КНІГІ ОНЛАЙН
Прыняць удзел у вычытцы распазнанага тэксту Падрабязней
3 Лёляй мы сустрэліся на брукаваным кругляку Ратушнай плошчы, як дзве стрэлкі на гадзінніку ратушы, акурат апоўначы. Па дахах забарабаніў золкі дождж, але дэпрэсіі, што часцяком восеньскімі вечарамі зацякала ў душу, як у вадасцёкавую трубу, цяпер не было. Яе цыганскім посвістам адганяў вецер разам з бясконцым табуном воблакаў за далягляд думак пра Адзіную. Шчанячае скуголенне падваротняў заглушалі nap- цаланавыя званы на барочнай вежы, якія знізу здаваліся часткамі разбітага вечнасцю месяца. Пастаяльцам невялічкага гатэлю, што месціўся на правым баку плошчы, магло падацца ў васковым святле ліхтароў, што дзве вытанчаныя фігуркі верасьнёўскіх бестурботнікаў застылі ў пацалунку па волі рэжысёра яванскага тэатру ценяў. Адзіны агеньчык гарэў у акенцьі дому Давіда Сімановіча. Вецер падзьмуў мацней, і Лёля прытулілася галавой да маіх грудзей ды ледзь чутна прашаптала: «Мне вусцішна...» Я разгарнуў парасон, абняў прадроглую дзяўчыну і суцешыў: «Супакойся, усё будзе добра. Хадзем у клуб, табе трэба сагрэцца». Мы спусціліся па шэрых прыступках у магічны скляпок клубу «Daugava». Тут панаваў настрой бестурботнасці і хатняя цеплыня, якія дапамагалі забыцца пра ліхтугу і будзённасць. Наведвальнікаў не было, ды-джэй Аляксандрас з’ехаў на выхадныя да сваякоў у Рэжыцу. Стос яго кружэлак ляжаў на нікеляваным крэсле і нагадваў, што гаспадар хутка вернецца. Маладжавы бармэн з срэбранымі завушніцамі, заўважыўшы мяне яшчэ здалёк, шчыра абрадаваўся, а потым сарамліва-какетліва махнуў мне рукой. — Прывітанне, Артур! — адказаў я. — Знаёмся, гэта Іяланта — непаўторная і пяшчотная жанчына Сусвету, якую я кахаю. — Вельмі прыемна, — дзяўчына працягнула сваю мініяцюрную далоньку. — Нарэшце, Серж, ты знайшоў блізкага чалавека... — Артур, ты пачынаеш раўнаваць? — жартаўліва запытаўся я. — Што ты! Ты зусім не шкадаваў сябе апошнія тыдні. Дый клініка ўздзейнічае на... — тут ён асёкся, зразумеў, што хапнуў лішняга, перавёў позірк з мяне і прадоўжыў: — Уздзейнічае на занятых людзей, я чуў, вельмі станоўча. — Напэўна... А як ты маешся? — Дрэнь справы, — Артур манерна абапёрся на локаць і цяжка ўздыхнуў. — Мяне кінуў Леанард... — Гэты стары? Знойдзеш сабе іншага каханка, а не гэтага сівога архітэктара. Ты ж не жывеш у дзевятнаццатым стагоддзі, як Чайкоўскі ў правінцыйным, артадаксальнам гарадку, — супакойваў я. — У клубе бывае шмат народу, усё будзе добра. Вось убачыш... — Добра... — працягнуў Артур, — але ж я не геній. Мне вельмі цяжка знаёміцца самому... — Затое ты гатуеш самыя чароўныя кактэйлі. Гэта лепей за словы... — Я не ведаю, што мне рабіць... — Забудзь усё і зрабі нам дзве «Тропікі». Мы занялі з Лёляй невялічкі сталок, які месціўся на ўзвышэнні наводдаль ад барнай стойкі, каб не выслухоўваць новай споведзі небаракі-гея, і запалілі. Праз хвіліну нам прынеслі замову. — Серж, будзеш замаўляць што-небудзь яшчэ? — гасцінна пацікавіўся Артур. — Прынясі нам дзве піцы з вяндлінай і каву, — адказаў я, а потым, паразважаўшы, дадаў: — Калі што-небудзь спатрэбіцца, я цябе паклічу. Артур вярнуўся за стойку, пастаяў хвілін пяць, а потым знік на складзе. — Тут вельмі ўтульна, — пачала Лёля. — Табе падабаецца? — Так. Ніколі тут не была. — Вып’ем за цябе, — узняў я свой фужэр. — I за цябе! Мы выпілі. — Ведаеш, я вельмі шчаслівы, што магу быць побач з табой, — амаль па літарах выціснуў я з сябе. — Што я чую? Сержык! — Я шчаслівы, — паўтарыў я. — Проста я не гаваркі! — Гэта