Уліс  Джэймс Джойс

Уліс

Джэймс Джойс
Памер: 403с.
Беласток 1993
103.69 МБ
Айцец Конмі сьцягнуў пальчаткі й выняў малітоўнік з чырвонай аблямоўкай. Закладка са слонавай косьці ўказвала бачынку.
Нона. Гэта трэба было прачытаць яшчэ да абеду. Але прыйшла ледзі Максуэл.
Айцец Конмі прачытаў у думках Ойча наш і Авэ Марыя й перахрысьціўся. Deus in adiutorium6.
Ён ішоў у супакоі, нячутна чытаючы нону, ішоў і чытаў, пакуль не дайшоў да Рэш у Bead immaculati: Principium verborum tuorum veritas: in eternum omnia iudicia iustitice tuee7.
Зарумянелы малады чалавек выйшаў на сьцежку з прахону ў жываплоце, а за ім дзяўчына з паніклымі палявымі стакроткамі ў руцэ. Малады чалавек пасьпешліва прыўзьняў капялюш; дзяўчына пасьпешліва нахілілася й пачала паволі зьнімаць зь лёгкай спадніцы прысталую сьцябліну.
Айцец Конмі паважна пабагаславіў абаіх і перагарнуў тонкі лісток малітоўніка. Шын: Principes persecuti sunt me gratis: et a verbis tuis formidavit cor meum*.
5Кучаравіцца (франц.).
6Бог на дапамогу (лац.).
7Багаслаўлёныя беззаганныя: Аснова слова твайго ёсьць праўда, і ўсякі ўстаў Твой навек справядлівы (лац.).
®Князі ганяюць мяне без прычыны, але сэрца маё дрыжыць перад словам Тваім (лац.).
Корні Кэлэхер закрыў доўгі гросбух і паглянуў цягучым вокам на сасновае века труны, якое вартавала ў кутку. Ён выпрастаўся, падыйшоў да яго й, пакруціўшы вакол восі, агледзеў паверхню й масянжовыя аздобы. Жуючы сухую былінку, ён паклаў века на падлогу й падыйшоў да дзьвярэй. Там ён насунуў капялюш, каб заценіць вочы, і абапёрся на вушак, ляніва паглядаючы на двор.
Айцец Джон Конмі на мосьце Ньюкомэн увайшоў у трамвай на Долімаўнт.
Корні Кэлэхер ссунуў свае велізарныя боты й глядзеў, у насунутым на лоб капелюшы, перажоўваючы сухую былінку.
Канстэбль 57 С, на сваім абыходзе, запыніўся забавіць час.
— Прыгожы дзень, містэр Кэлэхер.
— Але, — азваўся Корні Кэлэхер.
— Толькі духата вялікая, — сказаў канстэбль.
Корні Кэлэхер цыркнуў дугою струменьчык травянога соку, а шчодрая белая рука кінула манэту з вакна на Эклс-стрыт.
— Якія навінкі? — спытаўся ён.
— Я бачыў вядомую нам асобу ўчора вечарам, — сказаў канстэбль, сьцішыўшы голас.
Аднаногі матрос абчыкільгаў рог аптэкі МакКонэла, абыйшоў возік марозьніка Рабаёці й заскакаў па Эклс-стрыт. У бок Лэры О’Рорка, які стаяў безь пінжака ў сябе ў дзьвярах, ён непрыхільна гыркнуў:
— За Англію...
Гвалтоўнымі разгойданымі кідкамі ён мінуў Кэйты й Буды Дэдалаў, спыніўся й гыркнуў:
— дом і красу.
Бледнаму, над’едзенаму згрызотай твару Дж. Дж. О’Молая сказалі, што містэр Лэмбэрт на складзе з наведнікам.
Тоўстая дама запынілася, выняла мядзяк з свайго кашалька й кінула ў працягнутую да яе фуражку. Матрос прабурчаў падзяку, кісла глянуў на абыякавыя вокны й, зьвесіўшы галаву, зрабіў яшчэ чатыры разгойданыя скокі дапераду.
Спыніўся й злосна гыркнуў:
— За Англію...
Два басоногія вісусы, смокчучы доўгія палачкі люкрэцыі, прыпыніліся каля яго, разявіўшы на ягоную куксу жоўтасьлінявыя раты.
Ен борздымі падскокамі пасунуўся дапераду, спыніўся, падняў галаву да вакна й рыкнуў глыбокім голасам:
— дом і красу.
Вясёлае салодкае шчабятлівае пасьвістваньне за вакном працягнулася яшчэ на адзін-два такты й замоўкла. Фіранку ў вакне адцягнулі ўбок. Картачка Кватэра бяз мэблі ссунулася з рамы і ўпала. Мільганула шчодрае аголенае й поўнае перадплечча, паказалася, выцягнулася зь белай камбінацыі й тугіх шлеек. Жаночая рука кінула манэту па-над пруткамі кратаў. Манэта ўпала на ходнік.
