Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
драбочак-чха, уменый. к ’’драбок”. Ар. крошечка. Нсл. 146. Выслужыла хлеба кусочак, солі драбочак. Нз свад. песнн. Нсл. 2. (мат}—дробь.
•дробавы-вая-вае—дробный, состояіцнй нз дробн, содержаіцнй дробь. нт(БНсл.).
•дробяЗЬ-Д, ж. 1. мелОЧЬ. Шсл.; Гсл.; Бяльсл. Ігрушы — адна дробязь. Ст.
2. мелкнй СКОТ. Гсл.; Бяльсл.
•дробка-бкч-б^ы, ж.—крошка, іцепотка. Нсл. 146. Дробка солі. Нсл. На дробкі пабіў. Нсл. Уменьш. дробачка-чкі-чцы, ж.—іце-потка, мгсл. тоже, что "драбочак”. Нсл. 146. Дай хоць дробачку солі. Нсл.
•дробнасьць-ді, ж.—мелкозерннстость. Нсл. 146; БНсл. Дробнасьць пшаніцы. Нсл. •дробны I, пршаг. к дроб—мелкозернн-стый.
•дробны II,—cm. nod драбны.
•дробы-баў, едйнств. ч. нет.—лестннца разлнчной длнны с густымн жердочнымн поперечкамн, которая прнвешнвается к стене поперек; в "дробы” закладывают сено ЛОШЭДЯМ. НК: Очеркн, 360.
•дрогка, нареч.—ТряСКО. Гсл.; Нсл. 146; Бяльсл. Па грудзе ехаць дрогка. Нсл.
•дрОГКІ-хдя-хве, 1. тряскнй. Нсл. 146; МГсл.; Дсл. 186. Дрогкая дарога. Нсл. Дрогкі конь. Нсл.
дрогкія калёсы—телега, которая снль-НО трясет. Зьверавічы Красьн. (Дсл.).
2. ТОПКНЙ. Дсл.
дрогкае месца—топкое место. Католін Росл. (Дсл.). Ср. cm. дрогшы—более тряскнй. Нсл. 733.
•дрозд-пявўн, дразда-пявуна, м.—дрозд певчнй. ЗТ(БНсл.)
•дрожджы-джаў, едйнств. ч. нет.—ДрОЖ-Дй. Ар.; Нсл. 146; Шсл. ГлядзІЦЬ, ЯК МЫШ І3 дрожджаў. Нсл. Пірагі сьпяклі на драж-джах. Ст. Надабе купіць дрожджаў. Ар. Як на дражджох! Бабынічы Імсьц.(Бяльсл.). • дром(дрэм, С.), дрому, предл. U зват. дроме, м.—сонлнвое состоянне, грёзы. Дсл. 185.
•дрон-ону, предл. й зват.-оне, м.—дранка. Смал. г. (Дсл.). Новыя харомы цёсам аббіты, дронам пакрыты. (Дсл.).
•дронджыкі-коў, едйнетв. ч. нет.—телега для возкн бревен. Ксл. Кладзець бярно на бронджыкі. Бікложа Беш. (Ксл.).
•дронкі-каў—шарнкн для нгры ”у дрон-КІ”. Гсл.
•дросень,—см. под драсён.
•рроі-ту, предл. й зват.-це; мн. ч. драты-оў-ОМ, мн. ч., предл.-ОХ, м.—проволока. МГсл.; Ходцы Сян. (Ксл.); Нсл. 146; Шсл.; ПНЗ; Ар.; Вост. (Даль). Клетка з дроту. Нсл.
драціна-ны, ж.—кусок проволокн. Гсл. Собйр. дроцьце-чл, предл.-цю. Бяльсл. Бацька купіў дроцьця гаршкі аплятаць. Людагошч Імсьц.(Бяльсл.). Раськідаў дроцьце — сам зьбірай. Юрсл.
•дротавы-вая-вае—сделанный нз прово-локн, проволочный. Нсл. 146. Дротавая клетка. Нсл.
