КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
ГІЯРО; СТЫЛО (перан.). Мы ж за п я р о сталёвае ўзяліся — жыццё ўслаўляць і ваяваць за мір. М. Л у ж а-н і н. «Нябачанае, непараўналь-нае» — эластычна паскрыпвала 348 с т ы л о ў карэспандэііцкіх блакнотах. Б. М і к у л і ч. ПЯРЬІНА, ПУХАВІК. Аўгіпка ўзбівае пярыны на двух высокіх кляновых лож-ках. A. А с і п е н к а. Як яна ўзбівала падушкі, п у х а в і к і, каб Сашу было мякка спаць. I. Н а в у м е н-к а. ПЯРЭСТЫ, РАБЫ, ПЛЯ-МІСТЫ, КРОПЛЯСТЫ; ПЕ-РАПЯЛЁСЫ, ПЕРАПЯЛЯСЫ (абл.) Хлапчук гоніць карову і пя-рэстае цяля. Я. Б р ы л ь. Улезла ў гразь р а б а я свіння, пачала качацца з боку на бок, смачна рохкае. 3. Б я-Д у л я. Ен стаяў узбоч ад агню, тры-маіочы на повадзе вялізнага плямістага дога. Э. С а-м у й л ё н а к. Толькі конікі адны трашчаць у траве ды мігаюцца беленькія і чырвоненькія матылькі, тра-печучы сваімі кроплясты-мі крыльцамі. Я. К о л а с. Пяць перапялёсых, па-родзістых кароў лепа брылі ў напрамку фермы. П. Б р о ў-к а. Пасвіліся свінні-лапавухі, перапялясы вепручок і трошкі большая за яго белая свіння. Б. С а ч а п к а. ПЯРЭЧЫЦЬ, ПРАТЭСТА-ВАЦЬ; АГРЫЗАЦЦА, АСКІР-ЗАЦЦА (разм.); ФЫРКАЦЬ (перан.) □ HE ЗГАДЖАЦЦА. А Сыч адчувае сябе каман-дзірам, ён камаіідуе і не можа цярпець, калі яму хто-небудзь п я р э ч ы ц ь. Я. Б р ы л ь. Хомчык не хацеў адзін есці, пратэставаў, аж пакуль пе прымуеіў Аксеню спедаць ра-зам. П. П е с т р а к. Да чаго асмялеў Гром Ха-луста! Шпількі падпускае, агрызаецц a... К. Ч а р->і ы ш э в і ч. Калі будзеш а с к і р з а ц ц а. праўды дабівацца — сагнём у крук так, што не разагнешся... П. П е с т р а к. Бацька казаў ёй, што ды як рабіць, а яна ф ы р к а л а. М. С е р г і е в і ч. He з г а д ж a іо ц ц а кніж-кі, каб немец паліў іх на пло-шчы. A. К у л я ш о ў. ПЯСОК /буйны: ЖАРСТВА, ЖВІР, ГРАВІЙ. П я с о к на пляжы быў як прысак, аж падэшвы ног пёк. Р. С а б а л е н к а. Гняды ўжо не бяжыць, а паў-зе; калёсы скрыгацяць аб ж а р с т в у. А. Ч а р н ы ш э-в і ч. На досвітку камякі сырога ж в ір у глуха ўпалі на сасно-вае века труны. К. К р а п і в а. Якаў даў поўны газ, збіў на хаду шлагбаўм і па кучках мёрзлага г р а в і ю выскачыў наперад. А. Кулакоўскі. ПЯТЛЯ, ЗАШМАРГА. Тады з п я т л ё й на шыі Каліноўскі апошні ліст пісаў і да мяне. С. Г р а х о ў с к і. Самадзяржаўе цяпер так за-цісне з а ш м а р г у на нашай шыі, што толькі сумей дых-нуць... Ц. Г а р т н ы. ПЯТЛЯЦБ, ВІЦЦА, ЗВІ-ВАЦЦА; ВІЛЯЦЬ, ВІХЛЯЦЬ. КРЫВУЛЯЦЬ (разм.). Сцежка ў вёску бяжыць, п я т л я е паміж надрэчных кустоў. Я. Б р ы л ь. I палямі і лясамі рэчка ў е ц ц а паясамі. 