КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Нарэшце, выдае 1 снежня, з прысвячэннем каралю і станам. Друкавалі [гэта] Мамонічы14, але навошта два разы (Бібл[іятэка] ks. Т. 1. §56.15). Дапаўняюць выпраўленні. 9 лютага 1592 [года] піша Сапега з Вільні да Мікалая Крыштафа: «Выпраўленні да Статута латаем, маем дастаткова складанасцяў, ёсць шяат упартых і неразумных, якія прынцыпова ва ўсім супярэчаць, а часам і самі не разумеюць, чаго жадаюць. I калі я пытаюся ў іх: "Як гэта жадаеш убачыць? ”, то адпавядаюць: “I сам [арк. 43 адв.] таго не магу вымавіць, як разумею А як тады я магу паняць тваё ўяўленне, калі ты сам не можашь пра гэта дакладна сказаць. Гэта так мне надакучыла за гэты кароткі час, што і сам сабе сумняваюся, што іх вытрымаю». (Што гэта азначае, калі Статут ужо быў друкаваны?)15. 1614 [год] — першы раз на польскай мове. Але нягледзячы на тое, што імкнуся ўбачыць выданне 1614 [года], у мяне не атрымліваецца да гэтага часу знайсці «Літ[оўскую] газ[ету]», дзе сп[адар] Сабалеўскі16 змясціў свае заўвагі. У нас тут шмат перашкодаў пры шчырых намерах. Мне падаецца, што Сапега Гаўлавіцкаму17 даручыў пераклад. 1619 [год] — другое выданне і г. д. На сёння ведаю толькі гэта, зрэшты гэта ўсё, што Чацкі, Ліндэ, (Патоцкі), Вал[юміна] Ле[гум] і сам Статут пра Статут паведамілі. Даніловіча'8 і Сабал[еўскага] шукаю і, напэўна, знайду. Прашу мне зараз адказаць, ці адмовіцца ад праекта, пра які мару, і надрукаваць Статут абы-як, а заўвагі, сабраныя разам у адзін артыкул, змясціць у перыяд[ычным] выданні? Спадзяюся знайсці ў архіве паміж лістоў тае эпохі яілчэ [што-небудзь]. Хацеў бы, каб Астафій Валовіч атрымаўся непрычынным да стварэння Статута, а лістоў ягоных шмат. Шукаючы разам з дарагім і каханым панам Мікалаем (Маліноўскім), зараз нашым архівістам, знайшлі [мы] тры невядомыя да гэтай пары дыпломы: 1363 [год], 15 сакавіка ў Львове Казімір Вялікі падцвярджае продаж маёнтка Запетава Жыдку Спіцыміру ад Габрыэля Валчка з Пазарэчча і Івана Казловіча з Занадволкі. 1442 [год], 23 жніўня ў абозе пад мястэчкам Альтаны Уладзіславам III Варн[скім]19 дадзены [прывілей] Яну Струмілу з Дзямошына на вёску Злочаў20 правам ленна застаўным. 1443 [год], 12 мая ў Варшаве Уладзіславам III дадзены [прывілей] Міхалу з Бучачы21 на маёнтак Злочаў правам ленна застаўным. Павінен быў быць Злочаў вялікім ці малым, старым ці новым, калі ў адным амаль годзе [выдадзены] два асобныя прывілеі на Злочаў. У мяне ёсць іх факсіміле, і калі яны маглі б да чаго-небудзь быць табе прыдатнымі, прышлю іх з вялікай радасцю. Аб далейшых [сваіх] знаходках паведамлю, буду рады, калі ты ласкава адорыш мяне сваім адказам. Буду знаходзіцца ў Вільні бесперапынна да мая наступнага г[ода], затым пераязджаем у Нясвіж. Мой брат Адольф у сярэдзіне верасня пасля двухгадовага падарожжа вяртаецца з-за мяжы праз Варшаву, малодшы Рамуальд [працуе] у канцылярыі В[ялікага] к[нязя]22 і жыве на Крак[аўскім] прад[месці]23 насупраць бернардзінаў, каля каралеўскай аптэкі. Ці заходзіў ён да пана? Добразычлівы сябар і ўдзячны слуга. = Яўстафій Янушкевіч ДАДАТАК PAMI^TNIK (1805-1831) (арыгінальны тэкст) [s. 2] Pla moiei najukochanszej Maryni. Zaczynam spisywac 23 kwietnia 1871. Co mi przyjdzie na pami^c niech to zostanie dla niej samej pami^tkq, wspomnieniem o ojcu ktory za zycia bardzo kochal. Przyszediem na swiat 14/26 listopada 1805 w