•дро-ВЫ, (Смл., Даль)-ваў(-ў), едйнств. ч. нет. твор. дрыўмі—дрова. Ар.; МГсл.; Раст.: Северск. 137; Смл. (Даль). Пад’едзь ІЗ дрыўмі на дрывотнік. Ар. Едучы з дрыўмі. С. Музыка 214. Паедзем у дровы. Дрывамі
дроўка
318
драбнёць
закідалі ўсю павець. Ст. Хочам ехаць у дровы. Пірагова Імсьц.(Бяльсл.).
•дроўка-ў'кг-ўцы, ж.— корова, отелнв-шаяся в трн года. Шсл. Наша Рагуля — дроўка. Амельна Пух. (Шсл.). Уменьш. Дравўш-ка-шкі-шцы, ж.—корова первостенка, Прышчы Росл. (Дсл.) молодая корова, Варсл. первотёлка.
•дроцьце,—см. под дрот.
•дрочыць-ч^-чыш-ча—гладнть по голо-ве, Пск.(йеропольскнй) проявлять нежность, любовь; ласкать.
• драб-бя, предл.-бу, зват.-бе, м., ucm. 1. пешнй ВОНН. Гсл.; БНсл.
2. остов повозкн. Бяльсл. Драб ёсьць, каткі ёсьць, цяпер ужо мала чаго не стаець, каб калёсы зрабіць. Арцёмаўка М іласл.(Бяльсл-).
•драба-бы, ж. 1. гуіца с кваса. Шылавічы Духаўш.; Сымонаўка Бельск. (Дсл.)
2. худой, дряхлый человек. Смал. (Даль).
•драбак-акй; мн. ч.-кі-коў-ком, мн. ч.. предл-кох, м.—пружннная борона. У нас ёсьць Свой драбак. Бачэйкава Беш. (Ксл.). См. дарбун, дзярбак.
•драбака-акі-аццы, ж.—пружянная бо-рона. Ксл. См. драбак.
•драбёйка-йкг-йцы, ж.—лубок в решете. Ц. с. Зввяровічы Красьн. (Дсл. 184); Смал. п. (Дсл.). •драбяза-зы, собйр. 1. мелкне предметы, Шсл. мелкота, маленькне, мелкне сушес-тва нлн предметы. Варсл.; Бяльсл. Пабяжы на ток зьбёрці драбязу. Пяцігорск Беш. (Ксл.). Назьбіраў аднае драбязы(грыбоў або чаго іншага). Ст.
2. мелочь, мелкне деньгн. Нсл. 146. Усю драбязу высыпаў. Нсл.
3. малые детн. Ар.; Нсл. 146; Варсл. Што ж яна загадае ўдавой застаўшыся з гэтаю драбязою. Варсл. Абсыпаўся драбязой гэтай. Ар. Засталася ўдава із драбязою. Нсл.
•драбязак-зку, предл. й зват.-зку, м. 1. тоже, что "драбяза" в 1-ом н 3-ем зн. Нсл. 146. Прынясі драбязку трэсачак. Нсл. Маці памерла, няма каму дагледзець гэтага драбязку. Нсл.
2. мелкнй скот. Нсл. 146. Драбязак у дварэ застаўся. Нсл.
•драбязна, нареч.—подробно.
•драбязнасьць-ф, ж.. (Гсл.) подробность. •драбязны-ная-нае подробный.
•драбязьзё-зьі, предл.-зю, собйр.—мелочь (мелкне веіцн, С.) Нсл. 146. мелкота, маленькне, мелкне веіцн нлн предметы. Падбяры гэта драбязьзё! Нсл.
•драбязьліва, нареч.—мелочно. Ар.
• драбязьлівасьць-гд, ж.—мелочность. МГсл. Ср. драбязьлівы.
•драбязьлівы-вая-вое—мелочный. Ар.
•драбясьцё-йм, предл.-цю, собйр., ср.—мел-кнй лес, особенно жердн, прнготовляе-мые на крышу под солому. Віленск., Гора-дзенск. й Ковенская губэрні.(Нсл. 146). Купі, пане, маё драбясьцё. Нсл.
•драб1на-ны(драбіна-ньі, Ар.),ж. 1. лест-Нйца. Нсл. 144; Растсл.; Ар.; Шсл.; МГсл.; БНсл. Па драбіне палез на гару. Ст.
2. яслн для кормлення скота в внде лестннчкн, прнкрепленные к стене под острым углом. Шсл. Залажы за драбіну сена авечкам. Ст. См. драбіны 2.
