Вялікалітоўска - расійскі слоўнік
Ян Станкевіч
Выдавец: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation
Памер: 1329с.
Нью Йорк
•марокаць-аю-аеш-ае, несоверш. 1. мед-лйть. Нсл. 290. Паўдня на дварэ, а ты ўсё марокаеш, не зьбярэшся йсьці. Нсл.
2. медленно делать что-л. Нсл. 290. Пакуль ты будзеш марокаць із сваёю работаю. Нсл.
•марочаньне-ня, предл.-ню, мн. ч.-ні-няў, 1. безотвязная просьба. Нсл. 290. Маро-чаньням сваім здурыў мне галаву. Нсл.
2. омраченйе(затемненне, С.). Нсл. 290. Марочаньне на цябе нейкае напала. Нсл. •мароЧЫЦЬ-чу-ЧЫШ-ча, нееоверш., перех. 1. обманывать. Нсл. 290. Што ты мяне марочыш? Нсл. Соверш. абмарочыць—об-мануть. Нсл. 290.
замарочыць'—омрачнть обманом, плу-тнямн. Нсл. 175. Што ты мяне замарочыў? Я ж яшчэ ня згубіў памяці. Нсл.
2. проснть неотступно, надоедать безот-вязною просьбою. Нсл. 290. Мароч, не мароч, ня дам. Соверш. вымарачыць. Нсл. 290. Вось такі вымарачыў грошы. Нсл.
3. безлйч. мароча, соверш. абмарочыла —помраченне ума, рассудка находнт. Нсл. 290. Каб цябе марочыла! Нсл. Абма-рочыла мяне, што я перадаў лішку. Нсл. Прйч. марочаны, 1. выпрошенный с трудом. Нсл. 290. Марочаны хлеб гаркі. Нсл.
2. омраченный. Нсл. 290. Марочаны ты чалавек! Нсл. Марочаная твая галава, куды ты лезеш. Нсл.
•марочыцца-чуся-чышся, несоверш., возвр. —омрачаться, терять ум. Нсл. 290. Маро-чышся, Бог ведае чаго! Нсл. Соверш.
абмарочыцца. Нсл. 290. Абмарочыўся, ня ўзяў здатку ад Жыда. Соверш. замаро-чыцца—потерять вннманне. Нсл. 175. За вашым крыкам, гоманам замарочыцца чалавек. Нсл. Чыста галава мая замара-чылася.
•мара-ры, обіц. от марыць—надоедало, досаждаюіцйй мороченнем. Нсл. 289; іг. Мара гэты дадзеў імне. Нсл. Адкасьніся ты, мара праклятая! Нсл.
•мара-ры, ж.—гнбель. пнз.
•маразянка-нкг-нцы, ж.—продукт полй-ваемого водой навоза, помеіценного в старое решето. "Маразянка" служйт детям для катанйя. НК.: Нгры, 30.
•маразяны-ная-нае—морозный. Ар. Што ж мне застаецца рабіць, калі надыходзе маразяная зіма? Шакун: Сьлед, 1. Маразя-ная студзенская ноч, Нязнаны.(Бацьк., Но. 36-37/115-116) получнвшяйся от мороза. Балонкі ў маленькіх аконцах пазамярзалі на цэлую цалю, ажно маразяны хлоп вІСІЦЬ. Гарэцкі: Песьні, 41.
•маракаваць 1-кўю-кўеш-кўе, несоверш. -медленно что-л. делать, по не твердому знанню предмета, йлй по несмелостн, йлй неохоте. Нсл. 290. Што тут марака-ваць, рабі сьмела. Нсл. He маракаваў бы так, калі б была ахвота. Нсл.
маракаваць—сетовать. Еўлічы. He мара-куй на свое цяжкое жыцьцё. Тм.
•мараканіна-ны-не, ж.—замедленйе, замедлнваюіцее препятствйе. Нсл. 290. Hiў тым, ні ў сім сядзім за гэтаю маракані-наю. Нсл. Мараканіну нам зрабіў. Тм. •маракаваць 11-кўю-кўеш-кўе, несоверш. 1. йметь неудоволствне, роптать, жало-ваться, Нсл. 290. сетовать. Ён даўно даўна маракуе на мяне за гэта. Нсл.
