Суткі без цябе
Арцём Арашонак
Выдавец: Логвінаў
Памер: 108с.
Мінск 2008
— Ты вельмі добры, проста імкнешся здавацца такім калючым, — стоячы ля вакна пасля вячэры, прашаптала Іра.
Дымок ад маёй цыгарэты абыякава ўзносіўся над партрэтам Пастарнака. Раптам за дзвярыма пачуўся ціхі шоргат. Я імкліва ўскочыў і рэзка адчыніў дзверы. Стары ў акулярах, які ўвесь час цікаваў за намі, паваліўся.
— Вы не памылі маю патэльню, — зароў ён.
— Ідзі ты на хуй са сваёй патэльняй, сівы ідыёт! Я табе, блядзь, прынес свае выбачэнні...
— Вы не памылі маю патэльню, — заела старога дзівака. — Вы не памылі маю патэльню.
— Ёб твою мать, — прашыпеў я і даў яму штуршка.
— Вы не памылі маю патэльню... Вы не памылі маю патэльню... Вы не памылі маю патэльню... — было чутна, як сусед пакрыўджана паплёўся ў свой пакой.
Я падышоў да Іры і абняў яе — у думках праляцелі музычныя фантаны, мілагучны, з невялікім акцэнтам, завучаны ёй яшчэ ў курскім універы верш Максіма Танка „Ave Магіа“, яе татачка-адвакат, рэгістрацыя па левых адрасах, армянская царква, Kenzo vaporisateur...
— Гэта апошні трамвай, — дзяўчына паказала на чырвоную кропку ў перспектыве рэек. — Дзіўна. Ужо без пятнаццаці другая.
— Напэўна, Ірачка... — плюхнуўшыся на канапу, прашаптаў я.
— Напэўна.
— Я не ведаю... так... Ш-ш-ш-ш-ш...
— Кавы? Сока? Віна?
— He...
— Калі ласка... Булачку з джэмам напапалам...
— Давай паспрабуем... Шэсць... сем... дзевяць... літар... — любовь — каханне...
— Я ніколі не спрабавала...
— Гэта невялічкія прыгоды... Ідзі сюды...
— ТТТ-ттт-ттт-ттт-ттт...
— І-д-з-і с-ю-д-ы...
— В-ы-к-л-ю-ч-ы с-в-я-т-л-о.
Кофтачка, бюсцье, водар Kenzo, гладкія, стройныя ногі... Цыферблат ложку, на якім час саступае болю і асалодзе... За вакном зноў прагрукатаў трамвай.
— Апошні? Першы? — абдымаючы маю шыю, задаволена шаптала дзяўчына.
— Апошні...
Яна крыху памаўчала, а потым задаволена працягнула па літарах:
— П-е-р-ш-ы...
— He мае значэння... Ірачка, гэта толькі трамвай...
— Першы... Mae значэнне... Але мужчына...
II. Віцебскі прыпынак
Апошні трамвай з Маркаўшчыны — асмужанай беднай ускраіны Віцебска. Кандуктар — стомленая менструацыямі баба — на запацелай шыбе пальцам піша імя сваё. Мне хораша... Ленка шчакой прытулілася да пляча і расказвае, як яе дзядуля раней жыў у кватэры на Клёніках, пра Вялікдзень... Хочацца скінуць шэрае італьянскае паліто, скінуць яго разам з мабільнікам у кішэні на брудную падлогу і ехаць у беласнежнай кашулі да самага Маскоўскага праспекта.
“Навошта ананіраваў? — пытаю сябе ў думках. — Ведаў жа, што забяру яе сёння з Залатагорскай, з дома, дзе яе дзед памірае на карычневых, як сакавіцкі снег, прасцінах... Ведаў і ананіраваў”. — Агідна зрабілася.
Трамвайныя стрэлкі замерзлі вясенняй ноччу, выбеглі мы ла плошчу і зніклі ў падземным пераходзе.
— Табе падабаецца Рыга? — наіўна пытаецца Ленка, спыняючы мяне побач з латвійскім консульствам.
— LAI DZIVO, RIGA! — кажу з гонарам, лепячы снежка. — LAI DZIVO, RIGA! — паўтараю я і кідаю ў вартоўню. — Прабачце, што атакаваў ваш “Kiploku krogs”7, лейтэнант!
Міліцыянер усміхаецца, снег з ботаў абтрасае, лепіць снежка і кідае ўслед. Вясенняя рэвалюцыя пад сцягам агульнай маладосці!
— Ты стамілася? — пытаюся я.
— Hi кропелькі...
Сонная гандлярка працягвае букет цюльпанаў у
7 “Часночны шынок” (латышск.)
цэлафане — цёплыя бутоны пад пушыстымі крыльцамі сняжынак-матылькоў. Водар парфумы ў марозным, гнілым ад спілаваных ліп, паветры...
