Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•збляваць—<«. под бляваць.
• зблізку, нареч.—вблнзн. Шсл. Зблізку дык добра відаць. Было зблізку страляць, здалеку НЯ лўчыш. Палуж Краснап. (Бясл.). •зблудзіць—<м. под блудзіць.
•зблуканяцца под блуканяцца.
•зблукацца—<л. под блукацца. •зблўтаць—см. под блўтаць.
•зблышыць—(.«. под блышыць.
• зброд-da, предл.-дзе, м. 1. блудлнвый (проказлнвый, вороватый; о жнвотных, особенно кошках, С.) Гсл.; БНсл.
2. предл.-ду, зват.-дзе,—проказннк, Гсл.; БНсл. шалун, трогаюіцнй не позволенное. Нсл. 196. — збродлівы. Бясл. Па руках зброда! Нсл. Наш кот дужа вялікі зброд: нійдзе не пастаў — усюды свой нос умкнець. Слаўнае Імсьц. (Бясл.).
• зЬрораварь-дую-дуеій-дуе; повел.-дуй-дуйма, несоверш. 1. быть вороватым, Ксл. красть сьестное, делать непозволн-тельное, Гсл. трогать непозволенное, тайком кушать что лакомое. Нсл. 196. Наш кот дужа збродавае. Сьвярдлы Беш. (Ксл.). Чаму ты ня псікаеш, ня псікнеш на ката? ён збродаваць лезе. Нсл. 536(под псікаць); у Даля: "збрадаваць ", Смл.
2. проказннчать. Гсл.; БНсл. Соверш. паз-бродаваць—несколько "збродаваць”. Ня збродуй, пазбродуеш, будзеш біты. Нсл. 196.
збродлівы
438
збыт
•збродлівы, (Нсл ), збрадлівы, (Шсл.)-вая-вае—вороватый, прйменяется к жн-вотным, которые любят украдкою отлучаться от стада й прнчйнять пот-равы, вообіце вред, Шсл. склонный к нарушендю не позволенного, вороватый, Нсл. 196 проказлйвый, вороватый. БНсл. Збродлівая дзяўчынка, усюдых пачапае. Нсл. Збродлівы як кот. Нсл. Наш кот надта збродлівы. Гсл. Збрадлівая карова іхнаях заўсёды ўцячэць ад пастуха на канюшыну. Ст. Вой, які кот збрадлівы: як ня пільнуешся — усё роўна малако вып’е. Ст. Дужа збрадлівы кот. Навікі Віц. (Ксл.). См. памаўзьлівы.
•збродшк-гга, пребл.-іку, зват.-іча, st.—во-рншка, лакомка, Нсл. 196 вороватый. Ксл. Маці ня любе Янку, бо ён зброднік. Калышкі Лёз. (Ксл.).
• збродніца-цы-цы, ж.—ворншка, ла-комка. Нсл. 196. Біць трэба збродніцу гэтую, збродніка гэтага. Нсл. См. па-маўза, Ср. зброднік.
• збродны-ная-нае — збродлівы. Нсл. 196. Збродны кот. Нсл.
•зброя(Скар. 11 Ц.)-ог-ог, ж.—оружяе. Гсл.; Крапіва; БНсл. Хто купуе зброю.. і з тымі воўца пасіў, а воўк у такой броне аўцу ўзяў, не назавуць яго рыцарам. Кіт. 1613. (Случчакі) на ворана ўзьнімаюць зброю. Кліш.: Каліна.
•збродзень-дня, предл. й зват.-дню, м.—ша-лун, трогаюіцйй непозволенное. Нсл. 196. Збродню гэтаму рукі трэба падсячы. Нсл. См. зброднік, памаўза.
•зброіць I—см. nod броіць.
•зброіць II, зброю, зброіш, зброе: повел. зброй-ойма, несоверш., перех.—вооружать. Соверш. разброіць—обезоружнть,(МГсл.) раЗОруЖЙТЬ. Соверш. узброіць—воору-ЖЙТЬ.