3. Б я д у-л я. Дарога каласіста з в і в а е ц-ц а, як змей. М. Р ы л ь с к і, перакл. Р. Барадуліна. Дарога віляла то ўправа, то ўлева... П. П е с т р а к. Лінія фронту віхляе і пятляе. I. Навуменка. 349 Там недзе, к р ы в у л я ю ч ы між дрыгвістых берагоў, цякла рэчка Кругляпка. В. Б ы к а ў. ПЯЧОРА, ГРОТ, НІША. На сценах і столі п я ч о р ы прыроднымі фарбамі намалява- ны зубры, коні, кабаны, Б е л С Э. Ен мог бы з завязанымі ва-чыма зноў знайсці цудоўны грот Пушкіна. М. Д а н і-л е н к а. Першы нырнуў у земную н і-ш у Паўлюк. I. Ш а м я к і н. РАБАВАЦЬ, ГРАБІЦЬ. Разбойнікі хаваліся ў дубро-ве і р а б а в а л і людзей. А. Ч а р іі ы ш э в і ч, Уперадзе фронту ляцела чут-ка: легіянеры грабяць. М. Л о б а н. РАБІНА, АРАБІНА. Зіма, відаць, не за гарой — гараць агнём р а б і н ы. М. Т а н к. Сям-там гарэлі чырвонымі ружамі гронкі a р а б і н. У. Ш а х а в е ц. РАБОТНІК, ПРАЦАУНІК, СУПРАЦОУНІК. Даклад зрабіў сакратар рэ-дакцыі, затым выступілі многія р а б о т н і к і рэдакцыі. М. Хведаровіч. У кожнага працауніка мазалі на руках інакшыя: у каваля не такія, як у земляро-ба, не такія, як у шаўца... 3. Б я д у л я. У тым жа пісьме с у п р а-ц о ў н і к Акадэміі навук раіў Міхасю, як іх [зярняткі] трэба пасеяць і даглядаць. А. Я к і-м о в і ч. РАБРО, РАБРЫНА; ДРА-БЫ (мн.); ПАРЭБРЫНА (разм.); СКАБА (абл.). Пад голай жоўтай скурай рэбры хадыром хадзілі. 3. Б я д у л я. Петрык і кінуў паліцая адна- го па дарозе з нямецкім кін-жалам пад рабрынаю. Я. К о л а с. Што, і летам у вас каровы не паправіліся? 3 зімы, я ба-чыў, адны д р аб ы выйшлі. П. Б р о ў к а. Колькі ў каня п а р э б-ры н?—пачынае раптам думаць дзядзька Павал. К. Ч о р н ы. Наляжаліся — аж скабы забалелі... В. Т а ў л а й. РАГАЧ, ГАРШЭЧНІК, ВІ-ЛАЧНІК; ВІЛКІ (мн.). Выбрала патрэбны рагач, пачала перастаўляць у печы чыгуны. М. Л у п с я к о ў. Яна дастала з печы скава-родку, перавярнула аладку на другі бок і, успёршыся на гаршэчнік, падумала. Я. Б р ы л ь. Варушыць Аўгіння в і л а ч-н і к а м гаршчкі... 3. Б я д у-л я. У печы тухлі дровы — зла-вала, папраўляючы в і л к а м і, чапялою. Ц. Г а р т н ы. РАД, ШЭРАГ, ШАРЭНГА, СТРОЙ, ЛАНЦУГ; ШАР (абл.). На стале — букеты кветак, пляшак pad і чарак с т р о й. П. П а н ч а н к а. Млечны шлях выплывае з імг-лы, азараючы шэраг зямля-нак. М. Т а н к. 350 Батальён, у дзве ш а р э н-гі стройся! П. Галавач, Сярэбраным строем над шляхам марозным чатыры ялі-ны стаяць пад