Творы замежнай літаратуры для дадатковага чытання ў 10—11 класах
Эрнэст Хемінгуэй, Райнер Марыя Рыльке
Выдавец: Мастацкая літаратура
Памер: 335с.
Мінск 2024
— А як тады апранацца?
— Можна заказаць спецыяльныя касцюмы альбо паехаць у тую краіну, дзе гэта не мае значэння.
— Мы і цяпер у такой краіне, дзе нічога не мае значэння. Хіба не выдатна, што мы жывем тут і нікога не бачым? Ты ж не хочаш нікога бачыць, праўда, любы?
— Так.
— Давай хвілінку пасядзім. Я крыху стамілася.
Мы сядзелі на бервяне зусім побач. Наперадзе дарога ішла ў лес.
— А малое не будзе нам перашкаджаць? Як ты мяркуеш?
— He. Мы не дазволім.
— Як у нас з грашыма?
— Грошай цэлы мех. Я ўжо атрымаў па апошнім чэку.
— А твае родзічы не будуць шукаць цябе? Яны ж ведаюць, што ты ў Швейцарыі.
— Магчыма. Я як-небудзь напішу ім.
— Хіба ты яшчэ не напісаў?
— He. Толькі паслаў чэк на подпіс.
— Дзякуй богу, што я не з тваёй радні.
— Я дам ім тэлеграму.
— Хіба ты іх зусім не любіш?
— Раней любіў, але мы столькі сварыліся, што нічога не засталося.
— Мне здаецца, што яны спадабаліся б мне. Напэўна, яны мне вельмі спадабаліся б.
— Давай не будзем пра іх гаварыць, а то я пачну турбавацца за іх.— Крыху счакаўшы я сказаў: — Хадзем, калі ты адпачыла.
— Я адпачыла.
Мы пайшлі па дарозе далей. Было ўжо цёмна, і снег рыпеў пад нагамі. Ноч была сухая, і халодная, і вельмі ясная.
— Мне вельмі падабаецца твая барада,— сказала Кэтрын.— Проста цуд. 3 выгляду жорсткая і калючая, а напраўду мяккая і такая прыемная.
— Па-твойму, так лепей, чым без барады?
— Бадай што, лепей. Ведаеш, любы, я не буду стрыгчыся да нараджэння маленькай Кэтрын. Я цяпер занадта тоўстая і падобная на матрону. Але калі яна народзіцца і я зноў схуднею, абавязкова падстрыгуся, і тады ў цябе будзе зусім іншая, новая дзяўчына. Мы пойдзем разам з табой, і я падстрыгуся, альбо я адна пайду і зраблю табе сюрпрыз.
Я маўчаў.
— Ты ж не забароніш мне, праўда?
— He. Мо мне нават спадабаецца.
— Вось які ты, любы! А раптам, калі я схуднею, я стану вельмі прыгожай і так табе спадабаюся, што ты зноў закахаешся ў мяне.
— Вось д’ябал! — сказаў я.— Я і так у цябе дастаткова закаханы. Чаго яшчэ ты хочаш? Каб я зусім страціў галаву?
— Так, я хачу, каб ты страціў галаву.
— Ну і няхай,— сказаў я.— Я сам хачу гэтага.
РАЗДЗЕЛ САРАКАВЫ
Жылося нам цудоўна. Мы пражылі студзень і люты, і зіма была выдатная, і мы былі вельмі шчаслівыя. Была часам кароткая адліга, калі дзьмуў цёплы вецер, і снег рабіўся рыхлым, і ў паветры адчувалася вясна, але штораз станавілася
зноў ясна і холадна, і вярталася зіма. У сакавіку зіма першы раз адступіла па-сапраўднаму. Ноччу пайшоў дождж. Дождж ішоў усю раніцу, і снег ператварыўся ў гразь, і на горным схіле стала самотна. Над возерам і над далінай віселі хмары. Высока ў гарах ішоў дождж. Кэтрын абула глыбокія галёшы, а я гумовыя боты monsieur Гуцінгена, і мы пад парасонам, па гразі і па вадзе, якая размывала лёд на дарозе, пайшлі ў шынок ля станцыі, каб выпіць вермуту перад снеданнем. Было чуваць, як за акном ідзе дождж.
— Як ты мяркуеш, мо нам лепей перабрацца ў горад?
— А як мяркуеш ты? — спытала Кэтрын.
— Калі зіма закончылася і пойдуць дажджы, тут стане нядобра. Колькі яшчэ да маленькай Кэтрын?
— Каля месяца. Мо крыху больш.
— Можна спусціцца ўніз і пасяліцца ў Мантрэ.
— А чаму не ў Лазане? Бальніца знаходзіцца там.
— Можна і ў Лазане. Я проста думаў, ці не занадта гэта вялікі горад.