•зброіцца-огшся, неюверій.—вооружаться. Соверш. разброіцца—разоружнться. Со-верш. узброіцца—вооружйться.
•збрОЙ-ОЮ, предл. й зват.-ОЮ, м.—шалун, делаюіцйй запреіценное. Нсл. 196. Эх ты зброй маленькі! Нсл.
•збройлівы-вая-вае—шаловлйвый й в особенностй трогаюіцйй непозволенное. Нсл. 196. Збройлівы хлапец. Нсл. Збройлівая дзеўка. Нсл.
• збройна, нареч.—вооруженно. Гсл.; Нсл. 186; БНсл. Збройна едуць на вайну. Нсл. Павінны будуць службу нашу земскую ваенную конна, збройна служыці. Стт. 340. •збройня-ні-ні, ж.—арсенал, склад ору-жйя. БНсл.
•збройны-ная-нае—вооруженный. •збрахаць <л< nod брахаць.
•збрадлівы г ч nod збродлівы.
• збракаваць— см. под бракаваць.
•збрасьнёлы-лая-лае—(совершенно, С.) заплесневшйй. Нсл. 196. Збрасьнелы тва-рог. Нсл. Збрасьнелая капуста. Нсл.
•збрасьнёць—< м. nod брасьнёць.
•збрасьнявіць см. nod брасьнявіць.
• збратдзётны-ная-нае—двоюродный. МГсл. Панас, мой збратдзетны бра-ценьнік, ЗЯМЛЮ запісаў. Пшчолка: Каніцель (Бацьк., Но. 51-52/333-334).
•збрат-дзёці-ей, eduHcme. ч. нет.—ДВОЮ-родные по прямой лйнйй. Нсл. 196.
Братнія дзеці меж сябе. Варсл. Мы з табою збрат-дзеці. Нсл. Мы зьіміблізкія свае'. збрат-дзеці. Варсл.
•збратні-няя-няе—родной по брату. Нсл. 196. Збратні ўнук. Нсл.
•збрэзь[збрэсь, Дсл.], нареч.—полно, чрез меру, чрез край, Бясл. ровно с краем. Дсл. 262. Ты ўжо збрэзь наліў. ХведараўкаКраснап. (Бясл.). У шклянцы вады збрэсь. Дсл.
• збрэсь— CM. nod збрэзь.
•збруднёць,—cm. nod бруднець.
•збрудшць,— CM. nod брудніць. •збрудні'цца,—cm. nod брудніцца. •збрудзян-ены-гдь,— cm. под брудзяніць. •збрудзяніцца,—cm. nod брудзяніцца.
•збрьідаць-аю-аеш-ае, соверш.—опротн-веть, надоесть. Шсл. Сварыліся, аж пакуль ня збрыдала ім. Ст.
•збрыдз-іла-іць,—cm. под брыдзіць.
•збрыдзіцца,—cm. nod брыдзіцца.
•збрызга-згг-зьзе, ж. —шнурок с крюч-камнй, прнвязываемый к рыболовному шнуру. Ксл. Рыба парвала збрызгі. Падбя-рэзьзе Віц. (Ксл.).
•збрызгці,—cm. nod брызгці.
•збудаваць,— cm. nod будаваць.
•збўдніцца,—cm. nod будніцца.
•збуяць,—cm. под буяць.
•збузаваць,—™. nod бузаваць.
•збузавацца,—cm. nod бузавацца.
•збунтаваць,—см. под бунтаваць.
•збунтавацца,—cm. nod бунтавацца.
•збур-аць-ыць, — см. под бурыць.
•збур-ацца-ыцча,— cm. nod бурыцца.
збурэньне—ня, предл.-ню; мн. ч„ род.-няў, ср. 1. смятенне. Нсл. 197. Збурэньне памеж людзёў. Нл.
2.—см. под бурыць.