2. жйть незавндно, скучно, кое-как пережнвать rope. Нсл. 290. Маракуем на сьвеце; ня жывем а цьмеем. Нсл.
•маравік-w«?, предл.-ку, зват. маравіча; мн. ч. маравікі-оў-ом, мн. ч.. предл.-ох, м.
.—моряк. Смаленшч.
•маравы-вая-вое—морской. Смаленшч.
Твае коні на сінім моры ядуць траўку шаўковую, а п’юць ваду маравую. Дсл. •маргёлка-лкі-лцы, ж.—белая войлочная шляпа, нмеюіцая вйд нйзко усеченного конуса, с завороченнымй вверх неболь-шймй краямн, нк.: Очеркн, 113. поярковая шляпа. Растсл.; Гсл. Другой вйд "маргелкі" уже более не встречаюіцейся напомннает скуфью с округлымн сторонамн; она не ймела загйба, а была с ровно отрезанымн краямй. НК.: Очеркн, 113.
•маргёль, маргяля, предл.-гялю, зват,-гёлю; мн. ч -лі-лёў-лём-лі-лямі-лёх, м.—на-званне рябого быка, вола. Ар.
• мардалысы, лаянка,—нмеюіцйй очень редкую бороду. Нсл. 289. Мардалысы чорт. Нсл.
•маррапышыцца-шуся-шышся, несоверш. —делаться спеснвым. Нсл. 289. He марда-пышся, мы цябе знаем. Нсл.
• мардапышка-к/, обіц.—напышенный-ная; спесйвец-вйца. Нсл. 289. Зьбіць трэба рогі гэтаму, гэтай мардапышцы. Нсл. Дзеўка добрая, але мардапышка. Тм.
•мардасы-оаг, едйнств. ч. нет., презр. 1. HOC, губы, НК.: Нгры, Но. 22. нногда все ЛЙЦО, НК.: йгры, Но.22. харя. Нсл. 289. Мардасы свае выставіў. Нсл. Па мардасах заробіш, ня лезь! Нсл.
• марзакГ, -коў-ком, мн. ч.. предл.-кох, едйнств. ч. нет.—губы, ГОВОр. презрнтель-но. Нсл. 290. Марзакі паб’ю. Нсл. Па марзакох заробіш. Нсл.
•марзаць-аю-аекг-ае, повел.-ай-айма, несо-верш.. перех.—бйТЬ ПО ЛйЦу, ПО зубам. Нсл. 290. Марзай, марзані яго добра, каб крывёй умыўся! Нсл. Однкр. марзанўць-нў-нёш-нёць-нем-ніцё. Нсл. 290. Соверш. памар-заць—нахлестаць по лнцу. Нсл. Намарзаў добра неслуша гэтага. Нсл.
маркота
676
маршалкаваць
•маркота-оты-оце, ж.—меланхолня, мгсл. меланхолня, грусть. Ар.; мгсл. У ваднастайнасьць маркоты ўбіваюцца звонку не гарманічныя звонкія гукі. Дзьве Душы, 49. Скрозь а скрозь гарота, дзе ні глянь — маркота. Гарун: Сын. Спавіты сьвет маркотай. Гарун(ст. "Навука”). Лёгка так. Ня маеш дум... Прочках дзесь маркота. Гарун(ст. "Начлег”). У маркоце завяў. Салавей: Сіла, 44. Падперажы марко-ты хвалі! Тм. 51. Хто ж так спахмурыў іх(астры) маркотай? Тм. 57. Гмур і маркота, ці талань? Тм. 66.
• маркотнік-і'ка, предл.-іку, зват.-іча, м. —находяіцнйся в меланхолнн, грустн, Ар. находяіцййся в тоске. Нсл. 280. Трэба пацешыць чым нашага маркотніка. Нсл. Уменьш. маркотнічак-чка, предл. й зват.-чку, м. Нсл. 280. Маленькі маркотнічак тужа па матцы. Нсл. Уменьш. маркоцік-іка, предл.-Іку. Нсл. 280.
