КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
I, бы той магільны чарвяк, точыць Збанава сэрца лютая злосць на чалавека, які разбу-рыў яго э д э м, спапяліў яго маленькі ўтульны трон... А. Ш а ш к о ў. За гэта ксяндзы ахвотна зні-малі з іх грахі і абяцалі ц а р-стванябеснае. к. Я к і-м о в і ч. РАМЕСНІК, САМАТУЖНІК. Былі і брадзячыя р а ме с-нікі — краўцы, стальмахі. К. Ч о р н ы. Яўрэйскія саматужнікі: шаўцы, балаголы, краўцы, ры-мары, кавалі, на ўсякі выпадак, рыхтавалі дружыну для адпо-ру. П. П е с т р а к. РАНЕЙШЫ, БЫЛЫ, МІ-НУЛЫ. КОЛІШНІ, ДАУНІ, ДАУНЕЙШЫ, ТАГАЧАСНЫ, СТАРЫ; УЧАРАШНІ (перан.). Р а н е іі ш ы я думкі аб смер-ці зноў прыйшлі яму ў галаву. Я. К о л а с. Трактарыстам першым у калгасе стаў б ы л ы праслаў-лены салдат. Р. Н я х а й. Калі м і н у л ы х дзён не забываеш, —■ ты любіш дзень сягонняшні мацней... Э. А г н я-ц в е т. Ігнату загадалі ісці да пра-сторпага дома. To была к о-л і шн я я школа. М. Л ы н ь-к о ў. Д а ў н я г а бяссілля ўжо ў грудзях няма! А. Г у р л о. Усе даўнейшыя сваркі забыліся. Я. С к р ы г а іі. У гаворцы пракідаліся не-ацэнныя прыкметы часу, невя-домыя мне падрабязнасці т а-гачаснага жыцця. М. Л у-ж а н і н. Яму цяпер здавалася, што мужыкі вазілі б бульбу і па с т а р о й цане. А. Ч а р н ы-ш э в і ч. Ды і як не плакаць, калі мы, учарашнія шчасліўцы, сёння сталі жабракамі. М. Т к а ч о ў. РАСКЛАД, РАСПАРАДАК, ГРАФІК, РЭГЛАМЕНТ. Іхні поезд — строга па р а с-кла д у — паімчыць да іншых гарадоў!.. К. К і р э е н к а. Ен трымаўся р a с п a р а д-к у: спаць пад’еўшы не любіў, раніцай рабіў зарадку, на пра-гулку ўдзень хадзіў. В. В і т-к а. Упершыню параходная кам-панія пацярпела пэўныя стра-ты з-за парушэння г р а ф і к a разгрузачна-пагрузачных работ. М. Л ы н ь к о ў. Бабы не ўмеюць прасіць сло-ва, не прывыклі гаварыць па рэгламенту. М. 3 а р э ц-к і. РАСЛІНА; (спец.). Паўднёвая належыць да Я. Маўр. КУЛЬТУРА р а с л ін а, хваёвых. але 357 Тэхнічныя к у л ь т у р ы — такія, як каноплі, лён — могуць азалаціць калгас. П. Пест-р а к. РАСЛІННАСЦЬ, ФЛОРА □ РАСЛІННЫ СВЕТ. Амаль кожны курган пакры-ты р а с л і н н а с ц ю: шып-шыннікам, крушыпай і воль-хай... Э. Самуйлёнак. Але Грушку перад усім тады цікавіла ф ло р а, пачынаючы ад дуба і канчаючы блакітны-мі маленькімі кветачкамі... П. П е с т р а к. Вільготны трапічны лес — найбольш старадаўняя форма расліннага с в е т у. В. В о л ь с к і. РАСОЛ /рыбны: ЛЕК. Гэта я нёс збанок гуркоў ад сястры. 