я даўно заўважыла. Ведаеш, Серж, мне сёння здалося, што ты вельмі адзінокі, таму вырашыла патэлефанаваць. — Дзякуй, ты вярнула мяне з таго свету. He адзінокі... Я проста рыхтаваўся сказаць табе самае галоўнае... — я сумеўся. — Што ты хацеў сказаць? — Ты вельмі добрасардэчная... — Нарэшце ты адчуў... Дабрыня робіць безнадзейнага чалавека шчаслівым... — Яшчэ я хацеў сказаць, што я цябе кахаю! — Я цябе таксама... Іяланта пасунулася бліжэй і паклала свае цнатлівыя рукі мне на плячо. Я абняў яе і асцярожна пацалаваў у вусны. Яна правяла далонькай па шыі, потым палашчыла гладка паголеную шчаку і прыціснулася да мяне ўсім целам. Надышло аглушальнае забыццё... На імгненне мы перавялі позірк, за стойкай зноў маркоціўся Артур, а ў куце пасмоктаваў піва вусаты цыган ў фетравым капелюшы і раскладваў па стосах дробныя купюры. Побач на скураной канапе, як стомлены гулямі хлапчук, драмаў вялізны, з бліскучымі медалькамі і званочкамі баян. Ён час ад часу цяжка ўздыхаў, але музыка спагадліва глядзеў на яго са сваёй залатазубай усмешкай і супакойваў: «Ну пачакай, хутка пойдзем!» — Дзядзечка Лукаш! — павітала незнаёмца Лёля. — Іяланта! — узрадаваўся цыган і ўзняў капялюш. — Што ты тут робіш? — Хадземце да нас, дзядзечка Лукаш! — He... Дзякуй... — незнаёмец думаў, што будзе перашкаджаць, але пасля маіх упрошванняў урэшце згадзіўся. — Дзядзя, пазнаёмся — гэта Сяржук, я табе шмат расказвала пра яго, — не сунімалася Лёля. — Серж, а гэта мой дзядзька. Пасля таго, як я збегла ад свайго татачкі-алкаголіка, ён мне самы блізкі чалавек. — Вельмі прыемна, — быў мой адказ. — Я ведаю аднаго баяніста, якога траціна краіны кліча баць- кам, другая маўкліва слухае, а трэцяя бяжыць ад яго мажорных мелодый у цішыню... Вы зусім іншы чалавек, спадар Лукаш... — Мне таксама прыемна пазнаёміцца з вамі... з табой, Сяржук... Кліч мяне проста дзядзечка Лукаш. — Добра, дзядзечка Лукаш, — я ўсміхнуўся, — ведаеш, калі ў Лёлі няма нікога больш блізкага, чым ты, я хацеў бы прасіць згоды на вянчанне ў цябе... — А Іяланта сама згодна? — і ён зірнуў на сваю прыёмную дачку. Дзяўчына расчырванелася і ледзь чутна прамовіла: «Так...» — Я не пачуў, — жартаўліва перапытаў Лукаш. — Так, — гучней адказала Лёля. — He чую, — не сунімаўся баяніст. — Так, я згодная, — на ўвесь бар пракрычала мая каханая. Артур спагадліва ўсміхнуўся ў наш бок. — Глядзі, — звяртаючыся да мяне з усёй сур’ёзнасцю, пачаў дзядзечка Лукаш, — даю табе год. Калі на працягу гэтага часу падманеш мяне... — He падману, — запэўніў я. — Стрымаю сваё слова. — Вяселле будзем гуляць у мяне, — Лукаш перавёў свой позірк на Лёлю. — Памятаеш, я табе расказваў пра хутар каля возера Сялява?.. — Так... I ты яго набыў? — не хаваючы радасці, ускрыкнула Лёля. — Пакуль не, але ўсе паперы ўжо амаль гатовыя для дамовы... Больш ні слова пра гэта... Нікому... A цяпер трэба адзначыць вашы заручыны. Бармэн, дзве «Слівавіцы» і фужэр «Рэйнскага»! Артур прынёс заказ. — Паслухай, Артур, — звярнуўся я. — Будзь маім сведкам на вяселлі. — Ты мяне запрашаеш? — Канечне, што за дурное перапытванне? — Выдатна. Гэта адзіная добрая навіна за сённяшні дзень... — Потым эмоцыі, Артур, — перапыніў яго я. — Вазьмі што-небудзь сабе і сядай да нас, сёння ў цябе ўсё роўна няма наведвальнікаў. Цяпер за сталом нас сядзела чацвёра. — Жадаеце, я сыграю вам цудоўную рэч? Перамогу гармоніі над хаосам! — прапанаваў Лукаш. — Такату і фугу рэ мінор Баха! — He трэба. Лепей сыграй «Се Que» Джоні Халідэя, — прапанавала Лёля. Лукаш