Усе вершы і паэмы
Мойшэ Кульбак
Выдавец: Вясна
Памер: 536с.
Прага 2022
Кажа ЧайлдГарольд: таварышы, чалавек вечна добры, чалавек праліваў кроў і будзе праліваць кроў.
Дык піце ж, давайце вып’ем і ціха скажам:
чалавек пачынае трошку сьмярдзець яшчэ перш чым памрэ.
1 Корд — шчыльная ваўняная тканіна.
515
62
Banaxt. Af di skvern un rogn a demonstracje zalbefert: «Ejrope, Ejrope, mir trogn far dir a gro/se sverd.
Af gelegers nit farbete du zindikst — aaltea Zdom! Arop mit Bethoven un Gete un mit dem Kelner Dom! Di vajte himlen grojen, mir vern groj fun dem; mir — lecte velf, vos vojen in di xurves fun a sistem».
Варыянты:3 GM: alter
516
62
Ноч. Па сквэрах і скрыжаваньнях дэманстрацыя ўчатырох: «Эўропа, Эўропа, мы нясем для цябе вялікі меч.
На ложках незасланых
ты грашыш — стары Садом! Далоў Бэтховэна і Гётэ, далоў Кёльнскі сабор!
Шарэюць далёкія нябёсы, і мы шарэем ад іх;
мы — апошнія ваўкі, што выюць на руінах сыстэмы».
517
Harbst
Der lecter fajerdiker bo/m in tol, fun vald — dem lectn sveml ojsgeklibn, un afn himl hot der harbst cum lectn mol a drajek fun zuravles ongesribn.
Der veg fun Moljev kejn Propolje.
S’iz stil. Mir gejen in kolvirt.
Blojz in di kustes planxen af der dolje a por kulakes ba a flesl spirt.
Blojz fun di kustes vert di velt gefluxt, a fojst a 3sikerer3 farhejbt zix kegn lebn; nor zi, di erd, ligt vajnik, vi a rajfe fruxt, far ale mencn opgegebn.
Adurxn nepl blankt der kiler stol fun Dnjeper. Ru. Dem lectn zang aropgeklibn. Un afn himl hot der harbst cum lectn mol a drajek fun zuravles ongesribn.
1933
Публікацыі: GL 5; Di goldene kejt (Tel Aviv). 1962. №43. Z. 242;
O§ 296.
Варыянты:a Di goldene kejt, OS: sikere
518
Восень
Апошняе агністае дрэва ў даліне, зь лесу — сабралі апошні грыбок, а на небе восень апошні раз напісала жураўліны трохкутнік.
Дарога з Магілёва ў Прапойск.
Ціха. Мы едзем у калгас.
Толькі ў кустах жаляцца на долю пара кулакоў за пляшкай сьпірту.
Толькі з кустоў праклінаюць сьвет, п’яны кулак узьнімаецца супраць жыцьця; толькі яна, зямля, ляжыць вінная, як сьпелы плод, адданая ўсім людзям.
Праз імглу блішчыць прахалодная сталь Дняпра. Спакой. Апошні колас падабраны. А на небе восень апошні раз напісала жураўліны трохкутнік.
1933
519
Plakat
Ale di — in di verkstatn, af di tenders fun di lokomotivn, af di sifn in ale sovetise jamen, zabojscikes, rq/te aviatorn, arbeter fun sovirtn, kolvirtn, batrakes, orem pojerim, — ale, ale, ale cum bojfront!
Cum kamffront!
Mir — cezegn di himlen, mir — farvarfn kejtn af di stern, mir — farvarfn a laso iber der velt, un mir marsirn af majrev, af mizrex —
cum kamffront! Cum bojfront!
Proletaijat, proletatjat! Bazec dem erdkojl, farnem
di banen, sifn, zavodn,
Публікацыя: GL 34.
520
Плякат
Усе — хто за варштатам, на тэндэрах лякаматываў, на караблях ва ўсіх савецкіх марах, забойшчыкі, чырвоныя авіятары, работнікі саўгасаў і калгасаў, батракі, беднякі, — усе, усе, усе на фронт будоўлі!
На фронт барацьбы!
Мы расьпілоўваем нябёсы, мы — закідваем ланцугі на зоркі, мы — закідваем ласо на ўвесь сьвет, і маршыруем на захад, на ўсход —
на фронт барацьбы! на фронт будоўлі!
Пралетарыят! Пралетарыят! Займай зямны шар, захапляй чыгункі, караблі, заводы.
521
parlamentn, cestel di vaxn, oktjaberfront in ongrif! Kias
kegn
klas, to/t der burzuazje!
522
парлямэнты,
расстаўляй варты, кастрычніцкі фронт наступае!
Клас
супраць
класу, сьмерць буржуазіі!
