Тэхналогія стварэння свята
Вучэбны дапаможнік
Памер: 224с.
Мінск 2008
50
— на які тэрмін для ўдзелу ў святочных дзеяннях запраша-ецца калектыў (некалькі гадзін, адзін—два дні, тыдзень і г.д);
— хто забяспечвае калектыў аўтатранспартам (калі транс-парт аргкамітэта, даведацца дату, час і адрас, адкуль забіраць калектыў, куды даставіць і калі адвозіць дадому — дата, час і месца прызначэння. Калі калектыў сам забяспечвае аўтатранспарт, то неабходна прызначыць месца яго стаянкі пад аховай міліцыі ў начны час);
— прозвішча, імя, імя па бацьку, месца работы і тэлефон куратара творчага калектыву;
— мужчынскі і жаночы склад калектыву;
— месца размяшчэння калектыву на начлег;
— месца і час харчавання ўдзельнікаў калектыву;
— месца і час правядзення рэпетыцый і выступленняў ка-лектыву;
— месца пераапранання калектыву ў час святочных дзеян-няў (аўтатранспарт калектыву, палатка для пераапрананняў на адкрытым паветры або грымуборныя з указаннем іх нума-роў);
— якая мэбля (крэслы, сталы, лавы і інш.) патрэбна калек-тыву для выступлення;
— колькі мікрафонаў і якая гукаапаратура (прайгра-вальнікі лазерных дыскаў, касетныя або лентачныя маг-нітафоны) патрэбны для тэхнічнага забеспячэння выступлення;
— месца захавання элементаў мастацка-дэкаратыўнага афармлення (касцюмаў, рэквізіту і інш.) калектыву;
— набыццё святочных сувеніраў калектыву і яго ўдзельнікам;
— забеспячэнне калектыву праграмай, афішамі і буклетамі свята;
— арганізацыя сустрэчы і суправаджэння аўтатранспарту калектыву спецыяльным аўтатранспартам ДАІ.
Арганізацыйна-вытворчае дасье на асобных выканаўцаў складаецца па такім жа прынцыпе.
51
Што тычыцца дасье дэлегацый гасцей свята, то тут інфармацыйна-даведачная работа абмяжоўваецца пайменным пералікам гасцей з указаннем іх пасад і ганаровых званняў, a таксама ўключае пытанні харчавання, пражывання, вызна-чэнне куратара групы і забеспячэнне гасцей аўтатранспартам, праграмай свята і сувенірнай прадукцыяй.
2. Матэрыяльна-тэхнічнае і арганізацыйнае забеспячэнне працэсу падрыхтоўкі новых нумароў.
Вызначаючы меры матэрыяльна-тэхнічнага забеспячэння нумара, які патрабуе спецыяльнай гіадрыхтоўкі, дырэктар і адміністратар спачатку выпісваюць з плана творчага забеспя-чэння пералік такіх дзей, а затым вывучаюць і аналізуюць сцэнарную распрацоўку, у якой кожны нумар мае ары-енціровачнае апісанне.
Напрыклад, у сцэнарыі занатавана:
«На поле стадыёна выходзяць 600 гімнастак у бела-блакітных спаднічках і блузках. У руках яны трымаюць двухбаковыя сіне-зялёныя шалікі і маленькія закрытыя пара-сончыкі. На фоне літаратурна-музычнай кампазіцыі гімнасткі робяць многафігурныя пабудовы беларускага нацыянальнага арнаменту, затым утвараюць “бягучую плынь ракі”. Па “рацэ” плывуць “лодкі”, з якіх дзяўчаты ў беларускіх нацыя-нальных строях (удзельніцы танцавальных калектываў) апус-каюць у “раку” вянкі. Частка гімнастак, прысеўіпы, накрывае сябе зялёнымі шалікамі і раскрывае парасончыкі-кветкі, утва-раючы “кветкавае поле”. У цэнтры яго ўзнікае высокае по-лымя дэкаратыўнага вогнішча, вакол дзяўчаты—удзельніцы танцавальных калектываў (60 чалавек) — водзяць купальскі карагод».