•збутараць-аю-агду-ае, несоверш.—сгонять скот в одно есто, в табун. Юрсл. Збуаралі-збутаралі каровы, во набегаліся. Юрсл. Соверш. збутарыць-у-рьіш-рыць—согнать скот в одно место, в табун. Юрсл. Захапілі ўсі разам і збутарылі ў балота, — няхай пастаяць гарачынёю ў вадзе. Юрсл.
•збутлёлы-лая-лае—сгнйвшйй от боль-шой сыростн. Каторы раз грукоты навальніцы мінаюць мур збутлелае сьцяны! Кавыль: Думы 34.
•збутлёць,—cm. под бутлёць.
•збуўдьірыць,—cm. nod буўдырыць.
• збуцьвёлы-лая-лае—сгнйвшйй от бо-льшой сыростн.
•збуцьве'ць,—cm. nod буцьвець.
чбыт-ту, предл.-це, м.—сбыт. Нсл. Збыт жыеёлы.
збытак
439
згора
няма збыту ад каго-чаго—нет нзбав-лення. Нам збыту няма ад ягоных прычэпак. Гсл.
збыту не даваць—не давать покоя. Шсл. Проста збыту не даець дзяцё: плача a плача. Ст. Ён жа табе збыту ня дасьць із свамі грашамі. Ст. Уменый. збытак-тку —сбыт. Нсл. 197. Збытку няма на наш тавар. Нсл.
•збытак-ткр, предл.-тку, м. 1. нзбыток, нзобнлне. Нсл. 197; Гсл. У яго на ўсе збытак. Нсл.
2 . нзлншество. Нсл. 197. Нашто гэты збытак. Нсл.
3 .—см. под збыт.
• збыткаваць, -кўю-кўеш-кўе, несоверш. —нметь довольство, нзбыточествоввать, Нсл. 197. сверх нужды нстрачнвать. Варсл. Ты збыткуеш у вусім, а мы нічога ня маем. Нсл Яму лёгка збыткаваць чужое багацьце. Варсл.
•Збытна I, нареч.—нзобнльно, Нсл. 197. с нзобнлнем. Гсл. Збытна жывець. Нсл.
•збытна II, нареч.—выгодно, безоста-новочно в торговле. Нсл. 197. Збытна тавар ідзець. Нсл.
•збытны 1-ная-нае—нзлншннй (, нзбы-точный, С.) Нсл. 197: Ксл. Збытнае прыймо гасьцей. Нсл. Збытных людзёў было ■— балонку выціснулі. Крыню Выс. (Ксл.).
•збытны \\-ная-нае (-ная-ное), 1. выгод-ный в продаже, не залежнваюіцнйся. Нсл. 197. Збытны тавар. Нсл.
2. намеченный к продаже. Ксл. Гэта жаробачка ў нас збытная. Касачы Лёз. (Ксл.).
•збьітчыцца-чуся- чышся—делать нзлн-шнне расходы (, нзлншествоввать, С.) Нсл. 197. Нашто ты дзеля мяне збыт-чышся? Нсл.
•збываньне-ня, предл.-ню; мн. ч.-ні-няў, ср.—оправданне надежд. Гсл.
•збы-ваць-ыць,— см. под быць. •збы-вацца-і{ца,— см. под быць.
•збыўшл-ная-нае, 1. продажный, к про-даже назначенный. Нсл. 197. Збыўны конь, тавар. Нсл. См. збытны II.
2. не оставшнйся долго. Нсл. 197. Я збыўны госьць; ня ў лад, дык і пайду. Нсл. Гэта тавар збыўны. Тм.
•збычаць, област.—скоро пошнть. Бясл. Збычала блюзку борзда. Хведараўка Краснап. (Бясл.).
•згода-ды, дат., предл.-дзе, ж. 1. согласне. Ар.; Гсл.; Нсл. 202. Тата даў згоду на наша вясельле. Нсл.
2. согласне, отсутствне ссор, несогласнй, мнр. Нсл. 202. Згоды мяж вас няма. Нсл. Жывуць у згодзе. Нсл. Нямаў іх згоды.усе сварацца. Ст.