Адзін зь вісусаў падбег, падняў яе й апусьціў у шапку мінстрэля са словамі:
— Наце, сэр.
Кэйты й Буды Дэдалы ўваліліся празь дзьверы ў напоўненую парай кухню.
— Ты здала кніжкі? — спыталася Буды.
Мэгі каля пліты двойчы штурхнула кіёчкам, умінаючы шэраватую масу пад бульклівымі мыльнымі бурбалкамі, і выцерла лоб.
— За іх нічога не дадуць, — сказала яна.
Айцец Конмі йшоў па палёх у Клонгаўзе, іржышча казытала яму шчыкалаткі ў тонкіх шкарпэтках.
— А ты дзе спрабавала? — спыталася Буды.
— У МакГінэс.
Буды тупнула нагою й кінула на стол сваю торбу.
— Каб ёй морда распухла! — выкрыкнула яна.
Кэйты падыйшла да пліты й, скасавурыўшы вочы, зазірнула.
— А ў гаршку што? — спыталася яна.
— Кашулі, — сказала Мэгі.
Буды злосна выкрыкнула:
— Халера, зноў нічога паесьці?
Кэйты, прыўзьняўпіы покрыўку кацялка прыполам свае запэцканае спадніцы, спыталася:
— А ў гэтым што?
У адказ бухнуў цяжкі клуб пары.
— Гарохавы суп, — сказала Мэгі.
— Адкуль ты яго дастала? — спыталася Кэйты.
— Сястра Мэры Патрык, — сказала Мэгі.
Службовец пазваніў званочкам.
— Дзынь!
Буды села за стол і прагна загадала:
— Давай яго сюды!
Мэгі наліла жоўтага густога супу з кацялка ў талерку. Кэйты, усеўшыся насупроць Буды, спакойна сказала, на кончыку пальца падымаючы ў рот хлебныя крышкі:
— Добра, што маем хоць гэта. А дзе Дылі?
— Пайшла бацьку сустракаць, — адказала Мэгі.
Буды, крышачы ў суп вялікія кавалкі хлеба, дадала:
— Бацьку нашага, які не на нябёсах.
Мэгі, наліваючы суп у талерку Кэйты, усклікнула:
— Буды! Як табе ня сорам!
Караблік, скамячаны лісток, Ілія надыходзіць, лёгка плыў уніз па Ліфі, пад Акружным мостам, сігаючы на быстрынях, там, дзе вада вірыла вакол успоркаў мосту, кіруючы на ўсход, міма суднаў і якарных ланцугоў, паміж старым докам Мытні й набярэжнай караля Джорджа.
Бляндынка ў Торнтана высьцілала дно плеценага кошыка храбусткою папераю. Буяка Бойлан падаў ёй бутэльку, загорнутую ў ружовую папяровую сурвэтку, і невялікі слоік.
■— Насамперш вось гэта, добра? — сказаў ён.
— Так, сэр, — адказала бляндынка, — а садавіну зьверху.
— Знакаміта, гэта будзе пераможны мяч, — сказаў Буяка Бойлан.
Яна дбайна ўклала пузатыя грушкі, галоўкамі да хвосьцікаў, а паміж імі заірдзелыя сорамам сьпелыя пэрсікі.
Буяка Бойлан у новых цёмнажарых ботах хадзіў сюды-туды па насычанай пахамі садавіны краме, падымаў плады, маладыя, сакавітыя, маршчыністыя й пульхныя чырвоныя памідоры, нюхаў.
Н. Е. L. Y. 'S., гуж людзей у белых цыліндрах, перасунуўся перад імі паўз Тэнджэр-лэйн, павалокся да свае мэты.
Ён раптоўна адвярнуўся ад кашолкі з трускаўкамі, выцягнуў з кішэні залаты гадзіньнік і паглядзеў на яго, адсунуўшы руку на даўжыню ланцужка.
— А вы можаце паслаць іх трамваем? Зараз?
Цёмнасьпінная фігура пад Аркадай Гандляроў перабірала кніжкі на латку вулічнага гандляра.
— Безумоўна, сэр. Гэта ў горадзе?
— О так, — адказаў Буяка Бойлан. — Дзесяць хвілін адсюль.
Бляндынка падала яму картачку й аловак.
— Калі ласка, запішэце адрас, сэр.
Буяка Бойлан на прылаўку напісаў адрас і пасунуў картачку да яе.
— Толькі пашлеце адразу, згода? — сказаў ён. — Гэта для хворага.
— Так, сэр. Пашлю, сэр.
Буяка Бойлен забразгацеў вясёлымі грашмі ў кішэні нагавіцаў.
— Колькі я страціў? — запытаўся ён.
Тонкія пальцы бляндынкі пералічылі плады.
Буяка Бойлан заглянуў ёй у выраз блюзкі. Маладая пташка. Ён узяў чырвоны гвазьдзік з высокага шклянога флякону.