Каб гэта маляўнічае відовішча змагло адбыцца, дырэктар і адміністратар у выніку аналізу апісанага дзеяння павінны прадугледзець наступнае:
— на базе якіх арганізацый і ўстаноў (школы, ПТВ, ВНУ і інш.) будуць фарміравацца групы ўдзельнікаў нумара;
52
— хто будзе ўвасабляць аналізуемы нумар (прозвішча, імя, імя па бацьку пастаноўшчыка);
— якую колькасць удзельнікаў можа прадставіць кожная вызначаная арганізацыя ці ўстанова;
— хто з прадстаўнікоў вызначаных устаноў будзе адказ-ваць за арганізацыю і правядзенне рэпетыцый на сваіх мяс-цовых спортпляцоўках і ў танцавальных залах, за дастаўку ўдзельнікаў на зводныя рэпетыцыі, а таксама за кантроль і захаванне працоўнай дысцыпліны ў час рэпетыцыйнага пра-цэсу і на свяце;
-— якім чынам будзе здзейснена дастаўка ўдзельнікаў ну-мара на зводныя рэпетыцыі і свята (пехатой, на транспарце ўстановы ці на службовым транспарце свята);
— якіх памераў павінны быць вопратка, абутак і шкарпэткі для 600 гімнастак;
— якім чынам забяспечыць гімнастак вопраткай і абуткам (арэнда ці часовае дабрачыннае ахвяраванне ў спартыўных установах, калі там усё вызначанае ёсць у наяўнасці, або па-шыў касцюмаў у вытворчых майстэрнях);
— колькі метраў матэрыялу трэба набыць у магазіне і колькі ён каштуе;
— хто будзе здзяйсняць заказ па вырабе вопраткі і абутку і колькі каштуе гэта работа;
— якая арганізацыя будзе вырабляць, згодна з распрацава-нымі мастаком эскізамі, рэквізіт і бутафорыю нумара (двух-баковыя шалікі, парасончыкі, лодкі, вянкі, дэкарыраваную канструкцыю вогнішча);
— колькі будзе каштаваць выраб кожнай адзінкі рэквізіту і бутафорыі;
— у якім месцы будуць захоўваць касцюмы, абутак, рэк-візіт і бутафорыю і хто будзе іх выдаваць і прымаць ад удзельнікаў нумара;
— на базе якой студыі будзе адбывацца гуказапіс фанагра-мы музычна-літаратурнай кампазіцыі;
5j
— колькі каштуе арэнда студыі гуказаііісу і аплата работы артыстаў;
— хто будзе здзяйсняць работу гукааператара нумара на рэпетыцыях і свяце і колькі каштуе яго праца;
— якім чынам будзе ажыццяўляцца дастаўка гу-каўзмацняльнай і гукааднаўляльнай апаратуры на рэпетыцыі і свята.
Такі або падобны арганізацыйна-вытворчы аналіз і кан-крэтныя прапановы па вырашэнні праблем здзяйсняюцца па кожным новым нумары, які рыхтуецца ў праграме святочных дзеянняў.
3 . Матэрыяльна-тэхнічнае і арганізацыйнае забеспячэнне падрыхтоўкі мастацка-дэкаратыўнага афармлення.
Дырэктар і адміністратар свята, грунтуючыся на эскізах мастацкага афармлення, распрацаваных галоўным мастаком і прадстаўленых у плане творчага забеспячэння, высвятляюць:
— колькі эстрадных, гульнёвых пляцовак, піратэхнічных канструкцый, гандлёвых і іншых часовых пабудоў неабходна вырабіць;
— з якога матэрыялу будзе выраблена кожная часовая па-будова і кошт гэтага матэрыялу;
— хто зможа ажыццявіць пастаўку неабходных матэрыя-лаў;
— якія арганізацыі будуць займацца вырабам пляцовак, агульны кош г іх вытворчых і мантажных работ;
— якія вытворчыя майстэрні будуць вырабляць элементы мастацка-дэкаратыўнага афармлення, які для гэтага патрабу-ецца аб’ём работ, іх кошт;
— каму зрабіць заказ на выраб бутафорыі і рэквізіту свята, колькі будзе каштаваць іх выраб;
— якая арганізацыя ажыццявіць дастаўку на пляцоўкі і мантаж вырабленага мастацкага афармлення святочнага дзе-яння;
— якія часовыя электралініі трэба пабудаваць на тэрыто-рыі свята і хто будзе вырашаць гэта пытанне;
54
— якія арганізацыі паставяць святлоапаратуру свята (пра-жэктары, праекцыйныя апараты, лазерныя ўстаноўкі і інш.) і хто ажыццявіць іх мантаж;
— пералік і найменаванне адзінак мэблі, патрэбнай на сцэ-нічных пляцоўках (з якіх арганізацый можна яе ўзяць у часо-вае карыстанне);
— якім чынам будзе здзейснена касцюміраванне ўдзельнікаў свята (падбор з касцюмерных тэатраў і Палацаў культуры, арэнда ці выраб у майстэрнях), хто будзе выра-шаць гэтае пытанне.
