Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
напечатать. Нсл. 146; Гсл. Выдрукаваць казаў СІЮ кнігу. Паслоўе "Апостала” 1591 г. Павялеў ясьмі ім(Хведаровічу а Імсьці-слаўцу), учыніўшы варстат друкарскі і выдрукаваці СІЮ КНІгу. Перадмова гатмана Аляксандры Ходкевіча да Заблудаўскае Евангелі. Лукаш Мамоніч із брацьцяю сваею Мамонічмі выдаткі й праторы сваімі выдрукаваці казаў сію...кнігу. віл. Апостал 1591 г.
2. напнсать на пншуіцей машннке. выдрукаваны, прйч. к выдрукаваць 1,2.
Малітвы....выдрукаваны ў Вільні ў дру-карні дому Мамонічаў 1601 г. Малітаўнік Мамонічаў 1601 г. Выдрукавана ў Еўю. Тытульны ліст кніг, друкаваных у Еўю ў сямнанца-тым стг. Выдрукавана сія кніга Служэбнік у..ВІЛЬНІ. Служэбнік 1583 г.
•друкавацца-кўечца—печататься. Шсл.; Ар.; БНсл. Кніжкі друкуюцца ў месьце. Ст. •дрўкі-каў—прнспособленне для сушкн гороха, внкн н т. п. Ксл. Кладзі авес у друкі. Мікалаёва Куз. (Ксл.).
•дручок,—cm. nod друк I.
•дрўчка-чкі-чцы, ж.—іцетка для чесання ЛЬНа. Павульле Чаш. (Ксл.).
•ДРўчЫДЬ-Чу-ЧЫШ-ЧО, несоаерш. 1. мучнть. Гсл.
2. удручать. Гсл.
• дрыбаць-аю-аеій-ае, несоверш.—ходнть тнхо с трудом. Дсл. 188. Іван дрыбае. Дсл. Як стары маецца? Троху дрыбае. Дсл.
•дрыбяшчэць-чьіць—дребезжать. Бяльсл. Дрыбяшчыць балонка ад ветру. Хаеда-раўка Краснап.(Бяльсл.).
•дрыбі'ць-блю-біш-біць—дробнть, осо-бенный прнём в пляске. Смал. г.(Дсл. 189). Конь дрыбіць нагамі. Дсл.
•дрЫГ, отглаг. частйца—МГНОВСННОе CO-трясенне от нспуга. Нсл. 147. Дрыг із страху. Нсл.
•дрыгота-оты-оцг, ж.—дрожь. Гсл.; БНсл. На сінь зары, на белыя сьнягі паклала дрыготы здань атамовая. Кавыль: Думы, 9. У Л. пацякла па целе халодная дрыгота, моцна забілася сэрца. ЗСД. 252. 3 дрыго-тамі будзіўся. Акула, 352. Уменый. дрыготка -ткі-тцы—дрожь. У дрыготкі кінула варожы стан. Кавыль: Думы, 16. Пракаціўся ў дрыготках мароз. Кавыль: Пад зорамі, 49. •дрыготкі-кая-кае — дрыготны. іг. Сівы, як галуб, дзед у дрыготкіх руках паказаваў людзём лутавыя лапцы — два рублі пара. Капыловіч; Хлеб.
•дрыготна, нареч. к дрыготны 1, 2, 3. Лісьцечка дрыготна вядзець на сутны лад. С. Музыка, 114.
•дрыготпы-ная-нае, 1. внбрацнонный.
2. дрожаіднй. Ціж я з радні дрыготнаму трусу? Кавыль: Думы, 59.
3. дрожаіцнй, мнгаюіцнй, мерцаюіцнй. У вакно зазірнула чырвонае із захаду сонца, лягло лагодна дрыготнымі плямамі на абрус. ЗСД, 77. Дрыготнае сьвятло лямпачкі. ЗСД. 163.
•дрыгалка-лкг-дцы, ж.—длннное тяже-лое весло нз бревна на конце плота(в передней н задней его частн), служаіцее вместо руля, Ксл. длннное весло. Малюкіна Пар. Дсл. 184. Наваліся на дрыгалку. Падбя-рэзьзе віц. (Ксл.). Хто да стырна, хто за дрыгалку. Віцьбіч(Бацьк. Но. 49-50/435-436).