— Мы і ў вялікім горадзе можам быць адны, а ў Лазане, відаць, добра.
— Калі ж мы пераедзем?
— Мне ўсё адно. Калі захочаш, любы. Можна і зусім не ехаць, калі ты не хочаш.
— Паглядзім, якое надвор’е.
Дождж ішоў тры дні. На схіле гары ніжэй за станцыю снегу не засталося зусім. Дарога была суцэльным патокам вадкай гразі. Было так сыра і слотна, што нельга выйсці з дому. Раніцай на трэці дзень дажджу мы вырашылі пераехаць у горад.
— Калі ласка, не турбуйцеся, monsieur Генры,— сказаў Гуцінген.— Ніякага папярэджання не трэба. Я і не думаў, што вы застанецеся тут, калі сапсавалася надвор’е.
— Нам трэба быць бліжэй да бальніцы праз madame,— сказаў я.
— Вядома,— сказаў ён.— Мо яшчэ калі-небудзь прыедзеце са сваёй малечай.
— Калі толькі знойдзецца месца.
— Вясной у нас тут вельмі добра, прыязджайце, вам спадабаецца. Малога можна будзе пакінуць з няняй у вялікім пакоі, які цяпер на замку, а вы з madame зоймеце свой ранейшы, з відам на возера.
— Я загадзя вам напішу,— сказаў я. Мы склалі рэчы і паехалі першым цягніком па абедзе. Monsieur і madame Гуцінген правялі нас на станцыю, і ён давёз нашы рэчы на санках па гразі. Яны абое стаялі ля станцыі пад дажджом і махалі нам на развітанне.
— Яны вельмі слаўныя,— сказала Кэтрын.
— Яны былі вельмі добрыя да нас.
У Мантрэ мы селі на лазанскі цягнік. 3 акна вагона нельга было бачыць горы ў тым баку, дзе мы жылі, бо перашкаджалі аблокі. Цягнік спыніўся ў Веве, затым паехаў далей, і з аднаго боку было возера, а з другога — мокрыя бурыя палі, і голы лес, і мокрыя дамкі. Мы прыехалі ў Лазану і спыніліся ў невялікім гатэлі. Калі мы ехалі па вуліцах і пасля павярнулі да гатэля, усё яшчэ ішоў дождж. Парцье з меднымі ключамі на ланцужку, працягнутым у пятліцу, ліфт, дываны на падлозе, белыя рукамыйнікі з бліскучымі прыборамі, металічны ложак і вялікая камфортная спальня — усё гэта пасля Гуцінгенаў здалося нам нязвыклай раскошай. Вокны нумара выходзілі ў мокры сад, абнесены сцяной з жалезнымі кратамі зверху. На другім баку крутой вуліцы быў другі гатэль, з гэткай жа сцяной і кратамі. Я глядзеў, як кроплі дажджу падаюць у басейн у садзе.
Кэтрын запаліла ўсе лямпы і стала раскладаць рэчы. Я заказаў віскі з содавай, лёг на ложак і ўзяў газету, якую купіў на вакзале. Быў сакавік 1918 года, і немцы наступалі ў Францыі. Я піў віскі з содавай і чытаў, пакуль Кэтрын раскладала рэчы і вазілася ў пакоі.
— Ведаеш, любы, пра што мне давядзецца падумаць,— сказала яна.
— Пра што?
— Пра дзіцячыя рэчы. Звычайна ўсе да гэтага часу набываюць дзіцячыя рэчы.
— Гэта можна купіць.
— Я ведаю. Заўтра пайду купляць. Вось толькі даведаюся, што трэба.
— Табе трэба было б ведаць. Ты ж была сястрой.
— Так, але, ведаеш, салдаты так рэдка мелі дзяцей у шпіталі.
А я?
Яна кінула ў мяне падушку і разліла віскі з содавай.
— Я зараз закажу табе яшчэсказала яна.— Выбачай.
— Там ужо было мала. Хадзі сюды, да мяне.
— He. Я хачу зрабіць, каб гэты пакой стаў на нешта падобны.
— На што?
— На наш з табой дом.
— Павесь сцягі Антанты.
— Заторкніся, будзь ласкавы.
— Ану паўтары яшчэ раз.
— Заторкніся.
— Ты так асцярожна гэта гаворыш,— сказаў я,— нібыта баішся некага пакрыўдзіць.
He.
— Ну тады хадзі сюды, да мяне.
— Добра.— Яна падышла і села на ложак.— Я ведаю, што табе цяпер са мной нецікава, любы. Я падобная на піўную бочку.
— Няпраўда. Ты прыгожая, і ты вельмі добрая.
— Я проста пачвара, на якой ты неасцярожна ажаніўся.
— Няпраўда. Ты становішся ўсё больш прыгожай.