•маркотніца-цы-цы, ж.—находяіцаяся в меланхолнн, грустн, Ар. находяіцаяся в тоске. Нсл. 280.
•маркотны-ная-нае—склонный мелан-холнн, грустный, Ар. мрачный, скучный. Нсл. 280. Маркотнае тут жыцьцё. Нсл. Дзяўчынка вельмі маркотная. іванск Чаш. (Ксл.). Дзянькі мае маркотныя чаму? Гарун(ст. "Ноктурно").
маркотна, нареч.—печально, Растсл. грус-тно, Ар.; Шсл. печально, грустно. Нсл. 280. Не’к маркотна імне сягодня. Ст. Ага! маркотна бяз жонкі. Нсл.
•маркОЦІЦЬ-ОЧу-ОД/ш-ОЦе, несоверш., перех. НК.: Піт., Но.12-^-навОДЙТЬ грусть, Ар. печалнть, прнводнть в мрачное распо-ложенне духа. Нсл. 280. He маркоць яго, кажучы яму гэта. Нсл. Соверш. амарко-ціць, перех.—опечалнть. Нсл. 363. Амарко-ціў ты яго, сказаўшы, што жонка хворая. Нсл. Прйч. амаркочаны—опеча-ленный. Нсл. 363. Амаркочаны і робіць ня весела. Нсл.
• маркоціцца, -очуся-оцішся, несоверш.. возвр.—грустнть, Ар.; Шсл. печалнться, предаваться грустн, Нсл. 280. скучать, нк.: Піт. Но. 12. грустнть, скучать. Нсл. Па табе я ня буду маркоціцца. Нсл. Годзе табе ўжо маркоціцца'. бяжы на вуліцу, пагу-ляй. Ст. Ен дужа маркоціцца. Лук'янова Сян. (Ксл.). Соверш. замаркоціцца. Нсл. 280. Бяз жонкі замаркоціўся. Нсл. Соверш. узмар-коціцца—скоро, внезапно нлн снльнЬ загрустнть, Ар. заскучать, предаться скуке. Нсл. 54. Узмаркоціўся на чужой старане. Нсл.
• маркатўн-J’HÄ, предл.-унў, зват.-ўне, мн. ч„ дат-НОМ, мн. ч., предл.-HOX, м.—горюн (С.). Нсл. 280. 3 маркатуном гэтым і разгава-рыцца ня можна. Нсл.
•маркач-ачл, предл.-ачў, зват.-ачу, мн. ч. маркачы-оў-ом-ы-амі-ох, м.—баран про-нзводнтель. Заронава Куз. (Ксл.); Шсл.; Баран.; Вілнш.; Горадзенш.; Менш.(Нсл. 280). Ну йхудыя
Ж бараны маркачы. Раўнапольле Сьміл.
(Шсл.).
•мармьІЛЬ-ЫЯЯ, предл.-ЫЛЮ, зват.-ЫЛЮ, мн. ч.-лі-лёў-лём-лёў-лямі-лёх, м.—лнтер. ворчаіцнй медведь. Нсл. 290. Сядзіць, надзьмуўшыся, як мармыль. Нсл.
2. ворчун, брюзга. Нсл. 290. Ад мармыля нашага добрага не пачуеш слова. Нсл. Уменьш. мармылёк-лька, предл.-ЛЬКу, зват. мармыльку, мн. ч., дат.-КОМ, мн. ч., предл-кох, м.—говор. о капрнзном ребенке, упрямчнк. Нсл. 290. Мармыльку гэтаму ня борзда ўгодзіш. Нсл.
•мармытаньне-ня, предл.-ню, отгл. ймя суіц. к мармытаць 1, 2, 3.,—ворчанне, как медведь, ( С.), бормотанне, показыванне неудольствня разговарнваннем сквозь зубы. Нсл. 290. He баюся я твайго мармытаньня. Нсл.
•мармытаць, мармычў-чаш-ча, несоверш.
1. ворчать, свойственно медведю. Нсл. 290. Мядзьведзь мармоча, замарматаў. Нсл. См. мурматаць. Соверш. замармытаць —начать мармытаць.