•дрыгалы-лдў, едйнств. ч. нет.—прнкреп-лённые к концам задней осн крнвые жердкн в телеге для возкн бревен. Бяльсл. Схадзі да Мікіты, пазыч дрыгалы. Ташна Клім. (Бяльсл.).
2. (перен.)—ногн. Дсл. Задзер дрыгалы й ляжыцьўпраз тога, хто любе паспаць). •дрыганьне-ня, предл.-ню, ср.—дерганне ногамн. БНсл.; Нсл. 146. Ад яго дрыганьня нагамі, ня можна спаць ізь ім. Нсл.
• дрыгаце'ньне, предл.-ню—(мелкое н частое, С.) дрожанне. Шсл. Урукі прышло дрыгаценьне. Ст.
•дрыгацёць, дрыгачў, дрыгаціш, несоверш. —мелко н часто дрожать. Ар.
•дрыгаць-аю-аеш: повел.-ай-айма, несоверш. —трястн, дёргать ногамн, Нсл. 177. делать резкне, отрывнстые двнження(обычно ногамн). Раненая сэрна дрыгала нагою. НК: Очеркн, Но. 949. Дзяцё дрыгае нагамі й плача, знаць, жываток баліць. Нсл. 147. Пакаціўся ды дрыгае нагамі. Ст. Сядзі хораша, ня дрыгай нагамі. Нсл. Однкр. дрыгнуць-ну-неш-не—потрястн, дёр-нуть. Нсл. 147; Дсл. Дрыгнуўшы нагою, выцяў. Нсл. Соверш. задрыгаць, задрыгаць нагамі—задергать ногамн. Однкр. здры-ганўць, -нў-нёш-нёць-нём-ніцё—потряс-тн очень снльно, до основання, всколых-нуть. Гсл..Хай тое ўсе, што спала ў сьне, паўстане яваю жывой і сьветам блуд-ным здрыгане, і панясе скрозь сьветач Свой. Купала(”Бацькаўшчына”, Но. 24-25/410-411).
уздрыгаць-ято-яей/-0е, несоверш.—вздра-гнвать. Нсл. 53. Уздрыгаю, уздрыгнўў із страху. Нсл. Соверш. уздрыгнўць—вздро-гнуть. Нсл. 53.
•дрыгацца-аюся-аешся, 1. бнть ногамя. Нсл. 147 — дрыгаць нагамі. Ён усе падбяжыць да мяне і дрыгаецца нагою. Нсл. Сплючы дрыгаецца нагамі. Нсл.
2. дёргаться, делать судорожные двнже-ння; подергнваться.
здрыгацца, -аюсяю-аешся, несоверш. —вздрагнвать, Гсл.; мгсл. содрагаться. Отгл. ймя суіц. здрыганьне-ня, предл.-ню—вздрагнванне. Гсл. Соверш. здрыга-нўцца, (Ар.; КосіЧ 74) 1. содрогнуться, поколебаться. Гсл.; Шсл. Яна моўчкі зірнула на яго і радасна здрыганулася. Дзьве Душы. 145.
уздрыгацца
325
дрьінда
2. вздрогнуть, потрястн. Дсл.; Гсл. Аж зямля пад ім здрыганулася. Ст. Здрыга-нулася зямелька. Гсл. Здрыганулісь сені, як сватоўе селі. Дух. (Дсл.).
уздрыгацца, несоверш.—содрогаться от ужаса. Нсл. 53. Ня кажан уздрыгаецца, як страляюць. Нсл. Отгл. ймя суіц. уздрыгань-не-ня, предл.-ню—содроганне. Соверш.
уздрыганўцца, -нўся-нёшся-нёцца-нём-ся-ніцёся—содрогнуться, поколебаться. Увесь сьвет удрыгнуўся. Навікі віц. (Ксл.). Дзяўчына ўздрыганулася й прачхнулася. Тм. Соверш. уздрыгнуцца—содрогнуться от ужаса. Нсл. 53.
•дрыгі-гаў, едйнств. ч. нет. 1. дрожь. Нсл. 147. Досіць табе на марозе дрыгі прадаваць, ідзі ў хату. Нсл. Уменый. дрыжыкі—дрожь. Шсл.; Нсл. 147; МГсл.