Масквой. A. В я л ю г і н. Кожны ў л а н ц у г у ледзь бачыў наперадзе свайго тава-рыша, які то знікаў у кустах, то зноў паказваўся, Я. М а ў р. Адны ў ш а р курганы — сведкі бітваў — стаяць. Я. Ку-п а л а. РАДАВАЦЬ, ВЕСЯЛІЦЬ, ЦЕШЫЦЬ; САГРАВАЦЬ (пе-ран.). I на парошы след заечы заў-сёды р а д у е мяне. А. Б я-л е в і ч. Ой ты, дудка, ой дуда! Бяда жыці мне, бяда! He в я с е л і ш ты мяне ў маёй беднай старане. Я. К у п а л а. Ц е ш ы ць сэрца селяніна збожжа новага ўраджай. П. Т р у с. Пісьмы Мікалая Карлавіча сагравалі. А. А с і п е н-к а. РАДАСНЫ, ЖЫЦЦЯРА-ДАСНЫ, ВЯСЁЛЫ, УЦЕШ-НЫ; ЯСНЫ, РУЖОВЫ ( перан.). Дзе ты, шчасце, дзе прапала? Дзе твой радасны палон? Я. К о л а с. Марылька гэтакая была жыццярадасная, гэта-кая в я с ё л а я. Маладосць! К. Ч о р н ы. Пад кроквай ластаўкі ў гум-не жывуць в я с ё л а ю сям’ёй. А. Б я л е в і ч. Асобна хочацца адзначыць такую ў ц е ш н у ю з’яву, як выданне Анталогіі беларускай паэзіі ў Ленінградзе і кнігі «Паэты Ленінграда» ў нас. Я. К о л а с. Вера пыхнула раптам я с-н ы м гарачым захапленнем. М. 3 а р э ц к і. I абое засмяяліся. — Я вас яшчэ не бачыла ў такім р у-ж о в ы м настроі, — сказала Вера Ігнатаўна. П. П е с т-р а к. РАЗАМ, СУМЕСНА, СУ-ПОЛЫ-ІА, ЗААДНО, HEPA3-ЛУЧНА, КАЛЕКТЫУНА; АГУЛАМ, ГУРБОЙ, ТАЛА-КОЙ, ХОРАМ (разм.)Іудваіх: НА ПАРУ, У ПАРЫ □ РУКА У руку, плячо У плячо, плячом У плячо, пля-ЧО ДА ПЛЯЧА, ПЛЯЧО К ПЛЯЧУ, ЗА КАМПАНІЮ, У КАМПАНП. Дык пачакай, р а з а м пой-дзем. А. Я к і м о в і ч. Трохі ачуняла мястэчка, па-хавалі забітых, сумесна паплакалі, пагаварылі і зноў збіраліся за працу ўзяцца. М. Л ы н ь к о ў. Трэба ж супольна вясці змаганне з гаспадарскім уціс-кам. Ц. Г а р т н ы, Па вечарах глядзелі бясплат-нае кіно: як роўныя, сядзелі з байцамі з a а д н о. Н. Г і л е-в і ч. Сцежкі-дарожкі нашы сышлі-ся, жыць неразлучна мы пакляліся. А. Александ-р о в і ч. Касіць будзем так, быццам косім кожнаму, але разам, калектыўна. I. М е л е ж. I вырабляць зямлю будзем а г у л а м. I. Г у р с к і. Хутка з косамі прыйдуць г у р б о й дзецюкі, паплавы ка-сіць стануць рупліва. A. А л е к .с а н д р о в і ч. Збіраемся талакой па чарзе ў кожній хаце шатка-ваць капусту. К. Ч о р н ы. Суседкі х о р а м уторылі ёй і асыпалі жытам не маладога, а дзяжу, што стаяла сярод ха-ты. А, Б а ж к о. 351 Міця н a п а р у з Лобікам пераклалі зводкі з нямецкіх га-зет, якія дала Мар’я Іванаўна. I. Н а в у м е н к а. Песня і казка ходзяць у п а р ы, сеюць па свеце дзівы і чары. Я. К у п а л а. Рука ў руку з магутны-мі братамі