3. к знач. междометйя'. ЗГОДа!—ПОЛНОІ, Нсл. 202. согласен! Згода! За што нам сварыц-йа мяжсобку. Нсл.
•згодлівасьць-ці, ж.—склонность к со-гласню, Нсл. сговорчнвость, Гсл. мнро-любне. Згодлівасьці няма між іх. Нсл.
•згодлівы-вая-вае, 1. склонный к сог-ласню, Нсл. мнролюбнвый, сговорчнвый, Гсл. покладнстый. Ён на ўсё згодлівы чалавек. Нсл.
2. ведуіцнй к согласню, Нсл. 202. прнмн-рнтельный. Згодлівыя даюць вам рады, але вы слухаць ня хочаце. Нсл.
•згодна, нареч.—согласно, Гсл. согласно, мнрно, Нсл. 202. едннодушно; дружно. Згодна жывуць мяжсобку. Нсл.
згодна з чым—соответственно с чем-л. •згоднасьць-ір, ж. 1.—согласне, Нсл. 202. едннодушне. Згоднасьць твая на тое, добра; а ня згоднасьць, як сабе хочаш. Нсл.
2. соразмерность, соответствне.
за згоднасьць—верно(потвержденне верностн какого-л. документа).
•згоднік-і'ка, предл.-Іку, зват.-іча, м.—сог-лашатель(прнмнренец, С.). мгсл.
•згодніца-цы-і^ы ж. к згоднік.
•згорупцкі-кая-кае—соглашательскнй, мнренческнй.
•згодніцтва-ea, ср.—соглашательство, прнмнренчество.
•згодны-ноя-н«е, 1. согласный, сходный, Нсл. 202. едннодумный; дружный. Твае мысьлі згодныя з маімі. Нсл. Хто згодны, хай бярэцца за работу. Ст. Паслове земскія ўсіх земль Вялікага Князства Літоўскага... маглі згоднымі намовамі й умыслы на Сойм Вялікі прыяжджаці. Стт. 126.
2. годный к употребленню. Нсл. 202. Папсаваў згодны рэмень. Нсл.
3. (з чым)—соответствуюіцнй(чему-л.). •згожасьць-ш, ж.—прнгодность. мгсл.
•згон-ну, предл. й Зват.-не, м.—день, в который все поголовно должны былн работать на панском поле. Гсл.
•ЗГОНІНЫ-гн, едйнсте. ч. нет.—худШНЙ СОрт зерна с сорнякамн. Шсл. Згоніны ляжаць на таку. Белае Пух. (Шсл.).
• згоннае-нага, всмысле суш.—вознаграж-денне угона вором скота. Стт. 1529, сл. A хто зжанець ад коні злодзея, тагды згоннага маець даці ўрадніку нашаму шэсьць грашэй, а таму, хто зжанець, шэсьць грашэй. Стт. 1529, хіп, 24.
•згоньнік-гка, предл.-ку, зват. згоньніча, м.
1. старшнй пастух. Ксл. Згоньнік із падпаскамі пасьціў статак. Путрына Беш. (Ксл.).
2. овннная метла. Ксл. Дай згоньнік згарнуць із абмалочанага збожжа. Бе-лашковічы Лёз. (Ксл.).
3. (перен.).... А мы, бы тыя згоньнікі Еговы, мацуем шчоглы, каб узьняць сьцягі. Кавыль: Думы 9.
•згора-ря, ср.—склон. Ля дарогі самай, на зялёным згоры з ног дзяцюк зваліўся. Гарук Сын.
згорда
440
згрьіза
•згорда, нареч.—свысока. Гсл.
•згалены—см. nod галёць.
•згоцаць— см. под гоцаць.
•згйд-аваць-вць—см. nod гадаць.
•згадка-ю, ж.—воспомлнанле, мгсл. предположенле?, память. Гсл.
•згадлівы-вая-вае — спагадлівы? Чытай аб згадлівай прыязьні. Кіт ЮаЗ.
КНІГІ ОНЛАЙН