3. (драбіна)—длннная телега без кузова, передок н задок, которой соедннены продольнымн брусьямн, дрогн. Ар.
ррабінка-нкі-нцы, 1. небольшая лест-ННЦа. Ар.; БНсл.
2. уменый. к драбіна в 3-ем знач. Варсл. Дзядзька паехаў на кірмаш на новай драбінцы. Варсл. (Едучы) аж падныўся на драбІНЦЫ. Гарун: Канец Паўлючонка.
•драбі'нны-ноя-нср, прйлаг. к драбіны. НК: Очеркн, 372. Драб'іННЫ адзёр. НК: Очеркн.
•драбіны-нвў(-н), едйнств. ч. нт. — драбіна ўшыркі панарада, але доўжшая за яго на аршын і болей. Ужываюць вазіць снапы, сена, гарох і салому. Яны з бакоў і на’т сьпераду маюць краты, аднолькавае работы з хлеўнымі драбінамі, прыла-джаныя наўскаса навонкі і дольнімі канцамі туга ўпушчаныя ў накладкі. НК: Очеркн, 372, 1. большая телега для возкн сена, снопов н под., Ксл. деревенская (всякая, С.) рабочая телега. Гсл. Янка ў драбінах паехаў па сена. Сьвеча Беш. (Ксл.) 2. тележный состав без колес. Нсл. 144; БНсл. Драбіны купіў, а каткі ёсьць свае. Нсл.
3. лестннца, прнкрепленная к стене, за которую закладывают корм скоту. Ксл. За драбінамі яшчэ ляжыць сена. Пятніцкая Беш. (Ксл.). См. драб'іна 2. Ср. ясьлі.
4. позвоночные костн жнвотных, ребра. Нсл. 144. Высах сусім, адны драбіны засталіся. Нсл. Конь твой адны драбіны. Нсл.
драб1нкі-«ак(-нкаў), едйнств. ч. нет.. 1. телега(небольшая, С.). Навікі Беш. (Ксл.), тележка. Гсл.,уменьш. к "драбіны"в 1-ом, 2-.чй 3-ем знач. Запрэглі жарабка ў новыя драбінкі. Ст.
2. все, нмеюіцее форму лесенкн, напр., боковые решеткн в яіднке телегн вместо досок, Гсл.
•драбкі-гаў—легкая повозка. Сянно (Ксл.). •драбнота-ты-це, ж. собйр.—малые детн. Дсл.
•драбнасЛОЙ, -ОЮ, предл. й зват.-ОЮ, м. —тонкне слон дерева. Варсл. На верхнюю дошку іскрыпкі выбірай елку-драбна-СЛОй. Варсл.
•драбнёць-ёю-ёеід-ёе; повел.-ёй-ёйма, несо-верш.—мельчать. Ар.; Ксл.; Нсл. 146; БНсл. Нешта пачалі авечкі драбнець. Каўпякі Беш. (Ксл.). Наводны статак у нас драбнее. Нсл. Зярняты драбнеюць ад сухмені. Нсл. Соверш. здрабнець—нзмельчать. Нсл.; БНсл. Пшаніца здрабнела. Нсл. Прйч. здрабнелы —нзмельчавшнй. Нсл.; БНсл. Здрабнелая пшаніца. Нсл.
драбнёецца
319
драла
•драбнёецца, безлйч.—представляться слншком малым. Нсл. 146. У мяне драб-неецца ў ваччу. Нсл.
•драбнячком, нареч.—часто, очень мелко. Ксл. Драбнячком польку гуляў. Стаішча Чаш. (Ксл.).
•драбшца-чы-Чы> ж- !• мелочь. мГсл.;Ксл.; БНсл. Ен помне ўсякую драбніцу. Сянно (Ксл.)
2. мелочь, мелкне деньгн. Ар.
•драбнІ'ць-НЮ-НІШ-НІЦЬ, несоверш.. перех. —дробнть, мельчнть(размельчать С.). Ксл.; Нсл. 146; БНсл. He драбні вельмі солі — буйная спарнейшая. Асташова Чаш. (Ксл.). He драбні круп — буйныя спарнейшыя. Нсл. Соверш. здрабніць—нзмельчнть. Нсл. 206. Нашто ты здрабняеш, здрабніў клёцкі? Нсл. Прйч. здробнены—нзмель-чённый. Многократ. здрябняць-яю-яеш-яе; повел.-яй-яйма. Соверш. падрабніць—нз-мельчнть. БНсл.
