Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•дамавёр-фД, предл. й зват.-ёру; мн. ч., род.-ераў, м—домоправнтель.
• дамав&рка-ркі-рцы, ж. 1. домоправн-тельнйца. Нсл. 140. Дамаверка што сказала, тое й будзе. Нсл.
2. (перен.)—жена. Нсл. 140. Як дамаверка мая скажа, так і будзе. Нсл.
•дамавернік-гка, предл.-іку, зват.-іча, м. —домоправнтель. Нсл. 140. Пакуль прые-ду, слухайце майго дамаверніка. Нсл.
•дамавік-г'ка, предл.-ікў, зват.-іча, мн. ч„ дат.-КОМ, мн. ч., предл.-КОХ, м.—Дух, согласно поверью, жнвуіцнй в доме, Шсл. ДОМОВОЙ. Пар.(Дсл. 177); БНсл. Нейкі паніч сядзіць на каню, а конь увесь у пене, a гэта дамавік. Ст.
•дамавГна-нь(-не, ж.—гроб. мгсл.; Гсл.; Сініцына Віц. (Ксл.); Шсл. Ужо нябожчыка палажылі ў дамавіну. Ст.
•дамавіца-цы-^ь/, ж.—жена домового. Пар.(Дсл. 177, 158).
•дамэтны-нйя-нде—целесообразный. Гсл. •дамяняць-яю-яеш-яе; повел.-яй-яйма, несоверш., каму праз што—напомннать. Нсл. 139. Я пану дамяняў а тым. Нсл. Соверш. дамяніць-нй-нгш-не, каму праз што—напомнйть. Нсл. 139. Чаму ты пану
302
дарога
дамяняцца ______________
аба мне не дамяніў? Нсл. Прйч. даменены —напомятный.
•дамяняцца—напомннать о себе нлн о своем деле. Нсл. 139. Дамяняцца а сваім доўгу, а сваім прыезьдзе. Нсл. Соверш. дамяніцца.
•дамяні'ць,—см. nod дамяняць.
•дамі'на-ны-не, ж.—гроб. Ксл. Прыгожая даміна была зроблена яго памерламу сыну. Княжыца Куз. (Ксл.).
•дамінкі-нак. едйнств. ч. нет.—окончанне мятья пенькн нлн льна. Дсл. 176. Сядні дамінкг. лён дамінае. Дсл.
•дамсьлі'ва, нареч.—догадлнво. Гсл.
•дамўр-ypä, предл.-уру, зват.-ўру; мн. ч.. дат.-рОМ, мн. ч.. предл.-pox, м.—ДОМОСвД. Сьп. Нейкі дамур, сядзіць усё ў хаце. Сьп. •дамысьлены-ная-нае—хнтрый, преду-смотрнтельный, находчнвый. Дсл. Гэты дамысьлены чалавек. Смал. (Дсл.).
•дамысьляцца, -яюся-яешся—догады-ваться, Нсл. 140. додумываться. Дамысь-ляйся, як хочаш, чаго яму хочацца. Соверш. дамысьліцда-люся-лішся—дога-даться, Нсл. 140; Гсл. додуматься. Бяльсл. Гэта ты сам дамысьліўся, ці табе хто падказаў? Бяльсл. Дамысьліўся, што зь яго сьмяюцца. Нсл. Неяк дамысьліўся зрабіць так штучна. Нсл. 343.(поднеяк). Ср. мысьліць.
•дамысьліва, нареч.—догадлнво. Нсл. 140; Гсл. Дамысьліва зрабіў. Нсл.
•дамысьлівы-вая-вае—догадлнвый. Нсл. 140. Дамысьлівы хлапец. Нсл.
• дан-осіць-ёсыр, — ем. nod несьці.
•дан-ошаваць-осгць,—cm. nod несьці.
•дан-ошаваіта-асіцца,—см. nod несьціся.
•да налецьця—до будуіцего года. Давя-дзецца чакаць да налецьця, а сёлета так-сяк даставаць за грошы. ЗСД. 98.
•данар-аўляць-авгць,— cm. под наравіць.
•даніна-ны, йст.—жалованне(землёй, нменнем, С.). Ст. 1529.
•даньнікі(одда даньнік), шт. 1. платель-іцнкн данн.
2. крестьяне, выполнявшне феодальные повннностн в форме оброка(данн) день-гамн, медом нлн пушннной. Ст. 1529. •дап-оўніць-оўня^ь,—nod паўніць.
•дап-адаць-асьці(-асьць),—cm. nod падаць. •дападацца-асца(-сыііся),—см. nod падац-ца.
•дапазна, нареч.—до позднего временн. Ар.; Шсл. Дапазна ня трэба аднаму быць v полю. Ст.
•дапалі'ць, cm. nod паліць.
•дап-аўзаць-аўзьці.—ем. nod паўзьці •дапэўніцца,—nod пэўніцца.
•дапх-ацца, -нўцца,— cm. nod пхацца, пхнуцца.
•дапхнўць,—cm. nod пхаць, пхнуць.
• дап-ёріў-іраць,—cm. nod перці.
• дап-ёртся-ірацца,—см. nod перціся.
• дап-ёць-пяваць. — cm. nod пець.
•дап-якаць-ячьг,— cm. nod пячы.
•дап-якацца-ячьгся,—nod пячыся.
•дап-яць-гноць,— cm. nod пяць 1.
•дап-ікарь-ікнўць,—см. nod пікаць.
•даШКІ-каў, едйнств. ч. нет.—упрёкн. БНсл. •дапіл-оваваць-авайь,—™. nod пілаваць. •дап-інацца-нўцца,— cm. nod пяцца.
•дапшкі-нак, едйнств. ч. нет.—упрёкн. Гсл.; Нсл. 140; БНсл. Дапінак ніхто ня любе, аты за маёю хлеб-сольлю і мне дапінкі робіш.
Нсл.
•дапіс-аваць-а^ь,— cm. nod пісаць.
•дапіс-авацца-ацца,—ем. nod пісацца.
•дапіць,—cm. nod піць.
•дапл-очаны-яцг^ь,—cm. nod плаціць.
•дапл-ьісьці-ываць,—cm. nod плысьці.
•дапрыкладу—напрнмер. Гсл.; МГсл.
•дапускаць,—cm. nod пусьціць.
•дап-усьціць-ушча^ь,—<л«. nod пусьціць.
• дапу-сьйтда-шчацца.—см. nod пусьціцца.
•дапушчальны, -ная-нае—допустнмый, предположнтельный, гнпотетнческнй. НТЦ. (БНсл.).
•дапыт-авацца-аода,—nod пытацца.
•дапытлівы-вая-