maj^tnosci Prusy zwanej. niedaleko Cimkowicz lez^cej. W kosciele parafialnym Cimkowickim bylem ochrzczony p[rzez] Plebana X[i?dza] Krescentego Sumoroka. Rodzicami chrzestnemi* byli jak to czytam w Metryce Wincenty Twardowski i Vilgofortis [?] Armidewska Xfi^dz] Kazimierz Mickiewicz kanonik Katedralny Minski i Joanna Burgielska Albin Burgielski i Salomea Mickiewiczowa Henryk Zlotkowski [i] Franciszka Massalska. Jednego tylko z moich ojcow’* chrzestnych pami^tam: Twardowskiego; on byl przy interesach XX[i^zy] RadziwiHow i ile razy przyjezdzai potem do domu [s. 3] moich rodzicow, zawsze przywozil z Czarnawczyc slawnych w tej miescinie obwarzaneczkow. * Сучаснае напісанне chrzestnymi. ** У сучаснай польскай мове слова ojcow пішацца з літарай о. Rodzice moi zapewne tego roku przeniesli si? z Prus do Ussowa maj?tnosci nieopodal od Kopyla lez^cej, bo nie mialem spetna roku a zapami?talem jeden drobny szczegol ze m[n]i?* mamka czy nianka samego w kolebce zostawila w altance. Ussow nalezal do Radziwillow a ojciec moj** trzymal go zastawq. Z mojego tam pobytu zostafy mi w pami?ci: przyjazd jakiegos P[ana] Kolontaja ktorego z am bony wyklal byl pieban, poklociwszy si? z nim o dziesi?cin?. Mowiono ze z wykl?tym gadac nie mozna i ja ile razy widzialem jego wozek*’* przed gankiem uciekalem do ogrodu. 2-gie wizyty do Kanonika Szantyra w Kieli i do zacnej nieoszacowanej staruszki P[ani] Oraczewskiej mieszkaj^cej w sasiednich Wasilczycach. 3-cie P[ana] Grudziriskiego ktory nas uczyl czytac, pisac i po niemiecku. [s. 4] I na ostatek Komet? i rok 1812. Skoro wojna juz si? zblizala, Matka i Ciotka nasza Pani Hryniewiecka wdowa, zabrawszy Adolfa, Juli?, Romualda i Zofi? ujechaly na Poles do Uznohi wsrod*“* bagien i lasow, a ja z ojcem pojechalem do Romanowa gdzie on spelnial urzad niby podprefekta. Pami?tam ze najwi?cej mowiono o magazynach; nudy byly nieslychane i tylko czasem dla mej zabawy ojciec sprowadzal Zyda z szejnekaterinkq"’**, wyslawiajqcq moskali uciekajqcych z Kraju. Za nim wyjechalismy z Ussowa, przyjechal byl jednego ranka przyjaciel ojca mego P[an] Onufry Jodko z Pukowa; rzucil si? w jego obj?cia i pokazujqc Kuryera Litewskiego w ktdrym donoszono o przejsciu Niemna p[rzez] wojska francuskie przysi?gal ze juz nigdy Moskal nie wroci i ze zostaniemy jak bylismy Polakami. [s. 5] Jaka to wsz?dy byla radosc, pewnosc zwyci?stw Napoleona. Spiewano pios[e]nki patryotyczne"*’** najwi?cej krakowianow a nie zawsze mqdrych jak to bywa pospoiicie np: * У арыгінале mif — адпаведнік сучаснага mnie. ** У сучаснай польскай мове слова moj пішацца з літарай д. *** Сучаснае напісанне wozek. **** Сучаснае напісанне слова wsrdd. ***** Слова паходзіць ад нямецкага Schone Katharine, у спольшчанай версіі сустракаецца szajne-katarynka. ****** Сучаснае напісанне словаpatriotyczne. Swieci si? Warszawa, swieci si? i Krakow’ Nie dla was psow Moskalow tylko dla Polakow. Po obchodzie Imienin Cesarza Napoleona w Slucku, gdzie w czasie obiadu ubrany za aniolka trzymalem Cyfr? N, odeslal mnie ojciec do Matki. Przez caiy czas wojny raz tylko jeden dwoch ulanow zablakalo si? do Uznohy i byli to maruderzy ktorych latwo si? pozbylo. To najlepsze da wyobrazenie w jakim to zakatku lezala Uznoha folwarczek nalez^cy do rodzicow Korzeniewskiego, ktory potem byi naszym czas jakis guwernerem. Dzieciom nie wolno bylo wychodzic za