— Хадзем адсюль хутчэй, як агідна пахне зямля, — цягне за руку Ленка.
— Думай пра жыццё...
Ля ратушы пінаем бляшанку Coca-Cola, смяемся, бестурботна імчым наўздагон адзін адному, і я ўзгадваю свой ранішні сон — пяшчотныя etreintes8 з Эндзі Уорхалам на сонечным даху баваўнянай фабрыкі.
У вітальні маёй пахне грузінскай гарбатай, міндалём і вергунамі з ромам...
— Лена, хочаш вергуноў з ромам?
Яна не слухае, кладзе букет на крэсла і цягне ў ванну — мне смешна.
“Супакойся, ідыёт! Што ты, блядзь, смешнага ў гэтым знайшоў!?” — моўчкі думаю і палка цалую яе ў падатлівыя, вільготныя вусны, у пунсовыя ад марозу шчокі і пяшчотную шыю. У пеннай ад водарнай солі вадзе яе маленькія грудзі здаюцца даспелымі, палахліва ўздымаюцца ад дотыку сляпых вуснаў. Выцягнуў Ленку з вады, загарнуў у свой блакітны ручнік і панес, мініяцюрную, водар вільготных валасоў удыхаючы... Егіпецкі алей кропелькамі на гарачым, шаснаццацігадовым целе, мяккія дываны і second sex у жыцці.
Засынаем. На яе мабільнік прыходзіць кароткая SMSKa: “ДЗЯДУЛІ ЗРАБІЛАСЯ ДОБРА!”
8 абдымкі (фр.)
ЖЫЦЦЁ HA PLAY
Мы паставілі сваё жыццё на pause, слухалі на repeat9 ,,Sabbato“ Джыёрджаса Мазанакіса і з асалодай пілі Columbus Espresso.
— Будзь асцярожней, у ім 1,5% кафеіну, — сказаў я хітра і адначасова сарамліва.
— Мне падабаецца ўсходняя музыка... — задаволена прашаптала яна і зняла з шыі стракаты шалік. — Шэрая вясна ў Віцебску, але якая дзівосная цеплыня... Хочацца ляцець... Павольна ляцець над вуліцамі... He дбаць ні пра што...
— Kylla... Kylla... Olen samaa mielta10, — прашаптаў я па-фінску.
— Мы — два матылькі на вітражы з хатняга святла і кахання за алавяным горадам-арганам, — не слухаючы мяне, сказала яна. — Сонейка, хочаш яблык?
Я моўчкі кіўнуў і паставіў успаміны на skip back11 — знаёмства ў кафэ “Melody”, шпацыр за тэатрам, экстаз на разбітых, як і ўсё ў гэтым правінцыйным горадзе, дэкарацыях, пунсовыя цягліцы вячэрніх аблокаў.
Яна зайшла ў menu маіх інтарэсаў, узяла за руку і націснула zoom12:
— А памятаеш, мы хадзілі на “Белыя ночы” Вісконці? Ты сказаў, што гэта лепшы фільм Жана Марэ.
— Гэта было даўно, — я запаліў цыгарэту і нядбайна кінуў запальніцу на стол.
9 паўторбакг.^
10 Так... Так... Я згодны... (фін.)
11 хуткі паўтор (анг.)
12 павелічэнне (анг.)
— Цябе нешта турбуе? — яна села бліжэй і паправіла свае бліскучыя валасы. — Хочаш, я прачытаю табе сваё любімае хайку?
Духмянае плацце
скінула на падлогу нядбайна...
Я выцягнуў з кішэні папяровую стужку.
— Можа, Aurinko13, ты завершыш гэтае хайку? Тут два радкі...
Яна разгублена паглядзела на мяне і нервова пачала апраўдвацца:
— Гэта не... Гэта маёй сяброўкі... Яна баялася, што нехта даведаецца пра яе цяжарнасць.
— Таму яна вырашыла пакласці табе ў клэтчэр?
— Ну... Так... — здавалася, што глядзіш пірацкую копію меладрамы на DVD — урыўкавыя рухі і дыялогі. — Я хацела выкінуць, але не наважвалася...
— Нерашучае ілганства, — усміхаючыся, я націснуў на power14.
Мы моўчкі выпілі каву. Your life must be clear15 — субцітры думак з’явіліся на нямым кадры жыцця, пастаўленага на pause.
— Табе лепей сысці, — сказаў я.
Яна завязала свой стракаты шалік, узяла клэтчэр і моўчкі выйшла з кватэры.
Я наліў сабе яшчэ кавы і націснуў на play. На экране з’явіліся квадратныя фігуры з размытымі грымасамі. Праз некалькі хвілін выява спынілася — лічбавая палітра пералівалася тысячай адценняў пад бессэнсоўнасцю субцітраў “Paivaa! Onko herra Stagnelius”16.