— Пасуе мне? — запытаўся ён франтавата.
Бляндынка скоса зірнула на яго, выпрасталася зь незалежным выглядам, на ягоны крыху скасабочаны гальштук, зарумянілася.
— Так, сэр, — сказала яна.
Зграбна пахіліўшыся, яна зноў пералічыла пузатыя грушкі й зарумянелыя пэрсікі.
Буяка Бойлан заглянуў у выраз яе блюзкі яшчэ больш прыхільна, трымаючы ў сваіх усьмешлівах зубох сьцябло чырвонай кветкі.
— Можна сказаць слоўка ў ваш тэлефон, місі? — запытаўся ён шэльмавата.
— Ма!9 — сказаў Альмідана Артыфоні.
Ён спаглядаў цераз Стывэнава плячо на гузакаваты чэрап Голдсміта.
Паволі праехалі два вагоны з турыстамі, жанчыны сядзелі сьпераду, ухапіўшыся за поручні. Бледныя твары. Рукі мужчынаў, ухапіўшыся, абдымалі жаночыя таліі. Яны глядзелі ад Трыніты на сьляпы, увесь у калёнах, партал Ірляндзкага банку, дзе гурвурвуркавалі галубы.
— Anch'io ho avuto di queste idee, — сказаў Альмідана Артыфоні, — quand' ero giovine come Lei. Eppoi mi sono convinto che il
9Але! (італ.).
mon do ё una bestia. Ё peccato. Perche la sua voce... sarebbe un ce spite di rendita, via. Invece, Lei si sacrifica.
— Sacrificio incruento10, — сказаў Стывэн, усьміхаючыся й лёгка пакалыхваючы сюды-туды трыманай пасярэдзіне ясянёвай палкай.
— Speriamo, — ветліва сказаў круглы й вусаты твар. — Ма, dia retta a me. Ci rifletta^.
Пад строгай каменнай даланёй Гратана, якая загадвала спыніцца, трамвай зь Інчыкару выгрузіў гурму жаўнераў з аркестру Шатляндзкага полку.
— Ci refletterd, — адказаў Стывэн, прабягаючы вачыма ўніз па шырокай калашыне.
— Ma, sul serio, eh?12 — сказаў Альмідана Артыфоні.
Ягоная цяжкая рука моцна сьціснула руку Стывэна. Чалавечыя вочы. Хвілю якую яны ўважліва ўглядаліся, а потым ён хутка перабег да трамваю з Долкі.
— Ессоіо, — сказаў Альмідана Артыфоні з прыязным сьпехам. — Venga a trovarmi е ci pensi. Addio, caro.
— Arrivederla, maestro, — сказаў Стывэн, прыпадымаючы капялюш, калі выслабаніў руку. — Egrazie.
— Di che? — сказаў Альмідана Артыфоні. — Scusi, eh? Tante belle cose!^
Альмідана Артыфоні, узьняўшы як сыгнал скручаныя ў трубку ноты, у сваіх шырокіх нагавіцах пусьціўся наўздагон за трамваем з Долкі. Дарэмна ён бег, дарэмна сыгналячы сярод сьціжмы голакаленных горцаў, якія праносілі сваё музычнае прычындальле праз браму Трыніты.
10 —У мяне таксама былі такія думкі, калі я быў малады як вы. Я тады быў перакананы, што сьвет — гэта жывёліна. Каюся. Аднак ваш голас... ён мог бы вам прыносіць даход, глядзеце. Замест таго, вы ахвяруеце сабою.
— Гэта некрывавая ахвяра (італ.).
11 — Будзем спадзявацца. Але паслухайце мяне. Падумайце (італ.).
12 — Падумаю.
— Але сур'ёзна, га? (італ.).
13 — Вось ён. Заходзьце да мяне й падумайце. Бывайце, дарагі.
— Да пабачэньня, маэстра. I дзякую.
— За што? Вы мне прабачце, га? Усяго найлепшага! (італ.).
Міс Дан схавала глыбока ў шуфляду ’’Жанчыну ў белым”, узятую зь бібліятэкі на Кэйпл-стрыт, і ўкруціла ў сваю машынку квяцісты лісток паштовае паперы.
Зашмат таямнічасьці ў гэтым. Кахае ён тую Мэрыян ці не? Трэба зьмяніць і ўзяць што-небудзь Мэры Сэсыл Хэй.
Дыск сьлізгануў уніз па жалабку, хвілю пакалыхаўся, зьнерухомеў і падміргнуў ім: шэсьць.
Міс Дан выстукала на клявіятуры:
— 16 чэрвеня 1904.
Пяць мужчынаў у белых цыліндрах і з рэклямнымі дошкамі прайшлі зьмейкай між рагом Моніпэні й пастамантам, на якім не стаяла статуя Вулфа Тона, завярнуліся, паказваючы H.E.L.Y. 'S., і пашкандыбалі назад, адкуль прыйшлі.