— Але я зноў пахудзею, любы.
— Ты і зараз худая.
— Ты, відаць, выпіў.
— Толькі шклянку віскі з содавай.
— Зараз прынясуць яшчэ віскі,— сказала яна.— Мо сказаць, каб нам сюды і абед прынеслі?
— Вельмі добра.
— Тады мы наагул не будзем сёння выходзіць, добра? Пасядзім дома.
— I пагуляем,— сказаў я.
— Я вып’ю віна,— сказала Кэтрын,— Нічога мне ад гэтага не будзе. Мо тут ёсць наша белае капры.
— Напэўна, ёсць,— сказаў я.— У такім гатэлі заўсёды бывае італьянскае віно.
Кельнер пастукаў у дзверы. Ен прынёс віскі ў шклянцы з лёдам і на тым жа падносе маленькую бутэльку содавай.
— Дзякуй,— сказаў я.— Пастаўце тут. Калі ласка, прынясіце сюды абед на дзве персоны і дзве бутэлькі сухога белага капры ў лёдзе.
— Загадаеце на першае суп?
— Ты хочаш суп, Кэт?
— Хачу.
— Адзін суп.
— Слухаюся, сэр.
Ен выйшаў і зачыніў дзверы. Я вярнуўся да газет і да вайны ў газетах і паволі ліў содавую ў шклянку з лёдам і віскі. Трэба было сказаць, каб лёд не клалі ў віскі. Хай бы прынеслі лёд асобна. Тады можна вызначыць, колькі ў шклянцы віскі, і яно не выявіцца раптам занадта слабым ад содавай. Трэба будзе купіць бутэльку віскі і сказаць, каб прынеслі толькі лёд і содавую. Гэта лепш за ўсё: добрае віскі — прыемная рэч. Адна з самых прыемных з’яў жыцця.
— Пра што ты думаеш, любы?
— Пра віскі.
— А пра што іменна?
— Пра тое, якая слаўная рэч віскі.
Кэтрын скрывілася.
— Добра,— сказала яна.
Мы пражылі ў гэтым гатэлі тры тыдні. Там было няблага: рэстаран звычайна пуставаў, і мы вельмі часта абедалі ў сваім нумары. Мы гулялі па горадзе, і ездзілі на трамваі да Углы, і гулялі над возерам. Надвор’е было зусім цёплае, і было падобна на вясну. Мы шкадавалі, што з’ехалі са свайго шале ў гарах, але вясновае надвор’е працягвалася толькі некалькі дзён, а затым зноў пачалася халодная сырасць пераходнага часу.
Кэтрын купляла ўсё патрэбнае для дзіцяці. Я хадзіў у гімнастычную залу баксіраваць для мацыёну. Звычайна я хадзіў туды ранкам, пакуль Кэтрын яшчэ ляжала ў ложку. У падманлівыя вясновыя дні было прыемна пасля бокса і душа прайсці па вуліцы, удыхаючы вясновае паветра, зайсці ў кавярню пасядзець, і паглядзець на людзей, і прачытаць газету, і выпіць вермуту, а затым вярнуцца ў гатэль і паснедаць з Кэтрын. Выкладчык бокса ў гімнастычнай зале насіў вусы, у яго былі вельмі дакладныя і кароткія рухі, і ён страшна палохаўся, калі пачнеш нападаць на яго. Але ў гімнастычнай зале было вельмі прыемна. Там было шмат паветра і святла, і я працаваў сумленна, скакаў цераз вяроўку, і вырабляў розныя
прыёмы ў боксе, і рабіў практыкаванні для мышц жывата, лежачы на падлозе ў паласе сонечнага святла, якое лілося з адчыненага акна, і часам палохаў выкладчыка, баксіруючы з ім. Спачатку я не мог трэніравацца перад доўгім вузкім люстэркам, бо так дзіўна было бачыць баксёра з барадой. Але пасля мне ад гэтага стала проста смешна. Я хацеў згаліць бараду, як толькі пачаў займацца боксам, але Кэтрын не дазволіла мне.
Часам мы з Кэтрын ездзілі ў экіпажы па ваколіцах. Добрым надвор’ем ездзіць было прыемна, і мы знайшлі два цудоўныя месцы, куды можна было заехаць паабедаць. Кэтрын ужо не магла шмат хадзіць, і я з задавальненнем ездзіў з ёй разам па вясковых дарогах.
Калі дзень быў добры, мы выдатна бавілі час і ні разу нам не было дрэнна. Мы ведалі, што дзіця ўжо зусім блізка, і ад гэтага ў нас было такое адчуванне, нібыта нешта прыспешвае нас і нельга губляць ніводнай гадзіны, якую мы можам быць разам.
КНІГІ ОНЛАЙН
