Сталасць думкі, маладосць душы
Выдавец: Мастацкая літаратура
Памер: 350с.
Мінск 2000
Табе зайздросціць сонца 109
Блакітная зіма 110
Купалле 111
Купалаў запавет 112
Муза 113
У доме песняра 113
Вечны вучань 114
Прарок Максім 115
Вішні 116
Музыка 117
Права на праўду 117
Казка
«Мы выраслі на хлебе і мякіне...» 118
Асенні дзень 119
Вышэйшы чын 119
«Нельга ні забыцца, ні адкласці...» .... 120
«Не спакушай мяне, змяя...» 121
Вечны след 121
«Жыццё часамі мачахай было...» 122
Спаленыя масты 123
Паэты 129
Папярэджанне 130
Няміга 131
Адданасць 132
Мястэчка 133
Сівізна 134
«Каго ты цураешся?..» 134
Апошняя 135
Асеннія гнёзды 135
Каля вогнішча 136
Восень 137
Апусцелыя паркі 138
Глухата 138
Закаханым 139
Заінелыя журавіны 140
«Люблю зямлю, што пахяе лесам...» .... 143
На таежнай дарозе 143
Ласіны след 144
На сібірскім тракце 146
Шаман 147
Маё багацце 148
Душа 149
«Я— малады, пакуль жывая маці...» .... 150
Мая радаслоўная 150
Павал 152
Найлепшы твор 153
Коні 153
Саксафаніст 154
Тост 155
Мой свет 156
♦ Незавершаны верш — маладое віно...» . . .158 «Твае далоні пахнуць першым снегам...» . . 158 Пакаянне 159
Крыло — да крыла 160
«Алены, Броні і Надзеі...» 160
Вяртанне 161
Сцюжа 162
Палае Рым 163
Бяссмерце 164
У зорнай вышыяі 164
Завялыя рамонкі 165
«На ўзлессі дзічка расцвіла...» 165
Сустрэча ў пекле з Мураўёвым 166
Верасніца 168
Бабіна лета 168
Хвіліна маўчання 170
Броня 172
«Чаго мы не бачылі толькі...» 173
Гараць лясы 173
Агасфер 174
Серафім 174
Мелодыя 175
Старонка казкі 176
Незваротнае 176
Мой верасень 177
Вера 178
Свечка 179
Сатлелыя лісты 179
Салодкае віно 180
На апошняй вярсце 181
Нашчадкам 181
АНАТОЛЬ ВЯРЦІНСКІ
Любоў адкрывае скарбы
Маці пячэ хлеб. 3 паэмы «Песня пра хлеб» . 182
Лета 1965 года 185
«Мы жывём, каб вяртацца...» 186
Мама мыла раму 187
Замест эпітафіі 188
Там дома, у вёсцы 190
♦ Гора — не бяда, бяда — не гора...» .... 190
♦Цётка плакала па ўсім свеце...» 191
Успамін былога вяскоўца 192
Статак вяртаецца з поля 193
Жаданні 194
Паездка на радзіму са студэнцкім тэатрам
«Жывое слова» 195
Дынамік 196
«Яны да вайны гулялі «ў вайну...» .... 197
Балада пра спаленую вёску і жывога пеўня . 198
Плач спаленай вёскі 199
Рэквіем па кожным чацвёртым 200
Два полі 203
He называйце ракеты крылатымі 203
«Косім траву — яна не крычыць...» 204
Мая віна. 3 паэмы «Даруйце!» 205
Пад небам адкрытым 208
«Жыццё даецца, каб жыццё тварыць...» . . . 208
«Люблю зямлю...» 209
«Любоў адкрывае скарбы...» 209
З’яўленне 210
Позірк з космасу 210
«Будзе шкада, як шкада бывае...» 211
Той год незвычайны... 211
Пісьмо, каханне і дажджавая кропля .... 212
Парада юным закаханым 213
«Мужчына. Жанчына. Чаканне...» 214
Перад святам паэзіі ў Вязынцы 215
Купала ідзе да Коласа 216
Ля магілы Максіма Танка 217
Сустрэча на Паркавай магістралі 218
На паклон да Кабзара . 219
Баіцца быць беларус беларусам 220
Калі гвалтуюць Айчыну 221
Размова з Сожам. Раздзелы з паэмы «Начны бераг» 222
Яблыня ў горадзе 229
Дзеці ратуюць дзяцей... 3 паэмы «Ствараецца новая
казка» 231
Перасцярога 232
Дзівак чалавек 234
♦ Маўчанне бывае рознае...» 235
«Я фільм глядзеў...» 235
Варыяцыі на тэму «Гефест — друг Праметэя» . 236
♦ А ты ідзі, брат, чынна...» 239
«Ваўкоў баяцца — у лес не хадзіць...» . . . 239
«Абрастаем...» 240