мы ў бой ідзём і ў бедах не адны... Я. К о л а с. П л яч о ў п л я ч о з баль-шавікамі! Хто за вайну, таго штыкамі! Я. К о л а с. Ты ідзеш па ўсход, каб зноў стаць п л я ч о м у п л я ч 6 з сябрамі па барацьбе... Т. X а д к е в і ч. А людзі — гэта ж мудрацы. Стануць п л я ч о д a п л я-ча — вунь якая сіла. A. А с і-п е іі к а. Нам дружыць патрэбна між сабою і стаяць за мір—п л я ч о к п л я ч у. М. С м a г а р о-в і ч. ён наогул быў дружбацкі хлопец і з а к а мп ан ію га-товы быў аддаць усё. У. Ш а-х а в е ц. Былога шпіка дэфензівы я спаткаў у кампаніі вы-франчаных гультаёў. A. К а р-п ю к. РАЗБАГАЦЕЦЬ. ЗАБАГА-ЦЕЦЬ, ПАБАГАЦЕЦЬ, УЗБА-ГАЦЕЦЬ, АБАГАЦІЦЦА; НА-ЖЫЦЦА, АБЖЫЦЦА, РАЗ-ЖЫЦЦА, ЗАЖЫЦЦА. ПАД-НАЖЫЦЦА, АЗАЛАЦІЦЦА, АБРАСЦІ (разм.) □ НАБІЦЬ КІШЭНІ, ПАГРЭЦЬ РУКІ, СТАЦЬ НА НОГІ, ВЫБІЦЦА У ЛЮДЗІ. Тут, братка, можна р а з б а-гацець. А. Ч а р н ы ш э-в і ч. От і ён збіраўся забага-ц е ц ь, выбіраючыся на гэты ху гар, Я. С к р ы г а н. Калі б пашанцавала пры дзяльбе ды людскі кавалак прырэзалі ўрадлівы, то гэта было б усё роўна івто ўраз пабагацець! I. М е л е ж. Новы ж свет акрэпне і ўзбагацее тады, калі кож-ны яго будаўнік будзе добрым гаспадаром. Ц. Г а р т н ы. Гэта ж можна было б аба-га ціцц а, маёнтак справіць! К. Ч о р н ы. У вайну ён узяў падрад на шынельнае сукно і нажыў-с я. К. Ч о р н ы. Вось пачакай — а б ж ы в ё м-с я, тады і за сапраўдную электрастапцыю возьмемся — усім калгасам... А. Я к і м о-в і ч. Бедзен быў, хацеў раз-жы. цца. М. Г а р э ц к і. Спакойпа вялі размовы, успа-міналі, якая ў каго была хата. што расло ў агародзе і як усё будзе, калі з а ж ы в у ц ц a людзі. A. А с і п е н к а. Паднажыцца захацелі папы на нашым поце. М. М а-ш а р а. Адно скажу, каб у пас летась быў лад з гэтым ілыюм, дык мы базалаціліся. Р. С а-б а л е н к а. Дзе ты бачыў, каб на голым месцы сеў ды адразу а б р о с. А. Ч а р п ы ш э в і ч. Амерыкапцам, якія па вайне н а б і л і к і ш э н і, было ма-ла клопату да тых, каго гэтая вайна разула і раздзела. 1. Ш а м я к і н. П а г р э е м і мы р у к і, па-куль усё дарэшты не расцяга-лі! Э. С а м у й л ё н а к. С т а ц ь бы н а н о г і — і тое самае ў нас. Павязаць мяс-тэчкі і сёлы добрымі дарогамі, абсадзіць іх. Ц. Г а р т н ы. Слухай гаспадара, сынок... Можа калі і в ы б ' е ш с я ў л іо д з і. A. А с і п е н к а. РАЗБІЦЬ, РАССАДЗІЦЬ, ПАТРУШЧЫЦЬ. Хадзіў маўклівы, злосны, пе- 352 ракульваў на сваім шляху, р а з б і ў талерку. I. Ш а м я-к і н. Во, глядзі, як рассадзіў мне галаву Рысь... С. А л е к-сандровіч,