3 р а с о л а м. К. Ч о р н ы. I смагне селядзец у л ё к у, і ў лютай пары млее кроп. Р. Б а р а д у л і н. РАСПАГОДЖВАЦЦА, ВЫ-ПАГОДЖВАЦЦА, ПРАЯС-НЯЦЦА. Хмурая раніца пачала рас-п а г о д ж в а ц ц a. Р. М у-р а ш к а. На захадзе пачало в ы п а-годжвацца: разгарнуліся аблокі, і зірнула на зямлю пра-зрыстае сіняе неба. А. Ч а р-н ы ш э в і ч. Падвечар неба пачало п р а-я с н я ц ц a. А. Ч а р н ы ш э-в і ч. РАСПАУСЮДЖВАЦЬ, ШЫ-РЫЦЬ, ПАШЫРАЦЬ, ПУС-КАЦЬ, РАСПУСКАЦЬ, СЕЯЦЬ, РАЗВОДЗІЦЬ, РАЗНОСІЦЬ; ПАПУЛЯРЫЗАВАЦЬ, ПРА-ПАГАНДАВАЦЬ (кніжн.). Дома яны з Любай перапіс-валі гэтыя зводкі ў некалькіх экземплярах і потым р а с- паўсюджвалі па вёсцы. 1. Ш а м я к і н. Праўда, што адпымі пася-джэннямі іх палітычная праца вычарпацца не магла. Яе трэба было ш ы р ы ц ь сярод мес-тачковых падмайстраў і пера-носіць на вёску. Ц. Г а р т н ы. Адны ёй памагаюць аднаў-ляць калгас, другія толькі плёт-кі паш ы р аю ц ь. М. П а с-л я д о в і ч. Якое маеце вы права п у с-к а ц ь пра нас такую славу? А. Б а ч ы л а. Гэта цесць, халера на яго, такую хлусню распускае. I. Ш а м я к і н. Чуткі пра глыбокі флангавы абход пашыраліся ў белаполь-скім войску і сеялі пані-ку. М. М а ш а р а. Гэта сыноў двух у лес па-слаў партызаншчыну р а з в о-д з і ць ды мужычае права сваё паказвае? К. Ч о р н ы. Гэта Чухноўская р а з н о-с іц ь усякія брудныя плёткі. П. П е с т р а к. Дасягненні нашых хлопцаў варта папулярызавац ь... X. Ш ы н к л е р. Але патроху, памалу ёп уцягнуў у работу найбольш жывых і актыўных з моладзі і сярод яе пачаў п р a п а ган-д а в а ц ь ідэю: залажыць у Клінках калгас. Я. К о л а с. РАСПУСНІК, БЛУДНІК, ЮРЛІВЕЦ. ДОНЖУАН, ЛА-ВЕЛАС; БАБНІК, ХАХАЛЬ, ЖАРАБЕЦ, БУГАЙ, КНЫР (разм., груб.-праст.) □ КОТ МАРЦОВЫ. — Вон адсюль, мярзотнік! Р а с п у с н і к!.. — крычала, як сама не свая, Валя. Р. С а б а-л е н к а. Таварыш паведамляў пра... таемнасці прыдворнага жыцця, у асяродку якога вярцелася імпазантная фігура б л у д н і-к а Распуціна. Ц. Г а р т н ы. 358 Неспадзявана для Смілгаса ў Зыгмунты знайшлося столькі сілы, піто ад яе штуршка стары ю р л і в е ц адляцеў, як мех... Р. С а б а ленка. А яна, такая чыстая ў сваім белым адкрытым плацці, толь-кі чырванела часам спіною, калі занадта палка прыпадаў да яе рукі які-небудзь наваяўлеііы д о н ж у а н... У. Каратке-в і ч. Савоська быў л а в е л а с. Заміралі сэрцы нашых парты-запак, калі ён, бывала, акампа-ніруючы сабе на гітары і млява закаціўшы вочы, спяваў... A. К а р п ю к. Гэта ж першы б а б н ік быў на ўсю губерню. Ніводная слу-жанка з яго рук не выйшла. К. К р а п і в а. Ад акна