дрыжыкі прадаваць—дрожать от холо-да. Глыбокае Красьн. пав. (Дсл.). Во калі спалохаўся, аж у дрыжыкі кінула яго. Ст. Досіць табе на холадзе дрыжыкі прада-ваць. Нсл. Халодныя дрыжыкі нейкага страху мурашкамі прабеглі па ейным целе. Ю. Жывіца(”Прыйсьце”, Ho. I).
2. (перен.)—НОГЙ. Нсл. 147. Як піхну, дык І дрыгі задзярэш. Нсл.
•дрыгнуць,—см. под дрыгаць.
•дрыгва-вы, ж. 1. трясйна. Ар.; Шсл.; Ксл.; мгсл.; Жукевіч 14; БНсл. Ня пускай статку на дрыгву. Каўлякі Беш. (Ксл.). Аб’едзь гэту дрыгву. Дукорка Сьміл. (Шсл.). У гэтым лесе вялікая дрыгва. Дсл. У дрыгве сырой халоднай, там ляжаў у васоццы голы. Гарун: К. Паўлючонка.
дрыгві'на-ны-не, ж.—одно место тря-снны ("дрыгвы”). У зарасьніках ля дрыгвінаў пачалі пераклікацца бакасы. Шакун: Сьлед, 10.
2. холодное (кушанье), Ксл. залйвное (кушанье). Нажэрся дрыгвы, ажно яго расьперла. Рулеўшчына Сян. (Ксл.). См. квашаніна.
•дрыгўн-jwä, предл.-унў, мат.-ўне; мн. ч,-НЫ-Ноў-НОМ, мн. ч.. предл.—ОХ, м.—TOT, KTO дрожнт. Варсл. Дрыгун ты, чаго ты трасешся? Варсл.
• дрыжоны-ная-нае—очень дорогой(о людях), імсьц.; Еўлічы. ненаглядный(очень дорогой, любнмый, С.). Гсл.; Нсл. 147. На гэта сьветлае багацьце, мая дрыжоная, зірні. Крушына: Творы, 135. Хвароба ж дрыжонае дачушкі, відаць, сусім у благі бок ськіравала настрой і думкі Міколы Макасея. Дзьве Душы, 86. Дрыжоны сын, дрыжоная дачка. Нсл. Мы абое, галубка дрыжоная, наўем лятуценьняў вянкі. Крушына: Лебедзь, 34.
• дрыжака-акі-аццы, ж. — дрожь. ксл. Дрыжака мяне бярэць з холаду. Пажа-рышча Беш. (Ксл.).
• ДрЫЖЭЦЬ-жў-ЖЬІШ-ЖЫЦЬ, несоверш. 1. дрожать. Гсл.; Ар.; Смал. губ. (Дсл.). Спало-хаўся, аж дрыжыць. Ст. Із страху дрыжала йела маё. Кіт. 1276. Дрыжалі
косьці мае, як ліст на дзераве. Тм. Соеерш. задрыжэць—задрожать. Ар. Соеерш над-рыжэцца—надрожаться. Ар. Горай калі баішся, і ліха ня мінеш, і надрыжышся. Послов. Нсл.
2. (перен.)—оказывать снльную прнвя-занность к чему; дрожать над кем. Нсл. 147. Матка так і дрыжыць над ёю. Нсл.
•дрьіжка-лскі-жцы, ж. 1. дрожь. Нсл. 147; БНсл. Дрыжка ўзяла мяне. Нсл.
2. бояіцаяся холода. Нсл. 147.
•дрыжык-ыка, предл. й Зват.-ыку, м.—боя-іцййся холода й дрожаіцнй от него. Нсл. 147. Дрыжыку, ня стой на дварэ, а йдзі ў хату. Нсл. 147.
•дрьіжыкі,—cm. nod дрь'ігі.
•дрык, дрыка, м., област.—ОВОД. Бяльсл. Дрык балюча ўкусіў мяне за рукў. Тур’я Чэрык. (Бяльсл.).
• дрыляваць, -люю-люеш-люе, несоверш. —сверлнть лобзнком. Шсл. Ня ў тым месцу дрылюеш. Ст.
