КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Дзед пачаў ладкавацца спаць. Я. С к р ы г а н. С т р о і л і с я ўжо снедаць, і Агата сказала Рыгору, каб ён выйшаў і паклікаў Ліпачку. Р. С а б а л с п к а. Француз, англічанін путы ўскласці меціўся. Я. К у-п а л а. А цяпер ідзі памыйся пасля дарогі і будзем ш ы к а в а ц-ц а да вячэры. П. П е с т р а к. Складалі кайстры плытагоны і ш ы х а в а л і с я ў паход. П. Г л е б к а. РЫЧАГ; ВАГАР, ВАГАВІК (разм.). Роўна ходзіць р ы ч а г меха, і паветраны струменьчык раз-дзьмухае хутка жар. X. Ж ы ч-к а. I кіруюць рухам цэлым чала-век мо пяць у белым, на пля-цоўках угары націскаюць в а-г а р ы. К. К р а п і в а. Стары каваль стаяў каля горна і размерна, не спяшаючы-ся, паціскаў в а г а в і к пад-дувала. А. Кулакоўскі. РЭВЕРАНС, ПРЫСЯДАН-НЕ. Дзяўчына ў чырвонай хус-тачцы пяўмела прысядала, ста-раючыся зрабіць р э в е р а н с. К. Ч о р н ы. Такімі ж борздымі крокамі падышла яна і да госця, пра-цягнула яму сваю дзіцячую ру-ку, зрабіўшы п р ы с я д а н-н е... Я. К о л а с. РЭЗКА, ВОСТРА, КРУТА, ПАРЫВІСТА, РЫУКОМ. Машыніст р э з к а затарма-зіў. Заскрыгаталі колы. I. Г у р с к і. Раны востра забалелі. М. Т а н к. Машына к р у т а спынілася, і ад гэтага ён прачнуўся. Б. М і к у л і ч. Казыча пальцамі ступні. Бу-лыга парывіста прымае нагу. Я. К о л а с. Р ы ў ко м узняў руку і ім-пэтпа падаўся ўсёй постаццю да перапоўненай залы. X. Ш ы п к л е р. РЭЛІГІЯ, ЦАРКВА. Р э лі г і я з яе выдумапым богам абараняе толькі бага-тых... I. Н а в у м е н к а. Некаторыя марылі на аснове абпаўленчых арганізацый ства-рыць «дзяржаўную савецкую ц а р к в у». Б е л С Э. 365 РЭПЕТЫЦЫЯ; СЫГРАУКА (разм.). А я быў у нардоме, глядзеў на рэпетыцыю новай п’есы. М. 3 а р э ц к і. Сюды-туды кінуўся, інстру-ментаў дастаў—і пачаў ву-чыць. У Казевых сенцах с ы-граўкі рабілі. М. Л о б а н. РЭПРАДУКТАР, ГУЧНАГА-ВАРЫЦЕЛЬ, ДЫНАМІК, РУ-ПАР. 3 рэпрадуктара ліла-ся прыемная мелодыя. Л. A р а б е й. — Слухайце! Гаворыць Мінск! — зароў у адказ раз-злаваны г у ч н а г а в а р ы-ц е л ь. К. К р а п і в а. Маім голасам сёння д ы н а-м і к гаворыць, на блакітных экранах мой дыхае цень. А. Русецкі. На слупе рупар маршам загучаў... A. Р у с е ц к і. РЭУМАТЫЗМ; РАМАТУС (разм.). — Сустаўны р э ў ма-тызм, — сказаў ён, няўважлі-ва агледзеўшы Харытона. А. Б а ж к о. He жарты — дзесяць кароў і дагледзець, і накарміць, і вы-даіць — і ўсё ў макраце, у хо-ладзе — немінучы р а м а т у с. В. Б ы к а ў. РЭХА, ВОДГУК, АДГУК, ВОДГУЛЛЕ, ВОДГАЛАС, ВОДГАЛАСАК, АДГАЛОСАК, АДГАЛОССЕ. РОЗГАЛАС, АДПЕУ, ПОШЧАК, РЭЗА-НАНС; ВОДЗЫУКІ (абл.). Рэха паўтарала гром вы-бухаў, і япы здаваліся яшчэ страшнейшымі. Р. С а б а л е н-к а. Люблю я велічныя скалы, што в о д г у к акіяну шлюць. Е. Л о с ь. Жыве ў паданнях сівых лет адгук Парыжскае Камуны... 