dziedziniec folwarczny, nie dla zolnierzy obcych bo tych dziatwa nie l?kala si?, ale dla rusaiek [s. 6] ktore, wmawiano nam, czatujqcych w zbozu na dziatw?. Za powrotem do Ussowa w lat 2 czy 3, znowu zmiana nastapila. Summa zastawna czy splacona czy przeniesiona byla w Hanusowsczyzn? pod Nieswiezem. To” sprowadzilo i nasz wyjazd z Ussowa i niemalq radosc, bo zamiast Kopyla mielismy Nieswiez z zamkiem Radziwillow”*; zamiast starego domu mieszkalnego obszerny z wysokim dachem a naprzeciw niego ogromny murowany browar piwny. Co za ruch, jakie zycie! Ilu oficyalistow, jakie wozy na beczki wiozqce piwo do Nieswieza, a potem ile to suslow na drodze do tego miasta, co za rozrywka lowic je zalewaj^c jamy woda. Nie bylo tylko jak w Ussowie ogrodu. A potem, potem... przyszla chwila w ktorej nam oznajmiono ze si? uczyc trzeba, ze wyslani zostaniemy do szkol [s. 7] Dominikanskich"” Nieswizskich"’” z P[anem] Kobylinskim"”” nowym guwernerem. Zanim przyszlo do wyjazdu (a ojca megojuz w domu nie bylo, bo zostalpowolanydointeresow”””*RadziwillowskichdoWilna)zdarzyl * Сучаснае напісанне слова Krakow. Замест закрэсленай літары а паверху напісана літара о. *** Сучаснае напісанне Radziwillow. **** Сучаснае напісанне dominikanskich. ***** Сучаснае напісанне Nieswieskich. ****** Сучаснае напісанне прозвішча Kobylinskim. ******* Сучаснае напісанне interesow. si? taki wypadek. Do Hanusowszczyzny nalezala Cegielnia, drobny awuls, folwarczyna a tak nazwane bo w niej i cegi? wyrabiano. Chlopek maj^cy nad niq dozor, poprawiajac strzech? znalazl w niej pak? nami?tego ci?kiego* papieru. Przyniosl jq do pisarza prowintowego rozumiejqc ze si? na kwity przydac moze. Pisarz tez ani si? zapytal skad papier wlazl na strzch? i co to byl za papier; zapisywai na tych kartkach assygnacyi zboza, kwity itd az razu jednego gdy wieczorem gral w karty z P[anem] Kobylinskim*’ i jedna z kartek uzyta do zapisania przegranej mign?la przed swiecQ, postrzegli obaj, ze to papier [s. 8] od assygnat moskiewskich. Co tu robic! Tyle kartekjuz w browarze, we wsi. Zniszczyc pozostale to na nic nie przyda. Co tchu jadq do Horodniczego do Nieswieza jako najblizszej policyjnej wladzy i opowiadajq mu rzecz cala. Nakazane milczenie. policya**’ wypytuje kto i kiedy mieszkal w Cegielni i wpadlszy na trop lapie gdzies juz na Poberezu JanaCeydzika [i]"" Korzuna, aresztuje w Minsku Damela malarza i wszystkich zwozi do Hanusowszczyzny. Kazano nam z naszej sali gdzies my si? uczyli precz wyniesc. Przez tydzieri byla ona wi?zieniem dlaobwinionych. lie to zjechalo prokurow""*, policmejstrow’*’***, kapitan sprawnych a wszyscy jednako sprawni, kto wie czy nie radzi byliby znalezc nie kartki biale ale juz zupelnie skonczone assygnaty. Matka nasza od rana do wieczora klopotala si? okoto tych nieproszonych [s. 9] gosci. Co mozna bylo to czynila dla Ceydzika, opatrzywala go w bielizn?, dostarczaia mu lepszej strawy, to tez kiedy Adolf znalazl si? w r[oku] 1832 w Tobolsku i spotkal tarn Ceydzika swobodnie zyjacego, znalazl u niego gotowosc wszelkiej poslugi. Adolf, ja i Romuald w 1817 ile mi si? zdaje przyszlismy do szkol Nieswieskich. Adolf wszedl od razu do klassy******* III. Ja do * Сучаснае напісанне cienkiego. Дакладнае напісанне Kobylinykim. *** Сучаснае напісанне policja. У арыгінале апушчаны злучнік. Янушкевіч памылкова аб'ядноўвае дзве асобы ў адну.