«Мы напачатку зазналі страху...» 241
«Хто вынайшаў веласіпед?..» 242
Закон шчодрасці 243
«Не ўсе і не заўсёды...» 243
♦ Ляцеў груган...» 243
Туга метэарыта 244
«Паміраюць ад кулі шалёнай...» 244
Тры лепшыя спосабы заварвання чаю .... 245
Аптымістычны верш 246
Жылі-былі 247
Тры цішыні 247
Хлопчык глядзіць 249
ЗМІТРОК МАРОЗАЎ
Парог сумлення
«Сэрца вёскі маёй...» 250
Парог сумлення 251
«3 баразны пачынаецца поле...» 251
«Даўніной прычашчоны не раз...» 251
«Калі сцякае з небасхілу...» 252
«У бясконцых пошуках роднай душы...» . . . 252
Чытаючы вечную кнігу 253
Мой лёс 253
«Карэц вады і луста хлеба...» 254
«Ноч сышла нячутнаю хадою...» 254
♦Землякоў пазнаю па мове...» 255
«Аляксандры, Марылі, Домны...» 255
Роднае 255
♦ Лісцвянае полымя з гаю...» 256
♦ Будзіць у людзях чалавечнасць...» .... 256
♦ Матчыным парэпаным рукам...» 257
♦ У штодзённай пагоні...» 257
♦ Люблю цябе, матчына мова...» 258
♦ Калі душа працята болем...» 258
♦ Бярозавая светласць...» 259
«Аддаю ўсяго сябе дарогам...» 259
♦ Той, хто светла кахае...» 259
♦ He будзіце любых на світанні...» 260
«Басаногае сэрца спаткаў я ў дарозе...» . . . 260 ♦ Палёт натхнёны пачуцця...» 260
Берагіня. Трыпціх 261
♦ Вечар. Ціхая дарога...» 262
♦ Сасновы бор гудзе, нібы арган...» 262
«Расчаруй, вясна, таполю...» 263
«Хаты. Жытняя палоска...» 263
♦ Даць сасмяглай кветцы вады...» 264
♦ Я кінуў жменю слоў жывых...» 264
«Мне Богам дадзена Радзіма...» 264
♦Галосяць у дажджлівым небе гусі...» . . . 265
♦ Скажы, зямля, чаму бяднеепі?..» 265
Валуны. 3 вянка санетаў 265
♦ He бярыце грыбоў...» 266
♦ Я прыйшоў! Прачніцеся, зямляне...» .... 267
♦ Праліўся дожджык на світанні...» 267
♦ Каханне не купляецца...» 268
♦ Для кахання старасці няма...» 268
♦ Залатая пяшчота лісця...» 269
♦ Калі цябе няма побач, мне сумна...» . . . 269
Тост 269
Пры святле нарачанскіх бяроз. 3 цыкла вершаў 270
«Твае маленькія пяшчотныя далоні...» . . 270 «Мне заўсёды сяброў не ставала...» . . . 270
♦ Калі размаўляюць вочы...» 270
«Кахай мяне, як я цябе кахаю...» . . . 271
«Світанак вятрысты і слотны...» . . . .271 ♦ Срэбракрылыя далі...» 271
♦ Спакутваны да болю...» 272
♦ Любая, мне сумна. Сыпле дождж асенні...» 272 «Пальцы твае — нібы клавішы...» .... 272 «На зорным аргане зайграла світанне...» . 273 «Гавары са мной, гавары...» 273
«Ад рук тваіх святло зямное...» .... 273
♦ Вятры. Бясконцыя дажджы...» .... 274
♦ Калі няма ў тваёй душы...» 274
♦ Я такіх жанчын яшчэ не бачыў...» . . .274
♦ Кожны пражыты дзень...» 275
♦Барвовая лістота...» 275
«Загадкі кольцаў гадавых...» 275
♦ Жыве толькі дзень матылёк...» 276
Споведзь блуднага сына 276
♦ He трэба абязбольваць мне душу...» .... 277
♦ Я прад людзьмі ні ў чым не вінаваты...» . . 277
♦ Нашу ў сабе я свет і антысвет...» 277
♦ Ходзіць летні вечар паплавамі...» 278
♦ Адбалела душа...» 278
♦ Згасае ноч. Пачатак дня...» 279
♦ He зберагаюць нас багі...» 279
♦ Сіні-сіні сон асін...» 279
♦ Прыгажосць нікога не ўратуе...» 280
Санет 280
♦ Хутка восень. Бярозы лістотай пяюць...» . . 280
♦ Там, дзе губляюцца словы...» 281
Прызнанне. Вянок санетаў 282
Апакаліпсіс душы. 3 вянка еянкоў санетаў . . 290
3 вянка першага 290
3 вянка пятага 292
3 вянка сёмага 294
3 вянка чатырнаццатага 295
3 вянка магістральнага 297
♦ Палёў разлегласць — вокам не акінуць...» . . 300