стралой назад — прыхавала рэчы, на сябе хут-чэй халат, хахаля— ў пад-печак. А. Б а ч ы л а. — Ж a р а б е ц дурны! — Ужэ і пасмяяцца з дзеўкамі няможпо!.. I. Мележ. Я сам пайду да старшыні сельсавета, людзі пацвердзяць, што ён стары б у г а й. хай толькі ён стане чапіцца да Валі. I. Пташнікаў. Ты шашні строіш патаёма! Лайдак ты. кныр няшчасны! лгун! Я. К о л а с. Чаго ж у вокпы лез, смяр-дзюх?.. О, кот марцовы, гад плюгавы! Я. К о л а с. РАСПУСТА, РАЗБЭШЧА-НАСЦЬ, РАЗЛАЖЭННЕ; ГРЭХ (разм.); БЛУД (уст.). Хто распусце раз аддаў-ся, кепскім будзе чалавекам. Я. К у п а л а. Тады рэдактар напісаў загад аб звальнешіі з рэдакцыі Сяргея Росліка за п'япства, за бытавую разбэшчанасць, за па-рушэнне працоўнай дысцыплі-ны. Р. Сабаленка. Са службы яго пагналі не то за разлажэнне, не то за растрату... М. Л ы н ь к о ў. Лепей далей ад г р a х a — шалапута-жаніха... А. Б а ч ы-л а. Ты і я — удваіх стапем сме-лай ступой змагаць гора-бяду, паніжэнне і б л у д... Я. К у-п а л а. РАССТАННЕ, РАЗЛУКА, РАЗВІТАННЕ, АДВІТАННЕ, АДЫХОД, АД’ЕЗД; РОС-ТАГІЬ, РОЗВІТ, АДЫХОДАК, АДЫХОДЗІНЫ (разм.). Есць любоў на свеце, здрада і расстанне. М. Б a г д а-н о в і ч. I вось спаткаліся мы зноў пасля васьмі гадоў р а з л у к і. К. К р а п і в а. Сустрэліся ў апошнім р а з-вітанн і рукі... М. Т а н к. Тым часам, сястрыца мая, да-вай абнімемся, пацалуемся, гэ-та будзе і прывітанне і а д в і-танне. V. Дубоўка. — Добра,—кажа дзяўчын-ка. — Але мне хочацца на адыход цябе віном пачаста-ваць. А. Я к і м о в і ч. У шэсць гадзін раніцы Ліза-вета Назараўна была ўжо га-това да а д ’ е з д у. У. К о р-б а н. I гучыць на р о с т а н ь на вакзале слова, што сябры да нас звярталі... М. Л у ж а н і н. — Абавязкова заеду, — паў-тараю я сам сабе ўголас сказа-нае на р о з в і т... Я. С к р ы-г а н. Неўзабаве ўсе разышліся, толькі некалькі мужчын і хлап-цоў спыніліся на вуліцы закур-ваць на а д ы х о д а к. К. Ч о р н ы. He бачыў, канечне, Кірыла, як Красуцкі злазіў у скляпок і на адыходзіны даў ча-лавеку скрутак паперак. Я. С к р ы г а н. 359 РАСТАВАЦЬ, ТАПІЦЦА; ТАЯЦЬ (абл.). Круціліся белыя снежныя матылі, мякка дакраналіся да твару, раставалі. I. М е-л е ж. Бліснула сонца, сонца вясно-вае — т о п і ц ц а гурбіна, то-піцца лёд! Я. К у п а л а. Глянь, снягі таюць, рэчкі йдуць бегам... Я. К У п а л а. РАСТЛУМАЧЫЦЬ, ВЫ-ТЛУМАЧЫЦЬ, ПАЯСНІЦЬ; РАЗЖАВАЦЬ (разм.) □ РАС-КРЫЦЬ ВОЧЫ. Пакажы мне, панок, ноты, растлумач мпе, як і што. Я. К о л а с. Свае палітычныя погляды s ы т л у м а ч ы ц ь словамі, ды яшчэ на польскай