іграў ад душы, спрытна перабіраючы пальцамі па чорна-белых пімпачках, у такт падпяваючы сабе на цыганска-французскай трасянцы. Калі ён скончыў, мы заапладзіравалі. Далей гучалі расейскія рамансы, стары добры рок, душэўна-простыя напевы нарвежскіх пастухоў і румынскія дойны. На некалькі гадзін усе забыліся пра свае праблемы і слухалі магічныя пералівы баяна. А чацвёртай гадзіне ўсе стаміліся; я пайшоў праводзіць Лёлю, а дзядзечка Лукаш вярнуўся ў сваю маленькую кватэрку каля вакзалу. Развітваючыся, я пацалаваў Лёлю ў яе чуйныя вусначкі і паабяцаў, што заўтра мы паедзем на цягніку ў Пецярбург. — Добра... Заадно трэба будзе забраць у цябе мае трусікі... — крыху стомлена ўсміхнулася яна. — Я буду ў цябе апоўдні. Але апоўдні Лёля не з’явілася, і я, адчуўшы нядобрае, неадкладна паімчаў да яе. Перад домам я ўбачыў машыны міліцыі і хуткай дапамогі. На душы пачаўся дзікі неспакой, які ўзмацніўся, калі я падняўся на трэці паверх. Дзверы ў кватэру былі расчыненыя, вакол сабраўся маўкліва-шэры натоўп. — Прапусціце мяне, — закрычаў я. Людзі расступіліся. Двое людзей маўкліва зашпільвалі чорны мяшок. — Чакайце. Я падбег бліжэй. Міліцыянт хацеў мяне спыніць, але яго напарнік схапіў яго за рукаў. У цэлафанавай абалонцы ляжала Лёля і ўсміхалася мармурова-збялелымі вуснамі ўсяму бяздушнаму свету: я шчаслівая, я кахаю! Я пацалаваў яе, маланка на мяшку зашпілілася. Я адвярнуўся, гарачыя слёзы пакаціліся па маіх шчоках. Пазней мне паведамілі, што яна памерла ў сне ад сардэчнага прыступу. Ёй не было і дваццаці. He буду апісваць сваё дзевяцімесячнае знаходжанне ў псіхіятрьшнай лякарні, там таксама, як і на волі, знаходзяцца, паводле Джорджа Бернарда Шоў, вар’яты. Артур вярнуўся да Леанарда і з’ехаў з ім у сталіцу. Адзіныя, хто мяне наведвалі, — цётка Марта і дзядзька Лукаш. Ён мяне і забраў пасля выпіскі да сябе. На ферме я вучыўся і дапамагаў яму рыхтаваць коней для карнавалаў і скачак. На старым крэсле стаяў баян, які Лукаш цяпер браў вельмі рэдка і граў ^дну-адзіную мелодыю — «Се Que» Джоні Халідэя. ХОЧАЦЕ, Я БУДУ ПАЛЬМАН У гэты лютаўскі вечар нават кветкам на падваконні было цяплей, чым мне. Цэлы горад быў падобны да попельніцы. Людзі згасалі ў цемры, як недакуркі. Hi ўсмешкі, ні добрага слова, ні спагадлівага позірку... I гэта напярэдадні Дня святога Валянціна! “Пайшло ўсё на хуй! — падумаў я. — Гэты святы загінуў, каб людзі маглі нармалёва павесяліцца і заняцца каханнем, а не хадзіць з кіслымі мурламі! Бог любіць нас!” — і ўключыў тэлевізар. Экран зіхацеў ад рэкламы: «Подарнте вашнм любнмым немного нежностн... Набор косметнкн...» «Подарнте свонм любнмым своё вннманне н тепло, ёбаные менеджеры!» Я выключыў ТВ-скрыню і ўзяў мабільнік. У тэлефоннай кнізе быў кулеш з літар і лічбаў. — Хто гэты хер, Сеу? Серж? Сева? Света? Сезан? Себасцьян Ультрэхт? He было жадання званіць чалавеку на тры літары. Да таго ж перад гэтым невядомым казлом была Света — летуценная гамяльчанка з шыкоўнымі формамі, якой мазгі былі патрэбны толькі дзеля таго, каб кантраляваць аргазм. Ёй можна было патэлефанаваць хоць у дзве гадзіны ўначы. Гэтай дачцэ Палесся пару дзён таму спатрэбіліся ювелірныя трактаты Чыліні? Насамрэч ёй проста хацелася, каб свята ўсіх закаханых я правёў у яе. Іншага не можа знайсці!? 3 яе знешнасцю!? Халодны, жаночы разлік — выпіць, патрахацца не з самым кепскім хлопцам культурнай сталіцы, а потым з вачамі авечкі падсунуць кнігу якога-небудзь пізданутага аўтара для перакладу. Праз некалькі дзён я абавязкова ўбачу