♦ Люблю глядзець, калі паволі...» 300
Брату Алесю 301
Салаўінае пекла 301
♦ Самотная яблыня на бацькавым котлішчы...» 301
♦ Знямелі птушыныя спевы...» 302
♦ 3 ласінага следу нап’юся...» 302
♦ Напішыце мне ліст з маладосці...» .... 303
♦ Тры словы я табе сказаў...» 303
♦ Над лебядзіным возерам таполі...» .... 303
♦ Самая чароўная жанчына...» 304
♦ Зноў я світанак новы сустракаю...» .... 304
Ты. Вянок санетаў 305
♦ Нясу свой крыж да ціхага пагоста...» . . . 313
♦ Над палямі цэлы тыдзень тчэцца...» .... 313
♦ Што я ўнукам пакіну...» 313
♦ Хлебнае зернетка...» 314
♦ Жыццё не раз мяне ламала...» 314
«Характарам і лёсам вуглаваты...» 314
«Вачэй пралескавая сінь...» 315
« Я быў адзін. Зусім адзін...» 315
«Глыбокай ноччу, калі ўсе людзі спяць...» . . 316
♦ Раскалыхвае восеньскі вецер...» 316
♦ Дворнік-вецер пустую алею...» 317
♦ Я дзіўны свет намаляваў...» 317
«Жаночыя вочы...» 318
« Я з Вамі бавіў час за кавай...» 318
«Класічная зіма — па дахі снег...» 319
♦ Дождж за вокнамі, дождж...» 319
«Жанчына слухала санеты...» 319
Апошняе каханне 320
♦ Мне здавалася, жыць без цябе немагчыма...» 320
«Сталасці парог пераступаю...» 321
«Пад месяца крылом...» 321
«Шчасце — катэгорыя невызначальная...» . . 322
«Нарог сталёвы мой не затупіўся...» .... 322
«Спыніся, вечнасці імгненне...» 322
♦ Якое халоднае 323
«Прашу: не стаўце крыж на мне...» .... 323
« Я перажыў сваё каханне...» 324
♦Чалавек прыходзіць у жыццё...» 324
«Быў доўгім шлях да развітаяня...» .... 325
«Даруй мне дробныя папрокі...» 325
Вянок Веларусі. Вянок санетаў 326
Сталасць думкі, маладосць душы: 36. паэзіі / С75 Рэдактар-уклад. М. Мятліцкі; Прадм. А. Марціновіча.— Мн.: Маст. літ., 2000.— 350 с., іл.— (Школьная бібліятэка).
ISBN 985-02-0060-Х.
«Сталасць думкі, маладосць душы» — такім жыццёвым і творчым дэвізам аб’яднана творчасць чатырох вядомых беларускіх паэтаў — М. Лужаніна, С. Грахоўскага, А. Вярцінскага, 3. Марозава. Гэта своеасаблівая хроніка духоўнага жыцця нашага народа на працягу XX стагоддзя, пададзеная трапным паэтычным словам і напоўненая ўзрушанасцю пачуцця і думкі.
УДК 882.6-93
ББК 84(4Бен)6
Літаратурнамастацкае выданне СТАЛАСЦЬ ДУМКІ, МАЛАДОСЦЬ ДУШЫ Зборнік паэзіі
Для старэйшага школьнага ўзросту
Рэдактар М. М. Мятліцкі Мастак В. I. Цехановіч Мастацкі рэдактар М. Я. Шкурпіт Тэхнічны рэдактар Т. М. Сокал Карэктары Я. А. Бебель, Л. А. Дзядзюля
Здадзена ў набор 08.12.99. Падп. да друку 25.01.2000. Фармат 84Х ХЮ8 /32. Папера газетная. Гарнітура Школьная. Высокі друк. Ум. друк. арк. 18,48. Ум. фарб.-адб. 18,90. Ул.-выд. арк. 16,09. Тыраж 25 822 экз.
Зак. 4134
Выдавецкае дзяржаўнае прадпрыемства «Мастацкая літаратура» Дзяржаўнага камітэта Рэспублікі Беларусь па друку. Ліцэнзія ЛВ №3 ад 19.11.97. 220600, Мінск, праспект Машэрава, 11.
Ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга паліграфкамбінат ВПП імя Я. Коласа. 220005, Мінск, Чырвоная, 23.
ШКОЛЬНАЯ W БІБЛІЯТЭКА
Чатыры паэты прадстаўлены ў гэтай кнізе: Максім Лужанін, Сяргей Грахоўскі, Анатоль Вярцінскі, Змітрок Марозаў. Чатыры са слаўнай кагорты творцаў, дзякуючы якім беларуская літаратура годна адчувае сябе сярод іншых высокаразвітых літаратур свету.
Алесь Марціновіч
МІНСК «МАСТАЦКАЯ ЛІТАРАТУРА» 2000
060-Х
КНІГІ ОНЛАЙН