•ррябны-ная-ное. Вял.; Дз.; Мядзел.(Танк); дробны-ная-нйе. Ар.; Кур, Пск. (Даль); Ржэўскі п. (Грннькова: Тудовляне); Смал. г.(Дсл.)—мел-КНЙ. Вял.; Дз.; Мядзел.(Танк); Ар.; Нсл. 146; Даль. Драбныя яблыкі. Дз. Драбное жыта. Дз. Драбны дождж. Вял. Драбныя грошы. Дз. Драбныя дзеткі. Вял. Ср. cm. драбнейшы —мельче, более мелкнй. Прев. cm. най-драбнейшы—самый мелкнй, мельчай-ШНЙ. Ар. Уменый., ласкат. дробненЬКІ. Ар. Дробненькія вішні. Смл. Увелш. драбню-сенькі—совершенно мелкнй. Ар. Драб-нюсенькі дожджык. Нсл. Драбнюсенькі, ЯК мак. Нсл. Нареч. дробна—мелко. Ар.; Нсл. 146. Таўчы дробна. Нсл. Ср. cm. драбней-—мельче. Ар. Драбней маку рассыпся й то ня дам. Ст. Прев. cm. найдрабней. Ар. Уменьш.. ласкат. дробненька. Ар. Увелйч. драбнюсенька—совершенно мелко.. Ар. • драбнўшкі, мн. ч., род. драбнушак( драбнушкаў), едйнств. ч. нет.—ЯСЛН. Ц. сяло Шэптава Бельск.(Даль 184).
•драбы-бйў, едйнств. ч. нет. 1.(дллнная телега без кузова, передок н задок которой соедннены продольнымн брусь-ЯМН, С.)—дрогн. МГсл.; Нсл. 144; Ксл.; БНсл. На драбах сена не прывязеш. Кляшчына Беш. (Ксл.). Труну на драбы паставілі. Нсл. 2. ребра, костн, Гсл.; Нсл. 144. торчаіцне ребра. Шсл.; Ар.; Алексінічы Сян. (Ксл.). ЯкІ ён худы, адны драбы. Нсл. Адкуль тое малако ў каровы будзе, калі ў яе адны драбы. Ст.
3. (um.)—пехота. Гсл.
•драгаць-аю, несоверш.—стучать с дрожа-ннем. Ар.; Шсл. Пагледзьце, што там у хлеве драгае. Ст.; Крамяні Пух. (Шсл.). Калёсы драгаюць. Ар. Соверш. задрагаць—начать "драгаць”. Ар.
адрагаваць(адрагаць, С.)-гую-гуеш-гуе; повел.-уй-уйма, несоверш., перех. Адрагава-юць цела. НК: Очеркц 371. Соверш. адрагаць-аю-аеш-ае; повел.-ай-айма—повреднть ’’драгая” (стуча с дрожаннем).
•драгка, нареч.—тряско. Ар. Драгка ехаць. Ар.
•драгкі-кдя-кае—тряскнй. Ар. Драгкая дарога. Ар. См. дрогкі.
•дражджовы-вйя-вае—дрожжевой. БНсл. •дражджоўня-нг-ні, ж.—дрожжевой за-ВОД. БНсл.
•дражджё-джй—бадровь, мел, заквас-ка, лспод брожженого напнтка, особ. пнва для ускорення брожження в хлебен-ном, Пск., Твер.(Даль 509) гуіца, осевшая в жндкостн. Нсл. 146. Гарэлка ўся, адна дражджа засталася. Нсл.
• дражні'ць-ню-шш-не, несоверш., каго-што, 1. дразннть. Шсл.; Ар.; МГсл.; Тмб. (Даль 504); Нсл. 144. He дражні сабак ты, ціхенька йдзі. Ст. Соверш. падражніць, а) подраз-ннть. Ар.; Шсл. Падражніў сабаку. Ар., б) подзадорнть. Нсл. 446; БНсл. Дожджык толькі пабражніў зямлю. Нсл.
КНІГІ ОНЛАЙН