Ha мабільнік прыйшла SMSKa: “Aurinko, будзь асцярожней з кавай. У ім 1,5% кафеіну. Мне трэба ўсё табе растлумачыць”.
“Белыя ночы” Вісконці ў бяссонную ноч і пах бен-
13 Сонца (фін.)
14 кнопка “Запуск” (анг.)
15 Тваё жыццё павінна быць ясным (анг.)
16 Добры дзень! Мне патрэбны спадар Стагнеліюс. (фін.)
зіна пірацкай копіі меладрамы сфакусавалі мае думкі: жыццё магчыма пражыць у тэмпе skip forward17, магчыма паставіць на pause і абыякава праглядаць маленькімі steps18, але я аддаю перавагу play live. Жыццё маёй сяброўкі — суцэльная меладрама, нечаканая развязка закручанай інтрыгі, маё жыццё — трагікамічны фарс паміж стрыманай дакументалістыкай і бяздарнай парнаграфіяй.
хуткая перамотка наперад (анг.)
крокі (анг.)
У КАНЦЫ HE БЫЛО HI СЛОВА
Цёплы вечар на яе плечуках і вялізная, барвовая цыбуліна на стале. Залаты жнівень і замок на веласіпедах, пакінутых побач з веймарскім кафэ “Dolomiti”. Раніцай я шукаў у парку Ільм кветкі арнікі і чытаў Адэльберта Шаміса, цяпер стомлена глядзеў, як прыбіральшчык-турак мёў з плошчы цыбульнае шалупінне пад наглядам жоўтай фігуры Генрыха Мана, пастаўленай нейкім ідыётам на балконе гатэлю “Elephant11.
— Якое шчасце дыхаць некандыцыянаваным паветрам, — сказала Стэфанка і ўзяла са стала цыбуліну.
Я моўчкі кіўнуў. Мне падабалася кволая прыгажосць македонкі, мне падабаліся яе шэрыя штонікі, маленькія грудзі пад тонкай блакітнай кашуляй. Кельнер прынес марожанае ў высокіх фужэрах. Салодкае шчасце павольна таяла на тонкім, італьянскім шкле.
— Табе падабаюцца жоўтыя кветкі? — спытаў я.
— Толькі сланечнікі, — яна на імгненне замаўчала, выцерла вішнёвыя вусны сурвэткай і вярнулася да ўчорашняй дыскусіі. — Экерман у сваіх размовах сказаў: “Зараз нацыянальная літаратура скажа не шмат, прыйшоў час эпохі сусветнай літаратуры, таму кожны мусіць садзейнічаць больш хуткаму надыходу гэтай эпохі”. Як ты думаеш, гэта эпоха надышла?
— Напэўна, так, — у думках узніклі словы Олдаса Хакслі, — Рэклама — самая цікавая і самая складаная форма сучаснай літаратуры. — Я ўзяў са стойкі газету і разгарнуў на перадапошняй старонцы. — Вось глядзі... Эстэтыка фужэра дасць вам... бла-бла-бла...
Мы гарантуем вам найвышэйшую асалоду пачуццяў... Хочаш, каб у тваёй кватэры на Вербнай вуліцы з’явіўся цэлы сервіз? Альбо давай замовім “Кромбахер”?! I’m lovin іх слоган “ПЕРЛІНКА ПРЫРОДЫ”! Сапраўдную літаратуру зараз мала хто чытае, а вось рэкламу...
Стэфанка ўсміхнулася і паказала лыжачкай на супрацьлеглы бок плошчы, дзе стаялі рамізнікі:
— Мне вельмі падабаюцца коні. Гэта лепшыя жывёлы ў свеце... Яны — мая найвялікшая мара і любоў.
— Мне падабаецца попельны конь. Ён запрэжаны ў смарагдавага колеру карэту... А ў грыве блакітныя стужкі. Ён зліваецца з фасадам музея Кранаха.
— Сапраўды... Які цуд, — глытаючы марожанае, прашаптала Стэфанка. — А давай пасля паедзем у парк...
Я кіўнуў і паклаў пад цыбуліну дваццаць еўра. Ружовыя кветкі на вокнах аптэкі пахлі эўкаліптам. Мне падабалася. У кавярнях запальвалі святло. У душьі квітнелі магоніі і пярэсны, гіяцынты і віёлы.
— Толькі віна купім, — сказаў я.
— А. набыў новы Porsche. Б. пераехаў жыць у Чарнагорыю, В. знайшла багатага мужа і г. д. А мы дзеля чаго жывем? — дзявочы голас гучаў разгублена. — Мы — выблядкі сучаснага грамадства.
КНІГІ ОНЛАЙН