У кожным свяце матэрыяльна-тэхнічнае і арганізацыйнае забеспячэнне, падрыхтоўка мастацкага афармлення маюць спецыфічныя асаблівасці і дэталізуюцца на аснове аналізу сцэнарыя і эскізаў мастака.
Паколькі мы асвятляем пытанні, найбольш характэрныя для ўсіх свят, этапы мастацка-дэкаратыўнага афармлення больш падрабязна будуць разгледжаны далей.
Трэба адзначыць, што дырэктар і адміністратар свята разам з занатаваннем агульных аспектаў і дэталізацыі асобных мо-мантаў творчага, матэрыяльна-тэхнічнага і арганізацыйнага забеспячэння свята вызначаны аб’ём і кошт усіх работ пера-даюць у бухгалтэрыю свята.
Фінансаванне свята
Арганізацыйна-вытворчы аналіз сцэнарыя завяршаецца абагульненнем (з пункту гледжання фінансавання) разнастай-ных відаў работ.
На пачатковым этапе галоўны бухгалтар правярае даста-вернасць уліку выяўленых работ і правільнасць расходу гра-шовых і матэрыяльных сродкаў згодна раскладак галоўнага рэжысёра, дырэктара і адміністратара свята. Кошт усіх відаў работ зводзіцца ў агульную ведамасць. Затым агульны кошт усіх відаў работ дырэктар і галоўны бухгалтар звяраюць з за-цверджаным каштарысам свята, і пры ўмове, калі выдаткі не
5s
перавышаюць агульную суму запланаваных грашовых срод-каў, пачынаецца наступны этап работы — распрацоўка рабо-чага плана падрыхтоўкі свята, заключэнне пагадненняў на выкананне ўсіх відаў работ і арганізацыя вытворчага працэсу.
У тым выпадку, калі праектны каіптарыс свята перавышае запланаваны, дырэктар звяртаецца за дапамогай да старшыні аргкамітэта, які вырашае гэту праблему.
Фінансаванне такога праектнага каштарыса можа здзяй-сняцца па наступных каналах:
— выдзяленне дадатковых грашовых сродкаў з дзяр-жаўнага бюджэту ці іншых праграм;
— за кошт памяншэння каштарыса іншых запланаваных свят;
— правядзенне дабрачыннага суботніка па добраўпарад-каванні тэрыторыі, сродкі ад якога будуць пералічаны на банкаўскі рахунак свята;
— збор добраахвотных ахвяраванняў. Напрыклад, пры-няцце мясцовымі арганізацыямі, прадпрыемствамі, устано-вамі на аснове перамоў з жыхарамі мясцовасці рашэння аб перадачы грашовых сродкаў аднаго рабочага дня ў фонд свята;
— дамова з кіраўнікамі прадпрыемстваў, арганізацый і ўстаноў аб выкананні часткі работ за кошт іх унутраных рэ-зерваў;
— пошук спонсараў свята з ліку прыватных фірмаў і асоб.
Пры немагчымасці забяспечыць фінансаванне работ праек-та, калі перавышае вызначаны каштарыс, арганізатары звяр-таюцца перш за ўсё да сцэнарыя і разглядаюць, якія яго фрагменты патрабуюць істотнай перапрацоўкі з мэтай па-мяншэння каштарыса, якія яго фрагменты можна не выкары-стоўваць у праграме свята. I гэта менш балюча адаб’ецца на адлюстраванні агульнай ідэйна-тэматычнай накіраванасці і ўспрыманні свята. Але зняцце задуманых аўтарамі дзей — самая крайняя мера, якая павінна прымацца ў выключных аб-ставінах. На жаль, існуючая на многіх узроўнях практыка скарачэння сцэнарыяў з мэтай памяншэння каштарыса часта
56
прыводзіць да пэўнай нівеліроўкі свята, збядняе яго творчы патэнцыял, выхоўвае безыніцыятыўнасць, імкненне да ўжывання традыцыйна штампаваных рашэнняў — толькі б укласціся ў каштарыс.
Таму арганізатарам трэба прыкладаць усе намаганні для таго, каб задуманае аўтарамі і пастаноўшчыкамі свята адбы-лося ў рамках запланаваных святочных дзеянняў.