь голавы ім шпар-ка... Я. К о л а с. Салодкі пах багунніка злёг-ку к р у ж ы ц ь г а л а в у. М. Л ы н ь к о ў.