2. говорнть невнятно, бормотать. (Гсл., Шсл.); Нсл. 290. Мармыча сабе пад нос. Міколск М.(Демнд: Веров, 1896, II, 141). Мармы-ча нешта сабе пад нос, як мядзьведзь. Ст. Хто цябе знаець, што ты мармочаш? Нсл. См. мармыль.
3. роптать, наказывать неудоволствне, бармоча. Нсл. He гляджу я на тое, што ты маркочаш, а вось мармачы яшчэ! Нсл. Соверш. памармытаць—мармытаць так некоторое время. Соверш. прамармытаць, перех.—пробормотать, сказать невнятно, с выраженнем неудовольствня. Нсл. 526.1 дзякуй не прамарматаў. Нсл. Прамар-матаў нешта пад нос. Тм.
•марнёць-ёю-ёр—хнреть. Дсл.; ПНЗ. змарнёць-ёю—захнреть. пнз.
•маршалковіч-гчв, предл.-ічу, мн. ч.-ічаў, м.—сын маршала, Ст. Акты. сын предво-днтель дворянства. Нсл. 281. Маршалковіч палюець. Нсл.
•маршалкоўскі, -кая-кае—свойствен-ны предводнтелю дворянства, Нсл. 281. свойственный маршалу.
•маршалкоўства-ea, ср.—должность уез-дного(н губернского, С.) предводнтеля дворянства, Нсл. 281. должность маршала. 3 маршалкоўства ськінулі. Нсл.
•маршалка-лкг-лку, вйн.-лку, твор.-лкам, предл. й зват.-Ку, .- маршал. Ст. акты.
2. председатель важных государствен-ных нлн муннцнпальных учрежденнй. Маршалка сойму.
3. предводнтель дворянства.
4. старшнй "пакосьнік” на свадьбе.
• маршалкаваць-ку,ю-к'уег«-кз'е, повел-кўй-кўйма, нск.—председательствовать в важных государственных нлн мунн-цнпальных учрежденнях. А маршалкаваў на Сойме наш Ліцьвін, князь Болька Сьвірскі. Ст. Акты.
маршчак
677
маскаль
«маршчак-чака, предл.—акў, зват.-ача, мн. ч., -чаКІ-КОў-КОМ, мн. ч.. предл.-КОХ, м. —моршнна. Віл.
•марўда-ды, обіц.—мямля, медленный, ВЯЛЫЙ. Растсл.
•марудзіць—медлнть. мгсл.
•марцовікі-каЯ ойй« марцовік)—цыпля-та, роднвшнеся в марте. нк.: Очеркн, 408. •марыць-рў', морыш-ра, несоверш.. перех.. заст. 1. морйть отравою, травнть. Ма-рыць бацы. Соверш. памарыць, а) помо-рнть, уморлть всех, многйх. Стварыцель усё мае памарыць. Кіт. 127аЗ, б) орнть некоторое время.
2. морнть, доводйть до нстоіценйя й знеможенйя; нзнурять. Марыць голадам. Ар.,—мордть, прнводнть в полное взне-моженне. Лявона пачынаў марыць сон. Дудзіцкі(’*Бацьк.”, Но. 1-2/437-438.) Соверш. змарыць. Ар. Сон яго змарыў. Ар.
•марыцца-рўся, морышся, несоверш.—ус-тавать. Ар. Соверш. замарыцца—устать, Гсл.; Ар. утомйться. Чыста замарыўся, сякучы дровы. Ст. Назьбіралі шмат, аж механоша замарыўся. Ст.(Шсл. 159 под міханоша). Замарыўся аб табе сватаў-шы: ня йдзець за цябе ніякая жонка. Дсл. 244. Соверш. змарыцца—(очень) устать. Змарыўся за працаю. Ст. Змарыўся за дзень. Ст. Соверш. умарыцца-рўся, умо-рышся—крайне утомвться. Ар. Я ума-рыўся, цягнуўшы яе дамоў. Ржэўскі пав. (Афанасьев, I, 1897 г., 182).
КНІГІ ОНЛАЙН