523
Альфабэтны сьпіс твораў
Тэксты ў трансьлітарацыі
A bal .................................................292
*** A benmejlex hot zix farstelt......................322
A dude (Dos kloglid funem altn Rajs)..................346
A levonenaxt (In vajter stilkajt...) ................ 302
A levonenaxt (S’iz ojsgelevonevet...).................72
A lid cu Rusland.......................................246
*** A raxves fun snejen. A kil opgeslifener stern......446
*** A sazlke geven iz dox ba undz in gortn..............42
*** A stil gezang in ovntbloj..........................92
*** Aj, xaver, aj, xaver!..............................358
Asore Dibraje......................................... 320
AxadHoom..............................................198
Axer (Poeme) ..........................................342
*** Baflulis lejl ejt ato ojli..........................38
Bunje un Bere afn sljax (Poeme)....................... 384
Cvej.................................................. 340
Cvisn felder...........................................136
*** Daj! Ejxovej el hakejlim............................36
*** Der naxtgevelb iz ojsgegosn kalt un rund...........82
Derkentenis........................................... 308
Di cesterung fun Bovl ..................................50
Di hejl............................................... 238
Di stot (A poeme)......................................108
*** Di vejxe akslen citern fun majn barir..............334
Di xasene (Folksmotivn) ............................. 100
Disner CajldHarold (Poeme) .......................... 448
Dos cigele.............................................244
Dos lecl...............................................186
*** Dos regndl trift....................................84
*** Efser zing ix.......................................76
*** Ejbik, ejbik vebn zix di klangen un di farbn.......310
*** Elnt lid, du zuxst dajn ru......................... 90
Erd................................................... 200
*** Es hot a menc in harcnas a velt gefunen...........184
524
*** Es treft, az di velt zingt arojs a farborgenem nign.242
*** Es zojft dos hare dajn svarce sajn................. 176
Farnaxt................................................ 304
*** Gan stov. Svil stufhacejl...........................34
*** Gej ix mir azoj arum, arum, arum....................194
Gesrejen ...............................................314
*** Gezangen umklore.....................................78
*** Gezen hob ix jidise verter.......................... 68
*** Got, Got, gib a regn................................182
Harbst .................................................518
*** Hengt arojs di svarce fonen!........................312
Hordes...................................................48
*** Hostu brojt?........................................190
Hunger..................................................142
*** Ict iz nox majn stibl bahangen mit ajer............ 192
In a jadlovn vald ...............;..................... 306
In der stil............................................ 368
In fabrik ...............................................64
*** In gortn, banaxt, unter bliende cvajgn...............74
In senk................................................ 248
In veg..................................................442
*** Ix bin a boxer a hultaj.............................296
*** Ix bin arojs in oderfeld.......................... 178
*** Ix trog es najs in jung gemit.......................166
Joste der smid (Poeme)..................................144
Klejne klezmer ........................................ 382
*** Kriger! Dajn svere farbrexn zol voglen...............62
Kultur...................................................66
LamedVov (A poeme).....................................210
*** Libinke, carte un ejdele.............................44
Lider fun an oreman.....................................362
*** Majn svester, es klejdt dir dajn trojer!.............46
Minxe .................................................. 86
*** Mir hobn, libste, bam spacirn... (Folksmotiv)..... 196
Mit dem papiros in mojl................................ 298
Plakat ................................................ 520
Rajsis..................................................336
Rajsn (A poeme) ........................................252
*** S’hot ufgesojmt in mir der alter vajn.............. 174
*** S’iz svarc der himl, vajs der trakt.................444
*** S’lajxt lixtiklind dajn zel in heln vej............164
525
Starb!..............................................56
Sterndl.............................................58
Stumkajt...........................................316
*** Stumt, cvajgelex, stumt.........................94
Tisre .............................................354
Velfise lider .....................................326
***Velt!...........................................170
*** Ven x’hob far zix dem lectn tojer.............. 80
*** Ver gejt in sod acind, ver gejt?................70
Vesnediks..........................................332
*** Vest onton dajn gildernem ring af zajn finger..338
Vilne (Poeme) .....................................372
*** Vinter. Zilber. Snej un txejles................ 40
*** Vos mir starbn, ven mir starbn!................180
Xvaljes.............................................96
*** Zinger txejlesdike, stile himlen...............140
Zumer............................................. 438
Zunfargang.........................................168
Пераклады
*** Асеньні сад. Сьцежка ў ценю.....................35
Асора Дыбрая.......................................321
*** Ах, таварыш, таварыш!..........................359
АхадГаам .........................................199
Ахер (Паэма) ......................................343
Баль ..............................................293
*** Бачыўя словы яўрэйскія..........................69
Беларускае.........................................337
Беларусь (Паэма) ..................................253
Блазенчык .........................................187
*** Божа, Божа, дай дажджу.........................183
Буня і Бэра на шляху (Паэма) ......................385
*** Бывае, што сьвет засьпявае таемны напеў........243
*** Была ж у нас сажалка ў садзе....................43
Ваўчыныя песьні....................................327
*** Ваяка! Тваё цяжкое злачынствахай бадзяецца......63
*** Вечна, вечна ткуцца гукі і колеры..............311
Вільня (Паэма).....................................373
526
Восень..........................................519