3. Б я д у л я. Б’юць гарматы, аж гудуць ад водгулля лясы. П. П ан-ч а н к а. I ўсе спынілі працу: першы гром! I кожны з радасцю і ўздымам слухаў, як водга-л а с каціўся над сялом. К. К і р э е н к а. Грукат дрывасекаў разляга-ецца водгаласкамі па ваколіцы. 3. Б я д у л я. Ідзе Берлінам беларус, ад крокаў — а д г а л о с к і. М. Л у ж а н і н. Дзюбаю дзяцел па дрэве стукнуў — пайшло а д г а л о с-с е. К. К і р э е н к а. Аж ад рук і ад хмур вежы рухне падмур, толькі р о з г а-л а с пойдзе па полі. Я. К у-п а л а. Песня мая не шукае прывету, ласкі ў скурганеным сэрцы чыім, — вецер свабодны з да-лёкага свету стрэне, праводзіць а д п е в а м сваім. Я. Купа-л а. Да таго ж ляскала, што аж п о ш ч а к разносіўся па два-ры. М. Л о б а н. Чуткі аб іх [партызанаў] справах прыходзілі ў горад, як водгулле ў гарах, узмоцне-ныя рэзанансам чалавеча-га пераказвання. Б. М і к у л і ч. Здавалася, што выстралілі не адзін раз, а некалькі ра-зоў — гэта такое р э х а было. Нездарма ж яго завуць яшчэ інакш — в о д з ы ў к. і. У. Д у-б о ў к а. РЭЧ, ШТУКА, ПРАДМЕТ; ШТУКОВІНА (разм.). Рыгор спрытна схапіў р э ч ы і ўзлез на заднюю пляцоўку задняга вагона, прытуліўся да сценкі і задаволена ўздыхнуў. Ц. Г а р т н ы. — А гэтая ш т у к а досыць цікавая! — прамовіў Віктар і 366 пачаў кратаць кветкі і лісце. Я. М а ў р. Быў тут прадмет, неаб-ходны і для майго жыцця: губ-ны гармонік. Я. М а ў р. Я выйграў дзіцячую каляску. I гэтая штуковіна мне здалася такой важпай і каш-тоўнай, што, параіўшыся з жон-кай, мы рашылі не патрабаваць за яе грошы, а чакаць пасылкі натурай. В. Б ы к а ў. РЭЧАІСНАСЦЬ, ЯВЛ. СА-ПРАУДНАСЦЬ, РЭАЛЬ-НАСЦЬ, ШТОДЗЁННАСЦЬ, ЗЯМНОЕ, ЖЫЦЦЁ, БЫЦЦЕ, БЫЛЬ, ПРАУДА □ АБ’ЕК-ТЫУНЫ СВЕТ, БЕЛЫ СВЕТ. Скрогат ключа ў замку раз-будзіў Нявіднага. Адразу ж успрыняў ён гэту ўсю жахлі-вую рэчаіснасць. У ка-меру ўвайшлі трое турэмшчы-каў. Я. К о л а с. Прыемны сон цікавей не-прыемпай я в ы. 3. Б я д у л я. Колю і цяпер усё яшчэ зда-ецца, што гэта быў не con, a жывая сапраўднасць. А. Я к і м о в і ч. Бываюць харошыя сны, ка-торых шкадуеш, іпто япы не асгаліся рэальнасц ю. Я. С к р ы г а п. ІІа бледным фоне местачко-вай ш т о д з ё н н а с ц і пра-явы рыжскага рабочага жыцця выступалі багатымі, яскравымі