Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•заўпірацца, соверш. к упірацца (под перціся}.
•заўсёдны-ная-нае—всегдашннй. Гсл.; БНсл.
•заўсёды, нареч.—всегда. Шсл.; Ксл.; Гсл. Я заўсёды кажу праўду. Тухінка Сян. (Ксл.). Заўсёды ў яго чаго ды не хапае. Ст. Елкі, ХвОІ, ЯК Заўсёды, шумяць. Лойка: Л. песьня. •заўся, нареч., област.—ПОСТОЯННО, Дсл. 232 всегда. Заўся ты сварышся на мяне. Дсл. • заўшаніца-г^ы-цы, ж.—эпндемнческая болезнь у свнней, во время которой у ннх шея опухает. Варсл. У іх сьвіньня захва-рэла на заўшаніцу й здохла. Варсл.
•заўшыца,—....? Вернецца такі заўшыца гэта — скрыгануў зубамі Гужэвіч. Ду-дзіцкі(Бацьк., Но. 49-50/435-436).
•заўтра, нареч.— завтра. МГсл.; Ар.
• заўтрае-ягя, в смысле суіц.—завтрашнее, Нсл. 163 завтра (« см. суір.) мгсл. Заўтрае аднаму Богу ведама. Нсл. Пачакай да заўтрага. Нсл. Ня трэба адкладаць да заўтрага, што сядні можна зрабіць. Нсл. 374(под адкладаць).
•заўтры, нареч.—завтра. НК: Нгры, Но. 26; Нсл. 190. Сядні Купала, заўтры Йван. НК: Нгры, Но. 26, Просім вас заўтры да талакі. НК: Пособ., 117. Заўтры аб гэтай парэ. послов.—в знак отказа в просьбе. Нсл. 190. • заўяёсь-ўся-ўсе(ўсё)—почтн весь. Нсл. 190; БНсл. Заўвесь хлеб вышаў. Нсл.
•заўвёта[? С.ўты-це, ж.—вежлнвое за-мечанне. Смаленшч.
• заўвёціці[?]— сделать вежлнвое заме-чанне.
• заўаіцець-чу-ціш-це.каго-што, соверш.
—связать "віткаю". Ксл.Заўвіцецькольле. Сянно (Ксл.).
• заўчора. нареч.—позавчера, мгсл.; Ар. третьего ДНЯ. Шсл.; Ар.; Мігава Куз.(Ксл.); Нсл. 734. Заўчора мы хадзілі на сена. Ст.
Заўчора быў здароў, а сягодні памер. Нсл.
•завідзець—см. под відзець.
•зацогаць—с.м. под цогаць.
•зацалыпаць—сл. под цалыпаць.
•зяцзтрь-лю-ліш-ле, соверш. 1. остаться целым н невреднмым. Дсл. 259. У суседзяў была вопадзь, — усі коні падохлі, ледзь мой зацэліў. Дсл.
2. сохраннть, сберечь в целом. Бясл. Зацэліў яшчэ збожжа да вясны пудоў дзьвесьце. Хведараўка Краснап. (Бясл.).
•зацеляпаць—<л<. под целяпаць.
•зацеляпацца—<л. под целяпацца.
•зацём-іць-лены—см. под цёміць.
•зацемна, нареч.—темновато, сумеркамн. Нсл. 192.
• зацень-ню, предл.-ню, м.—затененное место. Шсл.; Бясл. У гэтым заценю нішто не расьцець. Ст. Пастаў каня ў зацень. Хведараўка Краснап. (Бясл.).
•зацёпл-еваць-гць—<л. под цёпліць.
•зацёпл-евацца-гцца—<■«. под цёпліцца.
•зац-ёрйріраньне-іраць—см. под цёрці.
•зач,-ёр}рся-ірацца—см. под цёрціся.
• зацяг-ягу, преАл-язе, м. 1. затягнванне, завлеканне. Нсл. 192; БНсл. Ня люблю я гэтых зацягаў у госьці, калі няма часу. Нсл.
2. затяжка(дела), проволочка. Нсл. 192. Зацяг работы, справы. Нсл.
•зацягавіч-ча, предл.-чу, м.—часть жен-ского платья, лнфчнк. Бясл. Зацягавіч цесна пашыты. Крычаў(Бясл.).
• зацяг-аць-ці—см. под цягці.
•зацяг-ацца-ірся—см. под цягціся.
•зацяжарыць- < « под цяжарыць.
• зацяжны-ная-нае—долго продолжа-юіцнйся без перерыва. Пачаўся зацяжны дождж. Баравічы Клім. (Бясл.).
•зацяжыпь гн под цяжыць.
•зацякавіць — цікавіць.
•зацякавіцца — цікавіцца.
• зацякаць—г н. под цячы.
• зацялёпа-яы, обір. 1. прн навозной "талаке" возвратнвшнйся последннм с поля "навозьнік”. НК: Пособ., Но. 43.
2. медленно работаюшнй.
• зацярушыць—см. под цярушыць.
• зацярушьіцца—< «. под цярушыцца.
•зацярыха-ылз-ьгсе, ж.— зацірка. Альшанікі Беш. (Ксл.).
•зац-яць-інаць— см. noä цяць.
•зац-ітпа-інацца—см. под цяцца.
•зацікавіць см. под цікавіць.
•зацікавіцца—см. под цікавіцца.
зацікаўленасьць
434
зачараць
•зацікаўленасьць-і^і, ж.—заннтерессо-ванность; возбужденное любопытство. Гсл.
•зацін l-ну, предл.-не, м.—упрямство. Нсл. 192. Малец, конь добры, але із зацінам. Нсл.
•зацін II-«)’, предл.-не, м. 1. распоряженне, затеянне, Нсл. 192 понужденйе(побужде-нне, С.) Гсл. Які зацін, такі й зачын. Послов. Нсл.
2, возбужденне. Супольны смутак Сына й Маці, глыбокай болесьці зацін. Салавей: Сіла 24.
• зацін III-ну, предл.-не, м.—заруб. БНсл. Уменьш. зацінак-нкр—зарубок. БНсл.
•заціняціцца-чрся-цгійся, соверш.—пок-рыться прозрачною коркою. Ксл. Лёд чуць ЗацІНЯЦІўся. Аськершчына Беш. (Ксл.). Ср. сьцяцца, сьцінацца (о sode. nod цяцца).
• зацінка-нкі-нцы, ж.—упрямство у ло-шадй. Бсл. Гэты конь із зацінкаю-. калі не захоча, дык і ня стане ў ваглоблі. Горбаві-чы Касьцюк. (Бясл.).
•зац!рка[зацірка, Сакуны 81 ]-/