•дрьіліх-оса, предл.-ісе, м. 1. полусуконная юбка йз спецйальной тканн, где белые й окрашенные нйткй, шерстяные н льня-ные, дают "дрыліхавую" матерню, НК: Очеркн, 117. самотканная юбка. Ксл. Няма крамнага, дык і дрыліх зносіш. Сукрэмна Сян. (Ксл.). Прыгожы твой дрыліх. Заазер’е Сян. (Ксл.).
2. пестредь(цветной холст, С.). Нсл. 147. Набраць дрыліху на панёву. Нсл. Уменьш. дрылішак-шку, предл. й Зват.-шку. Нсл. 147.
3. тнк, плотная, льняная нлн хлопчато-бумажная ткань, обычно полосатая (употребляется на обнвку матрацев, йзготовленне чехлов н т. п.).
•дрьіліхавы-вая-вае, пршаг. к дрыліх. НК: Очеркн, 117.
•дрыліхі-хоў-хом, мн. ч.. предл.-хох—са-мотканный цветной холст. Ксл. Сёлета мы выткалі пяць губак дрыліхоў. Сянно (Ксл.).
•дрылішак,—см. под дрыліх.
•дрылішкавы-вая-вае, — дрыліхавы. Нсл. 147. Дрылішкавы кабат. Нсл.
•дрыль-ля, предл.-ЛЮ,— лобзйк. Шсл. Дрылям пракруціў дзірку. Ст.
•дрымота-оты-оце, ж.—дремота. БНсл. Думкі ўзьвеяны дрымотаю ў паніклай галавё. Крушына: Калыхан ка(3ьніч 1953, Но. 24). Пасылае ціхую дрымоту. Кавыль: Пад зорамі, 27.
• дрымотны-ндя-нде—дремотный. Ад -яждлёаю ў гушчары лясоў дрымотных. Салавей: Сіла 10.
•дрымцёць,—см. под трымцець.
• дрын, област., м.—палка, полено. Юрсл. Бацька за сынам ганяецца з дрынам. Поговор. Юрсл.
• дрьінда-ды-дзе, ж. 1. плуг, в котором наполок перекладывается с одной сторо-ны на другую й который употребляется прй песчаной почве. Белст.(Нсл. 147).
дрындаць
326
двое
2. coxa, у которой сошнйкй ставятся круто, ПОЧТЙ отвесно. Boot. (Даль).
3. обіц.—дентяй-яйка, ннчем не заннмаю-Шййся-іцаяся; любяіцйй-іцая делать, распевая. Нсл. 147. Няма за што карміць дрынду. Нсл.
•д^ындяць-аю-аеш-ае; повел.-ай-айма, несоверш.—ленйться, расхаждвать, распе-вая. Нсл. 147. Нічога ня робіш, а толькі дрындаеш. Нсл.
•дрындўха-ўхз-ўсе, ж„ пагудна—частушка. Шсл. Сьпяі накшую песьню, a то пяеш адны дрындухі. Ст. Уменьш. дрындўшка-ШКІ-ШЦЫ, паг.—частушка. Шсл.; Ар.; БНсл. Ня песьня, а дрындушка. Ст.
•дрынды-доў, едйнств. ч. нет.—броДЯЖНй-чество. Нсл. 147.
дрынды біць—баклушн бнть. БНсл. См. брынды, брынды біць.
•дрынкаць-аю-аеш-ае, несоверш. 1. брен-чать. Юрсл. Нехта нечым дрынкаў за сялібаю. Юрсл. Соверш. задрынкаць—на-чать бренчать.
2. перен.. о длйнной одежде—бйТЬСЯ ПО ногам. Юрсл. Як жа ты ходзіш, што дрынкае па пятах. Юрсл.
3. перен.. презр.—таіЦйТЬСЯ, ПЛвСТЯСЬ. Юрсл. Дрынкалі як просьле касы. Юрсл.
4. перен., презрйт.—бродяжнйчать. Юрсл.
Чаго ты дрынкаеш без занятку? Юрсл. Однкр. дрыпкнуць-ну-неш-не—забрен-чать. Юрсл. Нехта дрынкнуў на бала-лайцы і перастаў. Юрсл.
КНІГІ ОНЛАЙН