прасветамі. Ц. Г а р т н ы. Яшчэ пе скончана дарога, і хочаш думаць аб з я м к ы м. А. П ы сі н. Я ж кажу: мара заўжды разаб’ецца аб ж ы ц ц ё, як шклянка аб чыгун. У. К а-р а т к е в і ч. На раёне пажывіце, дальні кут наш апішыце, нашы мары і б ы ц ц ё. А. 3 а р ы ц к і. Стане я в а й, б ы л л ю стане! Электрычных зорак рой яскра-вей паўночных ззянняў запалае над зямлёй... А. А л е к с а н д-р о в і ч. П р a ў д а й сталі вашы ма-ры аб камуне. Я. К о л а с. Адчуванні ёсць суб’ектыўныя вобразы аб’ектыўнага с в е т у. БелСЭ, Іншы раз Міканору здавала-ся, што ў жанчыны нейкае го-ра, што ёй б е л ы свет не мілы. A. К у л а к о ў с к і. РЭЧЫШЧА, ЛОЖА; РУЧВО (разм.). I Прыпяць нават час пера-адолеў: ад р э ч ы ш ч а ста-рога ўбок адвёў... У. Д у б о ў-к а. Вось як цяпер, перада мною ўстае куточак той прыгожа. Крынічкі вузепькае л о ж а... Я. К о л а с. Пайіплі яе хвалі, р у ч в о паланілі. М. К а л а ч ы н с к і. РЭШАТА /з дробнаю сеткай: СІТА, ПАДСІТАК. Р э ш ат а м вады не нано-сіш. П р ы к а з к а. Пшаніцу пытлявала цэлы дзень, мукі праз сіта нася-вала гурбы. М. А ў р а м ч ы к. Старая Лукашыха, Аўгеня, прыйшла да свае суседкі ІОга-сі пазычыць п а д с і т а к пра-сеяць мукі. Я. К о л а с. САБАКА, ПЕС /вартавы: АУЧАРКА /паляўнічы: ГАН-ЧАК. ВАУКАДАУ; ЦЮЛІК, БАРБОС (разм.) /дваровы: ДВАРІІЯК (разм.) /з кароткім ці ўрэзаным хвастом: КУРТА (разм.): ВАУКАРЭЗ (абл.); ЦЮЦЯ, ЦІОЦЬКА (дзіц.). На тое і с а б а к а, каб бра-хаць. II р ы к а з к а. 367 Толькі сівы кудлаты пёс не спускаўся з лапцуга... П. П е с т р а к. 3 самай граніцы сляды па-сыпаў тытунём, каб уцячы ад а ў ч a р а к. A. К у л я ш о ў. Мядзведзь, падстрэлены кры-ху, панскага ўлюбёнага г а н-чака рвануў за шыю. К. Ч о р н ы. За дубовымі брамамі, пад хрыплы брэх ваўкадаваў, павукі-крывасмокі ткалі тут сваю павуціну, каб мацііей за-блытаць вясковую беднату. К, К р а п і в а. Тым часам ні я, ні наш стары бяззубы ц ю л і к і блізка не бачылі ваўка — лес быў за доб-рых дваццаць кіламетраў. М. Л у ж а н і п. Б а р б о с а пасадзілі на лан-цуг. У. К о р б а н. Ладны руды д в а р н я к з добрае цяля выскаліў зубы і трымаў нас каля варот. А. Я к і м о в і ч. А на дварэ к у р т а брэша, ка мне міленькі мой чэша. Я. К у п а л а. За гэтымі брамамі калдуна-ватыя ваўкарэзы варта-валі захаваную кулацкую ня-навісць да бальшавікоў... К. К р а п і в а. Як наварыла Луця, то пе паесць і ц ю ц я. П р ы к а з-к а. Як ц ю ц ь к у кормяць, так цюцька брэша. П р ы й’а з к а. САБРАЦЦА, НАЗБІРАЦЦА, СКУЧЫЦЦА, СТОУПІЦЦА /пеша: СЫСЦІСЯ, НАСЫХО-ДЗІЦЦА, ПАСЫХОДЗІЦЦА /бягом: ЗБЕГЧЫСЯ, ПАНА-БЕГЧЫ; СКУПЧЫЦЦА, ЗГРУДЗІЦЦА (разм.); ЗГРА-МАДЗІЦЦА (абл.); ЗБІЦЦА, ЗЛЯЦЕЦЦА (перан.). Пачынай, Лявон, сход, усе ўжо сабраліся. П. Г а-л а в а ч. Слухачоў — казаў — столькі назбіралася, што най-большая вясковая хата не маг-ла ўсіх змясціць. М. Т а н к. А дзеці недзе скучыліся каля акна... Р. Н я х а й. Навокал стоўпіліся шмат цікаўных, якія прагна глядзелі, дзівіліся з майстэр-ства дзядзькі, дакраналіся паль-цамі да жалейкі. П. П е с т-р а к. С ы ш л і с я людзі і з нава-кольных вёсак. К. Ч о р н ы. Людзеіі ужо насыходзі-л а с я. К. Ч о р н ы. Пасыходзіліся нават і тыя, што мала калі і на людзі выходзілі. К. Ч о р н ы. 3 дамоў выйшлі жанчыны, з б е г л і с я, як заўсёды, дзе-ці. М. Л ы н ь к о ў. Сёстры панабеглі, урач (строгі такі быў!) таксама. На-палі на мяне, накрычалі і праг-налі... A. В а с і л е в і ч. Салдаты скупчыліся ва кол паручніка. У. К a р а т к е-в і ч. Ля яго ўмомант з г р у д з і-л і с я астатнія коннікі. У. Д а-м а ш э в і ч. Неўзабаве ўсцяж значнага адгону зграмадзілася каля сотні вазоў. Ц. Г а р т-II ы. Вакол Янкі збілася ча-лавек з дваццаць семінарыстаў. Я. К о л а с. Але за гэтым яна заўважыла на вуліцы некалькі маладзіц, uno мігам зляцеліся к ха-цс... I. М е л е ж. САДАВІНА; ПЛАДЫ, ФРУКТЫ (мн.). Восень развесіла барвы на дрэвах, спустошыла палеткі, абкалаціла садавіну. Р. С а б а л е н к а. Красуе сад даспелымі п л а-д а м і... Р. Н я х a й. Пад восень з’явіліся прывоз-ныя ф р у кт ы... М. Г а р э ц-к і. 368 САДЗІЦЦА, СЯДАЦЬ, УСАДЖВАЦЦА, РАССАДЖ-ВАЦЦА. Балелі ногі, і яна некалькі разоў садзілася адпачы-ваць. I. М е л е ж. Зелянюк с я д а е каля яе на лаўку. М. 3 а р э ц к і. Пачалі ўсе разам усадж* р а ц ц а наўкруг закускі. М. А р о ч к а. Шукалі крэсла, услончыка, рассаджваліся. X. Ш ы н к л е р. САДРАЦЬ, ЗДЗЕРЦІ. На хаду, пакуль стружка не прыстала да металу, Дывінец с а д р a ў яе жалезным круч-ком. A. А с і п е н к а. Узяў мой дзед ды шкуру з д з ё р з яе [кабылкі]. К а з-к а. САЖАЛКА /выкапаная: КО-ПАНЬ, КОПАНКА, КАПАНІ-ЦА, САДОК; СТАУ, СТАВОК (абл.). С а ж а л к а так і асталася нявыкапанай, і карысці ад яе нікому пяма. Я. К о л а с. Скамянела гразь на дарогах, зацвярдзелі пацямпелыя бало-ты. скавала вясёлым лёдам ка-навы, копані. I. Мележ. А о п а н к і былі такія глы-бокія, што рэдка калі высыхалі. В. В і т к а. У к a п а н і ц ы ля крыніцы стары Астап мачыў маніцы... П. Т р у с. Усё ў гэтым с а д к у кішэ-ла ад ляшчоў і язёў. М. Пас-л я д о в і ч.