мове, я добра не ўмеў. A. К а р п ю к. — У калгас прасіцца прый-шоў, — п а я с н і у ён Леўку і павярнуўся да яго. Я. С к р ы-г а н. Калі ты не ўсё зразумеў, ска-заў бы, мілы ты чалавек, тады разжавалі б. А. П а л ь-ч э ў с к і. Тут яму р а с к р ы л і в о-ч ы, кім ён быў і кім ён стаў. А. Александровіч. РАСХІСТАЦЬ, РАСКАЛЫ-ВАЦЬ. Гнілую падпорку вякоў вят-ры-змагары р а с х і с т а л і. У. X а д ы к а. Вн раскалываў яе [кра-ту] яшчэ, і ўжо льга было пра-садзіць у дзірку галаву і плечы. К. Ч о р н ы. РАСЦІ, ВЫРАСТАЦЬ, ВЫ-РОСТАЦЬ Ібурна: БУЯЦЬ, ШУГАЦЬ; ШАЛЕЦЬ, ЦЯГ-НУЦЦА (перан.). Р а с ц і дубкам, расці, муж-пець, над родным краем ім шу-мець... П. Б р о ў к а. Затое бульба, пасаджаная на нізкіх месцах, вырастала на славу. A. А с і п е н к а. I выростае дрэва, ста-лее... С. Д з я р г а й. На палянцы каля хаты ўлет-ку б у я л а крапіва ў рост ча-лавека. 3. Б я д у л я. Як збажына ш у г а ц ь пай-шла... П. П а н ч а н к а. Пакуль там старая завіхала-ся каля печы, я павёў Ганну паказаць, як у агародзе ш а-леюць буракі і капуста... К. 'Ч о р н ы. Цягнуўся да неба апло-джаны колас. М. К а л а ч ы н-с к і, РАСЦЭНКА, ТАКСА. Рабочыя патрабавалі зняць вайсковы заказ з завода і па-высіць расцэнкі. Э. Са-м у й л ё н а к. Яно-такі і праўда дарагавата, Макар Піліпавіч. Мы ж гэту т а к с у ўстанавілі яшчэ ў со-рак пятым годзе. К. К р а п і-в а. РАСЧАРАВАННЕ, РАСЧА-РАВАНАСЦЬ, РАЗУВЕР'Е. Але гэтая цьмяная нраўда не магла задаволіць ягонае глы-бока-практычнае істоты, і ён астаўся ў сумным р а с ч а р а-в а н н і. М. 3 а р э ц к і. Пачуццё расчарава-н а с ц і і незадаволенасці агар-нула яго. М. Т к а ч о ў. Цяжкае разувер'е аба-рвала скрыдлы. Ц. Г а р т н ы. РАСЧАРАВАЦЦА, РАЗУВЕ-РЫЦЦА, ЗНЯВЕРЫЦЦА, СТРАЦІЦЬ ВЕРУ; АПЯЧЫСЯ (перан.) □ АПУСЦІЦЬ РУКІ. А што як яна спалохаецца яго — такога — ды р а с ч а р у-е ц ца? М. Л у п с я к о ў. I, як чалавек, які ўжо даўпо разуверыўся ў сваіх 360 здольнасцях, а ў таварыша ўба-чыў тое, чаго не хапала самому, Дрозд хваліў Грушэўскага... A. К а р п ю к, Я ні ў жыцці, ні ў людзях не зняверыўся, людскую ласку дбайна берагу. П. П а н-ч а н к а. Ен ніколі не ўпадаў у цём-ную безнадзейнасць і ні разу не было таго, каб с т р а ц і ў в е р у ў лепшы дзень. A. К у-лакоўскі. Я ўжо сёе-тое ведаю, а п ё к-с я раз на ўсё жыццё. А. Ч а р н ы ш э в і ч. А р у кі ты, відаць, дарэм-на а п у с ц і ў. Ці ж ужо і ра-тунку няма? М. М а ш а р а. РАСШЧОДРЫЦЦА, РАЗ-ДОБРЫЦЦА. Рэдактар і мясцком р а с-шчодрыліся на каштоў-ныя падарункі. I. Ш а м я к і н.